Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

301쪽

PAM SECUNDA.

viam aliquorum citationem, et eorumdem conSensum nequaquam exigere. Atque ita de sacto jus disposuit quoad plures

materias, prout noto notius est. Tenetur, Verbi gratia, Episcopus canonicos in Dot mullis audire, seu consilium ipsorum requirere; et simul validum cst ipsius decretum, dissentiente capitulo editum. Pariter in dismembranda parochia, tenetur Episcopus parochum citare et ipsius sententiam audire : at valet dismembrationis decretum, dissentiente paroelio. Unde revera duae memoratae Pignatelli rationes vim nullam habent. Adducit praeterea Bolae auctoritatem : Sed neque id vim habet : eum pro ct contra, in liac materia, hujus tribunalis decisiones occurrant, prout supra vidimus. Adde a Pignatello adduci nonnulla Bolae dicta, quae ad rem non faciunt. Iam vero praeter modo consutatas Pignatelli rationes, haud potui apud caeteros canonistas ullas alias alicujus momenti reperire, tu gratiam opinionis, necessarium parochi consensum asserentis. Ut adeo a rejicienda illa opinione, tanquam prorsus salsa, deterrere non debeat aliquot cauonistarum illam sustinentium auctoritas.

Quaenam sint damna seu praeiudieia. Oh quae potest paroehus novi eonventus ereelioni sese opponere.

Pramotanda. - Hactenus probatum est, necessarium non esse ut consentiat parochus; imo neque ut ab Episcopo vocetur et audiatur. An vero nihilominus sese opponere Valeat parochus. ratione

praejudicii seu detrimenti, quod ipsi per novam laudationem inferretur, hic nunc expendendum Venit. Et primo quidem, dari aliqua saltem praejudicia, ob quae sese opponere et appellare possit parochus, Omutuo certum est, et ab omnibus admissum; neque in hoc est dissicultas. At secundo, ubi devenitur ad quaestionem, quaenam sint praejudicia illa, quibus emergeutibus, a novi conventus creetione absti-Disitigod by Cooste

302쪽

288 TRACTATUA DE IURE REGULARIUM.nendum sit, haud adeo plana res cst, nec unuS omnium t quendi modus. Cujus difficultatis solutioni ut viam sternamus, distinguenda omnino visa est duplex pro judiciorum Species, nimirum : Praejudicium stricte sumptum, quo quis privatur commodo, ad quod jus habebat: et praejudicium improprie dictum, quo quis privatur quidem commodo aliquo, sed ad quod jus non habebat. De quo ut exemplum a rebus insimis deSumamus, utramque praejudicii speciem perpondamus relate ad mercatorem, in aliqua civitatis via genus aliquod negotiationis exercentum. Si quis merces ejus laretur aut includat, praejudicium proprie dictum

ipsi insert; quia jus ipsius hodit. At vero si quis tu cadum civitatis via sese constituens, eamdem mercaturam exerceat,

ita ut prior ibi existuns mercator jam minus lueretur, improprie dictum duntaxat praejudicium ei inscrtur, quia jus non habebat ut solus ibi mercaturam hanc exerceret. II inc relative etiam ad paroelium distingui possunt praejudicia proprie dicta, seu jurium parochialium Destra, et praejudicia improprie dicta, seu

jurium purochialium non laesim. Hi S pri non aliS, Sit, QUAESTIO Ι . - Oumnam sint parochialia jura' - α Enumerata autem jura parochialia prae caueris Abbas in Rubri. de pa-α rochiis, n. 2ὶ, ubi docet parochiale jus consistere, I ' in coa ut parochiani diebus sustis de praecepto audiant missam in a parochiali ecclesia scap. 2, de par hiis quamquam id et hodie consilium potius quam praeceptum videatur: 2' ut a parochiani recipiant sacramenta a parocho cap. nullus dea parochiis); quod hodie reducitur ad Eucharistiam tu Paschatoa et in morte, ad extremam unctionem, et matrimonium: u 3' ut sepeliantur sidulus in sua parochia, nisi habuerint se a pulchrum majorum, aut in alia ecclesia cIugeri ut sepultus ram; quibus in caSibus reservantur parocho juxta constia tutiones ac consuetudines dioecescum quaedam emolumenta a parochialia : 4' ut ecclesiae parochiali solvantur decimae etu oblationes, juxta tamen consuetudinem uniuscujusque diceu cesis. D De Bonis, de Oratoriis publicis, cap. l0, u. t 76. Disitigod by Cooste

303쪽

Non aliter intellecta et enumerata jura parochialia reperios apud Giraldum, apud notam, et Lucium Furraris vide haede re dicta in meo tractatu de Parochοὶ .Hiuc inserendum venit, dari nonnulla, quae, licet parocho vel parochiali ecclesiae proscua, non tamen parochialibus juribus accensenda Sunt. Tales sunt, verbi gratia, fidelium oblationes Spontaneae, id est, quae parocho ea justitia non debentur, sed ex mera liberalitate ipsi erogantur. Harum imminutio Verum parocho praejudicium infert: nullatenus tamen hae

imminutione laeditur jus ipsius parochialo, cum ex h3pothesi

jus in eas oblationes non habeat. Item magnus populi concursus ad audiendum in parochiali ecclesia sacrum, uidem ecclesiae non parum proficuus est. Major siquidem tunc ex sedilium locatione redditus. Si tamen populus magna ex parte ad alias ecclesias divertat, nullum parochiale jus ideditur ; quia Melibus liberum est alibi quam in parochiali ecclesia sacri audiendi praecepto satisfacere. Item parocho et parochiali ecclesiae proscuum est, quod fideles non in alia quam in paroechiali ecclesia sepulturam plerumque eligant. Α quo more si recedant fideius, et in nova aliqua ecclesia Sepeliri procurent, verum inde exurget parochi et parochialis ecclesiae detrimentum : at nuIlum violabitur parochiale jus; quia jus habent fideles alibi quam in parochiali ecclesia sepulturam sibi eligere. Item tu honorem parochi cedit, ac proinde in aliquam ipsius uti latem, quod plurium parochi auorum cousefisiones audiat. Si tamen, ipso relicto, alios pro sacramento sese uite utide preMb3teros parochiani adeant, nullum laedunt parochiale jus;

quia parocho suo consituri non tenentur. Qu Tio II'. - An possit parochus novi conventus ereetioni

Sese opponere, ob prorjudicia jurium porochialium laesiva 8 - Supponimus licentiam Ponti sciam, quam regulares pro nova sundatione obtinuisse ut, dictis parochialibus juribus expresse non derogare. Si enim jura aliqua parothiae e resse Supprimeret

Papa, nulla laret dissicultus. At quando jus tertii expresse non tollit sedes Apostolica, jus illud intactum relinquere censenda

304쪽

290 TRACTATUs DE IUBE REGULARIUM. est. Unde quaesito tantum esse potest de Episcopo; an nempe ita valeat novi conventus erectionem permittere, seu de e nere, ut sequatur laesio parochialium jurium ' Respondeo: quoties nova conventus erectio Dedit aliquod e supra enumeratis Juribus parochialibus, potest parochus sese opponere, et a prellati nem ab episcopali conressione interjicere. I siquo doctrina haec unanimiter recepta, atque omnino tenenda. Potest autem iachreviter probari: nequit Episcopus contra jus commune seu contra universales Ecclesiae loges Statuere. Porro jure communi sanctium est, ne nova cxstruatur sive regularis sive

saecularis) ecclesia, cum praejudicio altorius. Sic enim habetur capite intelleinimus l, tituli 32 de novi operis nuntiationeὶ :Nulla ecclesia in prujudicium est alterius construenda. IIoc capite, aliisque nonnullis textibus innixi doctores, unanimiter tradunt Praeservanda esse parochi seu parophialis occlesiae jura, dum in ira ipsius territ Orium aliquis novus conventus erigitur. Unum aut alterum adducamus: a In concedenda et hujusmodi licentia debet Episcopus maxime attendere, Sia monasterium aut nitorius cujuscunque erectio praejudicet a quoquomodo ecclesiae parochiali: eo namque casu assentiria minimc debet; et curato licet contradicere, audiendusque et Ost in sua praetensione. O Barbosa, de inlicio Episcopi, parte 2, nilog. 26, n. 5. si In concedenda ejusmodi licentiau debet animadvertero ne pridjudicetur aliis ecclesiis eapito et ecclesiae, et capite quicunque, s6, q. l), PraeSertim Vero Pa- a rochiali: eo namque casu licet curato contradicere, et aediu seationem impedire. Ο Paxjordanus. Elucubrat. divers. lib. 5, til. 8, n. 39. et Adverte in casu quo nova ocelesia ir-u rogat praejudicium parochiae, tunc potest rector parochialis a comparere adversus novam constructionem, et est audienu dus. is Laurontius de Nicollis, Praxis canoniea, tOm. l,lit. Ε, G l, n. 7.ὶ Notot lector, hisce juris textibus et doctorum sententiis, parocho tribui jus sese opponendi. si nova erectio parochiali ecclesi P projudicium jnserat. Porro vox illa praejudicium in iis textibus intelligenda saltem est de praejudicio Diqiii od by Cooste

305쪽

striete dicto, seu jurium parochialium laesivo. Dicimus saltem et c.; quia, num etiam intelligenda sit de praejudiciis improprie dictis, seu jurium parochialium non laesivis, sequenti

quaestione expenditur. Quanto III '. - An possit parochus novi conventus erectioni Sese Opponere, etiam ob prinjudicia parochialium jurium non laesiva 8 - Veram nunc et omnino praeticam dissicultatem attingimus. Nam quod per novi conventus erectionem 1aedantur jura par hiatia, eSt casus sere chimericus. Siquidem ex eo quod regularium domus alicubi fundetur, nequaquam Sequitur ad parochum non pertinere viatici, extremae unctionis, matrimoniique ministrationem, et divinae Eucharistiae in Paschate porrectionem. Item illaesum remanet jus parochi ad decimas. et ad oblationes ex justitia ipsi debitas. Item in parochiali ecclesia adhuc de jure sepeliendi sunt paroeli iani, qui sepulcrum majorum non habent, nec alibi sepulturam elegerunt. In his consistunt jura parochialia ut dictum est supra, quaest. l); et nullum ex his ob novi conventus erectionem immutatur, aut in discrimen adducitur. Unde tunc solummodo appellare posset parochus ob tarsa jura parochialia, quando Episcopus aliquod ex istis juribus ad novum monasterium decreto suo transferret; vel quando novi monasterii aedes, ob vicinitatem uimiam, aliave de causa, paroe hiae aedibus aut lando nocumentum inferrent, vel parochiales functiones pediturbarent. Erit autem is casus, ut patet, rarissimus oΛtvero quod per novi conventus erectionem parocho ct parochiali ecclesiae inferantur praejudicia improprie dictu, seu jurium parochialium non laesiva, casus est frequentissimus. Imo vix ullibi laudari potest regularium sacro praesertim e e cendo ministerio addictorum) ecclesia et domus, quin ejusmodi praejudicia, plus minusve notabilia, consequantur. Ex quo enim exstabit, intra parochiae territorium, aliqua Dominicanorum, Franciscanorum, ultorumve similium, domus cum adjuncta ecclesia sua, ecclesiam hanc fideles frequenter adi-bunt, ibique missam et sacras conciones audient : proinde Disitigod by Cooste

306쪽

minor erit in parochiali occlesia populi concursus; et sic minuetur ex sedilium locatione proveniens redditus. Item ex iis oblationibus, quae ex justitia parocho non debentur, et quae

solebant eidem paroelio, aliisve loci specularibus clericis erogari, haud paucae ad regulares transferentur. Item in novi conventus occlesia multi sepulturam eligent, qui, non existente illo conventu, in parochiali ecclesia sepulturam habui Sent. Haec, inquam, merito eventura Supponuntur, quando novus conventus ali ubi constituitur. Hinc si ob ejusmodi praejudicia sese legitime opponere possit parochus, vix ulla erit novi conventus erectio cui obstare non valeat. Consequenter, non ab Episcopis aut a sede Apostolica, Sed a paroeliis tota sero pondebit ordinum religiosorum per varias dice-ceses existentia et propagatio. Id pramotamus, ut advertat Iector quanti momenti et quam practica Sit proposita quaestio. Solvenda autem videtur in hunc modum: Regulariter I

guendo, neque ob secuturam imminutionem concursus populi in parochiali ecclesia, neque ob imminutionem oblationum spontanea

rum parocho Obvenientium, neque ob alia ejusmodi praejudicia parochialium jurium non Ioraim, jus Habet par hus novi conventus fundationem impediendi. PROBATIO Ι . - Ex eo quod saeculares ecclesiae seu oratoria

publica origi valeant, quamvis parochus dicta praejudicia opponat. - Εtenim l ' quod frustra parochus, ad impediendam intra parochiae suae siues alicujus saecularis eccleSiae aut oratorii publici constructionem , praelata praejudicia opponat, omnino certum est. Ad quod patefaciendum sat erit ea subjicere, quae hac de re deducta fuerunt, in causa Sarsitanensi is decembris i 772 Thesaurus resol. , t. 41, p. 303ὶ: a Plu-α ries, tam in ista S. Congregatione, quam in altera Epise a poruin et regularium, actum est de constructione publicia oratorii. Non obstante parochi oppositione, eadem S. Cona gregatio Episcoporum et regularium facultatem concessita aedificandi novum oratorium, in Ianumsi 5 septembrisa 1692, salvis tamen juribus par hiatibus. Similiter in Meerina Diuili od by Coos e

307쪽

PABA SECUNDA.

a obstiterat parochus, non solum ob timorem deficientiaea eleemosynarum, Sed etiam ne populi frequentia imminue- a retur, ac interponeretur dissicultas explicationi cathechesis, a sacrisque supplicationibus. Cum tamen Episcopus in actua visitationis facultatem impertitus fuisset construendi orato- a rium, nonnullis adjectis conditionibus, et sine praejudicio a jurium parochialium, re delata ad eamdem S. Congre-a gationem die l2 martii 1693, rescriptum prodiit: Serventura disposita per Episcopum. Eademque fuit pro constructionea oratorii sententia in Plaeentina 20 mali l697, licet parochusa et Episcopus dissentirent. a Sacra autem haec Congregatio, nulla de parochi dissensua habita ratione, licentiam aedificandi oratorium concessit ina Maeeratensi 10 mai 1687, cum obligatione congruae dolis,a et salvis iuribus parochialibus. Item in Theatina 29 julii 1690, a quamvis Archiepiscopus dissentiret, ne villici propriam pa- a rochiam desererent. Ac demum in Foroliniensi is januarii a l694, in qua parochus ob proximitatem eccleSide par

a chialis contradixerat.

a Ex his arguit Monacellus Formularium, tit. 6, larm. l0, u n. i5ὶ despiciundum esse praejudicium parochiis obven

a turum ex imminutione concurSus et eleemoSJnarum, cum

v ex praescripto concilii Τridentini sess. 24, c. 4 de res. in hora tandi quidem, non tamen cogendi Sint fideles ad parochia-a lem ecclesiam diebus festis adeundam. BIn alia autem causa, anno 1840, sic adnotabatur: a Nihi-a lominus explicant doctores, etiam dissentientibus parochoa et Antistite, posse interdum ad construendas ecclesias vela oratoria publica deveniri. Cum enim nullum aliud jus coma petat parocho, quam tuendi jura Sua parochialia, his prae-ο Servatis, nullum ipsius consensum requiri frmatur per Caru diualem Petra ad Const. Paschalis II, Sect l, n. l6 et Seq., a tom. lj; et colligitur ex textu in eanone quicunque, i 6, q. l. α Episcopus vero, quoniam justis et rationabilibus concuma rentibus causis assensum suum denegare non potest, jam

308쪽

294 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.a si illum irrationabiliter neget, appellari poterit ad judicem;

a qui vel aedificandi facultatem concedat, et Episcopuma compellat ut praestet aedificationi consensum ... Nec diserea pant sacri hujus ordinis resolutiones. v In Coesmate h. si junii 1840, g nihilominus, Thesaurus resol. , tom. 100. Ex his patet quid praetendere possit parochus circa saeculares ecclesias seu oratoria publica, intra fines parochiae aedificanda : potest nempe exigere ut praeserventur ipsius jura par Halia: At nequaquam potest oratorii publici extructionem impedire, ex eo quod imminutio concursus populi in parochiali ecclesia, et oblationum sibi ex mera parochianorum liberalitate obvenientium, aliave similia praejudicia, jurium parochialium haud laesiva, secutura Sint. 2' Inde autem merito insertur, nec potae parochum novi conventus creetioni obstare, ob secutura haec eadem praejudicia, juriuin parochialium non laesiva. Ideo enim non omittitur oratorii publici seu novae ecclesiae saecularis extructio, quamvis dicta par hi praejudicia secutura sint, quia prae magno ex ecclesiarum multiplicatione exurgente spirituali hono,

despicienda existimantur praejudicia illa parochi, juriuin ipsius non laesiva. Sed multo majus animarum bonum regulariter loquendo) ex novi conventus et ecclesiae regularium erectione oritur, quam ex saecularis Oratorii fundatione. Ergo

a sortiori nequibit parochus, praetextu dictorum praejudicio

rum . novi conventus erectionem praepedire.

Objicies. - Quamvis parochus ob dicta praejudicia nequeat publici oratorii erectionem impedire, poterit nihilominus ob- glare ne regulares conventum intra ipsius parochiae fines sibi constituant, si hoc ei jus tribunt: atqui juris textus id ei vindicant : ergo. - Respondeo: nego minorem. Nullus enim adduci potest juris textus quo decernatur, posse parochum novi conventus erectioni Sese opponere, ob praedicta praejudicia; prout patebit ex sequenti prohalione. PROBATIO II . - Εx eo quod dicta parochorum praetensio nullo juris textu fulciri valeat, - 1' perperam provocaretur Diqiti do by Gorale

309쪽

PAns SECUNDA.

ad Apostolicas constitutiones Clementis VIII, Gregorii XV et

Urbaui VIII, quae de novorum con Veutuum crectione Varia decreverunt. Nam ibi quidem statuitur, ne novi regulares introducantur, nisi absque aliorum jam ibi existentium proris . diem commode ali valeant : sed de praecavendo parochi aut parochialis ecclesiae praejudicio, nihil in iis constitutionibus disponitur; prout duobus Superioribus paragraphis ostendisemus. Nimirum dicti Pontifices, quoad praecavendum parochi praejudicium, nil noxi Statuerunt, Sed jus antea Vigens prout erat reliquerunt. At 2' Neque alii juris textus parocho tribuunt, ut sese novi conventus erectioni Opponere Valeat, ob dicta praejudicia parochiulium jurium non laesi va. Nullus cnim ex istis textibus

exclusive agit de novi convculus seu ecclesiae regularis erinctione. Sed generatiin decernunt exstruendas non ESSe novas

ecclesias sive regulares Sive saecularcsὶ cum aliarum jam existentium pCejudicio. Praecipuus ex istis textibus est caput intelleaeimus l, tituli 32 de novi operis nuntiatione , in quo sie

decernitur : Nulla ecelesia in proejudicium est alterius construenda.

Dum dicitur nulla eretesia, intelligendum est tam de saecularibus quam de regularibus. Unde jus ibi flatu tum quoad novae

occlusi e regularis erectionem, idem omnino est quod de cov- strue uda speculari eccleSia Seu Oratorio publico. Sed, ex praecedenti probatione, certum est construi posse novam ecclesiam saecularem Seu Oratorium publicum, quam Vis sequatur

imminuito concursus populi in parochiali ecclesia, necnon imminutio oblationum parochi, et alia ejusmodi praejudicia pa-roelii alium jurium non laesi va; ergo dum dicitur. in citato textu, in piraejudicium alterius, voces illae intelligendae sunt de

praejudicio stricte sumpto, id est, jurium alterius ecclesiae laesi vo . Haec autem interpretatio capitis intelleinimus, aliis etiam ejusmodi textibus ad rem facientibus applicanda venit. Dum enim disponunt exstruendam non esse eccleSiam cum aliarum praejudicio, id aeque decernunt quoad saeculares et regulares ecclesias. PRO Tio II P. - Ex absurdis quae alias Sequerentur. Disiti Cooste

310쪽

TRACTA A DE IURE REGULARI .

Quando enim sedes Apostolica religiosum aliquem ordinem approbat, utique illum approbat quatenus domos et conventus juxta proprii iustituti normam landaturum. Cum nempe

illi religiosi debeant communiter vivere, neque Vivere valeant sub dio, nec tu aure, nec Sub terra, nec SSe pro uS OSt, ut sicut alii homines collegialiter degentes, pedes seu conventus habeant. Imo approbantur quatenus ecclesias Seu Oratoria publica habituri, quando de iis sunt, qui ex instituto Sacra ministerii munia exercere debent. Iam vero con Ventum cum

ccclesia publica nullibi habere possunt, quin hoc ipso immineaut loci illius parocho praejudicia de quibus loquimur. Cum nempe fidelibus liberum sit in quocunque publico Oratorio

audiendi sacri praecepto satisfacere, multi regularium ecclesiam adibunt, et sic minor erit in parochiali eccletia concursus. Item lacile continget ut aliquid de liberis oblationibus quae parocho fieri solebant, ad conventum transseratur. Ergo si valeant parochi, ob ista praejudicia, jurium parochialium non laesi va, conventuum fundationes impedire, etiam impedire poterunt ne propagentur, imo ne ullibi sere existant riu modi religiosi ordinus. Ergo poterunt parochi inanem reddere quamlibet sedis Apostolicae ejusmodi ordinum approbationem I seu, quod idem est, poterunt impedire ne existant et propagentur religiosi ordines, quos Ecclesia vult existere et propagari. Quod quam absonum sit, nemo non videt. Nec objiciatur, dispositum a Tridentina Unodo fuisse, ut novorum conventuum erectio a licentia ordinariorum dependeret ; et tamen id uou impedire quiu sussicienter religiosi ordines propagentur. Nam Episcopi licentiam illam denegare nequeunt, nisi ex justa causa; et cauSa haec non se Inper, imo raro adest. At vero si parochi legitime valeant novae fundationi obstare, ob secuturam imminutionem concursus populi in parochiali ecclesia, aliaque ejusmodi praejudicia, semper obstandi causam justam habebunt; nec proinde poterit ullus Dominicanorum, Franciscanorum, Iesu itarum, aliorumque activae aut mixtae vitae addictorum regularium cou-Di iii rod by Corale