장음표시 사용
41쪽
Grosippus censet, si omnes ossicii numeros implere, merita- , que suo puncta 'octorum auferre velit. Ambrosim Comitis. de Calepio vel Cal mi in agro Bergomati filius, familiae Augustiniante monachus in suo Lexico, quod aetas illa non-, dum satis literis exculta serebat, piaestitit, adeoque venia , quam laude ulla est d:gnior. Etsi autem homini literato Grosippus erubescendum ducit, Calepiniani Indicis mentionem . facere quo nomine non nemo de Romanis literatoribus ei succensere serturi longe tamen ille abest, ut tam inclementer Calepino dicat, quam ab eruditissimo homine Francisco Florido factum est, cujus in Apologia pro Poetis latinis verba sunt: Luam laudara Nicolaus Perottu , tam reprehendi jure. optimo potes Ambrosius Calepinus monachus cum suo isto insulso fatidoqueDictionario, quem GPerotti sudoribus servato itaterarum ordine ita disposivit,ut a se nego quidem in eo protulerit, ut optime illis consubposse nemo ambigat, si sex illa publico
edictosupprimatur: quamvis Perotti auctoritatem auxerit potius, quam imminuerit. Illius enim nomini mtilia in reddenda verborum ratione ab eruditis deseruntur , cum Calapino vix credant, quod veterum aucforum ex ptis comprobaris: ac ille denique honoris, hic ludibrii causa in doctorum coetibtis nominari oleat. At enimCalcpinus hodie in omnium versatur manibus, magno doctissimorum hominum certamine auctior& melior, cum eruditi ac di serti illius Perotti Cornucopia, in vicum vendentem thus & odores deferri,ibique piper amicire.& tunicas scombris praebere soleat, non ob aliam sane causam, nisi quod minore multo negotio, quae quisque velit, ir; Cale pino invenire potessi Veruntamen quod plurima in eo desiderabantur, animus fuit additus Roberto Stephano Parisiensi typographo, ut decem diversarum nationum hominibus, quos tamquam Graecc ac Latine intelligentes domi suae
alcbat, verba omnia loquendique genera ex Latinis auctoribus excerpendi provinciam delegaret: unde natus Thesaurtia eius tribus voluminibus distinctus, quem postea Celtim Curio Fori Romani, Theodositis Trebellius Promtuarii nomine in-icriptuin Baii leae edidere, nulla Stephani mentione. Bibliopola tandem Lugdunensis magna eorum accessione, quae
Turnebi, Lambini, aliorumque philologorum libri suppedi
42쪽
tarant, auctiorem & emendatiorem Lugduni profluxit anno x 173. quem in compendium post anno I 6I3. redegit Ludovictis Lucius, & Thesaurum sive AErarium lingua latina inscrip sit. In istis tamen omnibus plurima sunt, quae merito cum in scitiae, tum supinae cujusdam oscitantiae ac negligentiae accoses. Primum enim nihil dici potuit stolidius & imperitius . quam quod in judicio de Latinis scriptoribus intere inelegan res o, imperfectos Plautum, Terentium & Lucretium recenissent, inter perfectos autem O elegantissimos Varronem & Sal lustium, inter postremos denique m deficientes Valerium Maiaximum, Senecam & Curtium, velut Apuleii aequales. Deinde Elymologiae ratione saepenumero lectoris fallunt judicium . cum Adjectiva nomina habeant pro Substantivis, Adverbiis. que accenseant, quae sunt Nomina, ut mittam quod primitivis derivata non attexunt, nec simplicibus composita, in quo tamen maximum eii momentum ad vim singulorum rectius intelligendam. Itaque errorem istum corrigere conatus est in suo Eruditionis Scholastica Thesauro Basilims Faber, etsi non semel eum ratio in eo fugit, ut quae ex quibus derivata essent, minime perspiceret: quod genus est Demo & Sumo, quae pro primitivis habet, cum sint prosecta ab Emo , quod monente Festo priscis significabat Accipio. Adhaec magnam Observatioi storum mendam continet, cum & nonnulla asserant, quae minime Latina sunt, nec in ullo satis idoneo scriptore extant,& plurima rursus vocabula reticeant, quae suos tamen aucto res habent, cujus rei specimen in Roberti Constantin πρυ- mento lingua latina Lugduni,& in Casibi Zanchii Epitome Basileae edita videre licet. quod minus dissiculter crede , qui jam inde ab anno II 73. aliquos aucto les Veteres eo tempore ignoratos, alios infinitis partibus auctiores & emendatiores ex variis Bibliothecis erutos fuisse sciat, tamquam Pli cedri fabulas, Hrgini mythica N astronomica , Quintiliani patris Declamationes, Sciaecae rhetoris oratoria, Servium Petri Danielis, Varronem Scioppii, Festum Scaligeri & Fulvii Ursini, Nonium Merceri, auctores finium regundorum Rigallii, In scriptiones Gruteri, Glossaria Philoxeni, Placidi, Isidori & aliorum. Sed generum loquendi sive phrasium, quae in Plauto Tercini O, Lucretio, Cicerone,Caesare,Nepote Livio, aliisque
43쪽
aureae & argenteae aetatis scriptoribus extant, multo max .mam partem auctores illi intactam reliquerunt , eoquα sit ut nemo jam tuto de Latinitate judicare potIit: cum merito verendum sit, ne quod isti Thesauri non exhibent, diligens lector alicubi apud probae aucto res observare pntuerit. Accedit, quod mcndosismis Auctorum editionibus usi cum ipsi se observatores, tum lectores seos siepissime turpiter frustrantur. Exemplo sit, quod voce Capularis. P. auti ex Milite versum hunc recitant. Tam capulari flamine tibi diu videor vivere . Et cine sic in Aldi Manutii editione legitur, qua tamen nihil dici potest mendosus M portentosis erroribus inquinarius. Et Itali nostri cum Aldi Plautum legerunt, sibi plaudunt ac tantum non beati viden tur, nec exemplatia illa inspicere dignum ducunt, quae vetustissimorum codicum fide Transalpini homines accuratis, sine emendarunt, quod ipsum non minore ροθυμ --αφι- λεκαλά is in caeteris faciunt auctoribus, prorsus ut si fiugibus inventis malint glande victitare. Sed ad versum illum redeo,
quem ex emendatior.bus membranis ita viri docti nobis exhibent: Luid ais tu ' itane tibi ego videre oppido Aurunticus STam capularis ' iamne diu tibi videor vivere 'Ad extremum tanta passim cum imperitia in locis auctorum intepretandis versantur, ut doctis quidem uberem risus materiam praebeant , minus vero doctis errorem objiciant, ut verbis Latinis barbare utantur, cujus quidem rei
specimina nonnulla paulo superius exhibui , quorum similia, si opus sit, multo plurima asterri queant.
Qu)d deinde ad Inventionem attinet, aut nulli, aut non
magno saltem sunt usiui. Epitheta q idem aliqua sive adjectiva nomina substantivis appingunt , caeter una non nisi ea vocabula, quae jam nota habeas, quantocunque quaerendi & volandi labore invenire possis. Habes Grosippi nostri de Lexici latini virtutibus ac vitiis
sententiam, cujus tria illa Promptuaria volumina, quantum ei qui quacumque de re L tine velit sicribere,adjumenti praestent, experiundo didicisse te scio. ut autem, quanta idem cum ακριβεια in linguae latinae Commenvario versetur, eXistim e
44쪽
stimare possis , hoc tibi specimen mitto, differtationem sici-heet de Natura & Use vocabuli Suod, cujus ego occasio nem illi piaebueram. Tu, vir optime & doctissime, meum hoc te demerendi studium boni ut consulas ro o. Vale ac Memno plurimam verbis meis calutem dicito. '
Commenta- Ratione. rius dirigens Observatione.
Libertionem Lexicidine patates esse Descriptione rerum in certas Promptua- l classes. rius adju- Isodynamia sive AEquivalen-
Satisne Latine dicatur, Scio quod sis doctus, vel Credo quod, vel Dico quod: ct quae dicZisit ratio.
D Letique omnes , qui haud vulgariter didicisse literasi cum ii i, tum caeteris videntur, hoc loquendi genus velut minime Latine explodunr, ejusque loco Scro, Credo, Diuo te esse doctum, ustirpandum esse contendunt: praecipue velo ma ster meus Franciscus Sanctius in Minerva ei se generranfestilin praebuit, utque barbarum effe&locuplatibus linguae latinae auctoribus ignotum nisi e vinceret, s -
K- apud Latinos sempor esse nomen Relativum , in Ou lubitantivum, ad quod refertur, subaudiri necesse sit. Rem isto Ciceronis: P od epistolam conserissem
k ς ' ς- i quod, eX eo quod, vel propter id quod. Eandem esse ratiouem in his Teientii verbis Hec. aret. sic A.
45쪽
ibran accusat num vir, *m Hetra noxiam. Ubi RG lationem esse ad nomen, quod subauditur,hoc modo Donatus aonaicit: Des In eo, ut β: In eo quod me aere at nunem V sis is extra noxiam. An deest Quod, ut sit Propter quod. Mallem dixisset i subaudiri, quod Graecis est Gem, ut dici-inus, Luid me accusas, Si quid te ossendo, Nihil te moror, Ne me aliquid tibi succensere su*iceris.Si mihi nnposuisses aliquid.
animo iniquo ferrem. In quibus omnibus Ad , per ellipsin suppressum esse in Grammaticis demonstravi, ubi & Ulpiani Jurisc. verba regulari syntaxi congruentia retuli: Si εα res eursium fluminis ad aliquid immutavit. Itaque facile hoc Sanctio concedo, Luod semper nomen relativum esse: simul tamen in illis quoque quae ab eo damnatur loquendi seneribus , Relationem esse , & praepositionem Ad subaudiri
contendo. Operae vero pretium tacturus videor , si prius ipsum loquendi modum a melioris notae auctorum consuetudine nequaquam abhorrere ipsorum verbis in medium alia
latis doceam, tum syntaxeos rationem, quam illi secuti fuere, subtilius indagem. . Plaut. Asia. act. I. se. r. Equidemsciossam lius quod metu
met sane meretricem e proximo Philenium.' Idem Aul.act.2.st. I.Scio quod dictura es,hanc esse pauperem. Ita est in optimae notae membraniS. Idem Poen. act. sic. I. Scitis rem, narravi vobis, quod ve-sra opera mihi opus siet. Ennius : rimam mortem oppetam prius , quam evenias, quod in pauperie mea senex graviter gemam. Cic. T. famil. epist. 23. Memini quod mihi desipere videbare, quod cum sis potivi viveres, quam nobiscum. Idem io. ad Atti c. epist. 4. Iurabat ad summam , quod nullo negotio faceret amicissimum mihi Cesarem. Μιν-mabat , cumscripsisset, quod me cuperet ad urbem v nire , illum quidem gratim agere maxima6, non modo probare, sed etiam gaudere. 1dem offic. I. illud animadverto, quod qui proprio nomina perduesiis est, is hostis vocaretur. Idem lib. I. in Verr. Is mihi etiam queritur , quod a nobis
novem bolis diebuι prima mito Iudicii sui transa sit. Idem
46쪽
Idem alibi: amesaias, quodme adiuvin. Cato apud Plinium 29. cap. r. De Gracis istis dicam. σuod bonum sit eorum siteras inspicere, nove secere. Varroneae possistes bono vim ct musto: μι--, ubi homu
&cilia Hercules persecutω sit in Itabam nobilem taurum, ροι riceretur Italus.
Ibidem cap. 1 o. God ad foeturam humanam pertinet pa- sorum, facile es quod haseam conservam in misia
populo Romano esset constituta. Livius 3 mfeliciter remp. administraverim , squia duo fulmina per hos dies domum meam percutimi, non vos Euirites arbitror. Α Iconius in Verrin. 2. Moris veterum fuit, quod μυν Ioleretpronunciare, Dixerunt. Seneca rhetor.2. Controv.I. quod utique non opomtuint, sine licuit quid . Fuscus Arellius Horatii aequalis apud Senec. I. Conta 'erl. 2. Probabo, quod non sit pudica. Hyginus Augusti libertus in Astronom. χi7. Nonnulli dia ' odh4c prima fuit Herculis concertatio. Et a m Neptuno sit m ι, ut Andro
vid. s. Trist. r. Delicim si quis lascivaque eaσmina qua- rat, P moneo nunquamscripta quodiua testat. Go loco praterare non possum acutissimam Tusci Lueumenis convecturam legendum fici et, Praemoneo ne unquamlcripta cotista legat. Ab Ovidis sicilicet didicerunt o Herni Hetrusci Cotesto, quodsignificat Iste. Idem in epistola Sapphus in Vaticano codice: Huc ades mque simus formose relabere nostros, Non quod ames ora Od quod amarasinas. Iam uestura eos ratio fiat Per ua, illud praecipuo alii
47쪽
madverendum videtur , in plerisque locorum istorum D. pso id is, nullo sere sensus discrimine usui pari potuisse, vel ut ex iis, quae subjiciam cognosci poterit. Pla D Amphit. ach. 2. sic. 2. Sub ni,si vos narravit mihi. istis ut fuerit prauum ' Audivι ut Pterelam regem tuta
Ibidem Prologo: Mos ille numquam meo fuit patri, ut e probarct quod bonis faceret boni. Sic Maenec. An mors es ita hic, peregrino ut na rent fabula, pIἡem Bachi d. act. 2. sc. 2. Scis tu ut constingi vas cita S mium βυ . Idem Mosteli. adh se. r. Non verum loquere, ut quis absens absentem comesse possit. Idem Merc. act.2. sic. r. Mihi iliud videri mirum, ut capra uxoris dotem ambadederit. Idem Peteri. act. s. sc. 2. Si ita est, ut tusis Iacchoni Eus Idem A mp . ach. I. sc. r. Factum est,ut ego illud vini ebiberim. Idem Trin. H.2 sc. L Factum est ut sitad perierit. Cicer. 9. Atti c. epist. I I. De Domitio ita opinor esse, ut in Cosano sit se consilium ejus Ignoretur. QIdem I . Atti c. epist. I . Accedit, ut ne ipsum quidem Clodium meum insigne odium fuerit unquam, quomodo sepe Lucretius. Idem pro Sex. Roscio. Non es verisimile ut G sogonus horum literas adamaris. Varro I. rei rust. v. Verum dicit ut ilie hoesicri erit. Hugin. Astron. t 91. De Cassiopeia plures dixerunt, ut gloriatasisse forma Nereidm superare. Et 229. De Phaeronte plures scripserunt, ut patris curru vedius terem
Quinctilian. declam. 1s Satis est ut nihil finxerit. Terent Hec. ach. 3. sic. . Vovettsisiarem domum redisset, ut
me ambulando rumperet. Livius lib. 22. num. 13. Ex animisententiajuro, ut ego rempub. non deseram.
Ita discimus, eandem prorsias verborum esse sententiam, sive quis dicat , Narravit, Aurivi, Scripsit, verum est, ιbi
48쪽
' is praelium, ut fuerit ibi prabum: quod fuit ibi pratium. Si
militet Facile est vi hoc fiat, quod hoc fiat, os, hocsieri. Vbluis smdsacra faceret, ut fac faceret, O sacra se facturum. Moses hominum, quod obliviscantur beneficia, ut obliviscantur feneseia, O, Oblivisci beneficia. Salu es quodihil hinxerit, tit nihilfinxerit, o, nihil finxisse. Iuravit quod faceret, ut faceret, es se facturum. Hoc ita stabilito proximum est; ut particula Vt, modum seu similitudinem cogitemus signisi cari, ipsamque Relativam esse, qui particula Sic, vel Ita sive expressa,sive per ellipsin suppressa respondeat. od quidem
ita γωρολιμον ac perpetuum est, ut et talia tum locum habeat, quando vel causam finalem, vel tempus, vel votum, vel abominationem vel hypothesin per particulam Et exprimimus: quam rem quoniam vel summi in literis viri non nisi per cali- inem intelligere se declarant, minime operam lusero , si istinctius singularum particulae significationum exempla recitem , & nusquam non similitudinem una significati doceam. Sic enim de eo, quod fuerat nobis propontum, exploratius constitui poterit. Causa ergo finalis aut Finis per Vt significatur in hoc Tea' rentii Andr. ach. . sic. 2. Orarejussit hera sese ames, am ut adsie venias , pro ea causa orare ut venias. Sic quippe Plaxit Stich. act. 2. sic. . Nimis vellem ha fores herum fugissent, ea
causa ut haberent malum, pro ea de causa, qua de causa haberent malum, silve aeui, id eis, qua re haberent malum. Texent. Eun. ach. 3. sic. . Vbi mi, causam ut ibi manerem repe
rit. Similitudinem vero hi significari& ad particulam Sic vel Ita suppressam fieri relationem, hinc perspici potest.
Plaut. Stich. Q. I. sc. 2. Amici mihi ita auctores sunt, ut vos hinc abducam. Ibid. act. 4. se. 2. Deliberavi cum amicis , ita mihi auctores fuere, ut me jugularem sanie . Idem Capt. ach. . sic. 2. Ita dico, magnus ut se ignis. aeuis ita faciam , ut te cupia1 faceresumtum.
Idem Bacch. iaci. I. sc. 2. Hac sta me orat, ut ali
quem hominem sibi reperiam , qui sibi caveat. Et acto. 2. sc. 2. Reviat milti 1ta ne mihi si mora, pro Itaut ne si .
49쪽
Terent. Heaut. ach. 4. se. I. Nunc ita tempus iat, ut euispiam filiam. Idem Adel. ach. 3. se. 2. Lui insui gremio positurum puerum dicebat: patres Ira obsteraturum , ut liceret sibi hanc uxorem ducere. Ita in Basilicano ac plerisique aliis codicibus leo Farenus testatur, qui non animadvertit Patris Duod in Bemba ct Vatica no codice invenerat esse priscum accusativum.AEschinus porro duos habebat patres,quos oraturus erat, Gonem SDemeam Cicer. h. Tuscul. Non sum ita hebes, ut tua dicam. Idem i3. famil. epist. 7o. Suia non es obscura tua in me benevolentia, sic fit , ut multi per me tibi velim com
Idem s. Attic. epist. r r. Nihil a me fieri ita videbunt,ut sibi sit delinquendi locus. Idem Plane ita faciunt, ut me uniste diligant. Propert. lib.2. eleg. 13. Iussit oe Aseraum sic habitare neamus, Non ut Pieria quercus mea verba sequantur, Sea magis ut nostro pes o Cynthia versu. Tempus significat eadem particula, quando idem quoaPobtquam valere vulgo dicitur, ut in hoc Ciceronis:Is ut me salutavit arim profectu HI. Verum & hic similitudinem adsignificari, & Sic vel Ita subaudiri, non est dubium.
Cicero .... Ille ut erat lena amictus , ita venit in conis.
Lucret. 3. Tu quidem, ut es leto sopitussie eris avi, Ruo μperes cunctis privatin doloribu agris. Liv.2I. Saguntini ut a praeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non nocte, non die umquam cessaverant ab opere. Voti sgnificationem habet Et, quando pro Vtinam ui patur, ut in hoc Terentii Adel. Et te Syre magnus perdat Iupiter. Sed nemo nisi indoctissimus dubitaverit, quin subaudi tur, Ita oro ves precor: nam pro Et saepe Get,positum legimus, qui est ablativus , in quo subauditur Modo , quasi esset Hoc modo precor, quomodo Jupiter te perdat, id est, ita te perdat, ut ego precor. λTerent.
50쪽
FITerent. Andr. act. 2. sc. I. Fac qui detur tibi: ego idetam, mihi qui ne ritur. Idem Phorm. acto. I. sic. 2. Suidam Phormio, qui istum Dii omnes perduint. Plaut. Rud. act. 4. se. 4. Rui re Dii omnes perdant, qui me hodie oculis vidisti tus Idem Trin. act. 4. sc. 2. Hem istic erit, qui sum Dii per
Ennius Telepho: Sui sitam Dii deaque magno mam me
Hoc autem loco observationem meretur, pro Lui, vel Hi, etiam 2uod recte usurpari, ut integrior oratio sit: Ita Deum precor ut te perdat, qui tibi det malum, quod tibi malum duit. Cujus syntaxeos rationem mox videbimus: interea de usu hinc constabit. Plaut. Pleud. act. 4. sc. 7. Strenui damno mihi, probi Qui sunt. SI. malum quod tibi Dii dabunt, qui sic scelestus es. Idem Mosteli. act. 3. sc. r. Malum quodisti dii deaque omnes duint, Ita mea consilia pervertit penissim . Jam Abominationem particula Vt, exprimi vulgo censent, eum eam pol verba timoris negandi vim habere contendunt. Terent. Andr. Metuo ut stubstet hospes. Id enim valere a-junt, Puto hospitem non subli iturum , idque abominor & evenire nolim: sicut eadem fabula act. 2. sic. 2. Tu Pamphile times,ne ducas itu autem Charine:ut ducas uxorem. Velum satis
jam planum fecit Sanctius, insiliit aliud, q iam similitudinem hic significare, quodque de negatione dicunt, perspictu false ineste: nam pro Ut nullo sensus discrimine Ruomodo,
vel Luema odum dicere licet, & cum negare volumuS,negandi particulam exprimimus. Verbi gratia, Cicer. IO. Anii l. epist. Io. Timeo quemadmodum hac explicari posui.
Idem pro Milone: Esset vero timendum, quonam modo id ferret civism. Lib. 4. ad Heren . Tametsi vereor, quomodo accepturi sitis. Idem pro Marcel. Hereor, ut hoc intelligi non posse .