장음표시 사용
451쪽
An T. IV. De scientiu multilis uatu. PROP. V. Porriuit se qui V te ditiauaseientia ud quosnumque liber uetus, qui, quibusvis anti etis linitis. Iuturi essent - Nain l. '. os cognoscere bonum est, per Se desiderabile. et magna ivii MeliO - 2.' si eos Deus non cognosceret, certam innume rarum. luaestionum solutionum ignorat ut . a.' actionum liberarum cognitio in Dira a creatura ut a principio determina uiu dei tenderet 4.u aliqua Dei decimia essent imi ida et consilia incerta - 5.ψ aliqua in salti hi litor intendere non posset-s.' Id Ponticinat h0minum consensus . uiri AR T. V. 0uom haec Omnia coquo col. Quid Sit principium formale cognitionis . PROP. V l. Formale divinae sos uitio uis priucipium nullum est aliud quom dicina essentia - duia t.' secus in Deo D ut aliquod aecidens - 2.ψ intelligentia Dei est eius ussu - Hinc l .v in Deo non sunt plures species intelligibiles ad res diversas tutelligendas . 2. ' Divinai scutia est omnium rerum Species intelligibilis - noli tamen si ies propria - 0uid Sit cognitionis medium - ASSERTIO l. Imus primo et per se selysum intelliuit, ac seipsum solum - Nam omnia intelligit spectu suam Pgwntiae - ΛSSi li rio II. Deus se et res alias a se ctauos iliu seipso - Nam omnia intelligit uni a specie, quae est eius essenii a noe ipsum sustus declaratur - 0uid dilIurat cognoscere res secundum esse quod hul, ut tu seipsis, et ras coquoscere tu si hisis - Aliquod Oh icetum extra Deum potest esse conditi 0 requisita ut divina cognitio ad ip iam tum inutur - Divina e Mentia cognoscitur a Deo ut obiectum ma teriale simul et formatu, celera autem ut Obiectuin pure materiale AMRitrio lil. Deus primo, tu esseutiu sua esseutius omnes possibiles intelliquo tum in iis omniu ii sιbilia inuicidua ilistincte e isti cit: demum in his limis iudiei tuis omnes eorum possibiles actus, in ili
hemt.in suis possibilibus caussis, et in ipsius Dei polentia: imst de cretum vero scientia visionis et eoussus et essectus eoi tuetur Deus secundum esse, quω in seipsis hubent - A EuTio V. Futura ιiberunon possu ut . a Deo Prussu ei secundum quod tu suis euussis pro 'exsistunt - ASSERTIO VI. tiuec tuitur ante ei otiouis decretum per scientium medium, tumquam futura conditiouula, cognoscuἰ post decretum autem inluetur scientia vi sionis secundum esse quod habent in Mipias Assiilurio Vll. Fulura conditionata e09nosci tu follibiliter non possunt. sive in voluntate consideratu lit nolentia, sive eae nexu aliquo obiectico et uetessario eonsecutio uia conclutonem inter et e0ndiliouutum - Nexus inter haec duo non int Physicus, sed historicus; ut consequentiau uritu, ab altero necessitas est solum logica - ΛssEnetio Vul. Dicendum est Uitur, sutura condition ita a Deo cognosci, sine ullo medio eae imi te Obierit, Fecundum rase ipsor rem proprium, quod Luberent, si certu illumdiunctu ponerentur,- Id Ostenditur ex inlini late lum divini intellectus, tum dixi iam essentiae . Quom0do id, quod nulli qualia actu futurum t, possit inse actu praesens divino cunspectui - Deus est ipsu ritus et prima ac summa veritas ν 367Λnr. VI. Discultates. Duo praestituuntur, qWibus omnis hac in re dis n- cultas praeciditur - Solvuntur obiecta sequentia - 0uod Deus praevidit nec sario suturum est: ergo quidquid prae idi L non est liberum Stante Dei praevisione, homo non potest se aliter determinare cuspraescientia Dei esset saltibilis - Scientia Dui Omnes actus liberos yraecedit : ergo hi aetus ab ipsa dependent necessitatu anaei cluntv - Secti, dicendum esset, scientiam Dei dependere a v ituritale creaturae, x in
. rontinge lilein . Fului a conditio uota, neque in seipsiis, insallibiliter cognosci possunt, quia numquam habebunt insu determitiatum . . . 372CAPUT IV. DR Divi NA VOLUNTATE. ART. l. Cui immodi sit Dei voluntas. voluntas Dei non est poli ulci, Sudacius : estque ipsa Dei essentia . Eius obiectum Princep, Pt necessarium
452쪽
esi divina ip8a essentia; Secundarium res si ullae . Deus n0n Vult unum propter aliud, aut quia vult aliud. sed vult unum esse propter aliud - Νullae assectuum passi0nes in Deo reperiri possunt . 0uaecum iustassectiones impei lacti0nem aliquam eontinent solum metaphorice Deo tribuuntur - Qua de caussa - Assectiones voluntatis, quae nullam in Se continent imperfectionem, proprie in Deo sunt . Discrimula inter Dei am0rem Ut nostrum erga res Λicr. II. De voluiitolis divinae libertate. Dei voluntas ab omni eoactionelii era esl - Deus necessario seipsum amat ut ii nesti: libere autem vult res linitas quascumque vult - non est in eo libertas e intrarietatis, quatenus haec indisserentiam dicit ad bonum ac malum morale eligendum - in divina libertate nulla c0ntinetur iudicii suspensio, aut cunctatio Voluntalis . Deus uni eo actu omnia constituit . quae in seriulemp0rum Voluit, secit, permisit - Dei libertas sila est iu indisserentia. non potent lac ad aetum, sed actus ad obiectum - PROP. Dinina volun tus eii ea bona si uitu indisserentiue libelrute qaudet - Νam t.' liberias per se ret persectio simplex - 2. v nullum bonum necessarium est divinae bonitali - 3.' Si Deus ei rea ea hona iliber non esset, supponim eo deberet error vel inordinatio naturalis . et 1.' ab extrinseco determinari dulieret ad la appetenda . 377 An r. lli. Dis ultates. 10 Actus liber is est qui potuit osse ei non esse scit Omnia quae in Deo sunt, iaceresaria sunt . 2.ψ Libertas usi in hoc quod voluntas indissorenter se hahmi ad utrum libri: scit quod ita se habet, est in I lentia: in Deo autem nihil esse potest in potentia a.' Deus eodem aetii vult se et alia: actus autem quo se vult est necessarius - 4.v Aetiis liberi in Deo non sunt denominationes extrin- Secae, ut rerum pro luetio, et ceterae eius ad creaturas relationes: ergo nequeunt, ut illae, esse in Deo solum in polentia - Singulis respondintur, distinctione adhibita intor divini acius sentitatem, Pt multiplicem respectum, quem haec ad di Versos terminos hal ere potest - quae distinctio similibus quibusdam illuStratur . . . . CAPUT V. DR ATTRlBUTIA MORALI Bus.
Anet. I. 0uaenam sint attributa morulis. Quid rei hoc n0mine iveniat Virtutes morales non sunt in Deo ad motum habitus, sed sunt ipsa divina ossentia - ideoque in eo sunt necessitate absoluta - Virtulos moralem, quae Sunt circa passiones, Solum per metaphoram, Deo tribuuntur - quaedam au leni ex his, ne metaphorice quidem - Quae virtutes sint in Deo formaliter . Praecipua m0ralia attributa sunt san- titus, benignitas et iustitia - Ad alteram revocantur patientia, elementia, misericordia . . .. 381ΑnT. II. De bouitute Dei. Deus tripliciter bonus dicitur - PROP. l. Summa est divinae voluntatis propensio ad bonum, quod habet, filiis communi undurn - Nam bonitas natura sua movet ad boni communicatio nem - Summae illius propensionis indicia et effectus - Actualis divinast bonitalis communicatio necessaria non est - ut est seinper finita . 382ART. II. Uuomodo divina voluntas se circo malum hul est. Status quaestionis delinitur . Pnop. II. Deus relle potest malum metetphysicum, immo debet illud relle, si quid vult ertrii se . Nam huiusnimi malumnoeessario inest iis omnibus, quast Deus extra se velle potest - PROP. lli. Deus non p0test phvsi eum malum per se intendere - quia non I Olmim malo erraturae conquiescere sel delectari . quo sunsu quaedam a D cilio haberi dicantur - PROP. IV. Dei s malum physicum intendere tu, test, tomquam medium, rotione olimius boni . Nam l .v quaedam maxima liona, quae D iis certe velle posmi, non nisi I,er phisica aliqua mala obtineri qu unt - 2. 0 Deus non tenetur ad hil re mimium niselius altero ad sin in aliquem obtinendum - P Rop. V. Nequit Deus mutum m0rale intendere. nee ui sinem, nec ut medium ; potest tumen illud
453쪽
permitωre . Discrimen inter voluntarium inlevtivum et perniissivum Si Deus vellet malum morale ut lineni et ut medium, illud approbaret, et esset Vera eius mussa - IIuiuSmodi mali permissio, cum nul- , . lam linius. mali approbationem aut intentionum includat, Dei honi lati non opponitur - imo ab ciu8 providentia postulatur . . . I84ART. IV. 0uomodo muta quae in ninnuo sunt cum dioina bonitate eo-ymnantur. PROP. VI. Nola quae in mundo sunt cum divina boni tuta uonnum uouι - Non malunι metapliysicum, quia necessario inest rebus omnibus creatis - non mari pliSsica, quia a Deo ad lines bonos obtinendos diriguntur - non malum morale quia l. 0 hoc a Deo non intenditur, insimo Imitive reprobatur - 2.' non necessario sequitur ex iis, quae Dei voluntas intendi ι - nec 3.' aliunde tenetur Deus illud impedire - Cur Deus mala, PraeSertim moralia, permittat - Finis, pmpter quem Deus mala moralia permittit, non ει ι illud lvinum, quod rex malo permisso eligitur - Hoc bonum Deus non vult voluntate antecedente, sed solum oluntate conaequente - Quae sit caussa finalis permissionis peccati . 387AnT. V. Discultvies. Nulla potest assignari ratio, cur Deus osseuualiter bonus tam multa mala inse sinat - sunt i inino multa mala, quae ad nullum lionum limem dirigi possunt - Νuinquam sunt Iacienda mala, ut eveniant bona - Deus suos fines absque ullo malo physico obtinere poterat - Si Omne malum impediret, esset multo magis bonus - Cursum creaturaS aequaliter non amat'. Deus Voluit peccati incitamenia, quae sunt animi humani pupiditatos; et peccati caussam, quais mi aDhitrii libertas - Qui essectum pracvidet et caussam ponit, essectum Vel tu censetur: sic pater qui silio ensem porrigit quo se interfecturum pra0Vidimet, complex eius necis censeretur: ergo a pari . Deus debet ii omnino peccatum impedire: nam sanctitas inlinita odio inlinito peceatum prosequitur - nullum autem est bonum quod peccati malum compei Sare queat - Saltem ex amore et noni tale sua tenetur omnia sacere, quae potest, ut homines a mari retrahat - Secus crudelitatis argui pinset - Solutione, subduntur . . a CAPsT VI. DE POTENTIA DEI Aur. I. Uuid sit in Deo poteritu. Potentia in Deo neque est Iacultas ab actu distincta, neque acciduns, sed est ipsa Dei essentiai. Intellectus, voluntas, et potentia in Deo unum sunt cum ei aes essentia, Di scium ratione noetra distinguuntur - Aetio divinae potentiae non est proprie tranSiens. Sed immanens . aliquo tamen sensu transiens digi potest necte dicimus, Deum intelligendo et volendo res extra se producere, et Ouinia operari quae Operatur - Di ina polentia est quidem principium Suorum essectuum, non tamen aetionis divinae, qua illi producuntur Licet divina potentia tota sit in actu, non tamen iacit omni 'quae sacere potest 3ART. II. 138 potentiae divinae amplitudine. PROP. I. Divina potentia est omnino inlinita - Nam l.9 secus posset eoolari aliquid Deo perfecit uS - 2.' Dei essentia est in sinita . Pn0P. Il. Deus est omnipotens . Quid ut Omnipotentia - Prob. prop. l .se ex praecedenti - 2.9 ex infinita divinae essentiae persectione - Deus quaedam nec velle nec sacere potest absintule, quaedam solum eae suppositione - quin tamen per hoc eius --
ni polentiae derogetur - Quomodo sit intelligenda in Deo minutia a,
soluta ei polentia ordinaria . . . . . . . . . . 30 λ
tem possideι . Rerum exsistentia explicari ninuit, nisi saltem aliquia a Deo immediate e nihilo productum, seu creatum, namus . Sol DeuS creare potest: t.' quia, quum nulla ad Opus B equBudum inis teria praeexsistit, influita requiritur virtus ad illud producendum ,
454쪽
primus, caussari debet a cauma prima et maxinast universali, quae
t DBUS . . . . . . . . . . . . . . . . . et . 397
ΑΗ T. II. Error Manieliustorum refellitur Variae Dualisnil sormao - Ρuop. II. Mantehaeorum hypothesis infrinseest absurda est, et ad finem, ad quemnssumitur, prorsus inutilis . Nam Q repugnat res aliqua per se mala, multo ine magis principium summe malum - 2.' lonorum et malo rum permixtio potest optimst explicari extra hyDothesim mantehaeorum imo haec illam inoxplieabilem facit - absuma est multi suppositio, hina principia aliquid sibi mutuo conressimo, ut sinis pugnandi liseret . Oppi t.' summum bonum naeessario sexeludit omne malum - 2.D Es.fectus oppositi ad oppositas mussas reserendi sunt - 2 ο Bonum et malum sunt contraria: sed contrariorum utrumque aliquid positivum est -
detur singulis . . . 399ART. III. De pne et perferamne mundi. Divina voluntas non movetur ad agendum Ans operantis - Divina lamon bonitas est Deo ratio volendi quaecumqu0 extra solvult - Est in Dei operibus sinis operis - qui est divinarum persectionum manifestatio . Haec manifestatio absolute et smeaciter a Deo intenditur . Bre diversae, pro gusto naturae diversi late,nnsem hune ultimum diversim e assequuntur - Homo mi se undarius sinis, eui visibilis haec rerum universitas infrevit - Immo amatur a Deo amore benevolentias - Manifestatio divinae perinctionis gradus ha-liere mimi - ille autem gradus. quem Deus ut mundi sinern praestituit, non potuit rem omnium possibilium maximus - Mundus est in suo genere perlaetus - metrina optimismi absurda est . 401 CAPUT II. DE INPLuxu DEI IN RES CREATAS.ΛRT. f. De conservatione. Conservallo indirecta et direeta - Utraque Deus res creatas eonservat - Quo sensu conservatio directa diei possit conlinuata creatio . Conservatio est re idem ac actio erstandi, et a creatione solum ratione distinguitur - Consorvallo proprie est actio immanens . 463ART. II. Utrum Deus omnia eonservet. PROP. I. Omnia quae gunt fonser
vantis Dei virtute indissent, ut esse perssant - Nam t.' eontinuatio exsistentiae est aliquid ab initio exsistentias distinetum, cuius caussa esse nequit ipsum exsistendi initium, nec entis essentia, nec aliud sens Ontingens . 2.' Ens quod ereatur, nec virtutum ex se habet servandi ipsum rese, nee principium. a quo exsistentia procedit, per errationem recipit - p. t.' Effectus sinitorum agentium esse perseverant, etiamsimumae operatio cesset: multo magis hoc existimandum erit de effecit-bus mi - 2.' Creaturae conditio solum postulare videtur, ut exsistentia potiri queat, quin eam ab alio areipiat; non autem ut, postquam ex- Sistentiam accepit, nova eius evitatione perpetuo indigeat - a.' Mulsa sunt quae non a Deo, sed a mussis secundis consser antiar - Rmpondetur - Ad in nihilallonstiti non requiritur Milo positiva - Annihil alio ad solum Deum pertinet . 405 ART. III. De eonpurati Dei. Quid sit naturalis Dei concursuq - Concursus mediatus Pt immediatus. physicus et muralis - Concursus Dei generalis et specialis - Concursus Dei in in est actio immanens, quae lamen ratione essectus, qui extra Deum recipitur, transeunti aequivalet actioni Concursus, prouti recipitur in eruasura, non est aliquid praevium ipsius actioni, Sed actionem ipsam caussae secundae comitatur - Tum caussa prima, tum mussa secunda in pumdom p elum immediate innuunt . Miraque est mima totalis essectus, sed diversimode - Immo nimisque caussae una eademque est aetio . quae in eodem subiecto recipitur νΕxplieantur effata illa Neminati seeunda non agit, nisi mota o prima; et uim iretur a primu nil asteηdum: ρι usi in nirtute primae . . LAE
455쪽
ΛRT. lV. Probatur divinus coneursus. PROI . ll. Deus omnibus mentibus eooperatur . Nam s.' conservatio Secundum rem a productione non disseri: omnes autem osse tus a Deo conservantur - 2. ' Essectus omnis,
utpote ens, debet quoad linum ess a Deo dependore - 3' Agentia creata, cum ex ipsa sua essentia Deo subordinata sint, etiam quatenus agenua sunt, ei subordinata sini. oportet - .' Observallo Ostendit, inus A Omnes ei palaes in suis operationibus superiori aliqua Mirtute immediate cooperanio dirigi ut gubstria Mi - Opp. t.' 0num una eademque actio est a duobus agentibus, utrumque est caussa partialis: hoc autem de Deo diei nequit - 2.' Caussae Secundae possident sumetentem et completam virtutem agendi ea. quae agere possunt: Prgo Superioris caussae auxilio non indigent . a.' Si e Metus caussarum Nn prim Deus operatur, ad eumdem essectum produrendum caussae secundae frustra ad lithon. tur - Respondetur - Concillatur libertas hominis eum concursu Dei,
An T. I. Statuitur proridentia dirina. Quid sit providentia, gubernalio, cura - In quo sita sit Dei providentia - Ρ nov. 1. Deus de omnibus et sinstulis rebus pronidentioni sopientissimam hodieι . Nam t.' id palam laeti mundi consideratio . 2.' Deus singula ad stapin ordinat et dirigit - .' nulla eius ineuriae reddi potest ratio . Pnop. II. Dei providentia ausin'ularia se IO risit, etiam ad res minimus utque vilissimas - Mint.' Deus singularia omnia propior sinem indeit - 2 φ Νon dedecet Deum ea gubernare, quae non dedecuit eum cream et conservare - 3.0 Dei providentia in minimis aeque ae in maximis se manifestat - .' gubernatio etiam humana ad in lividua se extendat oportet . diserimen inter humanam et divinam providentiam . PROP. III. Spe tali pim ridentia in teli et uales creaturae a Deo gubernantur . Probatur ' quia in iis et per eas finis creationis ultimalo obtinetur - 2. ex eo quod me solum iri finis sui assecutione felices esse possunt, ex eiusque amissione misUrrimae evadunt - 3.' ex consideratione mediorum; quae homini colla lagunt - 4.' ex Dei cura in societate conservanda . N.u ex constanti humani generis consensu - Unaquaeque res ad peculiarem silem ordinala est. et mediis ad ipsum assequendum instructa . Nullus est respectu Dei eventus sortuitus - Π0mo quilibet in promptu habet media, quibus h0neste sanetoque Vivere. et exinde selieitalem in futuro assequi possit Mala omnia. Sive physim . sive moralia. quae in mundo sunt, medii
rationem habent - Quidquid homini aecidit, idoneum illi est medium
ad suum linem Obtinendum . . . saART. II. De bonorum et malorum distributione . Dissiduitas contra divinam providentiam ex honorum ac malorum distributione - Quomodo ea Proponi debeat, exaggerationibus sublatis - Multae reddi possunt rationes promiscuae boni ac mali distributionis in hoe mundo. t.' ex eo quod Vita haec praesens stadium est probationis ac meriti - 2. ex partu iustitiae Dei - a.' ex pol le sapientiae Dei, quae per hune providentia0 dinem physicum Ordinem servat - et naturam humanam modo hule congruo gubernat . ,-- 418 ART. III. Discultates. Multa sunt in mundo plane inlatilia, mala ac n0xia - Si Deus esset provisor, delaeret mala avertero ab iis quin gul er-nat - Maxima hominum pars non assequitur felicitatem, quae rat hominis finis . Mulli laborant desectu mediorum, quae ad Vitam conSer' Vandam necessaria Sunt - Deum non decet, ut as res vilissimas gubernandas se di millat - Exhorientia misendit, sua euique negotia succedore, Protiti. magis vel minus sibi consulit, non aulem iuxta in ritum et ius
Si Deus omnibus in particulari providet, impium ost industria propria uti. 1el hominum auxilia quaerere - singulis rospondetur . Quomodo hominis industria cum Dei providentia sociari debmi . 12 l
456쪽
iudicatur tunctionum demum discernendas autonomiei essentiale experiri Superest poenae nullae Vegetali harmonice repraesentarentur ex hisce dependentiae . ergo quaque admisceatque manent Resutatur animae ab anima Quaeritur variam Ii tamen vivet redacturum Atqui eamdemque Atqui insima pereeptionem anima dicatur intollectu quidem sensu ab externo urgens Suggeranturaeque coaptatio Prosecto
Vlti 0 e Subiecto ac o subiecto; ae f SuppOSillones propositiones i IIuie propositioni, si Ilule propositioni: Si anima est 4-li nillilii Guima est 3impleae, pleae est immortalis, qsι immortalis. Contradices nexum negando, hoc pacto Mn si nitima est simpleae, est immortalis.
457쪽
2 conclusis conclusio217 5 apparenter apparentem
accidit intime, accidit, intime 23017 ad illum ad illam 25l 3 subiectivam. etiam, quod et scire, discere subiectivam, etiam quod 35136 et scire, et discere
lui 3. Addi posset quintum, ut nempe subiectuin habeat aliquid, per quod aliquo modo ad alterum ordinetur. Sed hoc revera ad secundum revocari Poetest. Tunc enim relationis Iundamentum Vere est reale, quum subiectum ad terminum aliquo modo ordinat. 213.
im226 23924 262266 269 27 272295298 317 329 333
corpus ad certum locum occupandum determinatur; motus sequitur attiOnem, qua corpus determinatur totum Proindo certe non is
magnitudine et dis- magnitudine, distantia tantia hodie hodie electionibus eiectionibus secundam ineundumost aliquod est aliqua ut optime at optime