장음표시 사용
31쪽
Leges vero pollit eas, sive civiles sacere possunt, i. summus pontifex in terris temporali suo dominio subiectis; imperator pro imperto ; reges alit pro suis regnis; duees alli aut principes supremi, vel liberae respublicae
pro suis provinciis; alitque secundum limites suae, sibi, a iure, vel a supremo principe concessae, aut per praeseriptionem , eo uetudinem , vel per reservationem obtentae potestatis, prout ex variis legibus habetur, et prohatius gubernandi, vario tamen modo iuxta voluntatem conserentium tale ius,
S. III. Ouousque se eatendat Mistutiva potestas humana. i. Non extendit se potestas legislativa humana in ea immutanda, vel relaxanda ete. quae sunt iuris naturalis, divini aut gentium praeceptiva, aut prohibitiva est. ineque enim insertor potest legem superioris abrogare, aut
dispensando eam relaxaret potest tamen legislativa humana potestas mutare, aut tollere , non tantum ea , quae sunt luris p iuvi humani, iuxta status sui conditionem , sed etiam ea, quae sunt iuris naturalis etc. permissivltantum , simu enim ars naturam, ita lex humana positiva perficere nonnunquam potest ius naturale, supplendo v. gr. quae natura reliquit indefinita et indeterminnis. Potestatem tamen etiam legem naturalem interpretandi, seu declarandi in rebus spiritualibus habet magistratus ecclesiasticus, et saecularis in rebus
millieis, ne prosanis: f neque enim qui declarat, immutat, aut de novo additi ita tamen ut declaratio, seu interpretatio iuris naturalis clara sit, si enim dubia sit declaratio talis a lateo magistratu laeta , ad ludicium Melestae spectat, deelarare, quid tali in re sit laetendum, eum ad ludietum Melesiae
pertineat, declarare , an peccatum interveniat in tali declaratione. 2. Non potest vi legislativae suae potestatis humanae per leges vel statuta , aliis sine lusta causa auferre ius suum , iisque praeiudicare, magistratus seu princeps etiam supremus Argu. c. Ouae in Ecclesiarum 7. h. t. quamvis enim princeps talis iurisdictionem habeat in omnes suo imperio subieetos , non tamen habet dominium rerum privatarum ad subditos spectantium: ex iusta tamen et urgente causa , ob publicam v. gr. necessitatem, aut utilitatem,
potest tale quid statuere leum publicum bonum sit praestantius bono privato, et hoc merito illi eedere debeat j quod tamen in dubio non censeri debet secisse leum non saelle utatur potestate extraordinaria et lacillus praesumi potest derogare iuri aequirendo, quam acquisito, eum firmius hoe Sit, et
S. IV. Ouomodo, et quan o Leges, sire Constitution s humanae obligent pQuod Leges sive Constitutiones humanae obligent in foro conscientiae, et sub peccato, patet ex e . concupiseentia. 4. h. t. ut enim iustis legibus obediant omnes subditi, non tantum saerae Litterae docent, ad Roman. i, a. ubi dicitur : Dei ordinationi resistere tales, et damnationem aequirere, Sed
lumine naturae etiam notum est.
Incipiunt autem obligare non prius , quam sint publice promulgatae Can. In istis 1. S. Leges illatinct. 4. absque hoe enim , ut proponatur et de-
32쪽
nuntietur publiee Communitati, obligationem non possunt inducere Communitati. Debent autem promulgari lom, et tempore a lagis talore praeseriptis si lamen locum et tempus promulgationi laetendae determinavit legislator i ita ut ab eo tempore, quod praeseriptum est, lex obligare incipiat, c. Cum singula a 2. in M. ile Praebend. in s. Sicuti enim lex dependet a legistis toris voluntate, ita etiam tib ea dependet vis obligandi , vel Si nee loeus nee tempus promulgationis laciendae, aut inchoandae obligationis praeseriptum sit, obligent leges Caesareae quidem, post dum menses eis psos, ni, parum in singulis provinetis saeta promulgatione, Authent . ut novae constitutiones Novell. 66. I Cum sufficere hoe tempus, et taliter laeta promulgatio videatur, ut omnibus manifesta flat nova Constitutio . Pontificiae vero Constitutiones prohibitivae, aut praeeeptivae, probabilius Statim post earum promulgationem in Curia romana saetam, obligant neque enim relata Authent. ut novae ete. in iure canonico recepta est, ut praxis communissima Curiae romanae docti, causas orbis universi Romam delatas, iuxta Constitutiones pontificis Bomae promulgatas decidensi ita tamen, ut quantum est ex se, ubique terrarum vim obligandi habeant, remotos vero et longius a Curia absentes, post tempus moraliter necessarium et sumetens, ut lex promulgata in eorum notitiam devenire possit, spectata scilicet distantia locorum a Curia c. l. S. Ree obstaret. De eome. concess. praebend. in s. cum modo impossibili lex obligare non possit; et hinc in essectu, nee quoad poenam, nec quoad culpam bona fide ignorantes promulgationem obligat. Aliorum denique inferiorum magistratuum tam e lesiasticorum, quam sareularium leges, statim post earum promulgationem in Curia principis, vel ecclesia matripe, aut alio loeo publico seeundum morem patriae, vel religionis laetam , obligant, nisi aliud exprimatur; neque enim aut leges positivae aliud requirunt, aut requirere videtur legislatorum talium iuri dietio, quae tam ampla non est, ut peculiarem promulgationem in pluribusi is ad indueendam obligationem exigat. Si vero sint leges irritantes eontractus, Vel alios actus etc. non prius obligant, saltem ex aequitate , si irritent contractum, lure naturali, vel divino validum , quam in singulis provinciis, aut dioecesibus, promulgatae sint, vel saltem ni in v In communiter seiantur lut ne scilicet plus obsint,
quam prosint bono publico in nisi Versentur ciren beneneia , professionem religiosam, aut similes materias, Vel aetus, in quibus pontifex plenum ius habet disponendi, quae leges statim post promulgationem in Curia laetam obligant, ob plenam pontineis ci a tales res disponendi potestatem. S. V. An obligent Leges, seu Constitutiones usu non receptae pI.eges et Constitutionps eanonicae post promulgationem , statim quidem obligant subditos ad eas acceptandas, tum quod sit ex parte legislatoris potestas obligandi subditos independenter ab horum neceptatione sui ne vana illa sit et inefficax , si a populi consensu et noeeptatione dependeat in Li. T. de Constit. Princip. S. Sed et quod Principi. Can. l. Dist. 20. tum quod merito hane ipsani voluntatem taliter obligandi eenseatur habere legislator,
33쪽
lanon tantum absolute loquens , praeeipiens, et obligans , sed quod hoe magis impedire hono communi censeatur Inisi aliam suam voluntatem exprimat,
qui legem tulit; vel a populo restricta illi potestas fuerit, dependens a populi acceptatione , quoad leges obligantes, quod de legislatore civili quidem , non antem de summo pontifice dici potest si tamen Constitutio talis vel lex,
ex rationabili causa , ab initio non fuit recepta, nec observata a tota Communitate aliqua, vel a maiore illius parte, tandem desinit respectu illorum obligare Ar . o. ult. de consuet. si enim Constitutio, vel lex talis , recepta, et observata ah initio, ubrogari tamen potest iuxta relat. o. per contrariam usuetudinem, poterit multo magis per talem non usum tolli lex nunquam in usum deducta , sive nunquam recepta j et ita quidem , ut ad talis legis nune receptae ablationem, sive fiat hare seiente, sive ignorante prinei pe, non requiratur certum tempus, sed sunt elat repugnantia populi per vetus legi contrarios in numero sutileiente, iuxta arbitrium prudentum positos; cum princeps, quamvis ignoret Subditorum non usum , Semper tamen censeatur habere illam Voluntatem : quod nolit obligare contra morem, seu usum populi. Argu. c. I. de in uet. in s. et virtualiter illam legem revoeare censeatur, quae facta est populo inutilis. S. VI. An Leges, seu conatitutiones Canonicae, vel civiles obligent etiam ignorantes' Resp. l. ignorantes invincibiliter legem promulgutam non obligari sin aetus undo) ad legis talis oeservationem Argu. c. 2. h. t. iubi enim in vinei bilis ignorantia, non potest committi culpa, cum ignorantia tollat voluntarium , ad omnem eulpam requisitumὶ nisi lex esset praeciSe irritans V. gr. actum aliquem , certam praeseribens formam et e. quo in ensu contra talem legem praeelso irritantem metus Retus nullus esset, quamvis cum in vincibili ignorantia positus suisset. eum irritatio talis non sit poenalis culpam supponens ,
sed statuens certam sormam pro bono communi. Resp. 2. Statutum etiam esse de lure Canonico in c. 2. h. t. in s. ut sententiis quibuscumque i quae unimam ligant, censuris V. gr. non ligentur Ignorantes nisi erassa nut supina fuerit eorum ignorantia ; non tantum honoanimarum exigente taliter non ligari ignorantes tales, sed ipsa etiam rensurarum natura, quae non incurri solent, nisi a contumacibus; ubi autem
est ignorantia invincibilis , ibi contumacia loeum non habet. S. VII. An Leae, vel Statutum obliget subditos eaetra territorium statuentis existrates ZResp. l. Non ligari subditos statutis, aut legibus , si extra territorium statuentis existant c. 2. S. statuto h. t. in s. cum nemo possit extra terminos suae iurisdictionis eam extendere et consequenter puniri non possunt, Si extra territorium statuentis eontra statuta illius faciant i eum extra territorium ius dicenti impune non pareaturi nisi persona quidem extra territorium existat, stetis Vero, quae ponitur, aut omittitur , in ipso territorio poni, aut omitti censeatur ; vel res ei rea quam fit operatio, in ipso territorio
34쪽
existat; vel denique bonum et eommodum ipsius territorii principaliter respieiat statutum tale, ut contra agens graviter illud laedat: His enim in easibus etiam extra territorium existentes, et eontra statutum in suo territorio latum operantes delinquunt; et poenam in territorio statutam incurrunt Benestelati, a suis ecclesiis longiore tempore absentes, quam per statutum sul territorii liceat i eum residentiam omittant ibi, ubi Mnesicium habent et qui extra territorium existentes, delictum quidem extra illud inelloant, intra illud tamen eonSumant, sagittam v. gr. emittendo extra territorium , oecidendo tamen hominem in ipso territorio existentem ; et quibus prohibetur ob bonum patriae, extra territorium negotiari, frumentum exportare, eum hi non censeantur simpliciter extra territorium delinquere. Resp. 2. Haec ipsa etiam vera esse, et asseri debere pari modo de subditis, qui intra territorium quidem , in locis tamen plenissime a domino iurisdietionis territorii exemptis , existunt i in ordine enim ad iurisdietionem aequiparatur loeus talis exemptus, loco extra territorium sito nisi quoad populum tali loeo subditum non esset exemptus talis locus, sed praeciseratione personarum privilegiatarum in tali Ioeo habitantium , ob strictam Miliret exemptionis, ordinario loci talis praeiudicantis, interpretationem. Resp. 3. Praeceptum tamen, et sententia iudicis ligat etiam extra territorium praecipientis, aut Sententiam legitimam serentis , eum enim seranturhaee talia direete et immediate personis subiectis, consequenter ubicumque persona fuerit, ligabitur illis. S. VIII. Θωnam obligent constitutiones Canonicae sire Ecelesiasticae. Resp. l. Canonum statuta , sive leges ecclesiasticas , ligare omnes Christi fideles Ecclesiae subiectos e. i. h. t. cum enim pro omnibus taliter subiectis ferantur leges tales, consequenter etiam omnes illis ligabuntur, si tamen legitime sint promulgatae, et usu contrario non abrogatae, sed receptae neque particulares tantum sint, certo generi hominum tantum latae non quidem quasi omnes obligentur omnibus quoad vim eoaetivam, eum pontifex nulli lurisdictioni humanae subiectus , a nemine cogi possit; sed quoad vim directivam, saltem indirecte , et ex aequitate naturali, qua quIs pati legem iubetur, quam ipse tulit east. Cum omnes s. h. t. nisi statutis ac diguitati
Resp. 2. In soro etiam externo saeculari iuxta sacros eanones iudicandum esse in materia ecclesiastica , quidquid in iure civili de tali materia decisum sit, cum tales civiles decisiones per lus Canonicum correctae sint, et ob defretum iurisdictionis In eiulli legislatore eirea talem materiam nullae sint. S. IX. Utrum leges eiviles, et statuta magistratus saecularis obligent personas ecclesiastica38 Resp. 1. Quae expresse et nominatim de rebus, aut personis ecclesiasti eis , praecipiendo aliquid, aut prohibendo, decernunt, non obligare per- Ronas Gelesinsti eas cap. Ouae in Ecclesiarum I. h. t. etiamsi in commodum ,
et lavorem Melesiarum disponant i eum tales leges ob desectum iurisdictionia ipso iure nullae sint j sive deinde disponant in speeie de bonis reclesiast eis
35쪽
eleri eorum, aut personarum ecclesiasticarum, sive de bonis earum patriminnialibus leum certum sit, quod si persona exempta est, res illius etiam exemptae sint, velut accessoriae personis exemptis i quamvis bona talia intra lateorum principum v. gr. districtum, aut territorium sita sint c. l. de immunit. Moles. in s. leum territorialis iurisdictio non se extendat, nisi erga personas, et res subditas , quales non Sunt exemptae personae, et res clesiasticorum , nisi bona seudalia essent, quae ex dispositione utriusque iuris sub iurisdictione dominil directi manent c. s. et T. de foro compet. vel nisi lex civilis disponat quidem specifice de honis aut personis ecclesiasticis, nihil tamen praeeipiat, aut prohibeat, sed merum favorem, seu privilegium clericis, aut personis ecclesiasticis concedat; neque enim dans privilegium ullam iurisdictionem in privilegiatum exercet, eum possint enim extraneis, non subditis dari privilegia. Resp. 2. Quod, si lex civilis, aut statutum magistratus saecularis in genere tantum praecipiat aliquid, aut prohibeat, nullam in specie mentionem faciendo personarum , aut rerum Gelmiasticarum , non comprehendantur personae tales , aut earum bona in praeiudicium earum , verba enim generalia legis talis, ut vim suam habeant, et iustae leges tales dicantur , restringenda sunt ad limites potestatis statuentis, ut non comprehendant, nisi subditos. Resp. 3. Quae vero leges ei viles , aut Statuta magistratus saecularis ob publieam reipublicae utilitatem in communi latae sunt, circa materiam tam elericis, quam laicis communem squales Sunt materiae contractuum, testamentorum , ludiciorum ete. 3 nee ss. Canonibus repugnant, aut Statum elericalem dedecent, etiam a clericis, et personis ecclesiasticis observari debent;
non quidem quasl directe illis legibus, ut a laico magistratu latis obligentur, aut quod obligentur quoad vim coactivam scum desit in legem talem serente respectu harum personarum, tam ad cogendum, quam obligandum directe iurisdictio i sed quod illis obligentur, quoad vim directivam, saltem indirecte , vel quod aequitas naturalis exigat, ut aliis eiusdem communitatis membris
pro hono publico circa talem materiam conformentur.
De Legi s. seu Constitutionibus reprobatis, seu prohibilis iure Canonico.
I. De legibus et statutis estilibus, quae adversantur immunitati ecclesiuaticae. Resp. l. Iniustas eas esse, et irritas de utroque iure , sive dimete sive indirecte immunitati Melesiarum , aut personarum ecclesiasticarum , earumque rebus praeiudiceutur, merum onus v. gr. aut gravamen imponendo, aut iuriaequisito earum derogando. c. 7. et 10. h. t. c. Noverit. 49. e. Gravamen ba. de sent. Geo. l. Placet. 5. l. Privilestia. 12. authent. caMa. codice de M. Ee-elesiis. Videatur Bulla Urban. VIII. edita 1641. die 23. decemb. quae ineipit, Romanus Pontis , et extat in Bullaris Romano rum. 4. Constit. i59. Resp. 2. In specie tales leges iniquas, et irritas enumerari illas, i. quae seruntur de solvendis, ae praestandiS Vectigalibus, angariis, collectis, et similibus exactionibus, si ad clericos, aut personas ecclesiastiens extendantur
36쪽
sic. Aon minus, 4. elc. adversus 7. de immunitate Ecclesiarum. c. i. et 3. ω-dem in G. e. Quamquam 4. de censibus in s. 2. Per quas sunt tributaria praedia ecclesiarum et clericorum. 3. Per quas gravantur personae metesiasticae , si migrent de uno loco in alium, et iubeantur, partem aliquam honorum, quae Secum deserunt , nseo, vel communitati solvere; aut ex relietis ad piam eausam publieae fabricae solvere aliquid. 4. Per quas ingredientes Religionem aliquam a Sueeessione haereditaria excluduntur, vel iu-hentur parte aliqua haereditatis , aut usu fructu ad dies vitae esse contenti. 5. Per quas res immobiles triennio praescriptibiles liunt, si ad personaseeelesiasticas, et res illarum immobiles lex inlis extendatur. 6. Denique per quas redduntur personae utiquae ad contrahendum etc. ad testandum et donandum inhabiles in poenam v. gr. delieti aliculus, vel ab ipsis, vel ab eorum maioribus commissi, ita ut velint, personas etiam Melesiasticas legibus his comprehendi etc. His enim, et similibus legibus, si ad personas etiam replesiasticas extendantur , graviter praeiudieatur immunitati e lesia- sileae , contra talia a saecularibus imposita onera privilegiatae; et consequenter iniquae illae Sunt, et nullae, in quantum ad tales itersonas et res
S. II. An leae eivilis vel statutum principis, vel magistratus suecularis , prohibens quo is modo alienari bona immobilia in Ecclesias, rei personas ecclesiastieas, sit Malidum et licitum ZResp. 1. Prohiberi statutum tale, vel legem talem, sub poena exeommunieationis , si specifice et expresse prohibeat, ne bona talia immobilia nsubditis vendantur, aut donentur Ecelestis, aut personis ecclesiasticis , aut alio modo in illas alienentur, prout satis clare colligitur ex e. ull. de immunit Eeele. in s. Ubi poenae excommunicationis subiiciuntur illi sareulares magistratus, qui suis subditis prohibent, ne quidquam vendant Melesiasticis, ita ut, si non ex verbis textus, ex mente tamen, et intentione legislatoris, quae anima legis est, reete dicatur, sub poena excommunicationis prohibita Io vel statutum talia talibus vendi prohibens, eum talia in derogationem libertatis ecelesiasticae, ut ait pontifex , praesumantur . sive attententur , certe ius nBturae concedit personis recimiasticis, quod possint i caeteris pn-rihus j a quibuscumque bona immobilia emere, Vel aequirere etc. ergo si prohibita sint illa statuta , quibus aliquid illis personis adimitur , quod iure communi positivo concessum illis est, uti patet ex variis iuribus ; multo magis prohibita erunt illa Statuis, quibus et ipsis iura adimuntur, quae de iure naturae compelunt: et quamvis quilibet privatus prohibere possit, ne res sua , cuius plenum dominium habet, taliter in clesiam v. gr. transseratur ; eum de re Sua , culus est dominus proprietatis , pro suo libitudisponere possit; non pote Si tamen talem prohibitionem sacere magistratus saecularis, circa hona suorum Subditorum, eum penes illum sit tantum dominium iurisdietionis, vi cuius circa subditos stat apre aliquid potest, non
tamen circa personas non subirelas.
Resp. 2. Non tantum dicto modo prohibila esse statuta talia et Ieges, sed etiam irrita et nulla; prout etiam illa statuta nulla sunt in ordine ad
37쪽
II personas Gelesiasticas , quae nihil quidem in specie de personis ecclesiastieis Statuunt, in genere tamen prohibent, ne talia in extraneos v. gr. et non subditos lurisdietioni statuentis alienentur cum statuta, quae libertati re-elesiasticae praeludieant, nulla sint iuxta saepius ullata iura nisi cum licentia, et permissione summi pontilicis ea condita suissent, nut ab illo approbata, eum non innium derogare poSSit pontifex clericorum privilegiis, sed licentiam etiam dare possit personis talibus ecclesiasticis, ut turi suo, quod sibi de natura competit ad nequirendum et retinendum , Oh bonum puhlicum pedem possint: quamvis ex recepta in pluribus locis praxi pateat, nullitatem hane alicubi non agnosci, non debet tamen de valore talium statutorum ex praxi colligi aliquid, sed ex ture Canon leo , cum regu in nostrarum actionum non sint sacta hominum , sed iura Pompetentia. S. III. De aliis Constitutionibus reprobatis a iure Canonico. I. Statutum alicuius pommunitatis vel eollegii, quod vergit in aliquorum commodum, et in nitorum damnum, sive per quod aliqui magis, quam alii eiusdem collegii et aequale ius habentes gravantur, iniustum est et invalidum.
c. Cum omnes, si . h. l. Cum enim lex, sive Constitutio commune sit praeceptum , ad euius normam communiter omnes eiusdem communitatis vivere
debent, et serri debeat ob publicum bonum, et communem utilitatem totius Collegii ; consequenter nulla est, et invalida talis Constitutio , si privatum tantum commodum Singulorum nitendat, et sine ulla rationabili causa iu- aequalitatem indicat inter eiusdem communitatis partes ; ae optime taliter eonstituenti dicatur: patere legem, quam tu ipse tulisti. II. Non valet statutum , quod cedit in diminutione cultus divini c. mparis, 12. h. t. ut imminuatur v. gr. Dumerus praebendarum in ecclesia aliqua collegiata contra antiqua statuta, nut consuetudinem, vel laudationem, certum numerum praeSeribentem , quo pinguiores Obveniant praebendae paucioribus canonieisi eum divinus cultus augeri potius, quam imminui debeat, et statutum tale videatur ex radire avaritiae, et proprii commodi potius provenire, quam ex legitima causa , cum reditus in tali ecclesia consueto canonicorum v. gr. numero competentes , nihil fuerint imminuti. III. Non valent statuta clericorum, ab inferioribus pontifice laeta, contraius Canonicum c. Ouod super his, de maiorit. et obed. Quamvis enim lateis concessa sit haec potestas , ut possint etiam contra legeS Caesarem Statuta sacere, haec tamen potestas contra ius Canonicum statuta faciendi non legitur concrem clericis pontifico inferioribus.
De interpretati in Extensiono et Abrogatione Constitutionum . seu Κtatulorum.
Certas regulas diservandas esse in legum aut statutorum interpretatione, dorent communiter omnes: et t.1quidem non tam verba, quam menS et
intentio legislatoris i Ua- potissimum ex ratione motiva . propter quam lex
S. I De Inter metatione testis vel staluti.
38쪽
D F. S. rest. vlt. in G. cum intentio recte dicatur anima legis. 2. Interpretanda sunt verba legis iuxta communem, et usitatam, ae propriam Signineationem , a qua recedendum non est, nisi ratio, vel necessitas rogat, ad evitandum v. gr. absurdum, antiquorum iurium correetionem, aut receptae consuetudinis praxim etc. quarum correctiones odiosae sunt, et ad verba nonnunquam
improprianda cogunt. 1. Quae generatim et indesinite loquitur lex, generaliter etiam , et universaliter intelligenda est, ut locum habeat in omnibus, quae sub tali genere in propria verborum significat lone continentur, iubi enim lex non distinguit neque nos distinguere debemus 3 nisi per legem priorem, aut posteriorem in speeie loquentem generalitas illa limitetur, aut casus aliquis in ea exeipiatur. 4. Ita intelligenda sunt verba legis, ut lex non reddatur unutilis et otiosa, sed ut aliquid operetur et essectum aliquem habeat iuxta GDM. communiter receptam in c. 2. S. . in . V. 4liter saeta, de usu in 6. 5. In dubio explicari verba statuti debent, ut quantum seri potest, salva eorum
proprietate, a communi iure non reeedatur ii uxta Gloss. communiter receptam in cap. Cum dilectus, 3. v. Iuri communi, de consuet. et non sit explicatio illa contra stylum Curiae principalis in foro illo observandae, aut contra consuetudinem communiter receptam e . Ee litteris i l. h. t. et hine eae etiam clausulae in statutis talibus et legibus subintelligi debent, quae secundum ius commune, et Stylum Curiae , aut loci eonsuetudinem apponi solent c. Cum,
S. I l. De extensione legis. Extensio legis duplex est, comprehensiva alia , Sive inclusiva , quae tamen minus proprie legis extensio dicitur, et aliud non est, quam quod peream dispositio, sive decisio legis transferatur ad alium casum, aut personam , non quidem sub Verbis expressis legis clare signi flentam, comprehensam tamen in mente legislatoris, nil cimam in decisione legis priscipue attendi debet: alia legis extensio , quae proprie dieta est, dicitur extensiva, quando Milieet dispositio legis ad alium casum aut personam, nee sub Verbis legis, nee in mente legislatoris comprehensa, propter paritatem rationis extenditur, non quidem contra mentem legislatoris, Sed praeter, aut ultra illam. Illa, comprehensiva scilicet extensio, locum habet ob identitatem rationis , non tantum in materia lavorlibili, Sed etiam odiosa poenali , exorbitante , et iuris eorrectoria trarius tamen , et non nisi urgente necta late, ne absurdum admittatur j tam intra , quam extra ludicium; quia merito praesumi potest , legislatorem expressisse quidem aliquem casum e. g. ; alios tamen Similes casus, in quibus omnino eadem ratio Pugnat, et absque iniquitate , et absurdo aliud diei non potest, pari modo decidendos in animo habuisse. Haec vero mere extensiva proprie dicta extensio , extra iudicium et
in foro conscientiae locum nou habet i neque euim leae obligare potest in conscientia ad id, quod nou praecipit in nisi sit mere lavorabilis materia leum favores sint ampliandi iuxta regulam 15. in s. aut agatur tantum de saeuitate agendi aliquid , vel de exceptione a legis obligatione, ubi propter paritalem rationis, praesertim si ea in lege Expressa sit ,4 extensio etiam proprie
39쪽
casu contrarium Statutum esSet.
S. III. In Leae, sive constitutis eaetendatur is praeterita 8 Lex sive Constitutio, quae novum ius condit, Sive de novo aliquid statuit , ac disponit, ad praeterita , sive ea, quae iam facta sunt, non extenditur , sed suturis tantum negotiis formam, modumque praescribit lc. 7. et vlt. h. r. ne detrimentum Scilicet, ut ait pontifex, ante prohibiti em lyn rantes incurrunt nisi in lege nominatim expressum sit, ut ad praeterita etiam extendatur, ut si nullam quidem faciat de prueteritis mentionem, Sit tamen lex antiqui iuris deelarativa tantum , vel actus iam lacti resei,siva tantum est. In his enim casibus etiam ad praeterita extenditur , cum absolute penes legislatorem legitimum sit, ex iusta causa non tantum taliter statuendi potestas, sed sit etiam potestas antiquum ius declarandi c. Cum tu, 5. de usu, itincta Glo . verb. Post. et actum mero quidem iure validum, contra tamen Cano S prohibentes factum irritandi et rescindendi, praesertim ubi eadem ratio rescissionem praeteritorum contra iura prohibentia factorum urget, quae urget nullitatem futurorum, quin etiam , quamvis lex iuris noxieonstituti a ad praeteritu non extendatur, Si ahwlute nee suturorum nec praeteritorum memor loquatur, et de ipso laeto aut forma laetendi de r-nat, e. vlt. h. t. Si tamen disponat de executione aut ulteriore processu negotii caepti, tunc extenditur etiam ad praeterita nondum executioni mandata , modo eadem omnino vel maior ita statuendi ratio reperiatur in praeterito arg. cim. un. 4. de testa. iuneta gloss. verb. D putatis. S. IV. In statutum Superioris auctoritate eousrmatum possit astatuentibus sine illius coarsensu tolli, et revocari. Duplex est Confirmatio, essentialis alia et necessaria, alia aecidentalis: essentialis sive necessaria confirmatio est, quae dat laruanin , Seu subblantiam legi sive statuis, necessario scilicet et essentialiter nil illius valorem requisita, quando inferiores Scilicet non habent per Se ipSos potestatem statuendi , seu serendi legem, quae vim obligandi habeat, nisi prius a Superiore confirmetur, vel quando Superior tale statutum confirmat eum clausula : eae certa scientia, ves ea plenitudine potestatis e aut cum clausulis omni contrario derogatoriis, etc.; accidentalis vero confirmatio vocatur iune non dat sormam quidem et Substantiam, ae valorem legi, seu statuto, quin luseriores per se ipsos habent vim statuta condendi, quae Obligant, petitur tamen a Superiore, et admittitur, ut maius robur, et auctoritatem Statutum tale habeat. Quo supposito ad quaesitum S. huius pl. quod statutum ab iu- seriore magistratu laetum , si confirmatione tantum Meldentali a superiore e nrmatum sit, ab eodem inferiore magistratu, qui statutum tale tulit , revocari et tolli possit, absque consensu superioris desuper habito: non autem si confirmatione essentiali, et ne Ssaria a superiore confirmatum sit; cum enim per hanc essentialem confirmationem totam vim suam, obligandi hie et nune habeat, et Beeipiat a. superiore eonfirmante, non autem in illo casu confirmationis tantum accidentalis , quo in GSu 1im omnem Suam Ol,li-
40쪽
20gandi statutum tale, non a confirmante superiore, sed a magistratu inferiore statutum serente habet, consequenter per illam confirmationem neeessariam laetum est statutum tale , statutum principis luxta c. l. GH de vet. iur.
Enucl. : per necidentalem tamen confirmationem suam naturam non muta
vit , sed mansit obligans in vim statuti ab inferiore magistratu laeti , ergo eum inferior nihil possit citra tollenda superiorum statuta, praesertim , Stol, honum publicum principaliter ea lata sint, posSit autem eadem auctoritate tollere statutum n se laetum , qua secit, poterit absque eonsensu Superioris hoe u se laetum statutum tollere, quamvis neeidentali confirmationen superiore Ponfirmatum sit, non poterit autem tollere absque consensu con-sirmantis superioris statutum illud , quod essentiali et necessaria confirmatione n superiore confirmatum est, si ob bonum publicum tale statutum sactum sit. Dico ob bonum publicum: si enim statutum tale laetum esset, et essentialiter confirmatum directe, per se ae principaliter in favorem tantum statuentium , sicuti quivis favori per se introducto renuntiare potest, ita pos- soni etiam hi statuentes statutum tale, quamvis essentialiter n superiore comsrmatum , Sine nilo huius conSensu tollere, et abrogare e. Cum accessissent, A. h. t. Quin im mn, si per revorationem statuti specialis redeatur ad observationem im is communis pristini , tolli et revoeari potest a statuentibus inferioribus tale statutum speciale, quamvis essentialiter et necessario a papa confirmatum Sit, absque alio expresso consensu superioris, qui essentialiter eonfirmavit, eum ex praesumptione prudenti consensuS Superioris, qui pro iure communi semper magis praesumitur, in tali rasu tacite saltem intervenit.
S. V. An et qua ratione prior constitutio tollatur post posteriorem 'Resp. I. Lex seu Constitutio principis posterior, si sit directe contraria priori Constitutioni, tollit eam, et abrogat, quamvis de priore Constitutione nullam mentionem faciat; si tamen princeps prioris Constitutionis notitiam habuit, prout supponitur scire iuris communis leges, e. l. h. t. in s. scum enim habent potestatem tollendi priorem, consequenter, si novam contat, quam seit priori directe contrariam esse , censetur eam tollere et abrogare nisi prior illa Constitutio sit Conciliaris , cui per posteriorem absque expressa illius derogatoria non derogatur Arg. e. eae parte a. iuneta Gloss. v. 'ulla mentio, de Capellis, Monaeh. cum tali tanta maturitate saetae Conciliari disespositioni noluit tam facile derogare pontifex in vel certis quibusdam clausulis contra derogationem munita sit; quae si specineam mentionem requirat, non tollitur per clausulam generalem , non obstantibus quibuscunque in contrarium : sed debet habere clausulam specialem clausulae priori, expresse vel
aequivalenter derogantem. Resp. 2. don tantum per posteriorem principis Constitutionem derog tum censetur partieularibus statutis, quamvis lex posterior directe contraria sit illis, ut constat ex relato c. i. quorum enim nullam notitiam princeps hallet, siculi praesumitur non habere notitiam eorum, quae particularia locorum certorum sunt, illis non censetur per suam contrariam Constitutionem derogare , nisi expresse caventur, saltem per clausulam xenoralem non obstantW quominque contrario alatulo, cle. ut nil tuas. in rciri um c. v. Furii;