Abrahami Sculteti Annalium evangelii passim per Europam decimo quinto salutis partae seculo renovati decas prima secunda

101쪽

o I. . doctrinam primi tradiderunt Ioannes oes υ ἡ.ζ' selius Brunsvicensis Q Henricus Gelahat

inminui. dus Helmstadiensis,ad S.Martinum. Quibus per Canonicos ejectis, duo Doctores Theo. logiae, Eberhardui V Vidense Praepositi s D. Joannis,& Valentinus Musteu, Carnieli , pro concione de videnseus etiam in scholi sui Monasterit,purius docebant. Et in senata Henricus scriba Cos .plurimum sua autorita. te Evangelium adiuvabat . Utanc Praetor ur. bis,& Capitaneus Episeopi, captum in tallinas ducunt, ubi capitis damnatus aegre tandem se pecunia redemit D. Valentino Muste in.stinctu suffraganeiae Capituli oppresso noctuvi ligato virilitas excisa est qui satiato vulnere V Vittembergam profectus,in ea vieinia, Lutheri commendatione, functionem accepit Eberhardus etiam ab Episcopo ad carcerem perpetuum damnatur.Sed in i incire noctu elapsus ea custodia Magdeburgam pervenit Ubi ad S Jacobum pastor factus f. deliter propagationem Evangelii adiuvitio. nec ab optimo Principe Christiano, postea Daniae Rege.inHolsatia vocaretur.Halbertadii interea Henricus Vinhelius, &i'stea Joannes Vimmenstedius usq; ad ann Isa'. inter varias persequutiones Ecclesiam puriorem plantarunt. ch1min. HAMEuRUI M. Ordo Stifolius,uel, ut alii,

102쪽

Loc anno indulgentia vanitatis arguere, fido bustificantem hominib. comendare deq; legi-zimo clavid usu, earundemq; Pontificio ab usu disserere coepit. Sed aetate, morbis,& Cleri p- sequutionibus stactus, exacto biennio M. Ste- Phano Kempe Ecclesiam erudienda reliquit. V ViTTEM BERCI Augustiniani coepersit,imiimus. omnium primi Misiam privata abrogare Lu-Yherus, ut 'vacillantes erigeret, peritior confirmaret, confecit illis in Pathmo librum de abroganda Missa privata. Fridericus Et Gor totius Academiae sententiam super hac x exquirit quae Principem orat ut impietatem Missaticam non in uno solum tena plo, sed omnibus in locis aboleat ,, verum a sum coena iuxta Christi, Apostolorum Dandatum instituat, E adversariorum calumnias omnes fortiter conteminat. Optima semper placuisse paucis.

S. Albansi impugnat Romanam idolo mania aesthea. N in Christi morte vitam quaerendam docet. Ideo sacrificulori instinctu in exilisi pellitur, In VALLE JOACHIMiCΛ, quae Boemum a

gnoscit Regem M. Philippus Eberbachius, ita I

scholae Rector, in ipso ludo literario ad utriusq; sexus hoines cociones Evagesicas habet. AN Tu ERpi Jacobus Praepositus, Prior ηης ἶ-

uguitinianus, Lutheri discipulus,biesin tu, S ita ab ipso

amplius,Christu pure docuerat. Hoc aut an i-ς ψ

103쪽

nodueltu Bruxellas , ubi mire divexatus, metu ignis recantat,&in Flandriam dimissius, Christum iterum praedicat , Captus denuo. rugas primiim inde Bruxellas missus in cati

cerem coni jcitur, ex quo ope fratris Minoritae elabitur. Edidit ipse historiam lapsus sui,

in qua Bruxellas nominat macellum Chii. stianorum: literas etiam publica ad auditores suos Antuerpianosci quos rogat , ne lapsum suum doctrinae, sed humana imbecilli. tati adscribant: nec ullius hominis , sed se lius verbi Dei autoritatem in negotio religionis respiciant. Hic Iacobus rem Saxonum deinceps multos annos fructuose Evangelium docuit. cultos In POMERANI A mutatio religionis alicubi gliscere, & purioris Evangelii doctrininsomina sensim spargi , ac inde in Livoniam &alias gentes propagari ex Collegio sacerdotum Treptoviens, per Episcopum dissipato, primum inperunt.Florebat tum Trepto ad Regum Collegio iacerdotum, schola literarum celebri quam Ioannes Bugenha-gius. Andreas Cnophius Custrini ad Via

dii, Variae confl natus, regebant, quo lutantopere in docend industria, dexxeritas , fides celebrabatur: utio sotiam ex vicinis

oppidis , sed Livonia etiam di Vestphatia exciti scholastici, eo confluerent . Accidit

aut anno II ara exeunte ut inspector Ec-

104쪽

clesiae, Otto lutovius, ex patritia oppidi illius familia natus, cum Rectorem scholae decollegas convictores aleret, librum Lutheride captivitate Babylonica , recens ab amico Lipsa missum, proferret, & Rectori scholae Joanni Bugenhagio cujus prae caeteris ingenium, judicium limatius,&doctrina ac facundia in lectionibus4 concionibus sacris spectata probabatur, perlegendum traderet. Qui mox , paginis aliquot inter canandum praelustratis, praecipitata sententia, multos a

passu Chrso silvatore Haereticos Ecclesiam infe-sosse, ac duriter exercuisse sed nusium , eimibri autore,poliuntiorem unquam extitisse, pronun-

Ciat commemorans, quae adversus recepta

Ecclesiae dogmata ab eo assererentur. Post aliquot dies libro attentius lecto, reiecto, ac simgulis accuratius pensitatis , reversus ad Collegii sodales is palinodiam canens: uid ego vobis, inquit, mina dicam ' nive sis munia cacutis cir in Cimmeriis tenebris e stur. Hic vir unm o βίω verum videt. Ac singulis libri illius capitibus diligenter disputatis ac defensis, plerosq; in suam sententiam adduxit: ita ut Collegae pastores, Ioannes Κyrichius,&Joanne Lorichius qui ad extremam senectam Ecclesiae illi deinceps servivit cum Diacono, qui vicini coenobii Bel burgensis frater erat, Christiano Keitelli ut, nec non Abbas ipse, Joannes Boucvinus

105쪽

publice Papatus praestigias detegere, in si

perstitionibus 5 abusibus traditionum humais naxu,ad dogmata re cultus verboDei mandae. tos, re a fiducia Missile ac operum humanorii, pd unicum o ius Christi meritum auditores traducere,magno peto instituerant.Utautem in articulis ut tionum multa incommodius ac turbulentius, non tarn doctorum. dextra veram doctrinam tradentium quam

vulgi sinistra accipiςntium , culpa geruntur:

ita tum quoque accidit ut S. Antonii saccrificulos per plateas usitato mox cum nolis vagantes injuriosus petulantes quidam iuvenes, cinno injecto , tractarent , c e aede S. spiritus statua, noctu ablatiis, iii, se

cinum puteum coniJcerent. Quo comperto Episcopus Caminensis, recens electus,Eras mus M nduuel, cui in Pomerania Orientali sacrorum cura incumbebat, seditiosa speci, offensus, wzelo avitae religionis ardens,atro cem persecutione in multos sacerdotes accives scholasticos movitri in vincula

multis conlectis, caeteri praemoniti fuga sibi ςonsuluerunt. Ac Bugenhagius Vittent bergam absente tum Luthero in Pathmo D stin. Icoras incentius oratione de vitai rubrui genhasii affirmat , ipsum paulo ante itersuineri Vormatiense Vittembergam, nisse concessit, salterium privatim te sendo scholae innotuit, α reversi Lurbem statim

106쪽

latim in defuncti pastoris D. Simonis Beckii

locum suffectus est. Ioannes Κyriclinus, cum Christiano ettelli ut Sundium migravit. Andreas Cnophius cum Ioachimo Mollero, adductis scholasticis Livonis, Rigam ad Fratrem sacobum, Canonicum profectus, mox ad ministerium illius Ecelesiae in aede D. Petri vocatus est , ubi exemplo pastoris r ptoviensiis, acriter in foedas nundinationes, idolii mores sacrificorum Pontificiorum invectus, doctrinam de Iustitia fidei seir

missione peccatorum, d vita aeterna gratis, non propter ulla opera aut merita nostra,

sed propter sol Christum pro nobis passum

lcre suscitatum, credenti donanda, praecipue ursit. Sed ad ritus publicos, S abusus inveteratos aliquantisper connivit, donec per secutos collegas, Syl vestrum Tegeimpior, Mahos,turbulentius quaedam isthic quoq; in rebus Ecclesiasticis administrata sunt. Sic persequutio Treptoviae mota, in plures Civitates ac gentes pios Doctores, inde eiectos, dispersit.

tra sectas, quas sic vocant omnes ringulas niei Beleia edit, quotannis fere renovat,quorum vi im-οι

perant Carolo, in solo delgio capite truncata, submersa, suspensa, defossa,exusta,aliisq; mortis generibus eas stincta ultra quinquaginta hominum millia scribuntur primo pluriamis obleves xdmoducaus ac nempe vel carin

107쪽

nium essim diebus certis vetitum, et sera aliis aut lectos libellos, quorum tamen doctrinam rionprobarent. Sacerdotibus quoq; nachis obductas, fornicationis Cau, uXOres. vita privatis. JOAN ME OECOLAMPADIus quid incoex, ais nobiodelitescens de Luthero senserit, sudi- - cium eius ad amicum loquitur: Iam de Mam

dari averteret Mirum, cum meliora non sim Mant,quod omnib- Mis uiri. Meon inare ramen non verentur , quod improbare , quantum

chimi Idem e lampadius praeter eonciones et ' ' certas, quas edidit, scripsit etiam de confec,qne librum, quo magis pium hoc minas

108쪽

ceremoniarum nundinatoribus ferendum. Huius enim occasione Glapio Franciscanus. qui tum C sari Carolo a Concionibus,ingens viro periculum Creavit. Qua de causa sollicitantibus amicis, consentientibus fratribus in coenobio, tuto discessit. MARTI Nus BuCERus Sele stadien Epistola

sis, mense Martio, aetatis triges mo, hortatu c. e.

Francisci a Sichinge , mirici Hultent, nem. relinquit ordinem Dominicanorum, in quo vixerat annos quindecim, &ad Franciscum Sichingum se confert. Franciscus Friderico Palatino, Praesidi Senatus Imperii eum commendat: cuius Ecclesiasten aulicum integruannum egit, donec vacante parcec tand-stallensi a Francisco volens revocatus fuit aulae supra modum pertaesus. 34 E, T E Luthero in Pathmo monaehi Augustiniani Vittembergenses Mistam privatam abrogandam censent, idque ideo,

quia execrabilis sit abusus coena Dominicae, quae in Sacrificium propitiatorium commu-etur deinde quia non uno sed duodecim

postolis praesentibus Christus, te Apost oliconveniente Ecclesia, Eucharistiam celebrarintra postremo quia in Missa una tantum pecies laicis porrigatur , Contra institutionem Christi . lector consilium Academiae super hac re requirit Academici, Justus Io Acta extatnas Praepositus, Joannes Dolcius D. An-

109쪽

dreas Carolostadius , D. Hieronym Schurmus . D. Nicolaus Amsdornius Philippus Melanchthon , rationes Augustinianorum comprobant. Eleom decreta ipsorum rata habet: Missa privata par, mum in monasterio , deinde in templo p rochiali , tandem in templo arcis abrogatur. ravi Di mutata deinde sunt, alia , de quibus Melanchthon suis, inquit, commemo-

imagines eiicit , confessionem auricularem tollit, symbola saera laicis in manus dat, i A foro non ex iure humano, sed ex lege Mosis pronunciandum esse contendit edii librinni cie com uno secet dotum,& de votis momo sticis rescindendis, vigesima quartuuRii Pin .aMG -- ldae etsi non per omnia Luthero prolati c

ERAsMui ossensus periculosis

110쪽

husi perniciosis clamoribus, quibus negotium Evangelicum agebatur, aut potius turbabatur, coepit tropidatione quadam nutar: vacillare, o a causa Lutherana longius sis removere atq, subducere, dc quasi in locum tutiorem extra telorum iactum secedere. Sentiebat autem, de rebus tam arduis Cen. suram de iudicium deferendum ac permit . tendum esse Ecclesiae, quae audita virorum aliquot piorum meruditorum sententia. Communi consilio ac deliberatione de dogmatibus statueret, decreta vel bo Dei

consenscientia coderet, controversias osseret , pacem Ecclesiasticam sanciret ac stabiliret. Ut itaque lectori ob oculos ponamus specimen sapientiae huius viri, vel secum luctantis , vel cum utraque parte quodammodo conflictantis , verba quaedam eius, ex epistolis , hoc anno scriptis, subiungemus , non ut lectori inde Erasmi de Religione sententiam inuae vel perplexitatibus involuta , non mox cuilibet sese pandit, vel sua quadam lubricitate et hi, mentemq; legentis praetervolare potest venetur ac discat sed ut ex his de admirando illius ingenio , dum inter partes fere medium sese gerere studet, coniecturam faciat dissidii inter ipsum S alios exorti fontes propius aspiciat. Sic itaq; ille p:I 'hoc anno scripsit Petro Barbirio is Augusti.