Institutiones juris imperii circa sacra; ex Hug. Grotio De imperio summarum Potestatum circa sacra desumptae

11쪽

dum praecepta divina: & in quantum sunt reges, bona jubendo, & mala prohibendo ; etiam ad religionem pertinentia. quae scilicet facere non possent, nisi

essent reges. XX. An idem probatur more veteris ecclem, o factis piorum Imperatorum ' A. EX quo enim imperatores facti sunt Christiani, res ecclesiae ab ipss dependit: ecclesia dicta est esse in republica. imperatores & reges dicti sunt religionis & fidei auctores, episcopi, gubernatores, vi carii Dei, religionis re flores.

XXI. An idem sentiunt ecclesia reforma tar A. Hoc enim ex earum confessionibus constat, ac praecipuorum theologorum scriptis.

XXII. An ct scriptores politici y A. Praecipui enim omnes, non modb Christiani, sed & gentiles, hoc jus in sacra non modo partem summi imperii faciunt; sed & praecipuam. XXIII. I id juxta hune finem pra-cipuum notandum y R. Religionem pluri- naum quoque facere ad externam felicitatem, & concordiam civium. habet enim pietas promissa etiam vitae praesentis. imb religionis natura talis est ut homines efficiat placidos, obsequiosos, amantes Patriae, juris & aequi retinen-A q. tes

12쪽

tes. unde felicitas reipubl. XXIV. Cur praterea summa Potegra imperium in sacra non potes deserere λ R. Quia hoc esset reipubl. periculosissimum. nam sacerdotum quidam eo sunt genio, ut territent, ni pareant. & multitudo vana religione capta, melius vatibus quum ducibus Paret,

C A P. II.

Distincta esse imperium in sacra,

s sacram functionem.

Isunt idem p N. Imperantis enim non est imperata facere: sed imperando essicere ut alteri imperata ab eo fiant. II. Suanam funeriones imperio summo subsunt λ R. Omnes omnino. sed aliae Mnatura dc ordine , ut effecta a caussis suis perpetuo emanantia ; aliae solo ordine III. Is uuam subjacent priora modo pR. Quae imperium aut proprie dictam jurisdictionem continent. ut praetura, pra

13쪽

praesidis ossicium, & reliqua magistratuum munia.

I V. suanam solo ordine λ R. Functio medica, philosophica , agricultura, mercatura, aliaeque ab imperante ordinandae.

V. An pagor ecelesia diei potest summarum potestatum vicarius λ N. Qua talis. sic nec medicus, nec philosophus&c. V I. avi modo igitur λ R. Quatenus praeter pastorale munus aliquam accepit jurisdietionem. V II. An in una persona consistere poρ sunt imperium se sacra functio Θ A. Naturaliter; seposita lege civili , & impe- dementis extrinsecus advenientibus. quemadmodum idem rex esse potest, i& philosophus &C. VIII. Auid ante Mosis legam factum p R. Patres tamiliarum & regni quandam imaginem gesserunt, &functi sunt sacerdotio : cum homines domestico magis quam civili imperio regerentur. Melchisedechus quoque idem & regnum obiit, &sacerdotium. qui mos&caeteris gentibus fuit. IX. Verum an rem patres ityi se reges sacerdo- 'titam illud acceperunt speciali q/ιoda titulo 3 R. . . Non omnes. sed jure paterno ac regio.'

14쪽

IO seclusa enim lege positiva , ad sacerdotem constituendum nihil tale requiritur. X. Equid lex disina positiva circa hoc negotium constituit I R. Lege Hebraeis data non cuivis e populo sacerdotium delatum : sed solis Aaronidis. XI. Cur hae ' R. Deus non tantum pontificatum ab imperio regio segregavit, sed & ei subjecit: ne nimium defixi haererent animi in summa sacerdotii dignitate, cum regia majestate conjuncta. Xl I. An non tamen post institutum facer-ίotium leviticum, aliqua vetustissimi moris reliquia mansierunt 8 A. Nam Paschatis mactatio patribus familiarum relicta est, &Circumcisio non desideravit sacerdotis ministerium; sed a quovis ejus rei perito fuit administrata.

XIII. Praecones N. Testamenti an Lpeciatim appellandi sacerdotes ρ R. Christus ipse& A postoli semper ab eo loquendi genere abstinuerunt.

XIV. Au sub lege Chrisian ἀ summum imperium is pastorale munus recte coalescunt in unam personam N. Quia tam grave ac dissicile hoc est ut totum hominem desideret. adeoque vetat Apostolus 2. Tim. II. l. Christo militantem negotiis seculi implicari. imo alios plane mores

ossicium regis postular, alios pastoris.

15쪽

II adeoque utrumque ab uno homine suis stineri nequit commode, & pro decoro, ac sine desultoria levitate.

X V. Reges tamen dicti sunt pastores, viseeopi, sacerdotes, pontifices,see. R. Quia sci. licet haec munia in eo con Veniunt, quod quae pastorum cura est unica; ea summarum potestatum sit praecipua, ut scilicet divina recte ordinentur. XVI. An regibus recta tribuitur potestas spiritualis,is imperium Ipirituale ' A. Sum-Pto nomine non ab agendi modo, sed ab

objecto spirituali, religione.

C A P. III. uoraque conveniant sacra O

pro va , quoad jus imperandi.

I. moIo actiones interna ct externa

sunt materia humani imperii r R. Hae ut materia primaria: illae ut secundaria; ac tantum propter has, atque cum his comitanter. II. a quotuplices sunt actiones, antequam de iis humano imperio aliquid ordinettir I R.

Duplices, moraliter indefinitae, aut definitae: &har vel debitae, vel illicitae. III. uanam definita sunt, relectu sum A 6 m

16쪽

ma Potestatis r R. Ere tantum quae se 1pte' natur1 sunt debitae, aut illicitae; aut quae tales ossiciuntur imperio divino. IV. An actus aliqui a summά PoteHate imperari nequeunt A. Ji scilicet qui repugnant juri naturali, aut divino positivo.

V. An evangelium, mini Herium , sacramenta subjacent humano imperio ' N. Uerbi ienim praedicatio &sacramentorum exhibitio prohiberi nequeunt. nec formaministerio verbi aut sacramenti praescripta mutari. nec nova fidei capita condi; aut novi Dei cultus, novaque sacramenta institui. UI. Nonne tamen aliqui actus imperii circa hae versantur Θ A. Nam summae Potestatis est ciscere ut a Deo imperata fiant commode ac libere: eique fini amo v ere impedimenta, & concedere adminicula. utque fiant decenter: adeoque Circumstantias loci, temporis, & modi praescri-here. materiam quoque & occasionem . subtrahere vetitis: paenisque propositis 'homines ad ea adigere quae Deus jubet, vetitis absterrere.

V II. Sal potest summa Potestas circa

actiones a Deo non definitas ρ R. . Eas de fi nire in alteram partem: non tantum in

profanis, sed etiam in sacris. VIII. avam huc referen λ R. Mu

nera.

17쪽

nera utilia instituere: templa exstruerer modum praescribere pastorum electioni, synodis habendis, ordini inter past

res servando, alienationi rerum sacris iusibus dicatarum. I X. Atqui hoe pacto summa Potestati competeret suprema gubernatio in ecclesiasti m ὸ R. Omnino competit : ut & in omnibus aliis. ita tamen ut ei fas non sit quidquam decernere contra fidei ac religionis regulas, a Deo traditas: aut in caeteris con tra perpetuam sequitatis normamὸ X. Si vero summa Potestas hos Iimites ex

eesserit ρ R. Nemo obligatur ad magis obediendum homini quam Deo. X I. Si igitur eo nomine vis ingruat , an P eet vim vi opponere λ N. Sed sola restat patientiae gloria. soli enim summae Potestati jus armorum datum est a Deo. idque Christi, Apostolorum, omniumque Christianorum monitis & exemplis

probatur. X I I. Aι vero xu non potestates inferiorer

Osubordinata resistere possunt Potestati sum ma N. Quia illae ipsae huic subjiciuntur;& omne it larum jus ab hujus mandato

dependet. . XIlI. Armorum tamen in reges sumpto rum varia Iuni exempla. R. Sed damnan

da , si reges fuerint absoluti, & proprio jure imperantes. . X l R

18쪽

XI V. Si aulam adstricti fuerint legibus psilvis, o senatuι alicuius aut ordinum δε- eretis ' R. In tales arma justa sumi potuerunt, eX sententia optimatum & superiorum. X V. Si summa Potestas oppugnetur eo quod veram tueatur religionem, an imperiam

suum , vitamque is fortunas civium juste defendit r A. Perinde enim est religionis, an alio obtutu vim ac injuriam patiatur. neque tenetur ad alterius arbitrium religionis usum dimittere.

Somuntur quae contra summa

rum Fotestatum imperium circasura objici silent.

I. A N non summarum pote ratumjud -- La perii eis sacra diminuitur,eo quod pa- orati munus a Christo sit institutum; ct ab eodem data regula r non vero a flummis Potestatibu6. quodque pa Itores eatenus non sint imperantium vicarii N. Quia & potestas patria ac maritalis imperio summo subjacet: quamvis originem suam & jus a Deo habeat. medici quoque, mercato res, agricolae, opifices non sunt vicarii summarum Potestatum; nec ab his fluunt

19쪽

illorum functiones : & tamen earum imperio subsunt. II. Magistratus vero non est de essentia ec-elesia r R. imo nec de essentia medici, mercatoris, agricolae, opificis, aut singulorum hominum: quos tamen Omnes subditos esse Potestati supereminenti,&ratio docet, & Apostoli auctoritas. III. Rex vero di intra ecclesiam, non supra:

ct ecclesia subjicitur Ef. XLIX. 23. R. HOC loco agitur de honore Christi proprio. ecclesia verd nihil aliud est quam populus fidelis. rex autem verus toto populo superior est,etiam qua fideli.quemadmodum autem pater suae familiae imperat, fideli aut infideli: ita religio recta populi de summae Potestatis jure nihil imminuit. I V. An non reges dicuntur servi ecclesia rN. Sed quidem inservire, & utilitatibus ecclesiae consulere. Saul nunquam dictus est servus Israelis: sed ipse populus fidelis ,&ipsa ecclesia Israelitica servus Saulis. & Sauli servus Abimelec sacer dos: & pontifex Sadocus servus Davidis

ac Salomonis. V. Saera tamen pastorum functio circa re gi ipJs etiam versatur. R. Imo & circa eos versantur mercatores, agricolae , Pastores, couui, vestitores altiaue, medicus

20쪽

aegroto regi praescribit pharmaca , Chirurgus eum secat, philosophus instruit,

consiliarius monet, etiam qua regem. hi tamen omnes eorumque functiones

subjiciuntur legibus humanis, ac summo imperio. V l. Christo tamen solis imperium, nullitu opera vitaria desideranti. R. Sicut providentia Dei universalis cunctis disponendis & exsequendis lassicit ; & tamen ad conservandam hominum societatem, vicariis utitur summis Potestatibus, ideo

dictis diis: ita & specialis Christi providentia, pro ecclesia excubans , vis carias sibi adsciscit easdem potestates, vers fidei patronas,Christum osculantes VII. An non e saera scriptura , historia

vetere constat ecclesia tribui imperium, divino jure concessumi N. Imperii enim instrumentum est gladius. at ecclesiae nulla sunt arma carnalia. sed gladius ejus tantum est spiritualis, verbum scilicet Dbi. VIII. Suale igitur regimen ei concede dum y R. Constitutivum tantum, quod 'est ex consensu : quo definire quaedam & constituere potuit, ex communi placito; cui refragari nemo sine culpa potest. 1 X. An hoe regimes subest regimini imperanti i