Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

21쪽

id putrida periit, sinde nomen apud Germanos febris Hungaricae obtinuit.

tentes vix non assiduo dominantur, & per intervalla tantum disparent, EP quales ferme in tota Germania observantur. 'Epidemia anni Ips7 atque anni 177Ι-7et c) ad hoc febrium genus pertinent. Rusdem quoque ge neris fuerunt febres autumnales , quas Mon-

Rpud Batavos observarunt. Constitutiones quoque epidemicae Parisienses annorum Ipso, 17s I, 17s6. biliosae indolis fuere. h

servarunt & descripserunt. is In Polonia febres cum petechiis, iniuitaribus, & dysenteria frequentes admodum sunt. a)

22쪽

41 versus septentrionem regnabant, &ab Hippocrate descriptae sunt, ad biliosas pertinent. Apraefani versus septentrionem semiti anno post terrarum inundationem a mola iluvio febres putridae oriuntur. VJ Toms i sub s 6 ' versus septentrionem febres tum intermittentes, tum etiam putridae, licet frigidius sit clima, ob fluminis inundatio. nem & lucuum atque paludum evaporationem idemice grassantur. c In Istonia id erus & febres catarrhales saepe epidemice observantur. Q

b Hipp. de morbis vulgaribus. b) F. th Beyti age gur topographischen Kenniniis de russisthen Reichs. p. 13I.

Ex his sequentia de imperii biliosi latitudine consectaria ducit celeberrimus Planer :I Intra tropicos, atque in illorum vicinis febres biliosas sub tempore pluvioso, atque etiam mox post pluvias apparere. . et) Extra tropicos autem calidissimo anni tempore, atque etiam moX post calores.

23쪽

DUpLEX STADIUM FEBRIS BILIOSAE

Omnibus biliosis febribus id ferme com

mune est, ut distinctis ab se invicem exacerbationibus incedant, atque serinam aut quOtidianae , aut simplicis, aut etiam duplicatae tertiatrie praeses erant, quarum quaeque eXR-cerbatio evacuatione quadam manifesta, vo mitu scilicet, di arrhaea, sudore, urinis solvi.tur. Atque in toto hujus morbi decursu dupleκ stadium eminet, quorum alterum Cruinditatis , alterum coctionis nomen a Path0l0agis obtinuiti uamdiu enim humor bili formis cum

1anguine adhuc oberrat, acritudine stia & copia cor & arterias ad expulsionem exstimul ur, nulla tamen levans evacuatio contingit, sed symptomatiam vehementia aut multitudo eon tinuo increscit. omniaqile a statu sano quam Iongissime ablunt, morbum in crudiente versari dicimus. uam primum autem humor itote biliosus a natura subigitur, cum reliquis corporis humoribus assimilatur , atque una cum iis exacerbqtione inclinante, e corpore eliminainr, morbo inde leviori faelo, afful genteque reditur e sanitatis spei, morbi co

24쪽

Isin seeundo hoe stadio potissimum solet

contingere, ut materia morbosa cum humoribns circulantibus ad hepar tendat, atque inde in

primas vias evacuata eXitum e corpore moliatur, Haec naturae molimina turgescentroe VO-cabulo insignuntur; atque prout materies ad ventriculum deponitur per vomitum rejicienda , aut in antestina depluens alvi fluxu evacuationem molitur, sursum aut deorsiam em gere bilis dicitur. I urgescentiam autem uni. versim agnoscimus, si magna materiae quantitas simul exitum per has vias moliatur; modica enim per alvum aut vomitum rejectio

subinde primis morbi temporibus adest , absque morbi levamine; deinde haec naturae cognomina die critico instare assistent, atque praeeuntibus signis coctionis in urina praesertim conlpicuis; criticas tandem has evacuationes , si biliosa febris continua remittens sit,

omnium exacerbationum vehementissima solet praecedere, quae, cum summum morbidamina teriem inter & naturae medicatricis vires certamen inhibeat, perturbatio eritica a medicis est appellata. Signa autem , quibus innotescit materiem aut sursum aut deorsum turgere,

tunc enumerabimias, cum de methodo eva

cuante , quam turgescentiae stadium sibi poscit.

25쪽

lyelioliam flabrilem aut invitant. aut exci-

Ipsa victus ratio ad biliosos morbos cor, pora disponit; id praeprimis de victu oleo in atque pinqui valet. Ita graeci moderni ob vitae genus peculiare, omnesque illi populi,

quorum vel religio, vel vivendi consuetudo ea est, ut oleo & pinguibus multum vescantur , in diathesin hane biliosam , in morbos biliosos, abdominalium visceruin Obstructiones . in morbum hypochondriacum cum maserie incidunt. a , Britannos a biliosis D. bribus frequentius assici Grantis b) adfirmat, arque largiorem carnium pinquium atque bu tyri usum horum malorum cuussam acciniat. Vi. eius etiam austerus, furinaceus, viscera abdominalia obstruendo, atque functiones hepatis turbando ad polycholiam febrilem coriapora inclinat. ita quoque copiosior carnium usus. perditis frigore oleribus, inter caussas Epidemi se Laiis annensis resertiar. e A carnis ingluvie Magni rus Quarturus frequenti )

26쪽

Aer etiam ad biliosas febres homines disponit, si is humidus simulque servidus, aut frigidus est. Hinc epidemicae nonnullarum regionum biliosae febres, At id quoque notandum, esse homines. qui dispositionem biliosam a natura naeli sunt Bis animus irritabilis, morosus, tristis, de licatius universim nervornm systema, & multiplex assectio hypochondriaca. Nec in De. quens est videre parentes biliosos proles pariter biliosas genuisse. Hos tempera eneum biliosuns sortitos esse dicimus. Veteres eos appellarunt. Alii ob morbos biliosos non exacte curatos dispositionein bilio. sam . quam haereditario quidam non habent.

sibi primum contraxere, vix ulla ratione tot Iendam , ut toto reliquo Vitae tempore adsititio hoc tempera reo bilioso utantur, Inter ca sinu exei tants febrium bilios rum recensendus est labor nimius, ardento

praesertim syrio Hinc morbi bilios hontinum;

qui uatavorum & Frisiae orientalis rura cOlentes , intensis omnibus nervis uberrim8s eon.

ficinni messes. Reportant, inquit uest-

27쪽

phali, qui .circa mellem Hollan fiam petunt,

cum nummis semina mille malorum.

Alia quoque origo est hujus biliosae collu, viei a perspirabilis iliatoriano retropresso. Ηine

est, quod, qui per aestat et ii interdiu multum sudant, vesperi itemque mane, aut noctu perfrigerantur, colluviei huic biliota mortabisque inde oriri solitis, prae reliquis laborant. Haec prae omnibus aliis evidentior ratio est , quare febres biliosae aestatem adultam, itemque autumnum, quovis ferme anno magis minusve infestent, ac morborum biliosorum serax prae reliquis hoc anni tempus sit. Frequenter ab haustu frigidae sudante corpore se, bris biliosa excitatur. Huc etiam pertinent animi pathemstia , quae corpus febrili quasi impetu concutiunt, terror praecipue at lue ira, Sed & l6ngus animi moeror functiones hepatis turbando biliosos morbos progignit, Febres vulnerarias in biliosam febrem transire, regnante suilicet biliosa febre, multorum medicorum observationibus constat. a)Item lapsu ex alto biliola febres excitata leguntur. Universiim febris quaecumque alia, a cauisa sporadica oorpus invadens, excitan8 biliota febris caussa evadit. ,

28쪽

Etsi tam magnus sit caussarum occasiona lium numerus, ut quamlibet seorfim exponere super euam operam esse existimem, omnes tamen, itu squiri si ni, quadruplici modo ope , runtur. Vel resor prionem ex intestinis augent, quin bilis se& excretio simul augeatur; vel se & excretaoneu diminuunt, quin re sorptio simul diminuatur; celerius ingruit polycholia, si motu eYcretoriorum organorum Ianguente rei brprio augeatur; denique in ip so sanguine nimis copiose evolvi possunt et menta bilis M

SUMPTOMATA FEBRIS BILIOSAE.

Symplomata nunc recensemus potiora, quae febrim biliosam, si simpleη fuerit, eOmitari solent. Ab horripilatione & calore alterno pl. rumque orditur; dommnnia iis febribus, ubi primat viae cruditate laborant, synaptomata; quale etiam in statu non febrili, ab assum p to emetico solet sentiri. Capitis assectio peculiaris observatur in morbis biliosis, Bolor capitis in hoc morbsi

29쪽

uest lancinans, distrahens, saevior ae is, quia nimia sanguinis copia, Orgasino, aut inruamuratione oritur. Saepius assicit verticem capitis, Oeeiput, tempora. Lenimen videtur habere, si caput arcte manibus comprimatur, si , uti inter rusticos moris est , fune arcte ligetur; si Oxyrhodina, aceta Varia frigide ad frontem applicentur. Ρer intervalla aut redit, aut coacerbatur; haec intervalla subinde eerta sunt, subinde incerta. Non raro alterutram tantum cranii partem assiigit; ple. raeque hemicraniae a vitio ventriculi sunt; multi hemicraniam toties patiuntur , quoties ventriculi repletione rancida, rancido acida, biliosa laborant. Dolor hie venae sed tione increscit, purgantibus vero salinis per epi- erasin datis subinde levatur, emetico tollitur. Hie ille dolor est, quem alvo fluente curari veteres dicebant. Dolor tandem hic biliosus alia secum habet symptomata, mox recensen da, quibus de biliosa capitis assectione certiores reddimur. Caput insuper in his aegris

vehementer aestuat

Dorsi & lumborum dolores in morbis abile flava frequentissime observantur. Ρulsus. in febris saltem initio, a sanorum pulsu parum alienus, morbi autem progressu seceleratust non tamen, ut in phlogistico inor-

30쪽

digho duritiem, sed undosem potius mollitiem

refert. f

oculi subinde rubri, scintillantes, serum' que sutem dilutissime flavescentes. Totum corpus, iacies praecipue, sudore dissi uiti Attamen id verum est, monente Grantio, suraris copiam a regi me aegrorum calefaciente potissimum pendere. Abusu enim calefacientium sudor exprimitur morbum omnino non levans; atque si id mox in initio conti agat, materiae biliosae metastases ad caput Pulmones &e. oriuntur; quo facto sudor penitus cessat, & corpus totum siceum redditur, omine pessimo. Facies flavescit. A pinnis narium ad utramque commissuram flavissimus tractus. Dato emetieo pallor loco flavedinis. Lingua flavescentibus quasi villis ob ducta. Frequens est in bilitosis febribus saliva fluxus; is autem varius observatur; modo omnino insipida; modo amara, dulcescens saliva affuit, subinde herbidam indolem sapit.

Sapor etiam amarus , nauseolas aegros torquet; gluten acre screatu eJicitur. Universim varia acredo humoris biliosi datur, quae rlictust, vomituritionea, vomitus &e. eXeitat