장음표시 사용
131쪽
loco motum aerem ad id muneris restituere contendi run , additis ad id persuadendum delineationibus, quibus oculis subieceram continuationem aeris, sub iliore velo corpora dura, quantumuis impleta, vel amo ita spissiore humido, vestientis. Ian', ut non solum obiectis, sed proposito Argumento,&legentis serte expectatio a satisfaciam, aliqua extra pressam responsitonis sormam exponere animus est, quorum primum sit.
I. Vacuum, aut subb tantiam eth ream non re
quiri, neque si cere ad explicandam Rarefactionem , sicut neque eorum exclusionem ad condensationem , quas in corporibus Aper
ginationem appositam,semper aptissimam censui pro-Poitionem inter motum tardum, corpus raru , inter motum velocem, corpus densum; nam sicut tarditas in motu importat exiguum motum correspondentem diuturno tempori sic raritas in corpore, parum talis substantiae correspondens amplae extensioni secundum locum: Et sicut velocitas in motu importat multum motus, correspondens breui tempori ita densitas in corpore multum talis substantiae correspondens exiguae mensurae extensionis lo
Praesentia autem successiua ad aliud corpus, per quanta is correspondet mobile, quod per ipsum moueri dicitur potest de velocissima fieri tardissima nulla inter signabiles eius partes inrerposita cessatione, de tardissima fieri Uelocis
132쪽
loci si nia, nuljae ct a coii: ill nitia quae interumperet partes tardillina ae , extentis 1 cundum a Crem duratione in
partibus motus in tardo , quibus te aiialc plures, pluressiit, minori duratione colliguntur in veloci. Coni t hoc, si facto centro in rota insignis magnitudinis,
ducatur in superficie illius rectat nea a centro ad circumserentiam riati ea super axem rotata partes incie prope circumserentiam velocissime mouentur; quae vero sunt propiores centro tardius, o tardius; sic u , quae tardius o. uentur pro eodem tempore, quo aliae, tanto velocius, nullis interpositis cessationibus a motu, tardioren motum obtinent; sic illae nullis exclusis cessationibus, quae correspondeant in tardiori, obtinent velociorem alioqui si velociter motis celerius progredientibus fieret aliqua consistentia in tardius motis illae in directit in sic constitutae pro situ in quo prius erant velocius motae cum ipsis, non possente se in directum constitutae cum ijsdem pro situ, ad quem ulteriorem priore relicto, intelligerentur translatae, dum
sic ipsis interquiescentibus mouentur . ne contra Q. axi O
ma Euclidis, a Proclo addita Demonstratione declaratum duae rectae lineae a casu praedicto habeant unum, rideri commune segmentum,quod est impossibile id tamen sequuturum sic ostenditur clinea recta ducta ad centrum prorsus ab codem puncto, in priori situ, quem tenebant partes lineae rectae viciniores peripheriae, esset pariter cum ill is in , directum ad partes eiusdem rectae viciniores centro duocta alia recta linea aperipheria cadem ad idem centrum imis posteriore situ, ad quem a priore distantem peruenisse dicuntur eaedem partes lineae viciniores periphemae, velocius motae consistentibus interim sine motu aliis vicinioribus centro, nihilominus cum illis sic motis existent: bus ire
directum pariter cilet etiam ipsa in directum ij idem vicinioribus non motis; sic viciniores centro partes lineae
133쪽
non motae, dum mouerentur remotiores, essent in directiisti
dictis duabus lineis ductis aperii heri ad centrum in duplici sit inuicem ista late, in quo su sient partes superiores eiusdem liaeae remotiores a centro sic motae ipsis quiescentibus. Cur ergo non poterit eadem entitas corporis permanens, modo est,sub maiori extentione locali, occupando maiorem locum, nullis licet interpositis vacuitatibus, aut partibus substantiae adit hereae inter partes illius, Sic esse in sua continuatione non interrupta rarior modo sub minori extensione locali occupando minorem locum nullis exclusis vacuitatibus, aut partibus substantiae aethereae, quae non ne.
cessario praefuisse dicantur in statu maioris raritatis, dic esse densiora Et sicut partes signabiles, ut immediate consequentes iii praesentia successiva mobilis ad aliud , non separantur praecedentibus per maiorem, de maiorem tarditatem motus supra positi, ut possit inter eas, vel breuissilvia pei iste trita in
eodem situ intercedere, ut probatum est nec per maiorem, maiorem velocitatem motus possint rieri magis immediatae, aut ullo modo penetratae secundum durationem cui ropraecedentibus ne dicatur idem quantum simul correspondere maiori se, quod est impossibile ita poterit Liuitas corporea in rarefactione magis extendi ad maiorem locum nullo modo semotis ab inuicem parcibus , quae erant prius immediate signat, te in illa, in densatione sub minori extensione restrii Hi ad minorem locum , huiusmodi pari bus, prius immediatis, nullo modo inuicem penetratis.
Non est hic locus atomos plutibus lectandi. Sed satis suerit admittentes acua interposita propter variam in ipsis figurationem ineptam replere spatium, rogare i ut diligenter aduertant quaiarum ulterius aeris immittatur intra
134쪽
De Rarefactione,ω Condensatione. Lo
d quantum retenta propria rotunditate v. iti spiramen in illo aperiatur, inde exeat; ad utriusque autem mensuram seruire poterit. si qui exit, excipiatur canalibus ex anima
lium intestinis praeparatis, spiramento bene adpressis, illi enim prius subsidentes , aere per spiramen in eos ingre
so , turgebunt secundum maiorem, maiorem longitudinem , pro maiori, dc maiori aerei spiramento in eos subintrante Et agnoscent primo non selum aerem in Vas vite rius immissum esse, qui aliquas inter atomos valde exiguas cauitates pollet replere, retenta aliquali configuratione propria atomorum aeris; nec solum aerem ex Vase remanente rotundo exijsse, quem atomi in aere intus manentes dicerentur in gratiam sute figurationis commodius disponendae extrudere . Secundo cum aer non sit inimicus aeri,
eum , qui exit e spiramine ad quamcumque positionis
disterentiam conuerso, non exire extrusum ab aeris atomis,
alias similes propellentibus ex inimicitia; quare solum ab
exigentia maioris raritatis, tum in remanentibus intus, tum in bras extrusis, quam isti sine vacuitatibus interpositis nesciunt imaginari, iis interpositis quantum necesse est in te atomos aeris ex sola vi configurationis, non omnino cohaerentes, postea non possunt rationem reddere, cur vi terius recedentibus ab inuicem atomis componentibus praedictum aerem, debeant maiora Vacua admitti,4 sic totum aggregatum tanto maiorem locum occupare irregulares autem prorsusque ad captandum maius Vacuum, maiorem risum monstruose atomorum contigurationes aptiores sunt lusibus puerorum, quam secretis natum a philo pho explicandis. Idem experimentum monere potest assertore substantiae aethereae, pruno illam magna salieni ex parte excludi ab aere,intra dictum vas demsit per ulteriorem, ulteriorem noui aeris immissionem di quod ex illa diceretur re
135쪽
manere intus non posse causare extrasionem di tam tante aeris ex aperto spiramine , cum in illa non admittant ipsi sactam esse densationem in in aere aliam densitionem nota agnoscant, quam per exclusionem, ipsius substant ire aetherear ab illo Quare cum ne substantia aetherea nec pispartes aeris causare pollincialem sui remotionem ab aliis, eiusdem tecum rationis simul existentibus, per quam erigant admittere inter remotas ab inuicem aliam substantiam ciuersis rationis, aperte sequitur non aliter explicari potis allatum experimentum, quam per addenritionem violent in aeremur3us inductam .ia consequentem rarefactionem , ab eo naturalem sibila spositionem reparante in s causa tam , pro ut a nob4 explicatae sunt Denique cum sensibus appareat idem corpus modo ad
maiorem locum occupandum extendi, modo ad minorem
restrino inuod ipsi vitra festim per rationem necessario addendum censent debet ex impo Iib litate aliter exercendae rarefactionis , de condensationis colligi quam ipsi gratis assumentes numquam probantes labore importuno, Melioribus insidiosissusque deque miscentini ueris, quae autem sunt imaginationi capta di ricilia in nostro mo a philolb-phandi, ea per instantiam ac proportionem allatam in motu tardo, veloci prorsiis dissbluta sunt. Immo cum assertores aetherea substantiae vacuum non admittant, auerunt
talem substantiam elle talem natura sua, comparatione spillior unx corporurn, quibus admiscetur: de ideo illa eius maiori interpolitione fieri rariora,eius vero exclusione densiora ergo admutun substantiam aliquam comparatione alterius, ad maiorem locum in paritate entitatis esse extensam , sine interrossitione Vacut aut alterius substantiae tenuioris inter lita partes, ne detur processus in infinitum;&; consequenter aliam substantiam per se natura sua esse i
136쪽
Excludisti substantia Aet&rea. 23 DL Stib Iamiam corroream tenuiorem intra
crus fora corpora a nobis rationali eria Aram esse, ex ea repletas parte superiores Tubi argento vivo destitutas, quae nullo modo
Vacuae relinquauiu , au asia substantia
aetherea repleantu . D Ari substantiam valde tenuem , calidam δε siccam e
terra vi caloris expirantem, vaporibus in aer , aquis,in mari praesertim,admixtam mmmunia experimenta
communiter iam persuaserunt dari imitem substantiam inmixtis rasitoribus quae a peritioribus spiritus dicitur, Scab aliqua massa spissiore facile etiam data occasione agitationis, frictionis c. agnoscitur evolare ipsi spiritus vini, qui ex aromatibus validioribus continenter expirant,d centeriam rudiores et huiusnodi substantiam espritosim extrahi ab argento vivo descendente intrat Tutium , superadelausani , quia nulla succedere potest in locum a descendent. te reli tum externa substantia. ab ea partes Tubi superiores destitutas repleri asseruimus priore Epistola. Contra repletionem, certisa nobis firmatam experimen. tis, nihil alicuius momentiallatum esse cognoui; ut mirari si is non potuerim ad hanc diem non desuisse,qui licet non amplius in Theatro, ut ante nihilommus in secreto conclaui oculis Virorum Principum acuum intra Tubum vitreum argento vivo in illo descendente, ut supra dixi us, osterataret; ad quem conuincendum indem initibus optaui, ine Tubo cum ea parte argenti rura, quae inserne in ipso re minet se Vale in apertum aerem educto, aliquid deflueret , Sic enim muniituto pondere , quo tenuis substantia 2 in
137쪽
in superioribus Tubi partibus contra suam naturam nimis distendebatur ad impediendum acuum , illa nonam plius impedita sumcienter a recollectione sui, ad minorem locum facta esset eius restricti, per tiam svr cum admiratione expertus sum Itanto impetu intra Tubum ad partes superiores actum esset residuum argenti viui Tubum violentissime distringeret, quidem ex eo tum minutis,tum subtilibus, ct oblongis partibus evibratis. Experire tu, certus de acquisitione veritatis cum iactura Tubi , Sed cauei ibi ab huiusmodi partibus vitreis tam violenter exculIis; agnosces an aliquid remanserit intra Tubum, qui ab illis ut superne vacuus exhibetur, cuius se recolligentis vi argen. tum vivum adhaerens tanto impetu sursum agatur , qui impetus nulla probabilitate referri potest in excessum, qui ex illis decidentibus guttis de ipse, dicatur iactus in extrinseco antea aequi ponderante , ut euidenter spectatur in simili. bus, facta etiam maiori ablatione inino. sequuto maiori excellu in alio correspondente. Contra repletionem a substantia spiritosa educta ab argento vivo timuit aliquis, ne illud imminueretur in repetendis experimentis seruire non posseta cui quod ad imminutionem sensibilem, proposui ut attenderet substantias odoratas tamdiu suas expirationes emittentes sine illa, Scmoderatis experimentis pares. Addidi, monente amico
posse in experimentis de argento vivo capiendis aliquid spectari, quod expirationem huiusmodi ab illo ad partes superiores Tubi, in destensu destitutas, astendentem ostendat. Si enim in prima repletione ubi supra infusum argentum vivum aliquid quae apponatur , quae inuerso Tubo illi ad inferiora descendenti superfluitet , notare est ex a gento vivo continenter per huiusmodi aquam ascendentes bullulas, repletas scilicet spiritos substantia , quae in tali e perimento ab eo expiraus sursum transmittitur.
138쪽
Excluditur luctantia Aetherea. 2
Quod spectat ad repletionem partium superiorum Tubi ab
argento vivo descendente destitutarum, a substantia dicta aetherea, quae sit substantia subtilis crassiori humido intra Tubum descendenti immixta, εἰ in tali casu ex eo sursur euocata , iam apparet dictis a nobis bium nomen , quidem minus aptum, additum else. Quod si alterant eam esse diuersam ab ea,quam posuimus, aeri circumfuso immixtam per poros ubi vitrei subin. gredi ad replendum dictas partes illius superiores,ab argento vivo destitutas tum ex supradictis hic num. Γ, tum superiore Epistola ab ijs, quae adduximus m experimentis aperte confutantum, primo enim dicta substantia aetherea haberes liberum per vitri poros ingressum, ita superiores Tubila res ab argento vitio descendente destitutas replesset, ut non esset necesse illud post descensum. pius iteratis vibrationibus sursum attrahi, quod tamen fit. Secundo , Admoto valido in frigidante addictas partes , argentum uiuum ultra mensuram, in qua post vibrationes
quiescit, non assurgeret, quod tamen euenit. Non eninia,
dici posset per frigus inductum in aetheream substamia i , per poros vitrum iam ingressam illam densari ad minorem locum occupandum cum iuxta illius alteriores sit impossibi.
lis ista densitio in illa me dici posset euenire, quia alia substantia, in dictis partibus Tubi contenta, vi talis infrigidationis densetur per extrusionem a se dictis substantiae
aetherem, nam ea sic extrusa ab illa, nihilominus non extruisse propterea Tubo, cum illa tantum loci occuparet intra Tubum,quantum occupabat ante: cum tanta malia ex utraque collecta, siue plus, siue minus inuicem misceantur eiusdem mensurae locum possit occupare, Nec denique qui tale in frigidans, ut aiunt, instigidando aerem superstantem Catino, illum reddat grauiorem, cita magis pressivum argenti viui Catino contenti quod proinde per orificium p
139쪽
ens in maiori mole intra Tubum urgeatur; siqui lem talo infrigidans remotum a dictis partibus Tubi , quantimuis in duplo triplo quadruplo maiore mensura approxime tura eri super inti catino, non causa talem allurgentiam ar. genti viui intra Tubum ultra mensuram, in qua post vibrationes quiescebat.
III. Illudhtimidi crassioris, quodpost descenstim
retineIurAIra partes inferiores Cubi letiatum supra aliud, cui in subiecto vase conten
io Tubus per apertum orificium mmersus est, non retineri nisi eleuasione ab equiti.
Irante extrinse . Hoc in priori Epistola ad sensum experimentis ipsis
ostendi, ad quae nemo, quod acceperim , satis Cis spondit i licet pro aere vaporo is, supra argentum tuum vase subieeto contentum gi auitante 4 illud impediente ab ulteriori eleuatione,quae sequeretur defluente intra ipsum ea parte, quae intra Tubum sustinetur, scripserint plures, cum qu bus de grauitatione aeris vaporosi in hac materi disputare omnino superuacuum esse euincam in simul iam, partibus ubi superioribus argento vivo destitutis contenis tam substantiam tenuiorem id praestare. Proposui priori Epistola cuilibet volenti experiri , quod quandocunque aer admittatur intra Tubum cum argento Quo , ct in uersus Tubus immergatur alteri in subiecto vase contento, ab illius extremitate aperta, subtrahatur digitus, tunc argentum vitrum defluit, ita ut neque in mensura aequali , neque in multo minori respectu eius, in qua non ex stente intus aere remanebat, consistat intra Tubum,
140쪽
sed solum pro mensura corporis in superioribus Tubi partibus existentis,4 tantam vel tantam, distentionem sui ab argento vivo deorsum ponderante patientis , ut euidenter constet illud intra Tubum non remanere pro mensura vilius extrinseci aequilibrantis pro tanta, vel tanta altitudine ubi vicissim in utroque correspondentes: Nihil ad hoc Italus nouarum e Gallia opinionum admirator, assecla, visus sibi aliquid tentare posse ad id, quod ultimo loco reposui: Quod si continente in inferi ribus Tubi aliqua ex parte argento vivo, Tubus sensim eleuetur, ut eius orificium aper. tum proxime accedat ad superficiem illius, cui in subiecto Vaseimmergitur, in tali situ ad orificium dictum digitus apponatum, tum Vero Tubus altera manu sit stentatus asportetur in liberum aerem; tunc argentum uiuum in Tub imminens supposito digito illum sensibit ter non premit . quo posito serina ui euiden argumentum hoc modo Gravi quod intrinsecus in Tubo pro tali eleuatione consistens,im peditur ab existentibus intra illum sufficienter a motu deor sum, non potest dki vi aequilibrantis extrinseci. premen iis id , quod eius scentu eleuandum esset, in tali eleuatione resin eri .sed humidum crassius, modo dicto intra Tubum pro tali eleuatione consistens, sufficientera existentibus intra illum impeditura motu deorsum si quidem in libe. rum aerem asportato Tubo, ut dixi, non premit sensibili.
terappolitum digitum)ergo illud non potest dici vi aequilia
Hoc argumentum a me exissimatum insolubile aduersiis eos, qui cautam altitudinis argenti vivi in fistula remanenatis petunt ab aere externo circumfuso, nouissime dissbluit ipse ex eo quod conatus, quo argentum vivum eruptionem tentat e Tubo, seu fistula, est aequalis conatui, quo aer n. gressum in fistulam molitur Sed bona cum venia placet aduertere non posse aerem ingressum in fistulam moliri.