장음표시 사용
31쪽
ferremaeum quo & postea celebriora Italiae literarum gymnasia perlustrare, & quam curandi morbos , d cendique medicinam , methodum obseruarent medici Itali , explorare decrevimus . Ferrariam igitur venimus , deinde Venetias, postea& Patauium augustum Venetorum Musteum accessimus: ubi Andream Vesalium Caroli Quinti Imperatoris Medicum, Anatomiam percelebrantem inuenimus, qui& nos honorifice accepit. Post aliquot menses derivo Bononiam venimus , circiter tres sere annos haerentes; Eulogum deinde meus' cum Romam peterem , ibidem reliqui, qui & postea Galliam accessist. Sed nunc cum eundem in patriam reuersum audio, non potui non eiusdem aedes accedere , ut viri probi more,eundem salutarem , ac incolumem rediisse illi congratuler. Verum cum ad eiusdem aedes peruenissem, eum domi esse negabant. Aiebant autem illum seras ambulatum iuisIe: quamobrem ut hominem ipsiam conuenirem, circa riuulum illum blandum, quo litus fuit obambulare, quaerere in animum duxi meum. Sed oportune adesse illum video, quem quaerebam, nisi me fallant oculi,alioqui in sole non satis perspicaces. Is ipsus est. quanquam barba multo prolixior est, cum toto quinquennio se-rc hominem non viderim. O felicem & auspicatam occursationem l Verum quid Brutus cum Eulopo nostro agit, cum eorum mores & rationes plane inter se non conueniant: & quantum mihi videtur, quo propinquius accedo, acriter inter se disceptant3 Tem pestiuum est ut eundem fatuum rediisse gaudeam,eidem congratulaturus, ut hac interpellatione, eorum quaestio seu lis quoque dirimatur. EvLOG. Quem oportune quaerebamus, hilari fronte nos accedit, co
32쪽
2IBER PRI M vs. ' gitabundus tamen ut as Iolet, quin ipsiim conueniamusὶ qui quaestionem illam, quam nobis Brute mouisti, facillime soluet, teque ab illo scrupulo, qui anxius animo tuo iniectus est , haud dussicile liberabit B R. Vt libet facito. E v L. Salve mi Phili tre. PHit. Extu quoque o Euloge;plurimum enim gaudeo te inc lumem ex Italicis Academiis, tum ex Gallia ad nos peruenisse. Saluane sunt omnia' EvL. Maxime quidem , & magna voluptate assicior, quod te amicum bene habitum ac saluum videam. Pni L. Sed quid hic
Brutus apud te agit, cuius aduentus vel monstro similis est, qui tecum rixari videbatur. Eu L. Non poterat unquam tuus aduentus mihi esse gratior. Agitabatur inter me & Brutum quaestio de incerto urinarum iudicio, ideo optatus ades,& si libet nostro con sortio te adiungere, praedium stabuit anum accedamus, ut id quod Brutus acriter defendit nam haec disceptatio medica ess) absoluamus. PHIL. Nihil iucundius mihi contingere potest , modo Bruto
non sim molestus; novi enim eius ingehium, eiusque mores,qui acriter defendit Empiricorum errata: nam& supra modum iis fidem habet , cum videam eum cum agyrtis & circulatoribus perpetuo conuersari:
ideo plurimum mirabar , quid illi negotij tecum
es Iet. Sed disputationem vestram nobis o Euloge prius explica. Evt. Indicta erat disceptatio medicade urinae falsitate, eiusq. impostiaris, cuius iudic ina
falsum esse atque incertum proponcbam, neque sitas si '
sciens esse ad considerationem de omnibus morbi, 'R 'cum ex sola lotij in speetione, omnes morbi manifestari non possent, ob multas causas, & ob eiusdem toti j continuam mutabilitatem. Vnde etiam illud malum irrepsit, quod lotia ad aedes medicorum ad-A 3 feruntur, r
33쪽
6 DE INCERTO URIN. IVP. . feruntur, arti huic diuinae contrarium, cum veteres
illi ac vere cordati medici ea tantum apud aegros spectarent. Hinc illae lachrymae,& aegrotantium sibito interemptorum querelael hinc Empiricorum vulgarium& circumforaneorum urinas inspicientium liberior imposturas Hinc denique insulserum mortassium confidentia, circa incerta urinaru iudicias Quae Brutus hic praesens certa ac firma esse assirmare at
det, atque hanc ipsam inutilem,imo pernitiosam uritiae inspectionem , quae in aedibus uroscoporum fit,lobge a veteribus medicis alienam de inspiciendis Jotiis rationem, multis modis & laudare & in canum,sque tollere vi etiar, qui partibus ψευδατρων & imperi totum medicastrorum maxime fauet. Vnde disi ceptatio nostra orta, quum heri Brutus hic mihi obuiam factus csset, cum lotio uxoris suae, quod ad no-uupi hunc circulatorem & vromantem,qui illis diebus huc accolit, attulerat: deinde etiam idem lotium medicastrae cuidam spectandu dederat, ita ut virtus que iudicium de lotio, plus quam alterius optimi ac periti medici: extulerit. BRur. Hoc ipsium etiam &nunc facio a Sin eadem opinione persisto. Nam quos stilogus videtur ridere & scona male assicere, illi ta- sileti frequenter mihi veritatem ex inspecto lotio pronunciarunt, quod nec isti sui medici atque Doctores eximij, de quibus tantum iactat, iudicare potuc tint. Perinde est mihi, modo veritate dignoscam, seu liaiκ ipsam ex medici, seu circumseranei,seu In . die isti iudicio, intelligam. Evt. Rectu Cato asinum risit vescentem carduis, inqiliens, Sinules habent labra lactucas. Si hoc quidem verum esset, aut veritas ipsa, ut tu existimas, tunc quidem tolerandum esset,
ut lotium ipsum, ut decet, ab ipsis recte inspiceretur,
34쪽
& ab iisdem probe iudicaretur. Sed quum res ita sienon habeat, ut certis rationibus facile demonstrari
possit, quod huic Philiatro nostro libens comi iterem, qui hanc prouinciam sui sis ero) non inuitus quoque
susciperet, modo patienter ipsum audires,disputationem hanc inceptam ad finem optatum non difficilὰ perduceremus: ita ut& ratione & experientia &authoritate simul illustrium medicorum demonstraremus, uri narum iudicias epius incerta esse, & urinae inspectionem , quae a tuis circulatoribus & medicastris sit, hactenus a plebeis hominibus laudatam,nihil nisi imposturam esse. BRV. Vt ut res sese veric placet utriusque ingenium & vires experiri , quanquam vos duos unum facile vincere posse scio: hac tamen lege,ut mihi liceat liberius a vobis distentire,si absurdum quiddam attingere videbitis. Evt. Hone- Di inis sistum petis, quum & libera debeat esse disputatio, Vt k hi
tandem verum eliciatur: quamobrem & Philiatro huic concedas quaestionis huius interpretationem, eius lemque moderationem, cum haec quaestio medica sit,& magis ad eum pertineat. BR. Perinde est, modo veritas dignoscatur, Sc ideo vires quoque Philiatri experiar, ea quoquo lege, ut mihi liceat, quaecumque obscura, aut noua audiam, sedulo percontari & liberius confutare si quid contra meam sententiam protulerit. Evt. Probe Phili atri natura micingenium reneo, qui facile etiam haec tibi concesserit. PHi L.Maxime quidem. Cum itaque hic inter nos
conuenimus dum matutinus hic auium concentus
recreat animos, inito colloquio haec explicanda suscipio, quae quidem non Qtum Bruto, sed omnibus cuiuscumque conditionis hominibus & hanc disceptationem nostram aliquando utilem futuram confido,
35쪽
vistiant cui medico fidem habituri sint,& quibus
modis exercitatum in insipiciendis lotiis recte consulent. EvL. Incipe igitur 6 Philiatre,& uterq. nostrum auscultabit, & ubi res ita postulat aut urget & expedit, tibi respondebit. PHi L. Rem ipsam aggredior. Quemadmodum praeuidentia in omni casu apud doctissimos quosque medicos laudatur: ita apud eosdem temcritas no sine ratione vituperatur. Praeuidentiam vero tanti secit noster diuinus Hippocrates , ut nihil perinde medico necessarium duxerit, quam ut eam quilibet medicus prae omnibus aliis medicinae partibus addi sceret. Cum autem & lotij inspectio ad hanc praeuidentiae partem seu 2ῖκ'i-μην pertinet, nunc quidem speculatio, non minus quam reliquae partes, utilis ac necessaria est, licet ea non solum impostores circumforanei, verum & medici quida ob avaritiam abusi sint: propterea ut hanc quaestionem iam propositam & inceptam recte soluere possimus, sedulo imposturas, ac technas, quae circa urinarum iudicium fiunt, omnibus ex aequo& nostro Bruto aperire de manifestas facere oportet: ne is,aut indoctum vulgus posthac in retia circulatorum & medicastrarum incaute ruat. Praeterea ne isti nimium creduli homunciones ac idiotae huic parti medicinae, plusquam sufferre queat,attribuant.Deinceps declarabimus, quam incerta praesagia sint, quae solum ex urinis capiantur,d quam sint periculosa, si ex iis temerarie describantur medicamenta aegro non viso: Haec autem docebimus auctoritate illustrium medicorum, ratione atque experientia quae omnium rerum mater existit. .
Neque hic religio nobis erit quaedam quoque adferre, & huic nostrae disputationi immiscere, praesertim ea, quae aliquam utilitatem adferre possunt. Quod
36쪽
ante me in suis uniuersis ut Neotericos taceam) νς' f.,. ., teres medici fecerunt: ita Galenus non solum ex Dio- diei etiam cle, verum etiam ex Hippocrati; se multa compilasse ingenue fatetur his verbis. Nullum, inquit, ob eam mare uitia 1- rem in commentariis mihi libuit enarrare volumen in 'Hippocratis. Quaecumque enim arti utilia ab eo di- dictile oportuit, ea sunt in multis voluminibus pati- rater cum propriis enarrationibus comprehcisa. EVL. ,
Ad quid enim varios legimus auctores 5 Philiatre, quem laboris indefessi fructum meliorem capimus, quam ut imitemur, quae in auctoribus tum probamus, tum admiramurξ Laus quoque ipsi non exigua debetur, qui suis admistere oportune nouit, quae in aliis elegantia inuenerit. BR. Haec ipsa quoque haud dissicile admitto, cum illam viam libentissim E se-ν--υω.
quantur viatores, qua tuto alij ambularunt. PHIL.Hac ratione sequitur, antequam quaestionem Vestram institutam statiamus, numquid certa sint utinarum iudicia vel incerta, prius scire oportet, quid sit Vrina, &vnde generetur, Jc quid in corpore humano praestet, quibus viis & mediis e corpore exeat. Evt. Recte dicis o Philiatre,cum semper incipiamusa rei ipsius essentia , quam explicare volumus , ita a definitione exordiendum eius rei, quam propositimus; nam ea intellecta, reliqua facilius sequuntur. Omne id quod praeponitur ut Cicero De ossiciis di- cicere,cebat quod cum ratione alicuius rei aggreditur, ex descriptione, aut definitione eiusdem rei oriri debet,
ut intelligamus, de qua re disputatio fiat. BRV. Age igitur. quid aliud est Vrina, quam lotium ipsum quod mingitur3 quod & pueris notum est: unde &medici hodie urinarum speculatores, vulgari idiomate dicuntur. PHi L. Tales Vroscopos, quos tu me-
37쪽
dicos vocas, pro medicis nequaqua habemus, quan quain & optimi medici lotium quoque apud aegros inspiciunt, at alio quidem modo ε, quod & Hippocrates & Galenus quoque fecerunt: Verum sordida Mi rra Φ- illa lotij insipectio, qua nunc pallim quidam abutuntur, imposturii rcferta, ad medicum optimum non pertinet, sed ad uromantes illos, sola lotis inspectione ad modii lubrica & fallaci contentos, qui iam dudum a dogmate Hippocratis discesserunt ,& nonnulli ut vestri empirici, eo nunquam imbuti fuere, neque urinae veram definitionem cuius iudicio adeo eia feruntur & elati sunto adferre possunt. BR. Si itaque illud quod mingitur non sit urina; quid aliud sit urina edissere. PHi L. Est quidem & illud urina, sed ex incis eriar iis verbis vera definitio elici no potest. Verum Vrina, proprie loquendo, est sanguinis superfluitas in ma-
'na vena delata per renes,& vasa urinaria in vesicam.
Theophilus vero qui post Hippoc.& Gal. atque Magnum Graecὸ de urinis libcllum doctissimum compendiose perscripsit, urinam ita definit. Urina est
colamentum sanguinis & aliorum humorum. Eu L. Hanc alij ideo superfluitatem sero similem vocaverunt: alij aquosam: alij sanguinis putredinem. PHi L. Verum de nomine, o EuloU, propter Brutum qu . nolo mouere λο - αχ αν, cum illud ipsiam magis ad sophistas , quani optimos medicos pertineat. Propterea insequendo vestigia illustrium medicorum: Vrina nihil aliud est,quam colamentum sanguinis&Geterorum humorum,qui ex naturae actionibus pro-ν - , ficiscutit r. Huius sententi et sunt, Isaacus,& Gordo-- '' nius, quibuς dea stipulatur Achuarius, omnium qui de urinis scripsere, facile princeps, dum urinam appellat faniluinis colaturam elle. Eu L. Verum est Phi-
38쪽
hatre quod dicis. Hinc etiam Galenus tuus lib. s. Devsii partium inquit. Reliqua autem adhuc subtilis&aquosa superfluitas, squam appellamus ζιον, hoc est ' urinam) ut quidem discernatur, renes operata natura, prope hepar ipsos posuit: ut autem probe exce natur , siti sceptori uni quidem primo velut lagenam aliquam, creauit vesicam, in fine autem vesicae mus .culum custodem intempestiuae superfluitatum effluxionis. Bi v. Scio quid sit urina, res aquosa, quod lippis & tonitibus notum est: sed nondum assequi possum, quomodo haec ipsa aquositas in corpore humano generetur, nisi forte id totum, quod bibimus, fiat urina, quemadmodum vulgo persiuasiim est, potus abundantiam lotij scaturiginem gignere. E L. Hoc dicto tuam ignorantiam Brute cum plebecula vise titit ostendis: non id quod comeditur totum in alimen φρομ' ἀοtum cedit, nec totum id quod bibitur,urina osscitur: quanquam humidiora in copia assumpta multi lotij
occasionem praebeant, interim cx humido quoque maxima accedit nutrimenti copia : ita nostris temporibus accepimus rusticum quedam Sceriperium, uitrea qui tota vita lacte semper pro potu ac cibo utcbatur, nec unquam aliis eduliis, aut alio potu usus est, alioqui vir robustus, qui tamen naturaliter secessima habebat ut quiuis alius simus, neque ob humiditatem lactis plus loti j quam alius quisqua emittebat. PHIL.
Propterea cum Brutus non sciat generationem urinae, eodem modo cum Empiricis suis atque insulsit mulierculis medicastris ignorat, quid urinae significent, quantumuis omnia se ex urina apud plebem scire contendant; similiter cum iisdem delirat, existimans quiduis ex lolio posse iudicari. BR v. Imo con
stanter id dico, quod ex loth inspectione uxoris meae
39쪽
Empirici recte declarant: quid ad me attinet, quomodo generetur latium, modo isti diuinare sciant quid in corpore hominis lateatξ PHIL. Nos tamen cotratium Gemonstrabimus,quam infirmum,quam instabile&inconstans sit iudicium de urinis: quod quidem scire non poteris , nisi prius generationem
Degeneratione Prina, de B apparatu sanguinis atque reliquorum humorum. BRVτ. Quomodo igitur urina in corpore humano generaturὶ PHIL. Vt autem generatio urinae quae sanguinis colamentum extitit) exacte intelli- tur, primo de sanguinis apparatu atque aliorum umorum dicendum e nox vero de ipsa urina,quae in sanguinis separatione fit. BR. Haec videntur mihi absurda, cum in urina non videa sanguinis mixtio-
, i ieiν nem, serte sanguinem mingeret. EvL. E euia res non dem modo neq. circulatores tui naturae opera sciunt,
uor tantum abest ut eadem contemplari possint, qui tamen de urina nescio quae non iactare seleant. BR v. Quid opus est sanguinis aut humorum apparatum cognoscere , cum sciamus rem aquosam esse, & illi qui non studuerunt , hoc idem norunt3 PMi L. Illud
ipsum est , quod mox diximus , videlicet quod una
cum tuis, generationem sanguinis eiusque ac humorum apparatum ignoras, ex quorum separatione tamen fit urina. BQ. Esto,si quid commodi vel utilitatis haec notio inferat, explicato. PHl L. Imo ingentem utilitatem producit. Et ideo ut haec probe intelligantur, scire oportet, quod unaquaeque pars in corpore
40쪽
humano primo facultatem attractricem habeat, qua ad se naturaliter ad partis nutritionem, alimentum sibi familiare attrahat, nunc per villos rectos, ut in ventriculo: vel a solo partis temperamento, ut in reliquis partibus; vel ad eiusdem partis delectationem& voluptatem , quemadmodum uteri os semen viri ad se trahit. Postmodum natura sagax, id est, Deus
ipse, unicuique parti dedit facultatem rexentricem, ' limr ut & ipsa retineret, donec absoluta esset concoctio. Si alimentum esset vel etiam excrementum, donec quantitate distendens, aut qualitate acri & mordaci, vel utraque simul, partem molestet, ut manifeste ce nere licet in partibus magnam cauitatem habetibus, qualia sunt stomachus, intestina, uterus, vesica: Non aliter partus in utero,quam cibus in stomacho retinetur, donec ipsum mole, pondere , morsu,a sudore vel urina foetus ruptis cotyledonibus, vel causis aliis v gentibus, excernere cogitur. Tertia est, coctrix, quae M iis alimentum in substantiam suam mutat , diuersis ta- ctrix. men modis. Caro etenim ex sanguine mox efficitur, os tamen utpote frigidum, & durum multis alterationibus opus habet. EvL. Recte quidem Philiatre. Hinc etiam duplex nutritionis instrumentorum 2e
tinet, coquit, seu onus alienum expellit. Vehit, in It w M'. quam, Ut primae cocturae, os, gula, ventriculus, intestina: secundae, me araicae venae, hepar, cava vena: tertiae, partes singulae similares , atque ex his organi cor & venae capillares , quae ut maiores, alimentum cuique parti idoneo alterando praeparant. Alterum quod nutrimenti excrementum trahendo secernit, vehit, retinet, excernit, Vt lien . renes, ambae vesicae,