Nonnulla quae de tyhpo contagioso ad lauream medicam rite assequendem exponit Laurentius Mercante Vicentinus e Schledo

21쪽

ma cum admiratione exporgest; interdum etiam omnia capitis symptomata de repente omnino evanescunt. Caeterum Uysiognomia hilaris sit,

oculus Berenus et vivax animus rerum externarum impressionibus iterum sensibilis, imo adeo, ut omni cum facilitate gaudii laetitiaeque lacrymae ex aegrotantis culis fluant vis motrix quidquam reviviscit, pulsus tranquillior, aequabilior, et liberior fit, respiratio et calor sere no malia, sitis abit, potus acidi fastidiuntur, sames Cum omno, quamvis parum sublevante, incipit. Perstant tamen singularis debilitatis sensus, Iostior, cita post motum defatigatio, artuum pra cipue dedolatio summa, stuporis jam jam abeuntis palliognomonicum prodromum squallidus faciei pallor, vertigo et carebaria, bariecoia, auriumque

tinnitus quamvis mitiora, mentis imbecillitas, in Somnum et sudorem proclivitas, irritabilitas Summa alvus obstipa. Haecce vero Phaenomena, etsi per hebdomadam circiter perstent, tamen subsequis diebus magis magisque decrescunt, excepto vero syrigmo, qui pertinax convalescentes quoque singulari molestia xcruciat.

STADIUM CONVALESCENTIAE.

Tertio morbi cyclo septenario tali rationetrarisacto, tam exoptatum convalescentiae ta-

dium typhici iam iam ingrediuntur. erpessam

22쪽

ta in oti Ogritudin m adhuc illis recordantur virium vitalium debilitas, corporis o mactatio, musculi laccidi, culis rugosa epidormis sicca, atquo in sursurum formam decidua, decidui quo iii

capilli, ungues valde increscerites, adpetituum Omnium praecipue famis tanta exaltatio, ut in oriam satisfactione voluptatem verbis non ad- ast inandam aegri persentiant impressiones rerum quondam gratarum nunc suavitate vald majori animum mulcentes, alVus pigra, menstrua lenique persecte silentia. Cuncta aut mhaecce morbosa pheenomena nutritione et vi redeuntibus, penitus disparent, et quamvis hoc Ioiatius lentiusque iat, tamen in salute valde potiori et chronicorum malorum victoria mercedem

satis amplam typhici obtinent.

. t Dori semper typhi decursus ita simplex est regularis, qualem nuper descripsimus, medentis

oculis sese offert. lurima saPpius occurrunt ρο- rum adiuncta, quae ipsius morbi decursum a recto tramite ita detorquent, ut Diillum in suis periodis ordinem servet, variisque insolitis Dotetur phaenomenis Causa praecipuae, quae hisce aberratiotii hias, sive anomaliis saverit, sunt varia aegri conditio, qui juvenis vel senex, gracilis vel sortis, satius vel aegrotus etc. Sse poteSt,

23쪽

genius epidemiae dominantis, morbis sive timilammatoriis, sive biliosis, aliisve avens Do- csentes domestici influxus, rogimen diaetelicum malum, mala quoque medendi methodus contra morbum adhibita, ante omnia vero variae complicationes morbosae. Ex iis autem evidenteri tet, quot et quantae typhi anomalia esse Ossurit, et Sicut omnes istas describere nobis vix datum foret, ita frequentiores et potiores tantum enumerabimus.

AN MALIAE PI INI, SECUNDI, ET TERTII STADII.

Sicuti antea iam diximus nulla dari certa Um-ptomata quae insectionis et prodromorum stadia certe designent, noquc haec certis ideo legibus esse subjecta, ita neque dari, neque assignari possc horum stadiorum anomalias, unuSquiSqin sacile intelliget. At sub morbi invasione accidit interdum, ut horror febrilis vel solito multo vehementior sit, vel diutius perdurci, vel etiam perplures dies, sebrim intermittentem simulans, iu-lercurrat, sicut etiam sit, ut horripilationibus vix prius persentitis aestus insignis illico succedens morbi in ilium constituat.

24쪽

Frequentiore anomaliae, quae in hocce stadio contingunt, Sequentes sunt Febris quae de more inflammatori catarrhalis rationem habet, tum et quando adeo intenditur et effervescit, ut synocham graviorem aequet, modo simplex modo composita, ita ut per socias locales Phlogosego ueph phaenomen mirum in modum Obscurentur.

Item delirium interdum et sopor adeo magna sunt, ut illud ad phrenitidem, hic ad soporem a poplecticum maxime accedat. Item angina, parotitis, saepius peripneumonia gravissima, hepatitis, enteritis, peritonitis, et cystitis non desiderantur, ex quibus tot et tam dissimilium phaen me norum caterva exsurgit, ut morbi diagnosis etiam expertissimo medico valde dissicilis et ardua evadat, cui tamen praegressi contagii suspicio, particularis capitis stupor exanthema specificum, et alia lumen magnum asserre poterunt, praecipue vero secundus morbi cyclus, quando

phaenomenis Missam matoriis characterem nervosum succedere videat. Hisce vero complicationibus, per quas Lyphus inflammatorius dici mereretur, faverit rigidus hiems constitutio inflammatoria dominans juvenes plethorici, incongruus stimulorum usus, organorum dispositio, aliaeque causae istorum phlogose excitantes.

25쪽

ISInterdum hocce morbi stadio omnia febris astricas, vel biliosae occurrunt Phaenomena Perquae plures medici tu errorem diagnoseos inducti, subsequum characterem nervosum, vel put, dum aliis omnino causis, veluti resorptioni bilis,astheniae, et potius quam immutabili morbi lyphici indoli tribuunt. At gastrismum tum et quando tanta hepatis assectio, et polychesia romitantur, ut trahus clerodes, qui exinde nascitur maximam cumfebre M analogiam haheat Iis nomaliis favent eminens systematis gastrici irritatio a contagio inducta, velanius assectio sympathica ob passionem cerebri, vel vera complicatio gastrica, constitutio epide mica, d nique subhepatius. Neque exanthema ipsum omnis anomaliae est inimicum interdum hocce non adparet, vel sub cute penitus latet pro illo haud raro miliaria, sudamina, aliaeque eruptiones culaneae prodeunt

intra paucas horas evanescenteS, neque Consuetum febris levamen asserentes. Ad hocce contribuit functio systematis dermoidas iners, vel ob transpirationem suppressam, refrigerium, humuditatem turbata, plerumque vero aliae e-et excretiones adauCtae.

Character quoque nervosus hocce stadio solito citius interdum apparet, modo mitissimus, et sebris inflammatoriae phaenomenorum loco subintrans, modo gravior a praecoci typhomania, tendinum

26쪽

subsultu, convulsionibus, spasmis, hemiplegiis, singultibus, aliisque acque determinatus, et modo tantae verae vis vitalis debilitati associatus, ut quasi inopinato vita extinguatur. Alias cum verae astheniae volutione hacce morbi periodo character septicus erumpit, vel ad hunc nervosus de repente transit, unde peticulae lividae, nigricantes; internae, externaeque haemorrhagiae, nisu ad gangraena S gangraenise, diarrhoeae ophidrosesque foeteutes, putridae, aliaque similia proximam organismi dissolutionem praenunciantia Quin immo, tum et quando bubonibus anthracibus, carbunculisque adparentibus Pyphus ad pestem ipsam maximo accedit. Causae, quae praecoci characteris nervos evolutioni favent sunt: Ρrava individualis constitutio, genius epidemicus, remediorum stimulantium abusus, vera vis vitalis obilitas, athlebotomiis et purgatilibus incaute adhibitis, vel naturalibus aliis profusis evacuationibus inducta, aer humidus, impurus, nimis calens, vel frigidus, animique pathemata; ante omnia vero mutata virium vitalium coraditio istae enim, quae hujus morbi initio Dian- quam debiles, sed potius suppressae sunt, Si validius vo diutius stimulorum exuborantia cohibeatitur Dalurali rerum ordine penitus exhauriuntur. At astheuia vera, nunquam sola est arat ierem

Dissiliae by

27쪽

u7putri tum gignore valet, o magis textuum org Dicorum laxitas ad licio contribuere videtur trido tamen characteri favent aer lyphicum ci cum ambicias nunquam mutatus, vel plurium aegrorum codem loco decumbentium exhalationibus varia ratione vitiatus, nullus etsi passivus m tus, nisus voluntarii, potusque aciduli Nogluctio, tristia doniquo sub delirio pathemata.

Stadium quoque nervosum totidem interdum anomalias patitur, quo stadium inflammatorium. Atque in primis non solum character inflammat rius, verum etiam caetera locales phlogoses vel primitivam indolem servantes, vel potius ad gangraenam proclivos, hoc secundo morbi cyclo adlluc vigere possunt vel nunc tantum quaedam inflammationes peculiari charactere notatae, praecipue

cerebri, pulmonum, hepatis, atque intestinorum exsurgunt, ex quibus ultimis dysenteria quoque yphica, clerusque yphicus originem trahunt. Gliam symptomata astrica, verminosa Praecipue, nec non diarrhoea profusissima, vel et prima tantum id temporis exanthematis typhos adparitio, vel copiosior poticularum, vel nova denique

aliorum exanthematum eruptio, saepius nunc observanda occurrunt. At frequentiores irregularitates a charactere nervos summopere Xaltalo,

28쪽

28 vel cum vera, summa debilitate vitali, vel etiam cum charactere Septico conjuncto procedunt, unde priori in casu lingua arida, lignea, discissa

contracta, cutis sicci8sima, urentissima, iam rhoeae estraenes, et summopere debilitantes, meteorismus insignis ventre sub tactu saevissime dolenti, tremor universalis, convulsione Variae, dentium stridor, manuum lusus, Variae paralyses, et cum aliis denique trismus atque xydro-phobia secundo vero in casu nigra linguae dentiumque Sordes, Summus oris, saecum, totiusque corporis foetor cutis livor, crassae maculae pestilentiales, carbunculi, gangraenae, haemorrhagiae, extremitatum frigus, sudorque viscidus, et similia.

ANOMAMAE SEXTI STADII.

Partialis illa risis, quae septima morbi die

contingit, interdum vel penitus desideratur, velti ullum asser levamen, sed potius maximum morbi incrementum. Ita crisis decisis a quae subsecundi morbi septenarii sine accidere solet, uiri et quando serius sit ita, ut quinta quoque et trigesima morbi die observata fuerit. Hae vero si diebus illis fit, quae septenaria persecte claudunt, semper est decisi , si diebus intermodiis interciSa. Causae, quae crisin solemnem differre Bolent, sunt locales organorum assecliones thera pia nimium debilitans, vel excitans, spontaneae

29쪽

29 evacuationes immodicae, regimen diaet elicum pravum. Flec olum quoad tempus, sed etiam quoad symptomata concomitantia crisi irreg laritates patitur; nonnullae enirn evacuationes criaticae, rarius tamen sudor, desunt, vel characteribus criticis carent, quae ante omnia in urina contingunt. Alii quoque per vias insolitas in t risdum iactas fuisse dicunt crises,ityalismo, vel et

meteorismo harum locum tenentibus omnes autem crises, quae salutem, vel saltem conval ficentiam non asserunt anomalae sunt, at de iis,

ubi de morbi exitu, nonnihil dicemus.

Adio MALIAE SEPTIMI STADII.

Fit tum et quanilo, ut viribus vitalibus pra cipue ab initio morbi nimium debilitatis, vel crisibus intercise contingentibus sebris solito diutius conticiu et, vel etiam eo lentius procedat tum, eum morbus in alios transire minatur. Caeterum febris nunquam justo brevius evanescit. Praeterea in anomalo morbi decremento, nonnulla quoque morbosa phaenomena, uti sunt continuus stupor delirium mite, somnus non reficiens, co-phosis linguae ariditas, polydipsia, anorexia, Variae pectoris, imique ventris molestiae, excretionum, pulsuumque turbae, insignis denique virium Prostratio diutius, quam par esset, aegros afflictare videmus. Quae nova tum, et quando morbo

30쪽

exponemus. ANOM ALIAE OCTAVI STADII.

Quae in decromenti stadio, in quibusdam an mali typhi casibus, adhuc vigere diximus Umpi mala, eadem quamvis minori vi tamen ipsam convalescentiam interdum perturbant, ex quibus animi serenitas, vires vitales, et nutritio lento lentiusque redeunt. Quae ad hocce contribuunt, sunt non solum anteriorum periodum anomaliae, verum etiam causae nonnullae, quae tun temporis agunt, praecipue vero errores diaetetici, animique pathemata. Sed non omnes typhi anomaliae, in damnum aegrorum vertuntur Phaenomen adeo mitia typhum interdum comitantur, ut labris catarrhalis, vel saltem nervosae levissimae morbus ipse induat sormam. Haecce typhi modificatio, quae PDI'hum levissimum apud auctores audit, ex individuali dispositione pleraque ex parte procedit, et decursum consueto valde breviorem absolvit.

AETIOLOGIA.

Unica hujus typhi causa contagium est, cujus

Proprictates, Communicationis rationem, et quae communicationem savcntircvitur nunc exPOHe

mus. Dissilia my