장음표시 사용
71쪽
in sua Terenti editione dedit Aon ita dissimili sunt r-gumento et tamen, ictuum quos addidit positione significans prirnum pedem metricum quattuor constare syllabis. Equidem in ea existim scriptura acquiescendum esse quam Fr Ritterus reposuit nec codicum fide nec ratione pro habili destitutam. Conserantur quae vir egregius in sua Andriae re Censione adnotavit. β' Dissentiunt inter se viri docti, quo loco v. 13 interpungendum sit. Etenim antiqui Terenti editores cum id sere post verbum conoenere fecerint, aliter visum est Graueri l. c. p. 173 post Andriam distinguenti Ihnius autem priorem rationem retinendam aut post Perinthia incidendum esse censuit p. 7. Equidem tamen cum illa
in Andriam sententia aeque Cohaereant Cum verbo con-Menere, R Cum Verbo transtulisse omnem distinguendi notam removendam esse arbitror. Est ho genus a Grammaticis cia κοινου dictum, quod apud Graecos et Latinos scriptores longe patere non ignotum quidem est, ab omni bus tumen non semper Satis observatum. Cons. quae
Ochsti erus dixit Cic. Eclog p. 23 sed II. et illen bur-gerus Quaest. Orat. P. T. hy Video nunc linium . . p. 10 sq. Conatum S Se haec scholiastae testimonia quae ad Terentianae Andriae rationem quam maxime spectant suspecta reddere atque fidem derogare. Sutis captioso quidem disputandi genere usus est in iis quae scholiasta adnotavit ad Andr. II, 1, Q Has personas Charini et Byrrhiae Terentius addidit sabulae, nam non sunt apud Men Andrum, De τραγικωτευον fieret, Philumenam spretam relinquere sine sponso Pamphilo aliam ducente. ' Ita enim scribit: ' Vide quam luculentam rationem exhibeat scholiasta cur poeta Latinus Charinum addiderit ne τραγικωτερ0 fieret
Uretiam relinqui. Itane vero An sorte Pa in philus quoque additus est ne Glycerium preta relinquatur Luculenta sane ratio et pro habilis. Scilicet timore exagitantur spectatores et anxietate de ea Virgine, quae neque a inare Pamphilum narratur, ne Cabsque Charin esset a quoquam amaretur. Scimus Rutem munes me autontimorumenon quae . ad lunes diei n
72쪽
pro comoedia habebatur re Vera esse tragoediam exitus certe τραγικωτερος est quia auocratae filia spreta relinquitur V, 5, 1 sq.). Hoc quoque novum nunc disci
potest, Romanos tam humano et molli animo fuisse, ut quod Graeci aequo animo spectarent . e sperni virgine in quae semel in fabula nominata erat, id Latinus poeta crederet esse mitigandum. Vides quam hoc sit absonum ne dicam in optum. Cum tantas dissicultates illud τραγικωτερον attulerit, forsitan non ita laboratum esset in scriptura απο- θεατον quam non sine Codicum auctoritate recepit in denbrogius defendit commendavitque Duel, ne rus in See
hodii Bibl. Crit. a. 1829 p. 478. Sed ne τραγικωτε20ν
quidem si is, a quo iam pridem promissum Persa nutu Inque vehementer exspectamus scholiastam, hoc a libris maiorem habere auctoritatem docuerit reiiciendum esse existimo. Neque enim ita raro scholiasta simili dicendi genere usus est, nec quam ei vim subiecerit in obscuro est. Cons. Euanth de tragoed et coin. p. XIV ed. Κlol κ.):-Haec cum artificiosissima Terentius fecerit, tum illud est admirandum, quod et morem retinuit ut comoediam scriberet, et temperavit assectum, ne in tragoediam transiliret.' horna prol. v. imperitum inducit criminatorem, qui hoc obiiciat quod proprium debet esse comici stili. Re vera autem hoc deterior Menandro Terentius iudicabatur, quod minus sublimi ratione uteretur, quod ipsum nunc purgat dicens in tragoedia leg tragoeHanio altiora tran&ire osse. Adelph. IV, 2, 2 Sapientissime
Terentius etsi proxima villa est, necessari uta senem dreliquos actus fabulae noluit ab urbe discedere personae senilis memor. Nam et arduum fuerat dum redit, et cruciabile, ne fatigatio eius in tragoediam transiret. Neque mirum esse non potest quod Ilinius haesit in scholiastae verbis: Has personas Terentius addidit fabulae, nam non sunt apud Menandrum. Charini enim et Byrrhiae partes cum e Perinthia Menandri translatae essent,
id quod Ilinius ipse recte perspexit, Terentius utique Andriae Graecae has personas addidit. Et scholiasta Cum id fere aciat ut comparatione inter poetam Grae Cum et Latinum instituta rationem dantum labeat eius fabulae
73쪽
quam potissimum ac maxime Terentius secutus est nae
id quidem mihi videtur ullam dubitationem iniicere, quod
apud Menandrum illas personas esse negavit cum ab huius Andria Terentianae fundamento abesse sciret.
Quem ad modum in his magis tellum quisquis fuit hariolatum esse linius opinatur, ita fidem eorum quae ad Andr prol. v. 13 adnotata sunt Quae via et commoda fuerunt in Andriam Latinam, non Graecam, fatetur transtulisse. Sed quare se onerat Terentius cum Possit ideri de una transtulisse Sic sol itur quia conscius sibi est, Primam cenam de Perinthia esse translatam, ubi senex ita cum uxore loq&itur, ut Pud Terentium cum liberto, at in Andria Menandri solus senex est infringere Conatus est, quod non sana et probabili quadam ratione parum que feliciter factum esse puto. Huic enim adnotationi alteram quae prol. v. 10 adscripta est Prima scena Perinthiae Paene iisdem Merbis ilibus Andria cristia est; cetera dissimilia sunt excePtis duobus locis altero ad em Susos, alter ad versus Λ, qui in utraque fabula ositi Sunt, Oppositam esse pronuntiavit, et cum horum scholiorum posterius nihil haberet quod suspicionem posset aut dubitationem movere , prius omnia prae se ferre videri indicia subditicium esse. Hominem enim esse inepturn qui monendum esse arbitretur non in Graecam Andriam sed in Latinam a Terentio ea quae apta et Commoda fuerint translata esse. Hoc autem nisi quis eam ab scholiasta in verbis sententiisque diligentiam atque subtilitatem postulat, quae neque illa aetate nec ab istis hominibus recte exspectari possit, non ita premendum et tam graviter vituperandum erit. Id saltem non recte fieri puto si quis hoc quidem loco propter dicendi genus ea quae memorantur suspecta redditurus sit. Ihnius autem non lenius de reliquis indicavit. Nil opinatur in optius sesse illa interrogatione Sed tiare se onerat Terentius cum Possit Nideri de una transtulisse Puerilem esse pronuntiat quae sequitur responsio, denique haec o innia ad acumen ingenii exercendum a magistro quodam inventa arbitratur. Nolo equidem alias eius modi interrogationes proferre . id autem' vellem mox edocuisset ulinius ' qua
74쪽
causa commotum suisse putaret scholiastam, ut singula quamquam a vero prorsus abhorrerent tam accurato et tanta cum fidei specie persequeretur quam hoc factum est verbis: Quia conscius sibi est primam ce nam erinthia esse translatam, ubi senex ita cum uxore loquitur, ut apud Terentium cum liberto, at in Andria Menandri solus oti ex est.' ulla inveniri scio apud scholiastas et Graecos et Latinos quae omnino falsa esse et Commenticia constat, sed horum ipsorum origo et causa indagari fere potest. Quid tandem huic narrationi si non veram habemus locum dedisse excogitari posset aliud, nisi illum qui talia comminiscebatur impudentissime dedita opera fraude in fecisse ZEquidem autem a me impetrare non possum, ut hanc labe in scholiastae Terentiano adspergam. Iinius vero diligentius quae scholio narrantur considerando aliis rationibus opinionem suam confirmari studet persuadere. Secum enim pugnare, primam Cenam Perinthiae paene iisdem verbis scriptam esse quibus Andriae, et in crinthia senem cum uxore locutum esse, in Andria solum fuisse senem. Nemo id quidem non concedet, principium utriusque tabulae fuisse aliqua ratione diversum, cum ipse Terentius dixerit dissimili ratione esse iactas ne stilo. Atqui si in Andria fabula, quam prius scriptum esse demus, a Simone solo argumentum narratum est, iam per se veri simile est a poeta satis Commode in Pesi in thiae principio π 90τατικον ποοσωπον induci potuisse. Talis igitur fuit apud Menandrum Simonis uxor. Haec ipsa autem Cum sit persona adventicia propter evolvendam argumenti Obscuritatem recepta, fuci magis, ut sine fastidio longus sermo esset ac senilis oratio, vid. schol ad Andr. I, 1, 1 quam ut hanc ipsam multum ab eis quae senex prima Andria loque batur diversam redderet. Et cum argumenti narratio, quod huius scenae caput est, sine dubio mihi fere in mutata esset, Grauertus recte vidit scholiastae verba: Prima scena Perinthiae Paene iisdem erbis quibus Andria scr*ta est, ita esse accipienda, ut illa ipsa ratio respiciatur, , quod i quidem non video misi subtili quodam
75쪽
artificio fieri non posse. atque eadem sententia dictum putes illud: in prima lerinthiae scena senex ita
cum uxore loquitur ut ud Terentium cum Viberto. Primi enim viginti versus cum ad summam rei nihil sero pertineant, Momentum sane facere mon possunt Quae interloquitur Sosia clanium rabest ut 4 persona mulieris possint prorsus aliena iudicari, orationi matris . admodum Videantur convenire alia quale 78, factum de re Beasti; dei metui . Chryside et v. 100: Quam ulmein quorsum e adas Denique cum nullo modo materi potuerit ea illi facta ignorare qua es Simo cum liberto communicet ies illud 'uidem verum arbitratur Ilinius quod dicit scholiasta in Graeca fabula cum uxore senem confabulatum esse. Mo C autem modo disputans neque ille respexit quid poetae liceat, nec qua condicione rasam sinu mulieres apud Graecos et Romanos. Nihil igitur eorum quae in contrariam partem disputavit probandum es Se censeo, scholiastaeque sive Donatus fuit,
sive alius quis fidem habeo. in Andrii Menandri solius
senis fuisse narrationem argumenti rerumque ante actarum, in Perinthia senem Num Uxor in Colloculum AESSE.Latinus autem poeta existimavit suam sabulam qui spectatum venirent eis neque longum Simonis sermonem nullo interpellante, neque uxorem in scenam produCtam placituram esse. Itaque utrumque paulum immutavit proprio ut aiunt Marte, vel si quis sorte Terentio non eam ranimi sollertiam neque eam inveniendi vim concesserit, locum
quendam interpretans alibi apud Menandrum inventum. Atque in hac res diiudicanda id ipsum non prorsus omittendum , est Terentium initio fabulam ah exemplari Graeco plus semel paululum recessisse. De Adelphis id Varronis testimonio constat Cons. quae supra dixi p. 14sq. et Eunuchi Menandreae principium in Latina con tractum esse ii brevius ira cute vidit d. Muellerti, hist. liti Graec. II, p. 276. Postremo paucis expediendum est quod satis quidem leve videri possit. Illa scholiastae verba Prima scena Perinthiae Paene iisdem erbis quibus Andria cristia est, Grauertus d. c. i. 174, misi qui, forte hinus accurate
76쪽
dicta esse putaverit, emendanda Q 00 85 41
mutetur in udriae, aut addatur Pra' positio Iu rim Ilinio quoque visum est . . Non oportuit autem hostia urere in eo loquendi usu, qui omnibus fere et Graecise Latinis soriptoribus communis est quem uno Cicero his loco illustrasse sufficiet Tusc. Disp. I, 1, 2 'Iam illa quae natura non litteris assecuti sunt Latini neque cum Graecia neque ulla cum gente sunt conserenda. Cons. si commodum est quae ibi pluribus exposuerunt inter
loco ubi haec commentatio prelo subiecta est cum satis remoti simus, factum est ut aliter aevolebam neque ea, quae eadem aut simili sunt, semper eadem quoque aut simili ratione ab operis describerentur, neque omnia satis emendate. Nonnulla huius generis in quae forte incidi, nam omnia accurate iam recognoscere et excutere non potui, non praeter inittam hic indicare. P. 9, t. 21
Si quibusdam aliis erratis quae sublata non sunt attentus ac diligens lector paululum se turbatum atque impeditum sentiat, spero fore ut ea sibi iam corrigat ipse.
Scribebam Monasterii in a. 1843.