장음표시 사용
231쪽
licet eadem remedia emcaciam hopamisam & putredinem praeoccupantem haberent, tamen in hiiscepraeparationibus non fundata est genuina virtus balsamica; illa enim quae simpliciori vulneraria dicuntur, sunt utplurimum adpringentia, quae in rinfrem oblata, quando sontica Vulnera in corpore adsunt, non admodum sunt, quoni'am non modo se pectis genericis adpri ribus, sed ScsDe
turbationibus anstm praebent: quando Vero internorum travmaticorum emcacia intentioni & inricationi therapeu- respondet, tune operandi modus perinde eodem a frictione nititur: etenim sicut in Haemorrhagiis 1 terno oblata adstringentia, in im Loo effectum filum e
1erunt aut post se trahunt ,-ille, aut profusio sanguinea adest, ut alibi clarius demonstratum fuit & id quidem per singularem di rectionem, ita in vulne rationibus inflictis, latura stimulum ad lo eum affect- applicat, circa vulnus partes successive eff-cacius eonstringit & dum non nisi cum effeditu constrictionis eon lidationem perficere potest, hinc propter oblatum semodiu traumaticum illum constrictorium & connexurn consolidatorium essectum alacrius administrat: in negotio tamen adstrictionis successus non ita exquisitus esst, quia aliquando natura desectat & in metiam partibus adstrictionem illam perficiat; seque ac in Haemorrhoidum& Mensium nimio fluxu oblata adstringentia non modo in cis haemorrhoidalibus &uterinis, sed & in abdomine aliqualem adstrictorium essectum post se trahunt: alis
modo operantur quaedam Vulneraria, quandocilara adstrictionem materi& mucilaginosam naturae in humorum massa subministrant, cum qua concretio, con
glutinatio & consolidatio λ& facilius perfici potest, uti superius de remediis ad generandum & ossium fracturas aptis pluribus actum fuit γ etenim ad vulnerum
232쪽
phatico opus si itaq; in hoc ii asolito &amicto tolia
1ubjecta naturae subministrantur, tunc eadem in vulnerum reparatione & Combinatione pronior seque ac promptior est, quae mediante motu singulari directorio e reliquana assa humorum ad affectum locum hano materiam gelatinosam copiosius adVemit Sc proXimuim concretionis aestum expeditius exercet: quod vero internus traVmaticorum usus latius sese extendat, testatur trivialis cura phthiseos, in qua vulneraria talia oretenus eXhibita,communiter suspectas ad
rictiones in pectore causantur : qualis affectus partim illo fiendi modo nititur, quando sanguis cum a pringentibAs substantiis permixtus sub reliquo communi circuitu ad pectus pervenit,partim quando obgenera,m hunc adstrictorium stimulum natura constrictionis effectum ad δε- eum D seum & assii etum dirigit: Externa traumatica quod atintinet, tunc eadem non alio quam adprictorio effect u operantur, quae dumi ni diatrio cum affectum attingunt, eo pomientiorem efficaciam habent, adeoque laesiarum partium eonstrictionem eo magis adjuvant: interea vero alia adhuc vulneraria dantur, quae consolidationem adjuvant, de quibus nunc in ordine sub Balsamihortis nomine acturi.
BALSAMICA itaque sequuntur, quorum operandi
modum eXponere placet: necesse quidem erit, ut antea significemus, qralis quotuplex Balsamicorum effectus sit, quo deinde is ortalin inodus operamu clarius innotescat: dicuntur itaque proprie Balsami caprincipalibi sensu , quae partes immundas & impuras repArgant, adeoque putredinem avertunt, deinde Balsamica vulnerarium & consolidatori um effectum involvunt: discrepat itaque quadantenus Balsamicorum Uus S successiis, licet modus operandi conveniat : utplurimum Balsamica remedia de principiis reis , Oleosis, P rticipant, quae dum ad partem aliquam
233쪽
quam imptarum perveniunt, adhaerentem impuritatem disse solvunt & ab terga visulphureo sua substantia subtilem commotionem intesmam in heterogeneas materias Communi-Cant, quo a partibu mundissecedatit,adeoque in assed o loco recens, vivum & p in undamen in efiiciant, eiunetistis ea Srund malen: in hoc effectu utplurimum sola
Balsamica sibi sussiciunt: illud tamen requiritur, O a tergo audabiles humores absisam Sc Meecta partem implean alias si a tali loco neci Dri r affluxus humorum discedit & potius Pars cum irregulari toni graQu Coristringitur , tunC Irustra Balsamica applicantur, inde innotuit illa querela chirurgorum,-arhenepen mieder hinimes, mi e
selion exsporbeia : exinde ionium iterum fluit, quod in effectu Bausamicorum me lao, natura non penitus ot fossit, sed sub Continuatione necessariae assusionis humorum id contribuat, quo pars iterum indolem & faciem induat: etenim quando in laesa quadam parte ab intra humores ferino-θmphatici uxuit, tune ob extra applicata remedia Bia missulphurea non modo colliquant & resolvunt'. sed iisdem subtilem6 -aιivanu Commotionem communicant, S ua intimiora er o &repurgatio provenit, proinde haecoleosa & resinosapor talites laesarum partium in tantum de tiniunt; ne aeris allapsus contrariam fermentativo sutridam commotionem excitare possit , quid quod Balsamica non raro roborante & adstringente moderata qualitate praedita sunt, ut sub ci latis& convenientis toni praesentia vigor vitalis non modo ad meliorem impuritatum obuersionem odicitiorem laesionis reparationem contribuata. hae ratio- Me&hoc modo Bal amica remedia vulnerariam effectum involvunt & promovent i & ob eandem rationem flectiora siringentia remedia opportuno tempore admodum Com
mode ἁ stuctuose cum balsamicis remediis miscentur: neq; D tamen
234쪽
ia1nen externetMMU Bal misa remedia hoc modo operantur, verum etiam sive proximius sive serius ad oste- partem cum massa sanguinea proveniant : unde sub continuato BalsamicorUm usu Massa languinea cum ejusmodi remedio sed luccesssive ad impurom partem pertingit, eandemque etiam successive ob ergit atque repurgat, testimonio utiti, efficaciae Balsamicorum in f hthisi, Hectico, Gonorrho a virulenta quotquot proinde remedia sive interne sive externe ejusmodi impuritatesὸ lenta corinruptione prodeuntes, sive in corruptionem tendentes a stergunt lita medico chirurgico sera su Balsamica vocari merentur: in latiori etiam significatu illa Basamica vocantur, quae sanguinem & corpus a putredine praeservant, qualia sunt illa remedia quae materias tempestive evacuant& nocivam illarum vim in ringunt; proprio enim sensu Bal. Iamica rememia corruptioni opposita sunt, adeoque illas heterogeneitates, quae corruptionem proximius invitare solent, abstergunt atque repurgant : quo magis itaque talium Balsamicorum M o quaedam mundi cata est, eo promptius natura posthac reparatio13ern 8 consolidationem suscipit: neque denique nervinam illam emcaciam oblivioni tradimus, quae in quibusdam Balsamicis subjectis conjuncta est, e qua partibus iaesis roboratio necessaria accidit; inde contingit, ut si partes tales laeta cum se petenti tono instructae sunt, non modo mundi otio promptius succedat, sed ulterior a xus impurorum humorum cesset & concretio e acilius & citius consequatur; quae singulae animadve siones circa Balsamicorum modum operandi annotandae
sunt. g. XIX. Convertimus nos ad SEDATIV A remedia ; quoru operandi modum etiam exponemus : in genere vero hoc loco
de Sedativis loquimur, sive fuerint Ano Ino, sive Narcotica,
235쪽
quippe qualia remedia in effectu suo utplurimum
differunt,dum Narcotica posentiorem minusque seCuru effectum habent: neque iterum placet de securo Sedativorum usu, sed de modo operandi disserere:quo loco denuo DI &imaginarias excludimus,quae passim in sedativorum
modo operandi explicando Circumvolant: ita communis fabulosa est sententia, quasi Sedativorum remediorum luLphur spiritus obnubitet, obscuret, turbet, liget,sigat, incrasiti& coerceat, quo mi laus in partes inuant , sed in cerebra subsistant, unde torporem Scysmnolentiam conjunctam theo-retiei derivant: nonnulli vicissim tradunt & supponunt, quod sulphur Sedativorum remediorum poros cerebri de- Obstruat,quo minus intra cerebrum , neque etiam ex iis cerebro spiritus fluere & esuere Uaeant, abhinc somnolemtiam & sensationis imminutionem pendere asserunt: alii iterum de qualitate frigi is sulphuris Narcoticorum remediorum mira proferunt, nihil vero deinonstrant, adeoque per diversas imaginationes, traditiones & speculationes vagantur: iterum interdum asseritur, quasi sulphur coli Corum remediorum poros sanguinis obstrua cesorem
naturalem extinguat& ita torporem δ somnolentiam causetur : missis vero talibus immaturis &-sententiis, placet potius ex evidentioribus Sedativorum modum operandi eXplicare: gaudent itaque Sedativa re media praeter alia principia, praedominante Jalphure ,- porosio , fuliginos, oleaginose, expansivo, adverso, odi facile sese prodit; & hoc sulphur non modo intime per humores sese expandit atque molestis sanguinis expansionibus Sc turgefactionibus ansam praebet, prout
effectus testatur , sed & sen bilibus partibus perquam ad verrum & taediosum esset incut odor talium remediorum imprimis olfactum 1 noleste assicit; quam sensibiles F f a vero
236쪽
vero sunt nervi in partibus externis, ita seque sensibiles &interdum adhuc fensbiltares sunt in interno corpore quam vaporosum est sulphilr narcoticorum ab e tra oblatorum ita seque vaporosum & adhuc magis tale est, interne , ubi motu impellitur, adeoque adhuc magis expandior ;quam adversum & taediosum hoc sulphur im externis organis, adversum est in corpore: haec o vero. non corporis qualitas, sed animae operatio est; quare per A areotisortim oblationem graviter offenditur & satur anima in suo corpore, unde noni modo generisam talem aversionem Sc abhorres Centiam Narcotisoram obi
statur, sed & propter hanc nimiam molestiam in consti o quasdam & deliras aestiones delabitur ; quam dioersis
vero sunt subiecta talia Narcotica, quo magis differt illorum ostiensio, vo magis aut minus natura haec subjecta aversatur, mavors minora, eo magis specie diversa deliria suporveniunt, uti de opto, H osciomo, Mandragora,
Datara &c. passim authores testantur: communis vero effectus, qui Nareoticorum ustim sequitur, est sopor: hunc medii amenta non esciunt, sed quemadmodumin orδηι - σio statu somni primaria causa est anima , quae a se oriis organis & attentionem suam subtrahit &quiueti indulget , iterumque post aliquod tempus cum activitate sua ad organa sensoria se applicat: quae causa priincipalis sensatianis est&sensationem utplurimum augere &re potest,itasesor,quem Narcotica causantur, effectus est; haec enim propter oblatum adversum narcoticum Deiam suam sensationem & octivitatem, qua praecipue or
gonis sensoriis invigilat dc prospicit,nMucit de quia pro
sens remedium vaporosum averγatu sensatio em qua Cum
illius praesentiam advertit tam diu δc in tantum
deseris,neVteriorem molestiam coipia in
237쪽
mno imo sopori indulget, donec interca hoc mi Dum &adversu fulphur vaporo is sive per di horsu sive per thressu
Per consuetas commotios es, vitalitati subservientes evacuat erit ὸ renaanet interim satis eximius torpar tum in unimo tuin in reliquo corpo es, quoniam ad yraegregum somnum valde molesta & addersa causa contribuit: recte itaque Nareotiso dic tur supefactoria, quoniam ad sensa nis conju onem & abolitionem contribuunt : tk ita ex anodynis remediis tali modo operatur , videlicet cinnabaris, quae e duplici tali principio Constat, quod partibus nervosis quantisper molesimn est, altero sulphureo jsiure Casmauuaris non modo sensum relaxat, sed A motus nilligat , licet propter simio sulphureum principium interdum spmnefactoriis languinis commotioni inbus excitandis & augendis satisfaciat ; h4nc praesenti is or-gasticis Sc febrilibus commotionibus oblata, aestum auget :exinde vero etiam facile liquet, quanta cum prudent a S dativa reinedia commendari debeant, quoniam sensationem, quae aliaS ad vitalem oeconomiam valde nec armest enervant &-genuinam vero causam morbi is attingunt, neque e euani, de adpaulativas& sim perficiariar Curationes contribuunt, in quibus tantum peree io & sensatio morbidarum molestiarum demulcetur &obtunditur, causa vero masi intacta relinquitur inde fit, .ut quia natura malum praesens sentit, illa huis etiam non re at: Uinc causa morbifica accrescit, sui juris sit &ceconomiam animalem subiiugat atque destruit: haec damna e sedativorum usu metuenda sunt: &haee placuit de Sedativis & illorum modo operandi si-' gnificare o dantur vero etiam adhuc alia remedia, quae non modosenlys, sed & motus leniunt , qualia sunt omnia reli
238쪽
tio per pinguia calida, saponaria Sc. emanentem insensibilitatem infero quae vero genuinis onoonis &narcoticis accenseri non merentur: denique de talibus sedativis, praecipue de remediis sciendum, quod sensum quidem ob upefaciant , motus Vero non emendent :hinc in spasmis de convulponibus ad Nabita sensum dolorum& cruciatuum quidem bebetant, motus tamen illos haud
mitigant, nisi ex summa confusione natura ab una extremi tate in alteram delabatur: utpote qualis sensuum pertur-hatis subirade ad varias allias conneXas conjus es S per. versiones occasionem praebet, id quod tam in mora us ,
quam negotiis cum numerosis exemplis illustrariti confirmari posset. g. XX. Iam ferme stadium principaliorumAlterantiam percurrimur,sed postulabit etiam occasio,quo SPECIFICORUM
remediorum mentionem faciamus, quae evidenti& notam admodum digno effectu Alterantem suam qualitatem comprobant, quoniam citra sensibilem evacuationem utplurimum operantur: non jam illam quaestionem decidemus,
in dentur specisca remedia, an tuto adhiberi possint 3 quomodo usurpari debeant ξ quaenam sint specifica remedia
sed interea praesupponimus cardinalem illam assertionem, quod omnino specifica medicamenta dentur: subinde merito monemUS, ne committatur Deci catiniversalia, ut&ne commmnis specificorum numerus pso Vero, Certo & indubio reputetur, ne tamen etiam erissimetur, quasi praeter tam porcum specificorum apparatum , qualis quidem vulgo constat, ueque alia specifica alibi occurrant, aut eXistere possint, Cum in contrariis phaenomeni S experimentis deprehendamus, quam specialis mi &interdum n mirandi emctus remedia producantur, ut interdum vilis A simplex opilio & rusticas
239쪽
longe praestantiores emedius cum viti iris suis remediis edat, proferatque,quam laboriosillimus P rotechna Sc acutistii ny obmisus cum pretio sit missuis arcanis,pulvillis,ole is, Tine turis, salibus, spiritibus, mercuriis, sulphuribus &c. illud porro de Speciscis nosse confert, quo illorum emcacia speciali mae Cauta, parti, morbo &c. respondeat,neque ad alios morbos extendi &cum eadem militate cari possit: nunc vero propius in illorum modum operandi introspicere volumus & indicabimus , quid de eo dem sentiendum &sperandum sit: in hac consideratione duplicem offensionem evitare debemus; priuro ne autUmemus, quasi specifica cum communia sint; cum imo eorum efficacia liaud primario in dolorum mitigatione , consistat, sed motuum correctionem Sc alterationem invol-Vat, v. g. ne in Ddrophobia, bcanthropia, morsu serpentum ictu scorpionum tam saeva & vehementia pathemata Continuent, sed motus, ρη sis & lectus morbosus cessent & desinant: ubi una requiritur, quo subtalli complacatione mO tuum etiam subtiliter communicata materia suc- eliminetur, iiquidem benignius & mitius sine tanto motuu irepitu, impetu, statu & apparatu materia noxia evacuari potest; testimonio hominum, cum mi-asmate pestigentiali in seinorum & tamen pesse non laborantium & illorum subiectorum, quae, hoc morbo co repta' sunt: neque deinde credendum est, quia quorundam nec eorum medicamentorum effectus in retentionem &c frictionem desinit , aut quia specifica aifringentem effectum etiam possident, quasi non modo sed & reliqua per adprictionem ope rentur ; testimonio mill folii in spasmis hypochondri ἡaco-haemorrhoidalibus, identis hippopotami in harmo lib
240쪽
interim etiam in hisce remediis adest speeisicaasa relatio u- huiuscemodi subieini adstringentis ad hane vel oliam parte; ubi haec remedia inter se non confundi debent,sub illa opinione, quia in hoc loco tam salutarem effectum per ari rictionem exserit, ergo eundem esseclum in otio loco edere deberet; qiuae Aniversetis appli Catio repugnat discretae tex. iurae &sensibilitati partium; quis enim quaeso in ole corpio 'nis, hepate canis & Inpi rabidi, carne viperina &α poterit ex certo & indubio fundamento adfringentem aut sedativam essua clam accusare Θ sed nunc nodus gordius solvendus erit, quando nostro ossicio satisfacere & modum, quo Speci .co OP erantur, exponere debemus: minime negamus, quod
e remediis specificis per modum adstrictionisi operentur; sed est sane etiam haec ad rictio specifleo, quae non
partibus & morbis aequaliter competit: alia verocile sica operantur in motus, quos tranquillant &Componunt, ne quo deinde sub majori quiete &continentio natura communicatum mio a citius & incoctus removere &-possit ; quamdiu enim post insinuatio perniciosis materiae motus vel excedunt , deficiunt, circumvagantur , Vel inordinati sunt, tamdiu non modo noXium mia a magis exagitatur & commovetur, sed Mu'sta illius perturbatur, quam primum vicissim illi motus mitigati sunt, tunc non modo materia peccans pami acinussubjugari sed&commotur evacuari: quo mori vero Jecissea quaedam remedia motus temperent, id nequephusicis neupae: medieis rationibus indubiis & luculentis jactenus dem onstratum fuit et quae tamen ratiosubtili re iationesensationis naturae ad oblatum remedium nititur , sic- Ut in moralibus funes ionibus aeque interdum anima leni Rhubtili claadam methiodo temperari solet, ut crassio quodam