장음표시 사용
221쪽
saturatioris insomnia lasciva Sepol iones nocturnus eXper ti fuerint: denique etiam alio modo operta 1itur Aphrodisiaca , quando Vias Urinarias simulant; dum enim &Dematis commotio, urinariae &spermaticae viae, urinae &1 permatis secretio in satis arcta communione consistunt,hinc diuretica venerem pso vocant,genitalia alliciunt simulant, cum quorum motu deinde cogitatio libidinois concursat:&hices vel consuetus vel naturalis procemus atque modus,quo Aphrodis cannemica nema operantur.
XIV. Alterum est ut brevibus commonstremus, quomodo
remedia quaedam venerem extinguunt aut temperant: qualia de ANTAPHRODISIACl S praedicantur: hic modus e
praecedentibus demonstrationibus fluit: est vero nobis hoc loco praecipuus sermo de pharmacevtica Veneris excitatione & moderatione ;ssicuti passam moralia adminicula Occurrunt, pro venere augenda & minuenda idonea, de quibus tamen hoc ordine non loquimur: & sicu t vita luxurioso lauta &secura ad pravas cupiditates allicit, ita vicissim cura,calamitas, aerumna, dolor, anxietas , sollicitudo occupatio in rebus is &c. hoc frenum cupiditatum valde continent &coarctant: ast iam de illis mediis dicturi, quae e penu materiae medic & apparatu pharmaciae fluunt :privative minuunt appetitum Venereum alimenta minuspinis& nutrientia, ut adeo minor spermatis copia generetur : huc quadrat diaeta parea & debilis,et His & simplex; ob- sinentia a trituosis pinosii . aromaticis: etenim si hujus liquoris parum adest in corpore individui, tunc communiter, illius profusioni ininus ema est per Connexionem appetitus venereus languidior & moderatior evadit: inno ipse potus uelicioris aquae non modo nihil nutrimenti affert, sed & reliquum nutrimentum admodum extenuat, dimet Schebetat , in eapropter spermatis secretio venereus mitigetur et alius modus
222쪽
temperandi & refrenandi assectum venereum, est , quando
sanguinis intensor motus mitigatur, ne evacuatoria molimina concUrrant, hinc nitrato,acidulata Sc mitiora iner fiantia libidini venereae resistunt, dum humores quantisper coetu lant, ne tam cito & largiter secernantur, neve fortius commoveantur & ad validiorem & promptiorem eXCretionem praeparentur: quando itaque naturae media talia praesicin .& infringuntur, quae ad venereum exercitium alias
adhibentur, tunc ipse etiam: habent itaque nitruta remedia, modestius usurpata, talem efficaciam orgasticas commotiones & ipsum etiam ematis temperantem: sicuti D. D. Praeses ante aliquod tempus juveni multis & molestis pol utionibus nocturnis vexato & fatigato, imo valde eneretro to, posteaquam a diversis artificibus varia remedia frusra probata fuerunt, Cum remediiS nit -- tis adeo eificaciter succurrit, ut omnis haec molestia penitus cessaverit: fuit vero hic juvenis cum molesta amictus, e diaeta viliori in pinguiorem translatus, insuperque variispisthorae commotionibus obnoxius: similem curam nimiae lasciviae per usum nilari allegat Timaeus Lib.I. casu Iriquo etiam medelius in amoenit. mat meae respicit, ubi de antaphrodisiacis agit: cavendum vero praeterea est, nimia quantitate offeratur, alias urinam stimulos & simul vias spermaticas allicit, adeoque venereas commotiones potius incitat, quam mitigat: alia subjecta venereum appetitum enervant refrigerantem sic dictum effectum, de quorum refrigerantium modo operandi in praecedentibus actum fuit: refrigerantia enim incrassant humores, reprμm innotrus Org ambicos, conserictio m partium adjuvant, quo minus commode & copiose in has humores ingredi queant, imo denique partium robur ordinarium enervant,
unde frigus locis admissim, horum laxi- ratem conciliat, ut ita per refrigerantia remedia plurima ibia adminicula dc requisita, ad venereum pertinentia,
223쪽
hebetenim; hunc nexumi pie appetitus venereUS isn minuitur 41dem Valet de ad fringentibus, quae eodem modo ac refrigerantia in hoc casu operantur: de quibus vero hoc loco haud adturi, insecure ac quonudo ad extinguendam Venerem ConVeniant: quaecunque urinarias leniunt,
ut nullus singularissimcisus easdem offendat, illa adminicula venerem debilitant; hujus indolis sunt muciIaginosa,emo lientia limpsicia lenientia, relaxantia, elubricantia . qua propter semina vulgo dicta refrigerantia veneri residere dicuntur, dum sanguinis massam inspissant , motus orgolico coercent,vi urinarias deliniunt aliisque similibus modis venereum cohibent: Denique adhuc reminiscimur talium subjectoruir , quibus virtus venerem excitans & miti gans vulgo adscribitur,ex hisce plurima sunt vana &seritia, quorum modus operandi in hoc negotio magis imoginarius &speculativus, quam certus & rationalis est: quid quaeso passeris ccrebrum, o ni, tauri, cervi, apri, equi, hirci, galligasiinacei &c. testiculi venerem stimulabunt, nisi in commu ni observatione haec animalia partim Ioseiva, partim δε cunda deprehendantur, unde perperam concluditur, quod eadem animalia mortua, vesgenitoIta illorum lasciviam conci lieni : sed quis non facile agnoscit, quam vana & lepida haec sit imaginatio & applicatio, primo brutorum ad homines inde brutorum mortuorum ad homines vivos p imo quis
non in hac theoria sterila illud de spiritibus accusatum & applicatum advertit 3 & similia figmenta, e speculationibus Helmontianis hausta, occurrunt etiam in Catalogo remediorum venerem enervantium hi modus ope
randi cum vagabundis & lepidis illis spiritibus explicatur uod de Camphora fert l, quasi debilitet , id hactenus nondum ex experientia confirmatum, sed per communem & aliquam traditionem divulgatum fuit;& cum juxta famosum versiculum atque rhythmum Camphorae via cora'ndi adscribatur, ita castratio illa magis va'
224쪽
let de olfactu, quam oppetitu venereo dc negotio generationis,neque aeque ipsi authores, qui Canaphorae talem antaphrodisiacam qualitatem adscribunt, interse conveniunt, qualem virtutem physicam Camphorae imputare debeant,
per quam illam antaphrodisiacam colorare possint; unde nonnulli eidem calidam,alii frigidam facultatem adsignant in tota vero hac laude admodum dubii & incerti existunt; cons Bbes Camp. Ebi Iuc. qu.' proinde vero instinctus veneretri mitigatur pernilis on Ianguinis, quo spermanon copi sus secernatur, commotioneS evacuationem Urgentes non contingant & vires in reliquo moderamine conserventur: denique uno una & narcotica venereum appetitum , dum animum corpus languidum reddunt, quo mi us ulla inclinatio aut praeparatio ad venereum actum occupet: quales diversi modi circa antaphrodisiaco rum remediorum operationem annotandi sunt,quippe qui cum oeconomia Vitali apprime conveniunt: cons pluribus
torum modum operandi exponendum, quae siicut faminum remediorum genus constituunt, ita in huc Theoria eo magis cautela opus est, ne in triviales errores, speculationes &imaginationes incidamus: sunt itaque Nervina remedia proprie dicata, illorumque adjuvando & pro-moVendo inoia alia, quam roborantia & confortantia remedia, quae motus languentes, depressos, debiles & deficienentes erigunt , revocant, restituunt & rostorant: horum virtus ita comparata est, ut sine vi inolestia, incommodo& dolore operari debeant, sicut vicissim, quaedam remedia in penu medicae materiae occurrunt, quae cum aliquo incommodo motus revocant, ut sunt simulantia, irritantia,
caustica, rubefacientia , phaenigmi, Duvismi, vesicatorare,
225쪽
urtisationes , dolorificae frictiones'. Nervina contra operantur aut ad minimum operari debent tali effectu, qui nervis competit & gratus atque acceptus est: non possumus vero hoc loco ridiculas illas theorias de spiritibus reticere, quae communiter ad modum operandi trahuntur: praesupponitur enim, quod ad motus in corpore humano administrandos requirantur pifisus sive subtilis aetherea fluida materia in mediante qua primus impulseus intra reliquas partes Communicari fertur: sed cum hoc as Jertum sit ψευδος, ita reliquae deductiones sol is & comicae sunt: neque tempus & occaso permittit, opia o vanitates hUjus afferti pluribUS notemus; quoniam vero de hac opinione D. D. Praeses an sua Phus ologia susius egit, ita impressentiarum haud latius nos intra illam immiscemus e interea Diso traditur, quod Nervinorum modus operandi in eo consistat, quod vel spiritus augeant, vel reficiant, commoveant, impruont, excitent, exhilarent, serenent, rarefaciam sed cum non entium nulla sint praedicata, ita tota talis theoria fabolam olet &imaginaria est, quia ex falso fundamento fuit: quaenam quaeso logica connexio: quia cimcipere non possum quomodo anima moveat CorpUS, ergo ηmma non mobet corpLIS ergo requiritur intermedium subjectium corpor sm: &quia in macro Cosmo aer& aether magnam efficaciam habet, ergo in microcosmo illud corporeum aereae &indolis esse debet: quis non facile percipit & Concipit, quod haec conclusio a baculo ad angulum directa &crinibus attracta sit: mittimus itaque has obscuras considerationes, easdemque Sis fatis relinquimus: nos Am- ratione demonstrabimus, quor' o Nervinarentur: iterum vero declinamus illam sententiam, quasi, r ruina ille motus si ibi rimistretur, mi nec artus, aut quasi in nervinis ille motus lateat, qui deinde partibUS communicatur , quae sententia iterum ex falsia illa opinione fuit,
226쪽
quasi vires sint aliquid corporeu/n mimis Vero motus subjectum corporeum est, eo minus aliquod is existunt: neque iterum logica est conclusio , qilia vires per alimenta reficiuntur, ergo vires sint amnenta aut sunt in alimentis 1 multunnonina imo semper vires
Domnibus, aestisnationibus, consuetudinibus &c. & quem latet quani saepe & quam sicaciter vires per morosea minuantur & reficialitur: prout itaque subjecia quaedam alicui homini sunt , utilia , inecessaria & consueta ita vires non ab illis subjectis comimunicantur, sed propter illorum subjectorum oblationem eXercentur: omnis defectas & jactura reddit onimum & corpus languidum, ea propter vero illa penaria animo non subtrahit vires , sed ipse animus amittit vires deserit vigorem propter jacturam perpessam, iterumque recipit vires , easdem eXereet, si de fectus compensatur . ita enim parum vires crescunt, si annmus est anxius, sollicitus, tristis &c. quamvis homo pleno victu utatur: & vicissim animo tranquido viresutplurimum funi, licet victus Nox , vilis & mediocris sit, hinc homines in simplisi vita constituti, quoad vires eminentersperat at illos, qui in lauta & plena diaeta versantur & secundum hypothesin multas vires recuperare & possidere deberent: quod documentum sane si Meissimum & pervulgare huic subtili philosephiae de viribus
materialibus valde Contrarium est, neque hanc sententiam in praesenti circumstantia salvare potest illud asylum, quasi nominus, in simpliciori diaeta Conmituti, propter consuetudinem eY eadem majus robur acquirant, quam alii e delicatiori diaeta : cum tamen per nec talem logicam Sc phi eam sequi deberet, quaecunque stibiectata hypothesin , plures continent vires illa necessario magis roborare debent, atqui diaeta pin is oma , aromatica , Vin'sa &c. praevi ictu rustico plures continet vires, ergo ho- delicatiores , prae rustica opificiaria gente debe-
227쪽
rent esse robustiores & majoribus viribus praediti:conclusio est falsea: ergo error haerebit, in una praemissarum; estera propositio nega i non potest: ergo fundamentum, quo haec conclusio nititur, videlicet, quod vires sint materiales, aut quod materiaister infusjectis vinosis. aromaticis haereant
Sed ne in alienam messem sulcem diutius immittamus.
brevibus meliorem modum Commendabimus, quo Nervina remedia operantur: ita enim cum anima humana res sunt comparatae,ut,dum inter multa obism corporea versatur, illa quaedam liorum .esimet, nonnulla aversetur,alia vero indisserenter relinquat & tractet; de illis quae aestimat omnino gaudet , allorum praesentiam S possessionem desiderat, cum iisdem lubenter conversatur, illa arripit & in eadem ntotus suos facile transfert: quamprimum ipsi talia objecta offeruntur, eo tempore illa, quia grata &accepta sunt umit t. sicut vero anima humana cuca multi- pdicia objecta versatur, quae tria suum corpus sunt, e qui bus quaedam milia existunt, ita varia objecta intra corpus Perveniunt, quorum quaedam utilia alia inutilia sunt: propterea etiam intrinsecusfensatio adest, quo illa varia objecta percipi, deinde in iudicari & deniqueri e tractari queant, ut noxia tempestive subjugentur & eliminentur, titilia vero conferventur & rite applicentur: quando itaque motus vitali s& reliqui ad vitam pertinentes, tanquam ess ectus animae languent aut amittuntur, tunc grata, ac
cepta, jucunda & ut Tia tantum valent, quo eadem anima pristinos motus repetat, negotium & ossicium administrandum denuo reo fumat, vires iterum applicet & ita robis denuo prodat &demonstret a Dipa vero esset argumentatio, qua quisquam huic demonstrationi obloqui posset, quia concipere non possum, unde anima vires has recipiat, quom
228쪽
stratio est falsa: quod idem esset ac si regereremus,quia non
conCipere possumus, quomodo anima moveat, quomodo cθ-guet, unde motus recipiat, quomodo iisdem moderetur &C. ergo anima non movet, non cogitat &c. talis argumentatio sane non logica , quando ab 1gniora amodi en ipsum modum egendi & existendi negare velimus; ubi certe plurima Phaenomena contrasensus SQ convictionem nostram negare deberemus, quia plurimorum phaenomenorum m0dussiendi nostinet: deinde notare convenit, quod sensatio in corpore humano tam externo quam interno, secundum di TVrsitatem partium discrepet, prout itaque remedium quoddam naturae ejusquefiserum in aliqua parte metis cor IVenit, imagiS acceptum & gratum est, ea propter in ida Parte motus vegetius,promptius & emcacius ad
ministrantur: quid quod de reliquo etiam Nervina quali late praedita sunt HI; subjecta, Daesensibus externis iucun dam & amoena sunt, siquidem anima in hisce sensibus Val-
activa est, quae si in sensibus tunc eadem alacritatem suam 1in reliquum corpus facilius transfert , hinc Daveolentia gusui &c. accepta, vires at levant ; quaecunque vero subjecta anima per specie-lem rationem & idiosyncrasam aversatur, illa in hoc Minervinam utilitatemhaudasferunt, licet in indi-Viduo id praestiterint: quare quidamthomune S a suaveolentibus reficiuntur, alii contra turbantur & offenduntur , inqUO phaenomeno frustra ad obscuras , dubias & imaginarias pusicas causas nonnulli confugiunt et cum tamen ratio evidens sit, quod illud phaenomenon diversitate oesimationis nitatur, quae vero non nisi petitionem principii deinde ad partium trahitur, qualis nulls ratione demonstrari potest, sedc Peo tantum quodam ausu
accusatur: temperatus nervis amicus
est, quare ejusmodi modestae cassiidae fomentationes Nervi
229쪽
utilitatem habent, quippe qui alius modus est, quo Nervina quaedam auXilia operantur: non minus nervinum effectum illa auxilia habent, quae naturam in aliquo arduo negotio sublevant, in impedim nta intercurrentia, Vel actualem Miditatem causantur , vel tantum essiciunt, quo propter difficile hoc opus eadem vires suas retineat nialet:hinc adminicula,quae tale negotium suble-Vant, tantum vicissim efiiciunt, quo natura eb lubentius vires suas denuo applicet: quidquod aliquando sedativa remedia nervinani effectum post se relinquunt, quando ob nimios dolores vires languem&animus torpet, quaecunque itaque tales dolores& demulcent, illa tantam adju-Vant, quo animus iterum & vires revertantur : alia operantur per modum quando videlicet ob partium & toni amissionem torpor OCCU-pat; dum itaque adstringentia ad toni reditum & constri- Elionem partium affectarum contribuunt, hinc pristinus languor evan sit: singulae hae demonstrationes, minime comatas auisuppostae, sed ex ipsis quotidianis humanis actioni bus fluentes & cum nro ratibus functionibus eXquisite con venetrartes satis perspicue nervinorum modum operandi Comprobant: ubi vero noin ultra possibilitatem & potestatem theoriae extendendae & urgendae sunt, quando quisquam rationem desiderare vellet, cur hic homo aut hunc vel illum odorem, sonum, colorem &c. alius alium desideret, pro quo dubio solvendo & phaenomeno decidendo lepida perquam cisset responsio, quia hic vel ille homo talem
texturam in organo habet, quae huic odori, colori, sapori, sonitui magis accommodata st in qua declaratione nudum solidum rationale fundamentum haeret.
Brevibus nunc Vulnerariorum mentionem facere lubet, quae vulgo in schola medica Troυmaticorum nomen tenent, quorum modum operandi paucis perspiciemus: di-Eu 3 can
230쪽
Cuntur vero Vulneraria quae vulnerum consolidationem pro Vmovent & accelerant: sermo hoc loco est de subsidiis &mediis pharmacevtisis, ne onum reparationes & coriitisne adjuvantibus, quorum quaedam interdum interne, aliqua externe adhibentur : minime tamen existimandum est , quasi haec traumatica efficacia praedita sint, ut perseimsiones consolident, contexane, conjungant & confirment, qualis actus in nullius remedii potestate est , dum ex solius naturae energia fluit, quo in ordine consueto naturali lae sones continuitatis reparentur: minime enim adeo con-nse & perverse partes vivae conglutinantur, sed requiri tur talis actus, quo mediante non modo parS cong- CO struatur, sed & ad futuros usus iterum aptetur: hic actus procedit per modum alicuius formationis; &quemadmodum alios formatio, confirmatio & nstritio corporis non ph cis materiarum facultatibus nititur, sed solius naturae humanae proxima operatio est, ita non remi dia convenienter S proportisnate partem laesam conseruunt, sed natura interdum fila atque aliquando occasione oblati reparationem illam perficit: quod enim hanc spontaneam naturae capacitatem attinet, tUnc perfrequens est phaenomenon, quod ad vulnerum reparationem interdum nullo remedio opus sit; vicissim vero constat, quomodo languentenax a, haud acile laesio quae dam empndetur, licet magni nominis xem*dia applicata fuerint: unde concludimus, quod laesionum reparatio pri mario naturae debeatur; haeC tamen aliquando medicamenta eo a Mat,gFao necessariam aliquam reparationem citius perficiat; aut remedia quaedam adeo sensum naturae assiciunt, quo propter hoc inritamentum consoli1dationem promptius administret: interna quidem vulneraria
non admodum secura & probata sunt, unde illorum usum non penitus frustra abhorret Ronsseus & licet ejusmodi internis xraymaticis vis sanguinem depuratoria inuaui, aut