Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

161쪽

l54 TRACTA A DE IURE REGULARIUM. religiosi, subsint jurisdietioni ac visitationi inclinarii Ioel privative, an cumulative cum superioribus regularibus' Bespondit :Graneias seu membra alicujus monasterii nunquram suppressi, in quibus mon degunt saltem seae religiosi, subesse jurisdictioni aevisitationi Ordinarii loei ae superiorum regularium cumulative pvidelicet ordinario tanquam sedis Apostolicae delegato, eae pro dicto decreto ut in parvis; regularibus autem jure ordinario. Haec transcripsimus ex causa Ala variensi Ib decembris l764, The. Saurus, tomo 33. Qu&sTIO XXXI'. - Ouid possit Episcopus in regulares Gemptos, quoad easendam sibi debitam reverentiam 8 - u Quamvisu ex privilegio quis sit exemptus a jurisdictione Episcopi,

si adhuc tamen tenetur Epi Scopo reverentiam praestare. Hi ueu cum Episcopi venerint in regularium exemplorum eccleSiasu ad celebrandum, reverenter recipiendi sunt. Possunt ipsiu etiam in regularium ecclesiis quatitum Vis exemptis, populo u benedicere, atque in pontificalibus celebrare, sicque utiu baldachino Clementina Archiepiscopo , 2 de privilegiis .ii Quinimo juxta decretum Sacrae Congregationis Episeopo-ti rum et regularium, 1608, die is junii emanatum, et a Cleu mente VIII approbatum, regulares et alii exempti, nolentes ii assentiri usui baldachini, possunt ab eisdem Episcopis pera censuras et poenas ecclesiasticas ad hoc compelli, proutu amplius liquet ex tenore dicti decreti; quod verbatim refertu Barbosa, parte 3 de ossicio et potestate Episcopi, allega-u tione 80, n. I 6. Reissensi uel, in tit. 31 libri i decret. , n. 168.

QuaesTIO XXXII'. - supra enumerata Episeopomum in regulares eaeemptos jura, intelligenda sint duntaoeat relative ad emptionem communem, an vero etiam relative ad quodlibet

speetale Gemptionis privilegium' - Potest sedes Apostolica ita spuciale privilegium alicui monasterio vel alicui ordini religioso concedere ut Ordinario non subjiciatur, etiam tu his tu quibus alias subjiceretur, si communem Seu ordinariam duntaxat exemptiovem haberet. Hinc quando regulareS Spe Diuitiam by Corale

162쪽

PAM QUINTA.

eiatia ejusmodi privilegia obtenduut, ne in praedictis casibus Episcopo subjiciantur, liberum non est Episcopo statim ad eos compellendos procedere, ex ea ratione quod jura illa etiam in Gemptos habeat; sed regulares admittere debet ad exhibenda et probanda specialia sua privilegia. De quorum valore Si revera constiterit, ossicium Episcopi, est ut iis sese

accommodet.

Nota. - Casus enumerando in quibus regulares, quamvis

exempti, Episcoporum jurisdictioni subjacent, nonnudos omisimus, utpote scitu minus utiles. Eos reperiet lector apud Fa-gnanum in cap. grave, de ossicio Ordinarii .

De potestate Episcopi in regulares qui sunt nullius dioecesis.

QUAESTIO I'. - Ouid sit esse nullius 8- u Constituitur locusu nullius dioecesis, non per Simplicem exemptionem a juri u dictione dioecusani, sed per dismembrationem territorii, u cum omnimoda jurisdictione inferioris praelati in clerum etu populum, excluso EpiScopo. η FagnanuS, in cap. strave, de olyrio Ordinarii, n. 10.3 Hinc locus nullius non dicitur nec rigorose dici potest esse in dioecesi. E contra, si locus sit tau-tummodo exemptus, in dioecesi esse reputatur et dicitur; prout constat, verbi gratia, capite cum Episcopus peio Ordinarii, in 6), ubi dicitur, in qualibet parte suae dioeresis, dummodo in loco non Memplo. Proinde quando in Tridentinis decretis agitur de ecclesiis aliisve locis in dioecesi eaeissentibus, hoc ipso concludi debet, decretis illis non attingi loca nullius; quia si voluisset synodus loca etiam nullius comprehendere, non adhibuisset voces illas in dioecesi eristentia. u Ecclesiaeu nullius dioecesis, inquit Fagnanus loco citato), neque Suntu de dioecesi, neque in dioeeest, ut verba ipsa sonant. v QUAESTIO ID. - Ouid possit Episcopus in ecclesias regulares nullius dioecesis 8- Regula generalis est, nullam Episcopo ju-

163쪽

i56 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.risdictionem in ejusmodi ecclesias competere. Quae generalis regula unicam patitur exceptionem : potest nempe Episeopus beneficia regularia nullius, intra dioecesis suae sines constituta, ad contribuendum pro seminario cogere, cum ita ex preme statuerit Hidentina synodus seM. 23, cap. 18). De quo Sic Fagnanus in cap. grave, de offlcio Ordinarii, D. 19ὶ : et Eccleu fide autem nullius dioeceSi S, aut Sunt regulares, aut specula-u res : si regulares, EpiScopus non PoteSt eas visitare, necu ullam in cas auctoritatem exercere; quia caput 9 Sessi γα nis 24 Trident inde synodi) restringit se ad ecclesias Meua larem duntaxat; quemadmodum et caput l8 sessionis 23, ii quod seminario clericorum jubet uniri beneficia etiam nulliusu dioecesis, Statim adjicit verba illa, non tamen regularia. Quodu procedit, etiamsi praedictis ecclesiis regularibus nulliusu dioecesis cura animarum immineat; quia caput ii sessio-u nis 25 de regularibus, non habet locum in ecclesiis nullius a dioecesis, ut patet ibi : Episcopi in cujus dioecesi ita sunt.. Item proe edit sive sint commendatae, Sive non . . a Solum in casu capitis 18 sessionis 23, regularia benesciast nullius dioecesis Episcopi jurisdictionem agnoScunt, cuma obligentur contribuere seminario Episcopi, ut patet ibi :u Beneflcismum quorumcunque etiamsi eaeempta, etiamsi nulliusu dioecesis. v

Quaenio II l . - Ouid possit Episcopus in personas regulares nullius' - Superiori quaestione diximus de ecclesiis nuIlius :dicendum hic de personis. 6 Si saersonae nullius dioecesis sintu regulares ait Fagnanus, loco citato, n. 24ὶ, nullatenus vi-u sitationi Episcopi subjiciuntur; quia dictum caput 9 ses-u sionis 24, ut superius dictum est. restringit se ad ecclesiasu saeculares tantum. Quod habet locum etiamsi regulares nul-u lius dioecesis, tu monasteriis seu domibus regularibus, autu alias, animarum curam personarum Saecularium exerceant;

a quia decreta concilii Tridentini , quae subjiciunt regularesu jurisdictioni Episcopi, in his quae dictam curam ut saera-

a mentorum administrationem concernunt, reStringunt se ad Diuiti eo by Cooste

164쪽

PARS QUINTA. 1 5 a loca quae in dioeeesi Episeopi sita sunt ... Et in his terministi etiam loquitur constitutio Gregorii XV do exemptorum a privilegiis : non enim comprehendit personas nullius dice coeu sis, ut alias Sacra Congregatio declaravit. Quemadmodum v autem Episcopus non potest regulares nullius dioecesis visi-u tare, ita nec ullam in eos jurisdictionem exercere...u Verumtamen in duobus casibus regulares eorumdem lo-u eorum fl) agnoscunt Episcopi superioritatem : primus estu quoad ordines suscipiendos; in capito 10 sessionis 23 2 .u .recundus est quoad litteras dimissorias ; in eodem capite l0.u Nam superiores regulares nullius dioecesis, subdilis regula-u ribus dimissorias concedentes, ex sententia Sacrae Congre-ii gationis tenentur illas dirigere ad Episcopum proximiorem, vel ad Episcopum intra cujus dioecesis sine existunt. u

DE PRIVILEGIO REGULARIUM SIBI ELIGENDI CONSERVATOnm.

t Conservatores communiter definiri solent, quod sint par-κ ticulares judices a summo Pontifice delegati ad aliquos de- . sendendos contra manifestas injurias, molestias et violen-u tias, absque indagine judiciali. n Ferraris, voce confert tores, D. i). Privilegium habent regulares, ut mox probabitur, ejusmodi judices sibi eligendi, servatis certis conditionibus; ita ut ad illos judices, legitime electos, exclusive pertineat certas regularium causas dirimere, nec possint causae illae ab

ordinario Episcopi tribunali judicari. Ut autem privilegium illud regularium recte intelligatur, duo praestabimus : l' juris

lὶ Intellige. loeorum nullius dioeeesis. 2ὶ vi nempe hujus eapitis, ordinatio regularium, etiam nullius dioecesis, pertinet ad Episeopos, sutra quorum dioeeesis tines regulares illi existunt. Sed hoe inielligendum est, sed uso speciaIi privilegio, ut possint ordinari a quocunque Episcopo. Quo privilegii, gaudent nonnulli ordines religiosi.

165쪽

textus ad rem facientes subjiciemus : 2' quomodo dictum privilegium intelligi debeat determinabimus. I I.

colliguntur variae juris dispositiones eirca judices eonservatores.

I. Sic decrevit Innocentius IV, anno 1250 : Statuimus utemservatores, quos plerumque concedimus, a manifestis injuriis et violentiis defendere possint quos eis committimus defendendos: nec ad alia, quae judicialem indaginem Migunt, suam possint

eaetendere potestatem cap. 1, de olpeio judicis delegati, in si). II. Bonifacius VIII, circa annum l299, ita sancivit : Haceonstitutione perpetuo valitura Sancimus, Ni conServatores, qui aliquibus fui a manifestis injuriis et violentiis tueantur eosdem plerumque a sede Apostolica conceduntur, de caetero sepulari non possint, nisi Episcopi vel eorum superiores, aut abbates, seu dignitates vel personatus in cathedralibus vel collegistis ecclesiis obtinentes e nullusque deputati sibi conservatoris esse valeat conservator : nee aliquis megibus et reginis ... eaeceptis) deinceps conservatorem habeat eum, qui sub ipsius jurisdictione, dominio, vel distrietu ecclesiastico vel temporali consistat cap. hac constitutione 15, de o icto judicis deleg ., in 6 . ΙΙΙ. Idem Bonifacius VIII, anno 1302 cap. statutum 1 l, de rescriptis, in 6ὶ decrevit hoc modo : Sancimus igitur ut nullis,

nisi dignitate praeditis, aut personatum obtinentibus, s u ecclesiarum eathedralium canonicis, causae auctoritate litterarum sedis Apostolicos vel Legatorum ejusdem de coetero committantur; nec audiuntur allibi, quam in civitatibus vel locis insignibus, tibi possit commode copia peritorum haberi.

IV. Τridentina synodus scapite 5, Sessionis 14, de reformatione) conservatorum jurisdictionem intra nonnullos sinus restringit ; sed ab hoc suo decreto excipit regulares. Sic enim habetur sub sinem dicti capitis : Universitates autem generales.

ae collegia doctorum seu scholarium, et regularia loca, necnon

166쪽

PARS QUINTA. 1 53 hospitalia; ae universitatum, collegiorum, locorum et hospitalium hujusmodi personae, in praesenti canone minime comprehenSin, sed Memptae omnino sint et esse intelligantur. Unde Tridentina synodus quoad regularium conservatores jus antea Vigens non immuta it.

V. Constitutio Sanctissimus Gregorii XV, 20 septembris 162l :4 3 2. In futurum vero Sanctitas Sua hac generali et pera petuo alitura constitutione statuit et decrevit, ut judicessi conservatores hujusmodi, Sive principales sive subrogati, κ eligi, nominari, aut deputari non possint, nisi, non Solum hau boant qualitates requisitas et descriptas in constitutione. . . a Bonifacii Papae VIII. . ., quae incipit statutum, ita ut vel diu gnitate ecclesiastica praediti, vel personatum obtinentes,n vel ecclesiarum cathedralium canonici existant, sed etiamsi in conciliis provincialibus aut dioecusanis, juxta decretum

st concilii praedicti intellige Tridentini), judices electi scu

a designati Sint ...u S 5. Caeterum ut talius pateat conservatorum hujusmodia deligendorum facultas, Sanctitas Sua admonitos voluit lo-

a corum ordinarios, ut in synodis provincialibus aut dioece- et Sanis quam plures personas, ex habentibus qualitates in a praedicta constitutionc ejusdem Bonifacii praedecessorisu contentas, et alioquin ad id aptas, designari procurent; a et si aliquem interim ex designatis mori contigerit, substia tuat ordinarius loci cum consilio capituli alium in ejus lo- si cum, usque ad futuram provincialem aut dioecusanam sy-

κ nodum. . .

et 8. Conservatores hujusmodi semel legitime deputati, et nisi ex legitima causa, a sede Apostolica, aut locorum Or- dinariis prout iisdem regularibus et aliis supra dictis libue- si rit) approbanda, durante quinquennio a dic deputationis,

et amoveri aut mutari nullatenus possint aut valeant. a S 9. Ad haec statuit Sanctitas Sua, ut coram ipsis consediu vatoribus regulares ac personae supra Scriptae conveniri a quidem aut trahi debeant, sed alios convenire aut trahere

167쪽

et non possint; ita ut memorati conservatores in causis, inu quibus regulares aut alii actores fuerint, nullam prorsus et jurisdictionem habeant...u S l0. Si quae vero inter judices conservatores hujusmodi,u et locorum ordinarios controversia super competentia jurisu dictionis orta fuerit, nequaquam in causa procedatur, dο-κ nec per arbitros in forma juris electos super jurisdictionisu competentia fuerit judicatum. οVI. Ε verbis paragraphi 9, transcriptae constitutionis Gregorii XV, ubi statuitur, ut regulares conveniri quidem debeant coram judicibus conservatoribus, ipsi vero non possint

alios convenire, enatum est et a S. Congregatione Concilii deci- Sum sequens dubium : An per haec verba sublata sit facultas, quam habentu conservatores defendendi regulares et alios a manifestis

et injuriis et violentiis, quae illis de facto inseruntur, dum a et suis possessionibus dejiciuntur et propriis bonis uti ac fruiu impediuntur

u S. Congregatio ... censuit, ejusmodi verbis minime subla- η tam fuisse facultatem, quam habent conservatores defenu dendi regulares a manifestis injuriis ac violentiis, dummodo u observent formam praescriptam a constitutionibus Inno-

cuntii IV et Bonifacit VIII, relatis in capite i, et in sinati,

et de ollicio delegati, in s. nHanc decisionem reperies post constitutionem Sanctissimus

Grogorii XV in bullario editionis Cocquelines, tomo b, parte 4, p. 387 . Atque ex illa patet, posse a regularibus conveniri coram conservatorum tribunali eos qui ipsis manifestam injuriam inferunt. II.

Determinatur jus quoad regularium conservatores.

I. Privilegium sibi eligendi conservatores competit, non tantum iis regularibus, qui per rescriptum Pontificium illud

168쪽

obtinuerunt, sed etiam aliis omnibus, ob privilemorum communicationem. Id satis palam laciunt haec Ferrarii verba :u Conservatores sibi eligere possunt regulares Omnes, nedumst qui ad hoc expressa et peculiaria privilegia a sede Apostmii lica obtinuerunt, sed et caeteri alii, virtute communicationisii privilegiorum cum ipsis ; ut expresse declaravit S. Con-u gregatio Concilii l 2 septembris i 620. n Ferraris, voce

conservatores, art. i. n. 2.

l . Certum est, ex supra transcripta constitutione Gregorii XV, non posse a regularibus eligi in conservatorem, nisi

aliquis ex judicibus synodalibus. III. . Si autem in dioecesi nulli reperiantur judices sIn

u dales, tunc ne regulares suo Sine culpa Suu priventur jure .u poterunt quem maluerint, in conservatorem assumere; modo u tamen qualitatibus praestet, quas Bonifacius VIII in citato ι capite statutum expOScit . . . At Si postea synodus celebretur,st in qua synodales judices constituantur, Statim cessat jurisdiu cito praedictorum conservatorum, iterumque a Gregorianau constitutione adiguntur regulares ad aliquem eligendum exu designatis in fruodo. v Benedictus XIV, de syn. dioec., l. 4, c. 6, n. 3. IV. a Regulares debent eligere conservatores in singulisti moecesibus, in quibus monaSteria, conventus Seu domus re-u gulares habent. Μ Sunt verba S. Congregationis Concilii, in Langitinensi, 29 januarii 1633, citata a Furrario, ibid. n. ιγὶ, et ita pluries suit decisum. Unde nequit unus et idem conservator pro diversis dioecesibus constitui, quia nempe disposuit Gregorius XV, ne con Servator extra dioecesim jurisdictionem ullam haberet vide Benedictum XIV, loco cit., n. 4). V. An possit a regularibus in conservatorem eligi Episcopus aut majori dignitate iusignitus, disputant auctores, et videtur distinguendum. 1' Nequit eligi Episcopus aut Archiepiscopus alterius dioecesis. Id sequitur ex dictis sub praecedenti numero, et fuit pluries a S. Congregationibus decisum vide Benedietum XIV. et lato loco . 2' Si adsint iu dioecesi judices syn

169쪽

162 TRACTATUS DE IUBE REGULARIUM.dales, non poterii elio Episcopus ordinarius dioeceseos; quia tunc eligi debet aliquis ex judicibus synodalibus, de quorum

numero nunquam est ipse Ordinarius. Si quis tamen alius praeter Ordinarium Episcolius in dioecesi degat, et suerit electus in judicem synodalem, poterit is iii conservatorem eligi. 3' Si non adsilit in dioecesi judices synodales, eligi in conservatorem poterit sive ipse Ordinarius, sive alius eliam Episcopus in

dioecesi degens ; quia ad terminos decretulis Bonifacit VIII eligi potest episcopali aut majori dignitate insignitus, et inposito casu nulla est ratio cur haec decretalis suum effectum habere nequeat vide Benedictum XIV, loco cit., II. 4). I. Canonici collegiatarum nou possunt cligi in judices con- Servatores. Quamvis enim Bonifacius VIII eos inter eligibilos enumeraverit in sua priori decretali hae constitutione, exclusi remanent per constitutionem Gregorii XV, utpote qua Statulum fuit, non posse eligi conservatorcs nisi inter Iudices synodales: porro si canonici eccleSide collegiatae non Ilossunt eligiu in judices synodales, ut declaravit Sacra Congregatio Con-κ cilii; ο Ferraris, oce conservatores, art. l, n. 9ὶ et praeterea dicta constitutio Gregorii XV, in enumeralione eligibilium comprehendit quidem canonicos cathedralium, sed canonicos collegiatarum excludit. VII. Conservatores regularium eligi pOSSunt, Vel a superioribus generalibus, vel a provincialibus, vel a localibus, juxta religionum consuetudinem Ferraris, ibid. n. 23ὶ. IlI. Semel legitime electi et deputati, non possunt per

quinquennium removeri Seu mutari a regularibus, nisi ex causa, per Papam vel per ordinarium approbanda : constat ex constitutione supra transcripta Gregorii XV, 8. IX. In conservatorem a regularibus eligi nequit aliquis superior temporarius, Sive ejusdem Sive alterius ordinis, quamvis foret tu dignitate constitutus. Id sancivit Clemens XIII in constitutione 9 calendas muti l 762, quam resert Ferraris

X. Conservatores non poSSunt sibi alios ministros assumere

170쪽

PARA QVlNTA. t si p ter notarium. Ita decisum fuisse vide apud Benedictum XIV Me syn. dioec., l. 4, c. 6, n. 6 . XI. Ius habent regulares, ut causa ad tribunal conservatoris sui perferatur, quando manifesta injuria ipsis illata fuit. Tunc nempe ad conservatorem ex cliisive perlinet de causa cognoscere et pronuntiare. Et hoc intelligendum est, etiamsi regulares sint actores, modo ita actores sint ut petant se defendi a manifesta sibi illata injuria. Sequitur ex decisione, quam post Gregorii XV constitutionem retulimus. XII. Si injuria regularibus illata non sit manifesta, seu, quod idem est, si requirat judicialem indaginem. judex conservator nullam habet jurisdictionem. Imo si tunc sese tali cavs:e intromittat, ab officio per unum lintium suspenditur, Ct pars quae procuravit ut causa ad ejus tribunal de serretur, excommunicationem incurrit vide Benedictum XIV, de syn. illinc., l. 4, c. 6, n. 5 . XIII. hi Susscit autem injuriam osse manifestam, sive evia dentia facti, sive consessione rei judicialiter facta ...; quia et neutrum horum ulteriori indagine judiciali indiget. . Ile in se ustuet, in tit. 30 libri i decret. , n. 172.)XIV. κ Quod si reus a conservatore eitalus Objiciat, iiij u. u riam non esse manifestam, aut quod fecit, se jure lacisse; u tune conservator hoc ipsum potest ac debet cognoScere. et inquirendo ac testes recipiendo super notorietate delicti; ca- a quo cognita, ad fundandam Suam juriSdictionem pronun- et liaro, injuriam esse manifestam. Alioquin processus atque t suntentia ipsius, quis debet fundari super notorio, laretn nulla... Ratio est, quia judicis QSt cognOScere laosse, an et sua sit jurisdictio ... Alioquin quiplic tu utilis propemodum re foret potestas conservatoris, si reo Objiciente desectum nou torii, potu Slas ipsius statim maneret ligata, adeo ut nec de et ipso cognoscere valeret. v Rcissens luci, in tit. 30 Iibri Idecret. , n. 173.) Vide Eliam apud Ferraris Vocem conservatores, art. 2, N. 10. XV. a Conservatores regularium possunt per censuras eccle- Duiligod by Corale