장음표시 사용
181쪽
es partem & non amplius amico meo dedisti Θ hoc folium mihi di
u sit, ac certiorem facit, te duas Hias tantum illi portasse, caeterasiti vero comedisse. Territus ille, ac simul magna affectus admira- ά tione, non ausus est veritatem negare, propriam culpam nonis confiteri, ac veniam pro ea expostulare. Quare per totam eamia insulam hoc euentu promulgato, contigit, ut Indiani omnesti nonnisi de Cappei folijs circulaso murmure inter sese obloque- is rentur. Neque illi approprinquare posthac amplius volebant, a cum verba facere oporterent, pavebant enim, ne quidquid ad 4 inuicem coram ea dicturi essent, mox eius folia Christianis is , apestrent. .
i, Tertio potest Calamus efscere, ne muti loquendi usu pri- Tertia eausia..uentur. Nam virtute characterum, ab eo formatorum, valetu tacentium animi, cordisque aperire conceptus. Hi enim etsi am lingua sonum habeant, ut auribus subijciantui, a calamo ta- . men colorem, corpusque acquirunt, ut Vasus tactusque, quorus alter omnes sensus praecellit, alter vero licet auditu mobilior non sit, eo tamen certior est, subiectum essiciantur. Quartoi Calamus quoque quae praecesserunt, ut praesentia nobis ellent, j escit. Quicunque antiquorum temporum historias percurierit, quid aliud in eis reperiet, quam euentus prieteritos, quos certe longa annorum curricula, ni calamus fuisset, omnimodaei obliuioni protenus demandassent Θ Quidque aliud facit, quam; sacinora innumera ac vetustissima, tanquam si ante oculorua c0rporeorum aciem praesentia haberentur, scriptionis vi a temporis faucibus, omnia deuorantis eruta, intueris Quinto Ca-i damus demum est, qui res mutabiles, ac corruptibiles ut perpei rim durarent, maxime audet. Qua de re solent scriptores imi mortalitatem illis promittere, quorum nomina calami robore , , sitis scriptis inserunt. Qui mos inter Historicos, Oratores, ac Poetas semper viguit. Quemadmodum Idomeo amico suoi Epicurus absolute promisit. Sι glorιa ta erM , tuquit, not orem rc euiri suum Hoia meae facient, quam omnia ista, quae colu, propter qua colem.
Vnde motivum quoque sumpsit Seneca scribendi suo Lucillo
182쪽
D. Hieror, ad intesta. Calamus ecficit libros, &effodit th sauros incoin, Parabiles.
1 g DIVIs Io ULTt MAmitto , Lucio. Habeo apudposterosgratiam , possum mecum duratim ii nomina educere. Istud idem lepidissime etia explicuit Tibullus. iaeuem referent Mus , vivet dum robora ulta Dum calum sistas , dum ebet amnis ψΤμ iNeque prstereundum multiplex aliud miraculum, quod ide Calamo afferri potest. Nam primo inter omnia, quae adna, lirationem inducunt, illud prae caeteris esse semper excogitaui, quod a Calamo media scriptura inter homines euenire solet, acharacteres efformando, ac simul sententias exprimendo. Scr, ibens enim unusquisque in re corporea, incorporei animi sui e figiem sine lineamentis imprimit, doctum a minus docto, & in scium a doctore discernimus, male uolum a beneuolo, accus. tratum ab ignavo, prudentem ab imprudente, iram, amorem, i affectus omnes, etiam siquis adnitatur velamine aliquo obtegere, suis tamen sese literis proditi Artes astusq; ipsos in ipsis ιcripturis ac stratagemmata dc multorum temporu gesta paruo olio Calamus recenset. Tepor, livor, fraus, sicut solertia, hilaritas, & animi candor calamo exprimuntur. Calamo re' Tum omnium creationem, totius humani generis cursum quasi exsculptas rerum omnium imagines conspicimus. Deinde quid audiri potest admirabilius, qua vi quae soli Deo secreta sint nota, possit paruula charta notissima Calamus reddere Θ Hinc si ilud est, ut sacrae literae, quas Calamus exarauit, Scriptura per antonomasiam nuncupentur, quod occulta Dei, qui caesos i habitat, nobis in terram degentibus per eam innotuerint. Aedum haec loquimur, non admiror papyrum, chartam, mar mora, tabellas ligneas, quibus Aquilonares quidam utuntui, ne unquam obliterentur, violaus scribit, admiror vim late tem, quam etsi animus effcienter verbis imprimit, calamus tamen instrumentaliter, ac materialiter literis demandat. Nam&D. Hieronymus ad Marcellam scribens admiratur cum dixit, i Scriptorsi libri ingeniorum effigies sis mera, m e terna monumentasum. Scripturae, quam Calami beneficio habuimus,inuentor est
Deus, idcirco quanta admiratione sit suscipienda scriptura etiam i
183쪽
177 etiam quaelibet profana, auctores ipsi nos docent, quando
inestinabiles inde diuitias multos fuisse consecutos comem ranti Vnde enim tantum praerium Virgilio collatum, ut multis talentisdonaretur ob unum scriptum, recitatumque Maneidos istum librum, ut memorat in eius vita Seruius, re ex illo Bu- sinua. hus de Asse, assentiti Pet. Hil an. Eadam praeterea ex causa ob unam scriptam orationem viginti talentis donatus est is plliata. 3.ereates. Plinius Senior Electorum Romanorum volumen unu μι' conscripsit, continens centum sexaginta comentorios, acuto ac
delicatillimo calamo minutissime a se conscriptos, & tamen potuit, cum procuraret. in Hispania, vendere hoc volumen Largio Licinio oo. millibus numum, cum tamen nondum integri omnes essent colhentarij, ut memorat posterior Plinius
scribens ad Marcum. Cui accedit, quod libri Sybillini tanti venditi sunt,teste Lactantio,Cumana enim Sybilla cum nouem αλ, eonscriptos libros ad Tarquinium Priscum Regem attulisset, ac lig. lib. t. pro eis trecentos Philippos postulasset, Rexque aspernatus pre- 'r 'tij magnitudinem, derisisset Mulieris infamam,illa in conspectu Regis tres combussit, ac pro reliquis idem pretium poposcit.
et arquinius multo magis insanire mulierem putauit, quae de- nuo, tribus alijs exussis, cum in eodem pretio perseueraret, motus est Rex, ac residuos trecentis aureis emit. Calamus d
mum miraculis suis potentissime quamplurimos magni nomi- nis Principes, & alios peritos allexit, ut ingenti studio instruendarum bibliothecarum affecti essent. Ipse nant, auctore Demetrio Phalereo, Ptolemaei Bibliothecam ducentis librorum millibus ditauit. Quem deinde ingentem thesaurum Caesare Prolemaeum debellante, ob Pompeij necem deuorans ignis consumpserit, uti &cuntigit quoque memorebili Bibliotheeε Constantinians, centum viginti libroru milliae instruct , ex eausali incendio, ut Zonaras habet in Basilisco. Diuitias quoque pretiosissimas, omne pretium superantes, effudit Cal mus Alexandriae, cuius Bibliothecae aliquando, ut Orosius meminit, quadrigenta librorum millia tradidit. Haec equidem
184쪽
ni 3 DIv Isto VLTraea Amiano Mereellino; sed non videbatur is numerus Regiaetantum congruum Maiestati, quandoquidem etiam singulares personae compertae sunt, quibus triginta librorum millia in Bita
liotheca essent, quod postea perspicuel visum est in Pamphili
Bibliotheca, quam ad triginta duo millia numerari ex vetustis auctoribus Iacobus de Columna, & Antonius meminerunt.
Alias pariter Bibliothecas mirabilibus suis Calamus impleuit ac
nomitatissimas effecit, nec non ante artem typographicam viros doctos plures, sacros profanosque extulit. Eumenes Attali filius supra ducenta librorum millia conquiri,M in haedinis pellibus describi iussit, unde Pergamenis chartis a loco nomen i ditum est. Samonico quoque Sereno, qui Gordianum Iuniorem discipulum testamento haeredem inscripsit, fuere libri ad saxaginta duo millia. Celebres etiam antiquitus extitere Bitaliothecae, Atheniensis, Constantinopolitana, Antiochena, atq; Hipponenss. Calamus, dextra Orignis positus adeo illius imgenij scribendi fluuium omnibus admirabilem emanare essec vi quemadmodum Rustino ad Macharium videtur, licet co eradicat Hieronymus, sequutus indicem Eusebij Cssariensis, qui omnia illius opera complectebatur ad voluminum sex millia conscripserit. Admittamus originis calamum non scripsisse duo,aut tria libroru millia, ut placet Hieronymo,qu
modo non admirabimur Salomonis calamum illum eiusq, eruditionem ineredibilem,'uem constat tria millia librornm
posuisse de parabolis, ac quinque millia librorum de Canticis,
praeter aliosinnumeros de naturae rebus, ut ex Iosepho hausimus, ac recolit Sixtus Senensis, qui etiam tradit exussa omnia fuisse a Nabiozardam Chaldaeo. Longeque magis admirabimur
Mercurij Trimegisti Calamum,quo vir ille triginta sex librorum millia quingentos viginti quinque, lamblico teste, composuit. Sed hunc pleraque profana, superstitiose scripsisse constat, non
ita de Salomone censendum, quatenus ex ijs, quae supersunt animaduertimus. Calamo verb sacro propter scripturam s eram, quae antonomastice scriptura dici debet, caeterae non
item, ob diuinis Numinis auctoritatem, nihil esse debet admi-
185쪽
tabili',nihil quoque venerabilius; & qui eius scriptis abusi sunt,
mox Deu sensere vltorem. Nam Theopompus mente captus est ob id quod sacrae scripturae leges ad Grscorum profanum usum traduxisset: sed &Theodotus cum tragardias scribens,ad quandam fabulam Escripturis sanctis nonnulla traduxisset, lumine captus est; uterque tamen paenitens orationibus ad Deum fu-ss, placatum Deum est expertus, eaque de causa Ptolemaeus Rex Sanctam Scripturam, e qua animarum salus tota pendet, eum omni studio asseruandam curauit, ut refert Eusebius in praeparatione Euangelica lib. 8. cap. r. in fine. Calamo succes.st utraque scriptura, nimirum sacra, & profana, & utrique scripturae ars impressoria, quae nec sine calamo esset, sicut hie
sne ipsa , quae in Europa anno a 441. Moguntiar incepit, Volatem& ic. deinde qui fuit i 18. Romam primo in Italiam iuit, nec si- p. yvii Lne calamo inciperet, licet tantu uno die ab uno homine literaru
imprimi ea compertum sit, quantum vix toto anno a pluribus G 7. scribi posset. Itaque celeberrimo Calami volatui nouas addidit alas, gratam se reddens tam magno benefactori, typographia, quibus agilius peruolans, factum est, ut linguς cursum pertranseat, omnes disciplinae ab eo paginis datae, breui emicent, linguae ipsae omnes breui innotescant, ac omnium taentiarum volumina unde maximὸ tot Bibliothecae in Europa forent, ut Vaticana Romae, Marciana Venetijs, Regia Pari-sjs, dc Florentina, supersunt etiam & aliae hodie memorabiles, vi Fuldensis, Erfordiensis, Viennensis, Bauarica Monach ij, Maliae permultae in etiam egenis studiosis per comode suppetere possint, atque plurimorum auctorum scripta ab interitu vindia cata sinti. Verum semper maioris existimationis fuerunt quae Calamus sine typis, quam quae cum typis tradidit, eo quod Preciosissima quaeq; non omnibus comunia exhibuerit. Etiam hodie incomodissimum impressoriae arti videtur esse, aliquod volume peculiare paucis & maxime alicui magno Principi porrigere, ut rarum opus carius teneretur: quod tamen calamo facilissimum est, atque comodissimum, imo & ipsi soli conees.sum. Manuscripta virorum illustrium vigilantiori custodia
186쪽
Ex Interio de Calami exiscellentia. Ex moque Caesua
Auctor quid sensiat de iiii scriptis.
in Bibliotheearum scriniis asseruantur, quam si essent impressa.
At ut uno latum disticho cocinna anthitesi elaborato innume, in instrumenti, ad scribendum apti encomta claudam , merito cum incerto quodam scriptore canendum ' Res milis CAL AM , res preciosa , superba Et si res humilis , paruaque magna simuL : : Proculdubio illarum rerum memoriam, quae dum libris da, mandantur, Principum grandium nomini, ac posteritati piis ximu conserunt, statini cum sonitu periret, ni ut viverent, chlaracterum spiritu vivificarentur. Scriptorum pennis quaecunqm Fama perenniter volat. Gladius solus, quantumuis strenuua atq; inuicibilis, sine calamo, laureis frondibus illi colligato, neq; Vnum Caesarem essicere.posset. Neque Cesaris facinor adhuc totum orbem circuirent, si iunctum sibi calamum ponhaberent. Austriaca Fama, quam Austriaca P i E T A s, septies sibi sui'; fortunata, Deo & mundo peperit, ut ad aethera ele uetur, meo pergraui ac rudi calamo haudquaquam indiget, quem dmodum eo indiguit, qui cum a quamplurimis doctis, clarisque viris non uno scribendi modo, ablato omni vanitas fuco, exerceretur,eam ad Imortalis usque solium sestulit. Quar,
cunque, siuὸ Italicὸ, siue etiam Latine hanc linguam p ruri in Scholis didici, sed hic in Germania, &in hac sa. annorum
aetate sub isthoc Austriae Archiduce, cui ex mera superioru ob dientia inseruio,aliquanto, tribus annis vix transactis, ex me ap, pr hendi de Austriacis reb'meus Calamus scripsit,vel posthac, Deo fauent scripturus est,non omnia profecto,sed ea tantu sibi arrogat, quae omnimoda imperfectione priseserunt. Qiae ver' aliqualiter bona, neq; omnino contemneta videntur,illi soli nosecus ac simul persecta tribuantur,de quo quilibet Christi disipulus profitetur. Omnis donatio bona, ω omne donum perfectum es pernis es, deflendens a Patre luminum. Axioma illud, inter Philo, sophos adeo celebre, duodest primum in mum quoq; genere , est ca caeterorum, quid aliud docet,quam sumam primamq; Veritatζοa qua deriuari humanam quameumque, licet,nimis ele, ganter , atque ingeniose scriptam, pria cunuato habe tur
187쪽
ΥRIvMPHI MAONIFICENTIA. IIII omne verum , inquit D. Ambrosius, a quocumque dicatur , a Spiritu colinx, μ
. Sancto est. Modus enim rei non variat rem iuxta Phalosophoru broa. ibidem.
i regulam. Sive ergo meus calamus Austriaca merita, aut soluta oratione , aut Poeli, nullo mercenario cogente stimulo, nullo iactantiar impellente fomite, in utroque idiomate, Italico dum taxa Latinoue, concelebret, siue alia monumenta, paginis dei mandanda, conscribat, semper Augustini monitum religiosa fide seruare studebiti non laudat inquit S. Doctor mendax Amst psit. es , mel quia deIuo loquitur , cum mendacium L quatur, mel quia , si eae Emeritatem loquitur , dum sibi tribuit, mendax est. Quodcunque ad Pietatem Austriacam calamo, veritatis studioso reducibile, vide D. nihil aliud, quam Dei gloriam, Ecclesiae Catholicae incrementum, bonumq; politicum, Christianae Reipublicae generaliter
necessariu complectitur. Ex quo apparet, ait Seraphicus Doctor, quod laudator diuini nominis non daebet esse timιών , eis laudarenn audeat, nec tumidus, mi laudare erubescat, sed inlis, humilis. ς m.
Ab hae igitur virilitate, & humilitate calamus meus aequaliter ductus, ad caetera, quae pro complemento huius secundae par-- tis scribenda sunt, nulli parcens labori nullum otiosum Momu, aut detrahentem Aristarcum Numina nominaque, a doctis viti , humanis desectibus generose ignoscentibus, spreta ex- pauescens, animo ἡ pergin isti
Cuius Bona Gratia Austriacam Pietatem Ecclesia
Romanae genuit , caelesti Fortuna famulante , coronata Iride Austraacae Pietatis Triumphum protegit, irmatque.
U Fluti avitum Gentilitium sibi ab suo conditore R
Do ip Η o haereditario penetransmissiam Austriaca aetriumphans PIET As tam Germana, quam Hispana explicet E v C H A R I s T I A M , & ab hoc ut perfectius in orbe terrarum super Catholicam quamqunque Europi gentem, san-
188쪽
is, Eveil AkrsTIC M LIBAMEN guinis, ae dignitatis serenitate claram, emineret, ortum suum diuinum omnino recognoscat. Cunque maxime praecipua eius fortuna tantam gloriam, tantamque celsitudinem me-
dijs Mammonijs consecuta fuerit,par sit, eam ubique locorum, quotiens per eadem matrimonia, triplici victora trino hoste iam subiugato, triumphatricem miro modo se exhibebit, tale Gentilitium pilam facere. Cui si mihi liceret accomodam in scriptionem addere, illud idem usurpare posse crediderim,quo Iacob de filio suo Aser prophetico ore, eum benedicendo, pr tulit. Aper Pinguis est Panu tuus, δ' praebebit delicias regibus Noa poteram ipse aptiori san quam Iridis sugura,Eucharistici Epuli ea coronati, hanc indigitare pinguedinem. Iridis inquam, critus tresPrincipes colores Diuinitatem, Animam, & Carnem Christi significantes, ut plurimi Interpretes autumant, Vinum, oleum, ac frumentum, sicuti superius diximus, auspicantur.
Quadruplex pinquendo abisthoc Angelorum pabulo, spiritualis scilicet, & corporalis, temporalis, eternaque abundὸ proe fuit. Regis delicias, quas piaebet comuniter, aut dignὸ eum manducantibus, aut egregia fide, filiali reuerentia, ae humilibetate adorantibus, aut inuicta Religione, & Catholica magna nimitate in virulentissimos aduersarios,spretis omnibus, proprio sanguini, quin & ipsimet vitae, ne dum caducis comodi famulantibus , defendentibus, ij feliciter adipiscuntur, qui Caesi ciues sunt cum Christo r nase, Rege'; illius regni dicuntur. Attamen quia Prophetica allocutio utroque sense potest capi, in quantum ad venerandam Synaxim refertur, non ita selicit',& antequam inter mortales extaret, & postquam extiterit Amstria Domus , euentus aliquis copia rerum, Regum , Caesarum, Monarcharum delicijs hac in vita abundantium, resertus, a
saeculo est visus , aut auditus in alijs Familijs , coniectandum est necessarid, oraculum illud singillatim Austriam Gentem respexisse , cui propterea Suum fecit Panem Ubiae, nimirum tanquam Mema, ac insigne, peculiariter sibi
189쪽
De vera credulitate erga Seruatorem nostrum, sub speciebus panis & vini, iam tota in utroque sustantia supernatuis tali vi transutantiata, absconditum, haec iecit mellaeuus Orator. Auam oculata est Adra, quam lmceos oculos habeo D. se stru
orsuscit Dei filium lassicratem , cognoscit in ligno pendentem,t nostit morientem, proivis etiam agnoscit fili accraentibus latitantem. Hic vicimus gradus, quo in fine crescit San-stissimi Abbatis oratio, omnibus antedictis excelsor vi-ktur, Unde Augustinus. aqua enim esset merces sci nisita res quod credimus r merces autem fidei est non dere quιά credimus e mirabile ergo misimum Christi fledentis in dextrae pei , subtractum est , Osperaretur, Occultatum est , mr crederetur.*ia explicitius D. Thomas hanc maiorem Dei occultationem in Hothasalutari , quam in rebus alijs expendens, ac cum ea sublimius per fidem merendi munus, ait, Glatum dare moluit Dom1 D. πι- lismu corpu1 suum , quia inboc potius credere merbis δειὼ , quam sensibis 'Pμ- φ-UD' η'griis, magnum habet meritum. Scio Catholicis Magnatibus
tam in veteri Testamento, quam in nouo elgasoc Fidei Musterium, ibi figurate, hic vero re, Pietatem in Deum plurimum temporaliter profuisse. In impiorum Dominorum domibus firmam se per aerumnae habuere mansiunem, in illis ver5 Piorum transeunter tantum, quemadmoduin sequenti Gentilitio, , si placuerit Caelicolis, demonstrabitur. Verum P i ET A s E DcΗ Axi s TIC A Austriaca ad insolita obsequia, ultra solitum reuerentiae secularium Principum usum , perueniens , Ut mox exemplis. probabitur , msolitam ' quoque virorumque bonorum, utrumque hominem, interiorem dumtaxat, exterioremque inspicientium, pinguedinem , insuetasi ποῦ. eque Regis delicias; nulli Mundi familiae adhuc concessas, merito adepta est, conspicuis copulata eoningijs. Quare dum in s er interpetretur Beatus, Austrio generi, Eucharistica Beatitate in hae vita decorato, caelesti auspicio, diuino i spirante Flamine , forte magnus Patriarcha illis verbis, Asir Pinguu ect Panis tuus, ist praebebit delitias Regibus locutus est.
190쪽
ai Eve saxis T IcvM LIE AMEN iEo vel maximὸ quia Psalmographus cecinit. Beata Pras, mira est Dominus Deus enu , populuου , quem elegit in haereditatem sibi. At si nullius Stirpis in rebus Pietatis ac Religionis ita dominus est Deus, si nullus Populus ita electus videtur in haereditatem sibi, sub rerum exiguissimarum, ac parui prsiij speciebus circumvelati, sicut Austriacae Stirpis, sicut Austriς Populus ubiuis sibi Catholice subiectus: Ergo Beata gens Austriaca, nec non&praecipua ditata Beatitudine, ubi suus Panis, sius, inqua, quia peculiari fecunditate eam peperit, muniuit, protexili magnum nomen tribuit, felixque omen; & ut esset Austria quasi eadem cum semetipso effecit, Austriaque semper ad suimet a b Ilum & tutamen haeresi debaccante, vocitauit, quae omnia triplex anagrama statim subijciendum miruminmodu suadet)tam pinguem eam reddidit, tantasq; regales delicias profuso
Zusrura hic que Pius nomen, ω omen haben ,
me Pietas aeterna, HEC AVSTRIA, Magna ne in wuicquid in Austriacis Religionis erit.