장음표시 사용
151쪽
alius in locum relimavendum succedere succedere corpus graue proxime admotum velut intus attractum: Sic ex clauis caeteroqui bene Occluis, aperio ramine exsucta aeris contenti pa te, rare hi remanens intus o violenter totum illud spatium ius impleatiquare cessante tantisper vis ctionis,si apponatur cito extremitas digiti, vel labri ad br men, ne succedat ambiens, dum qui fuit tanta violentia rarefactiis se recolligit, attrahit intra clauem carnem digiti, vel labri, ut notabiliter vellicet, de illa dependeat. Quare cum in his imi sibus casibus, spectatis virib corporum naturalibus,consueto sibi modo operantibus,deberet sequi imotio eorum ad inuicem, quae passim sequitur, quando inter remota succedit aliud corpus, nec quae Gunt motiones, aut consistentia contra peculiarem inclinationem corporum ad talem remotione impediendam tribui possint ambienti extrinseco, ut ostedimus; aperte connincitur debere adesse in ipsis,si sibi prox mi virtute quae talem remotionem impediat,cum non est in promptu successio alterius inter remota, quaecumque tandem ea ruirtus it.
IX. a futuam cohaerentiam inter corpori ad quam retinendam illa mouentur, velActuu-
tur contra peculiarem inclinationem Dam,
non haberi a virtute mortua ess,sic motis,uer
etentis intrinseca. II perimenta, quae passim suppetunt, aperte euincuntis non sbium eleuato contiguo corpore, vel retento in
tali situ,grauia sursum sequi, vel a descensu prohiberi,quari do non potestaliud corpus,loco eorum descendentuam succedere , quod impleat patium inter separata tali descensa relin-
152쪽
Non impessiri vacuum a vi motiva. I DR
relinquendum; sed etiam talem sequelam sursum, siue comsistentiam non eise a grauitate ipsis intrinseca, quae pro talibus circumstant ijs dbcatur in bonum uniuersi contra consuetum modum ope tari. Siquidem qui e Tubo pistillum e ducit, post quem , dum non datur aditus alteri corpori ad subintrandum, eleuatur aquas arsum, non minorem eXpe ritur contranisum graui is aliae, quam si eam in libero aere intra Vas. contentam elevaret, constabit id si ex altera parte librae alligetur pinsitus eleuandus, cum elevavone tantae molis aquae, vel cum illa eleuata sistendus, ex alterae adligetur ex saxo, vel plumbo pondus fraciens ad eleuandum , vel sistendum pistillum cum aqua illi adnexa e Vas, in quo in aere libero contineatur; quo experimento coegi virum alioqui non ineruditum, ut a Iae iam agnosceret in Via, qua motum perpetuum. se inuenisse putabat, iam dicandum Magno Princip schema in aes incidi curauerat supposiendo aquam ad impediendum vacuum sua vi asten- demem non egere virtute aequilibrante,nedum superant Pondus illius, qua eget cum sistenda vel eleuanda est in amre ibere accurrente ad replendum spatium inter eam, Ἀ-lia corpora relinquendum Quod autem dictus motus, consistentia grauium sum sum, quando inter ipsa, corpus a quo destendendo rec
derent, non posset subintrare aliud , non proueniat ab aliavi motiva, praeter grauitatem ipsis intrinseca iisdem experimentis conuincitur quia si daretur in grauibus tale principium, illud necellario dum praeualendo inclinationi grauitatis,ea moueret sursum vel retineret contigua alteri corpori
moto,vel persistenti,omnino prohiberet pro eodem tepore in ijs exerceri grauitationem deorsum per grauitatem, qua, ut i nodo vidimus, non irnpedit:pariter in consistentia grauium ob periculum vacui non descendentium ad minimum inim taceret cum gravitate aequilibrium vi non posset in
153쪽
tali casu exercere nisum deorsum,quod omnino non facit. Agnoscimus quidem ex grauibus Magneticis post dari
in aliquo eodem corpore graui connaturalem virtutem motivam, sistitium ad situm etiam contrarium inclinationi grauitatis Sed si attendamus eius modum operandi confirmabimus praedicta, praeparabimus viam ad ostendendum notus , ct consisten Nas grauium sursiim non habe in his aliud principium praeter dispositionem, ex qua prouenit mutua adhaesio cum corpore continguo Postquam enim per vim Magneticam, terrum Magneti, ferro Magnes adhaesit, si eorum aliquod eleuetur ab attollente extrinseco, moius alterius consequentis nullo modo fit a vi Magnetica sursum nitente; nec si illud ab eodem sustineatur, alterur
in eodem situ a vi Magnetica, coli sistentiam operante, deprauitatis nisum deorsum vincente sustinetur , sed praecisere ipsam ita alterum alteri vicissim adhaeret, ut cum alteropa Li.er inclinet deorsum. utrumque ex equo, ut pro tali situ sustineatur, egeat alio sustentante, ac si essent partes grauis integri: 't certius constabit appenso utroque seorsi in in altera parte librae, examinato per equi ponderans,tum
appenis uno solo per alligationem,cui approximatum aliud
per vim magneticam adhaereat, examinat pondere utriusque modo dicto pendetis, vere enim requitat aeqvili brans quod respondeat pendetis aeque collecto ex utroque. Esto igitur vis Magnetica sit motiva magnetici ad Maiagneticum cum sibi congruunt in dispositione talis virtutis, ut sequenti parte dicemus , attamen in motu unius sursum admotum alterius, cui contiguum sit, non concurrit, ut motiua,sed precise ut impeditiua disiunctionis ab illo c5tra inci nationem grauitatis, quae illam cau Iaret per descensum. Dispositio autem connexiva corporum ad impediedum vacuum inter diuellenda, sussicienter munus suum exercet retineudo connexionem insuperabilem inter corpor
154쪽
quando, no recedente a proximo, non succedat aliud , etias nullo modo sit motiva, ut vidimus, ad nulla corpus,
nullum situm in Mundo determinate dirigatnr, sed selum disiuctionis ab omni corpore sit impeditiua in suo subiecto.
X. Vis impeditiua vacui in corporibus integran-
ιibus uniuersum D qualitas intransieca cuili se illorum ecundum quam repugnant,apr ximo diuelli quoties inter ea quae diselluntur, Aonpote buccedere aliud in solum diuersa aquatitatibus tarticularium corporum comnexiuis edta motitiis illorum in i perabitas.
P Rimuni rationabiliter coll gitur quia ex una parti,
quaecumque in natura communiter eueniunt, nec superant modum operandi virtuti naturalis , habent ii natura principiunt, vi cuius detinentur: siquidem nat ras in necessariis, cproportionatis non deficit. Cum igitur experiamur,iuxta dispositionem ordinariam in uniuerso dari mutuam cohaerentiam inter corpora quaecumqueaea sint, ut etiam contra peculiares Inclinationes agnoscamus iiijs resistentiam ad divulsionem ab inuicem , quoties non est in promptu successio alterius in te diuellenda , de . bemus agnoscere in ipsis dispositionem aliquam naturalem,
ratione cuius repugnent huiusmodi diuulsioni, & hanc o. sendimus non posse esse vim motivam. Neque est supra conditionem virtutis corporeae, sine cognitione in subiecto sibi corpore munus suum exercentis in illo, ut remotioni proximi non resistat, cum recedente uno succedere potest immediate aliud reustat autem cum non potest ita succedere, si quidem hoc commune est omnibus potent js ina
155쪽
nimatorum, ut sine erroris perculo,iuxta exigentam Priv- scripta sibi finis, operentur: grauitas enim v. g. non imprimit impetum graui, quo ipsum impellat ad motum nil positis talibus circumstantiis. quibus variatis eadem repugnat mo tui. exercet consistentiam in Rio subiecto, reustendo etiaviribus alterius motivi. I ad parte vis resistitiua diuulsioni de suo conceptu sit qualitas, in quo conuen et cum dispositioinbus , secunditiam quas particularia quaedam corpora aliquo modo resistinat
diuisioni suarum partiun , atque adeo aliqua etiam rem . tioni ab alio, resistendo inci nationi grauitatis, secundunia quam dicta partes , et tota se paerarentur ab alijs,is deorsum tenderent, ut est durities m aliquibus, secundum quam ingentis ponderis partes retinentur, ne decidant coniunctae adiis a vi extrinueca sursum detentis, in alis, colitas,secundum quam in mulso minori mole, tondere, vel partes partibus, vel tota aliis diuers, rationis adhaerent contramlum grauitatis, ut in humidis crassioribus videmus gutta aquae adhaerere alteri corpori, partes interio iis illius superioribus, non decidentes in aere libero cotra peculiarem inclinationem suae graeuitatis cita ut pro maiori duritie tria duris,&maiori viscolitate in crassioribus humidis exercetur huiusmodi cohaerentia, impediendo nisum maioris grauitatis in ma ori mole existentis.
Secundum pariter colligitur ex discri ne inter vim re sistitiuam, quae conuenit aliquibus corporibus, ut secundum eam impediatur subingressus alterius inter suas partes dissipata ut est durities in duris,4 inter vim re si titiuam conia uenientem cuicumque per se subsistenti corpore , ratione cuius, numquodque resistit penetrari ab alio similiterco poreo, apto per se subtastere, secundum quam plurae talia fierent ita intit irae sentia. Nam virtutes prioris elassis, in bonum peculiarium corporum ordinatae, suut ab alijs peculi
156쪽
culiaribus aliorum corporum superabiles sic sua maiori duritie,addito impetu, serrum communiter inter partes cor
porum durorum subintrat,4 ingrelsam alijs aperit, nec Llum corpus ita durum experimur, quod alterius duriti
Virtus vero resistitiua penetrationi, ut nulli peculiariter subsistenti per se corpore conuenit, sed omnibus ad conseruandam, cum debita extreitates dispositione partium integram tum cuiuscumque illorum, Uniuerso ipsi debitam constitutionem &impediendam nimis facilem inter illius
partes mutuam destructionem , eius confusiouem; ita a nulla peculiari virtute, quantumuis pressiua, corpores agentis superabilis est Quare proportioraliter philosephando: licet dispositiones peculiarium corporum, ex quibus adhaesi sequituri sunt ob peculiare bonum illorum institutae sint ab alijs peculiarium corporum viribus se perabiles, ct communiter
vincantur: Uirtus tamen per se conueniens omnibus comporibus ut seruatiua unitati, per contiguitatem inter partes uniuersi dilpositionis conuenientis ad topagatione qualitatum, varietati, persectioni eiusdem couae alentium, an a pecua rium Agentium virtute, quantumuis aucta diuidebet posse superari. Agnoscantur itaque vires istae, quae omatius per se subis sistentibus corporeis in uniuerso debentur, & sunt ordinatae ad bonum totius uniuersi, constituere superiorem ordi. nem e spectu virtutum , quae peculiarium corporum sunt, ad illorum conueni entem dispositionem δε propagatio. uem ordinatae; quae proinde a nulla earum quas tumuis aucta aequari , nedum luperari possint. Facilius ergo contra diloolitiones particulares corpora adminienda est eleuatio, detentio graui es sursum Levium depreisio,densiorum dilatatio, aliqua durorum inflexios quam
157쪽
squam in illis etiam ex tremore, 'uidem inaequali, quem in sus partibus consequentibus per impulsum validum ex-
Perimur, tenemur admittere ne dicamus dari polle duabus xectis commune segmentum 4 simitia, quam vacuum ita ut vires, per Machinam auctae huiusmodi potius cum violotia in qualibet particularia corpora inducendis praeualere dicendae sint, quam inducendo vacuo, quando per illas,aut continuorum diuisio, aut cohaerentium remotio Vrgetur. Haec habui, quae amiciss mo,& eruditissimo viro perser, berem velut at quod complemen in m eorum, quae priori Epistola exaraueram.Vt autem ad illius impressionem admit tendaminon tam me excludendi vacu=ab uniuers,midium impulit, quam reprimendi gliscentes opiniones, quae labe- iactandis mel oribus aditum at emebant iactantes nouo e X- perimelo accrdentia naturaliter extra sit bieetum exhiberi: ita ad impressione huius procurandum ursit, non tam me rum dictorum, quam sanioris modi philosephandi defensio, quem non pauci hoc tempore subuertere nituntur dumisitam ratione duce ad penitiora progressi, quam occurrent bus in via, sibi a suis praeceptoribus proposita, argumentis territi, abiecto clypeo ex desenseribus oppugnatores iacst ijsdem aliquo nouo luco perunctis instructi prodeunti noni aliam suarum substructi nium funda metis stabilitatem pro . curantes, quam praesidentiam , quod ea non ne ite conuincere possis falsitatis Tota tamen eorum architectura ex nossetis perspecta rarefactione , condensatione; constituti onec Ontinui; lotan .irum accidentalium , luminis in partieulari, similis propagatione nata , non solum philosophilsensibilium,sed melioribus videtur infesta, ct in eorum gratiam reprimenda. Vale,&,si quid est a melioribus vacui temporis,quet inter Iegendum minus probaueris amicissimo de veritate doceri consignata tranfinit te
158쪽
De Primo Magnetico causis Progressionum Magneti-
Philosophie Magnetic complemetum Primum Magneticum non scriptione diuinatoria, sed progressionum Magnetlaarum motionum , consistentiarumque beneficio, conitituturus, larum causas aia
signaturus ipsa progressiones, motiones, consistentiasque, alias virtutis Magneticae dotes praemittere necesse habui in quo praestando non aliorum Tractatus insigni eruditione, ciccurata ratiocinatione digestos mihi destribendos censui, nec Philosophiae Magneticae rudem de re tota mihi de integro edocendus , proposui; sed cum peritioribus quorum scripta, ct impressa, quaecumq; videre licuit ab anno Imra. attente perlustraui, cum experimentis contuli recognoscenda. sicubi opportunum videbitur,confirmanda huius scientiae iundametasuscepi;vi illis tuto insistere, superstruere liceret impunera
159쪽
Quid nomine virtutis Magneticae, Sc subiecti illius intelligantur, Ecquid ea sit, c
Ex notis communiter, vel acile capiendis V timentis, melioris de ijsphilosophantium Alctrina.
Io Tomine virtutis Magneticae intelligo eam, qua ita L l lapidibus, Magnetes communiter dictis,in aere Va tie suspen sis, vel impositis humidb crussiori, se prodit, causando constantem directionem, rituationem jecundu a duas certas, oppositas extremitates in illis, ad duas determinatas f&oppositas positionis disseremias in Mundo, Austrum scilicer&Aquilonem;&pariter secundum easdem extremitates oppositas mutuum inter eos varie inuicem situ ros occursum, crauersilonem. Propagatur autem ad alia corpora ferrea, qui ex accessa ad Magnetes acquirunt tale principium , quo postea ab illi a remota, similiter secundum determὶnate oppositas sui ex termitates ad duas oppositas in Mundo positio in dissere ei a conuertuntur,4 mutuum inter se occul sum, Vel auuersionem proportionaliter sit irata exercenta, immo idem primcipium alteri ferre sibi approximato pariter communicant, ijsdem motibus, ct consistent ijs , secundum oppositas in eo extremitates, ab ipso determinatas, mani lastandum.
Neque ductis repugnat quod aliqui lateres e pauimentis
160쪽
extracti deprehendantur habere tala principium, vel serra menta, qua ad lapides Magnetes numquam accesserunt noucnim per supradicta adferrum, sic magis proprie dicturr capacitatem impressionis Magneticae rest linxi nec tales lareres a corporibus aliquo modo serreis exclud cndos indicat ipse color ferreus multo minus restrinxi ad magnetes lapides virtutem magneticam, quae talibus ab alio corpore Magnetico, cuiusmodi Terram essedicemus,communicatur sed solum ijs, ut communiteragnitis, usus sum ad eam perseculiares, ct facile internoscibiles effectus proponendam. II. Distinguenda sunt hic duo genera subiectorum respectu virtutis Magneticae; primum eorum, quae illam conflanter possident. in quibus statim agnoscitur determinam certas extremitates Oppositas, sicundum quas directi nes, consistentias supradicias exercet; ut sunt Magnetes lapides, terramen ta ab illis iam arsecta: alterum eortiri .
quae sunt pure media propagatiosas; nam posita intra Spha xam activitatis propagatiui eam ita obtinent illo sic praesente, ut remoto amittant; ideo subiectum, capax perseuerarer retinere, per ea, illo sic debite approximato, ipsam reciLpita accedens vero ad ea illo remoto tu hil asscitur, aiecit ,
ipsis vllas directiones, aut consistentias secum luna determiratas a se extremitalcs exercet. huiua modi apud nos, praeter
Terram in sua malsa non omnino vitiata. lapides Magia tes,4 ferrea, sunt omnia alia corpo ia; cum tamen per subiecta etiam primi generis propagetur, , eius propagationem nullum g mus corporum in Mundo omnino sillat licet aliqua refringant a sua directione diuertetia, ut dicem iri, quod ipsum seruit ad probandum illam per pura in dia propag ri; dum ea, posita intra Sphaeram adtiuitatis propagantis, possunt esse media ad plures radios, ut ita dicam , Magiaeticos ad subiectum distans primigeneris transmitterulos, quam si adsit aliquod non pure medium interpositum eos refringes, T vi