장음표시 사용
51쪽
sod varia deinde assici possunt systema ta Praeterea nemo est, qui actionem contagiorum praesinire valeat. Recentiores autem qui aegritudines in sthonicas, aut ypersthenicas, et in asthenicas, aut yposthenicas diducunt, inter morbos actionis auctae adnumerant subres. an generalem morborum divisionem amplexus araellotti, ita prima classe, et ordine includit febres, quas inqiuatuor genera dividit, varias species, acivarietates continentia . Complectitur rimum genus febres simpliciores, seu Syno-chas secundum inflammatorias, non O- sum simplices , sed etiam inflammationibus membranarum, et Viscerum Consociatas Mortium exanthematicas contagiosas quibus adjunguntur exanthematicae Contagiosae, larvatae ab auctore dictae, ut se-bris mucosa, bilios , hectica etc quartum mitismaticas, aut periodicas, inter quas remittentes periodicas perstringit. Si vero nonnihil haec ponderetur divis, , nullo negotio primum comprehenditur. non semper subrus ad morbos actionis auctae spectaro, quod auctorum ii ii
52쪽
monio, et experientia confirmatur. Plures enim sunt ebres , quarum diathesis non in minio solidorum vigore, et nimia fluidorum vitalitate consistit plures, quae sine circulationis, et caloris augmento corripiunt plures, quae sub benignitatis aspectu nervorum cordis, et arte-xiarum actionem prosternunt. Praeterea in hac divisione sebribus inflammatoriis visce- Tum, et partium inflammationes miscentur, in quibus febris primaria non est cum se-hribus etiam confunduntur exanthemata, quae, si primaria, ad eas non spectant, quoniam interdum nec antecedente nec comitante febre, absolvunt cursum, Prout eorum natura postulat si symptomatica, non faciunt, ut febres, in quam curriculo sorte erumpunt, ad exanthematicas pertineant denique inter iasmaticas adnumerantur februs continuae remittentes , quae saepe a nullo miasmate pendent Brevi igitur auctorum praecipuis divisionibus comprehensis, Veniamus ad eam, quae, utpote simplicior
53쪽
5o majoris adjumenti, et utilitatis medicinae tyronibus nobis visa est.
S. 6. Febrium periodus, quamvis
ad statuendos ordines , et genera non sussciens videatur, tamen in dubium est, quin febres intermittentes a continuis quoad Caussam, decursum et curationem prorsus distare Frequentius enim intermittentes sebres a palustrium Iniasmatum actione producuntur , in ea m cursu spatia Verae, et perlectae integritatis obtine tu , denique omnes peruviano cortice curantur. Idcirco non sine aliqua , et quiadem firma ratione a periodo duo statui possunt ordines, nimirum unus intermittentes , alter continuas comprehendens Quoniam autem intermittentes ita interindunt accedunt , et decedunt , ut inter ParOXysmos Vera, et persecta relinquatur integritas nec nervosum systema ita Vehementer lacessunt , ut inde gravia , et Iethali symptomata exurgant interdum contra obscuram habent periodum, et tam valide cerebrum , nervosque appetunt, ut Proper necuin asserant, in primo orditio
54쪽
5 Iduo ponemus genera , quorum Primum intermittentes puras , alterum nervosas seu perniciosas contineat. Quoad autem continuas, siquidem aut ob constantem Caussarum efficaciam a principio ad finem
continenter procedant, aut Oh a Ussarum
actionem modo forsan majorem modo minorem , quadam exacerbationum, et remissionum ratione suum cursum implent, in secundo ordine duo etiam genera Constituemus , quorum primum continuas Continentes, secundum continuas remittentes complectatur. Huic sane divisioni vitio vertetur primo quod febres intermittentes in duo diducuntur genera, dum inter se , nisi gradu , non disserunt secundo quod sub continuarum generibus alligantur species , quae nullam inter se assinitatem habent. Ad haec, quae nobis objici possunt, ita respondemus. Quamvis febres intermittentes non discrepent nisi gradu, tamen tantum est discrimen quoad intensitatem symptomatum , earumque essectus, ut a ratione tam alienum non sit, eas in duo genera distri
55쪽
sa huere species autem continuarum a nobis sub iisdem generibus collocatae, licet ratione praesertim caussarum inter se aliquantum distent , nihilo tamen secius
periodi similitudo aliquam esse affinita. tem suadet. Hujusmodi denique objecta, quamquam magni ponderis sint , inter impersectas , magisque compositas divisio nes, simpliciorem consectari satius visum
56쪽
Sor. Febris interni istens pluribus
componitur paroxysmis , quos litie rumaliquod temporis in ter vallum ejungit Tempus, quo febris Viget graece πυρεξῖα, Iatino sebricitatio dicitur quo vero deest τυοε α , seu insebricitatio , aut quies. Intermittentium distinctione , et denominationes plures sunt. Inter has notissimae, magisque familiares sunt quotidiana , tertiana , quartana . Quotidiana post aliquot integritatis horas quotidie a dori tur: tertiana post diei intervallum tertia quaque die invadit quartana , duabus interpositis diebus liberis , quarta quaque die aggreditur. Aliae rarissimae
sunt, ut quintana, sextana , septimana Octaua, Onana, decimana quatuordecima-
57쪽
na , quindecimana, menstrua , bimestris trimestris , annua. arum ebrium apud auctores de dignos non desunt exempla. Generatim intermittentes febres, quae habent firmum ordinem, appellantur periodicae quae vero eo carent, erraticae, et Vagae. Inter autem erraticas et vagas
quaedam disserentia ponitu nimirum primae dicuntur, quae ordinem obtinent sod iacile mutabilem , secundae , quae inordinate pro Ediuntur. S. 3. Quoniam intermittentes sebres Saepin totum corpus , sed aliqando ejus tantum partes assiciunt, non immerito in universales , et Partiales a practicis dividuntur Partiales, etiam topleae nuncupatae consuetis intermittentium symptomatibus prodeunt. In militari Urbis no- socomi in sinistro rachio ebrem tertianam topicam observavi, quae prius Partis assectae frigore, dein calore , tandem sudore apertissime declarabatur . extinent ad topicata, quae larvatae appellantur. Larvatae sunt, quae sub aspectu alterius morbi , et sine evidenti sebre, sab
58쪽
tem universali, periodice recurrunt, ut hemicraniae , pilepsiae , assectiones hystericae , etc. Hujusmodi vero assectus
quibusdam placet potius periodicis morbis, quam febribus adscrihere. S. 19. Ratione temporis, quo febresistermittentes exocluntur, in vernales, et autumnales distribuuntur. Primae inter februarium et augustum , alturae inter augustnm et februarium regnant. Plerumque vernales mites sunt , curatu aciles ad recidivam non prona , inflammatoriamque indolem aliquatenus induunt Tempore enim verno salubri , et temperatoastre afficiuntur corpora, quae sudoribus. et caloribus non enervata, gravissimis morbis obnoxia non sunt. Non raro vernales febres salutares essectus edunt, L
quidem plura incommoda, humorumque vitia hyeme comparata seliciter Verruncant. Ex adverso autumnales magis gra
es sunt, laregulares , longam, duplicatae, ad recidivam proclive' remediis, et ipsi peruviano cottici haud facile obsequentes. Saepe vernales et autumnales invicem
59쪽
excipiuntur, ac mutuo se laganici interdum vero vernales autumnaliun , autumnales vernalium characteres ad biscunt.
Indubiam reperimus Sydenhami inservationem feci. I. cap. 5. asserentis,intermibtentes sebres epidem ice vagat a maturitis adoriri tardius dum minus requenter erant depraedaturae . Hoc , aeris qualitatilius pendet, quae earum Productioni vel propitiae, vel adversa a sunt. Quoniam autem vernales et aulamnales diversum habent ingenium, earum distininctio ad prognosim, et curationem facie n. dam , utili late non Vacat.
o. Iampridem intermittentes s bres in depurativas, et corruptivas iubdebantur . rimae dicebantur mitiores quae a vitiosis hyianoribus purgant corporari secundae quae fluidorum, et solidorum naturam vitiant. Hujusmodi divisio
iman vis omnino respuenda non videtur,
lamen animadvertendum est , quod etsi febres utiles inducant essectus, semper amorbosis caussis prosciscuntur, ac plus minusve corporis unctioncs invertunt
60쪽
ideoque ut totidem morbi singulae habendae sunt. s. ar. Notissima est in termittentium divisio in epidemicas , endemicas , et Ap radicas. Nonnulli autem Merunt, pernDciosas epidemice grassantes , contagiosas etiam esse, quoniam ab istis febribus ita humores corrumpi existimant, ut inde contagionis eliciantur ementa. Hoc vero mitu vide tu experientiae refragari. Dun enim per Romanos agros, et loca maritima popularite debacchabantur pernici fiae, et in nosocomium S. Spiritus coloni hisce assecti conveniebant, eas in alios propagari nunquam vidimus. S. a. Intermittentium accessiones tribus plerumque stadii, constant, scilicet frigoris, caloris, sudoris . Sunt quamdam indicia proximam accessionem den tantia, ut lassitudo, et gravitas corporis,
oscitationes , pandiculationes , artuum .
ac lumborum dolorosa sensatio, dorsi, et extremitatum rigores, pulsus ut plurimum