Beiträge zur Sektengeschichte des Mittelalters

21쪽

in infirmitate eorum, etiamsi perdiderint loquelam aut non haberent memoriam ordinatam. - Modus receptionis: Haereticus tenendo manus Super caput infirmi, non unitangendo, si sit mulier, et tenendo librum dicit evangelium: sese principio usque ad , caro factum est et habitavit in nobis, quo lecto infirmus dicit orationem Pater noster si potest, sin autem, aliquis de assistentibus dicit pro eo, quo sueto infirmus dieit, si potest, or benedicii inclinando

caput et jungendo manus et omnes ulli assistentes adorant haereticum et haereticus in eodem loco, vel in alio separato adit multas prostrationes et venia usque ad terram dicendo orationem Pater noster , pluribus vicibus in linando et levando.

Do modo dogmatis andi Dicunt, ipso esse bonos Christianos, qui non jurant nec mentiuntur, nemini maledicunt, nec occidunt, nec hoininem, ne animal, nec aliquid, quod habeat vitam respirantem, et quod tenent locum apostolorum; et quod Romana ecclesia eos persequitur, sicut Pharisaei Christum et apostolos persequebantur. Item ut plurimum loquuntur latuis de mala vita loricorum et Praelatorum et specificant et exponunt de Superbia, cupiditate,

avaritia, immunditia vitae et quaecunque mala alia sciunt, et ad hoc ad ludunt authoritate 'secundum Suam expositionem evangelii et pistolarum contra statum Praelatorum, clericorum et Religiosorum, quos vocant Pharisaeos et salsos prophetas, qui dicunt et non faciunt; deinde paulatim

lacerant et vituperant omnia Sacramenta ecclesiae specialitor eueharistiam ). Item quod Ila hostia nascitur de palea sit quod transii per caudas equorum et equarum, videli et quando farina purgatur per edacium. Item quod mittitur in latrinam ventris et per turpissimum Oeum, quae non possent fieri, si esset ibi Deus. Item de baptismo, quod St aeque materialis et corruptibilis ot ideo ostde opere et creatione mali Dei, et non potest sanctificare

22쪽

animam, sed clerici X avaritia vendunt illum aquam, sicut vendunt terram in sepulturis mortuorum, et Sicut vendunt oleum inficinorum et confessionem e contortant. Saeerit Mes Romanae Ecclesiae non possunt solvere et ligare, cum Sint peccatores; et eum sint immundi, nulliani alium possunt mundaΓe. Dicunt, crucem non magis esse adoraudam, quam lignum sit venerandum, in quo pater alleujus suspensus herit. Item didunt, quod illi, qui adorant crucem, pari rationsede heront adorare omnes spinas et lanceas. Valdenses, sive Pauperes de Lugduno. Hi in00- perunt . annum 170 ortum habuerunt a civ quodam Lugduni Valdosi vo Valdonsi, qui divos rebus xstitit, o relictis omnibus proposuit servare paupertatem et persectum evan gelium, sicut apostoli servarunt, et cum focisset conscribi

sibi evangelia et aliquos alios libros de biblia in vulgari Gallico, et tiam aliquas aut horitates . Augustini, Hieronymῖ, Ambrosii, Gregorii ordinuta per titulos, quas ipse

et Sequaees sui sententias appellarunt, ea saepius Secum legentes et minus sane intelligentes, Sensu suo in stati, eum essent modie litorati apostolorum sibi offitium usurparunt, praesumentes per vicos et Platea evangelium praedicaro, et Valdesius multos homii s utriusque sexus complicos sibi se est ad similem praesumtionem, ipso ad praedicandum tamquam discipulos emittebat, qui eum essent idiota et illiterati, por villas discurrentes et domo penetrantes, tam viri quam multores in plateis ae etiam in celos iis, viri etiam maxime praedicantes multos errores circumquaque disi iiderunt. Quod cum Arehiopiscopus Lugdun. O. de Belles-main ipsis interdiceret, dixerunt, eo magis obediendum esse quam hominibus, et Deu in jussisse Apostolos,

ut evangelium annun tiarent omni reaturae Spernantes

Praelatos et loricos, quia divitiis abundabant et in dolietis vivebant. - Exinde exeoi nnunienti ex illa civitatu et a tria sunt expulsi sic multiplicati supor terram, di Spei Serunt e per illam provinciam et per partes vicinas et confines Lombardiuo, et praecisi ab delesia, cum aliis haereti eis

23쪽

Se miscentes et eorum errores imbibentes suis adinventionibus antiquorum haereticorum errore et haereses miscuerunt. . In sabbatati dicti sunt, quia olim de principio sui Valdenses perfecti spirituale signum in nodum seuti in

parte superiori Sotularium deserebant. Error os Valdensium moderni temporis, quia olim plures alios habuerunt. Prima haeresis fuit et adhuc perseverat contemtus eclesiastica potestatis, ex hoc exeo in municati, praecipitati sunt

in errores innumeros. Dicebant, se Papae, Romanae celesiae et Praelatis ejus non esse subjectos, proinde ab illisse non poSSe excommunieari. Porro dicebant, seminem

9088 ipsis injungere quod Sectam deserentes abjurent, quanquam per Romanam Ecclesiam ipSa secta tanquam haeretica sit damnata. Notandum tamen est, quod ipsi Valdenses disp0nsant in juramento, ut possint jurare pro morte sua vel alterius vitanda sera evadenda et tiam ne alios complices prodat aut secretum sectae sua revelet dicunt enim ess crimen in0Xpiabile et peccatum in Spiritum sanctum prodere aliquem de secta sua per factum omne judicium damnant, ito in constitutiones et secreta celesia de jejuniis ot ostis col0ndis. Di untis habero potestatoni a solo se , t a nullo alio, id ut apostoli habuerunt a Christo audiendi coni essiones virorum et mulierum volentium sibi confiteri, et absolvendi i posenitentiam injungendi. Indulgentius, quae sunt per praelatos eculesiae irridondo asserunt penitus non valere. Dicunt non publice sed in secreto Suo, quod in sacramento altaris panis et vinum non efficitur corpus et sanguis Christi, si sti 0rdos celebrans et On- Secrans Sit peceator, o reputant quemlibet hominem peccatorem, nisi sit de secta ipsorum. Item dicunt, quod consecratio corporis et sanguinis Christi potest fieri a quolibot justo, quamvis sit laicus, dum tantum sit de Secta ipsorum, set hoc etiam rodunt se mulieribus, dummodo sint de secta ipsorum, et ita dicunt, quod omnis factus est sacerdos. Modus autem sive ritus ipsorum celebrandi missam

consue ii sesso talis vi doli set, suod Moine Solum Consecrant

24쪽

aut missam celebrant in anno, scilicet in eoena Domini, et tunc id est juxta noctem. Qui praeest inter eos, quamvis non sit sacerdos aut presbyter, a catholico ordinatus, convocat omnes de familia sua utriusque sexus, et aes ibi ante eos praeparari baneam unam sive scrinium ad hoc idoneum et facit poni desuper ream unam mundam, et postea subponunt unum plenum iphum de bono vino puro. et unam ogasiam Seu placentam Zymam Seu de pane Zymo; postmodum vero ille, qui praeest, ait adstantibus: Rogemus Deum noStrum, quod ipse parcat nobis peccata

nostra et fi ensiones noStra propter misericordialii Suam,

et ea, quae petimus digne, propter suam misericordiam debeat adimplere, et dicamus septies Pater noster ad honorom Dei et anetissimae Trinitatis, ut ipse hoc faciat et tunc flexis genibus omnes di eunt SeptieS Pater noster , et OStea surgunt, et tune ille, qui consecrat, Signa panem et iphum vini, o fracto pane dat omnibus bibere cumcipho, et Stant semper super pedes uos, et sic finitur eorum sacrificium, et credimi firmiter et confitentur, quod istud est corpus et unguis Domini nostri Jesu Christi, etsi aliquid superosset de sacrifieio, conservaretur illud usque

ad pascha, ct tunc totum Sumpserunt, per totum autem residuum spatium anni non dant infirmis suis nisi panem benodietuin et vinum. Omnes itaque diuti Pauperes Lugdunenses seu Valdenses eundem modum consecrandi tenebant ante divisionem, qua fuit inter eos, videlicet quando diviserunt se in Pauperes vocatos Lonabardos et in Pauperes liramontanos. - Item negant Valdenses, post hanc vitam esse purgatorium, et consequenter rationes, elee-mOSynas et missarum celebrationes et alia suffragia, quae

fiunt a fid0libus pro dei unetis, asserunt non prodeSSe item praelatis et loridis ot religiosis Romanae celesiae detrahentes statum eorum reprobant et condeiunant, et dicunt

gelii veritatem, nec sequi apostolicam paupertatent. Item. ipsam Romanam Ecclesiam domum esse mendacii, mordaciter mentiuntur. Item se ipso vitae et persectioni aposto-

25쪽

lorum comparantes et meritis coaequanteS, dicunt, Se SSe SucceSSOre apostolorum, et e tenere et Servare Vangelium et apostolorum spiritum ordines Romanae Ecclesiae non reputant esse a Deo, sed a traditione hominum. Ideoque fallaei ter decipiunt dicentes et faeientes se exedere esse in Sancta ecclesia, intelligentes de suo ordine episcopos, preSbytero et diaconus. Item nulla miracula, quae fiunt in ecclesia sanetorum meritis et precibus, dicunt esse vera, quia nullus ipsorum aliquando hei miracula stomdicunt et tenent in secreto, quod sancti in coelo non audiunt orationes fidelium, nec attendunt orationes, quibus

eos honoramus in terris, dicuntque, Sancto non orare pro nobis, et ideo non oportet nos eorum Suffragia implorare, unde spernunt solemnitates, quas in Sanctorum venerationem celebramus, et alia, quibus eo veneramur; et in diebus festis, ubi caute possunt, operantur haec tamen non manifestant indisserenter credentibus suis, sed inter se peri octi hujus secta sic tenent, scilicet de miraculis sanetorum, quod non sint vera et de suffragiis eorum non implorandis, et de festis non celebrandis praeter diem dominicum et festa beata Maria Virginis, set aliqui addunt

apostolorum et evangeli Starum.

Sciendum quoque, quod praedicta secta multos alios serrores ab olim habuit et tenuit et adhuc in aliquibus partibus abor dicitur in secreto, sicut de celebratione missae in die coenae, sicut dictum est supra, et de mixtione abominabili in tonobris faciendo quilibet eum qualibet indistinete et de apparitione cati et aspersione cum cauda, o do quibusdam aliis, quae in summulis super hoc conscriptis latius continentur. Valdenses habent et c0nstituunt sibi unum superiorem Super e, quem vocant Majoralem uiam, cui omnes tenentur obedire, sicut omnes Catholici sunt sub obsidientia Papae. - Item communiter bibunt vinum3 et comedunt carnes. - Item jejunant die luna o die Mercurii, qui poSSunt et volunt, jejunantes tamen vescuntur carnibuS. Item jejunant diebus Veneris sit in quadragesima et abSti-

26쪽

tient se a Carnibus, ne Ceteris veniant in Ori Oiein, quia

dicunt, quod carnes comedere quacunque die non est jucundum, quia Christus non proli ibuit vesci carnibus, nec praecepit ab is abstinere. Item postquam sunt se opti ad

istam Societatem, quam vocant fraternitatem et promiserunt obedientiam superiori suo, et e servare evangelieam au portatem, e tune debent servare castitatem se non habet proprium, sed debent vendere Omnia, quae habent, et potior pretium in coniuratia et vivere de eleemosynis, quae dantur is a suis credentibus se conssentientibus in saeto

ipsorum Qui major est ipsorum, distribuit se dispensat

ouilibet oeundum necessitatem rius. Item continentium laudant credentibus suis, concedunt tamen, ut urenti libidini satisfieri debeat quodunque modo turpi, exponentes illud apostoli, quod melius est nubere, quam uri dicentes, quod molius sit satisfieri libidini quocunque actu turpi quam justum in corde tentari hoc autem valde tenent occultum ne vile seant apud credentes suos. Item collectus adiunt pse credentes et amicos, et ea, quae collecta sunt deferunt ad suppriorem suum. Item Singulis annis tenent of col0brant unum vel duo capitula generalia in aliqua solonia villa, occulte quantum possunt, convenientes in aliqua domo con- dueta per aliquem vel aliquos de erodentibus suis diu uioquasi sint insereatores, et in his capitulis major omnium ordinat o disponit de presbyteriis et diu donatibus et doinittendis ad diversas partes et rogiones ad rodentes tu micos suos pro coni essionibus audiendis et eleemosynis eoiligendis, et audit et recipit ration om se colloetis et do0xponsis factis. Item non laborant de manibus suis, postquam sunt acti perfecti, ne faciunt aliquod opus ad lucrandum, nisi forsitan in casu ad dissimulandum, ne cognoseantur et deprehendantur. Item communiter vocant Sesratres, et dicunt se esse Pauperes Christi, vel Pauperes de Lugduno. Item se aliquando ingerunt simulate familiaritatibus religiosorum et clericorum, ut se Contegant, et Ina , iuntur eis munera et faciunt obsequia seu servitia, ut sibi

et sui. aequirunt opportunii: teni liberiorem autendi i

27쪽

vivendi et vescondi animabus. Item frequentant colesiasset praedicationes, et in omnibus se oligios et composite exterius gerunt, et student aboro orba quasi licita tentata. Item sapiunt multas orationes in dio, et dicunt et instruunt credentes suos, quod faciant similiter sicut ipsi et eum ipsis.

Modus autem orandi ipsorum talis est, quod flexis genibus in terrum inclinant et appodiant se Super aliquam baneam vel supor aliquid aliud consimile ad hoc apsum, isto toxis genibus ineli nati stant ibi omnes oranios in silentio ita diu, quod possunt dicere triginta vel quadraginta

vicibus Pater noster amplius aliquoties, set hoc a iuniquotidie regulariter, quando sunt eum redontibus suis et conssentientibus in facto ipsorum sive aliis ex aness, ante prandium t post et ante coenam et poSt, deque nocte, quando volunt ire ad lectum, quando ponunt se ad auendum, item de mane, postquam surreXerunt de lecto, item in aliquibus aliis vicibus per dioni tam de uno quam de meridie. Item nullam orationem dicunt tunc nec docent nisi orationem ,Pater noster , nec aliquid reputant Salutem beatae Mariae nec symbolum apostolidum, quia dicunt illa Per Romanam Ecclesiam, non p0r Christum fuisse ordinata Seu composita, veruntamen articulos fidei optoni de divinitate se sopioni de humanitate et decem prae opta decalogi et septem opera missericordia sub quodam compendio et modo ab is ordinato et omposito dicunt et docent i in illo plurimum gloriantur ot statim offerunt se promtoS ad respondeudum do fide sua. - Item antequam ponant se ad mensam, benedicunt aut dioendo benedicite, Icyrie

oleison, Christi eleison, yrte leison, quo diei antiquior intor os diei in vulgari: seu qui senedixit quinque aues hordeaceos et duos pisees in deserto discipulis suis,

benedicat hanc mensam et ea, quae sunt Super eam et ea,

quae apponentur in ea; et facit signum crueis dicendo: in nomino Patris ot Filii set Spiritus sancit. Item quando surgunt de mensa in prandio vel in eoena, reddunt gratias

bou modo, videlicet quod antiquior diei in vulguri illud

28쪽

quod habetur in apocalypsi Benedictio et latitas et sapionii set gratiarum actio, honor o virtus et fortitudo Deo

nostro in Saeeula saeeulorum amense et postea subdit: Deus reddat bonam mereodem et bonum escambium omnibus illis, qui bonos adiunt nobis et benedicunt, et Deus, qui dodit nobis cibum tomporalem, et nobis cibum spiritualem.

Deus sit cum nobis et nos cum eo semper, et alii reSpondent amen. Item quando benedicunt mensam, et quando reddunt gratias, tenent ut frequenter manus juncta et levant visus ad coelum. Item post prandium dictis gratiis et saeta ratione ut supra, praedicant et docent sive faciunt orationes suas de doctrina illis, qui sunt praesentes, Si Sint in loco opportuno, ubi non timeant de supervenientibus, qui non essent consentientes de sueto ipsorum; sed ut si equontius saviunt praedicationes sua de nocte post Oenam, quando credentes ipsorum Sunt congregati, qui uno redi0runt de operibus suis, et secretius et securius et abscondite

possunt loqui, et interdum facta praedicatione ponunt se omnes ibidon flexis genibus inclinati modo quo supra adorationem, et aliquando aciunt oxtingui lumen, si sit ibi, pr0pter haec, ut dicunt, ut non videantur vel deprehendantur ab Xtranei S.

Duo sunt genera sectae ipsorum. Aliqui eorum sunt perfecti et ipsi vocantur proprie Valdenses, qui prius informati recepti sunt ad ordinem ipsorum se eundum ritum suum, ut alios sciant docere. Isti nil proprium dicunt se

habere nec domos nee possessiones ne certa man SioneS, si qui autem ipsorum antea uxores habuerint, quando recipiuntur, eas dimittunt. Hi docent, Se esse apostolorum Successores, et Sunt magisti aliorum et Confessores, et

circumeunt per terras visitando et confirmando discipulos in erroro his ministrant discipuli se credentes ipsorum

neceSSaria, in quocunque autem loco venerunt, insinuant

sibi adventum illorum, et conveniunt ad eos plures ad hospitium, ubi reeepti sunt, audire et videre illos, et mittunt eis illuc, quaecun in bona habent ad comedendum et bibondum et audiunt praedicationem eorum in conventiculiS,

29쪽

quae maxime i requentant de nocte, quando alii dormiunt; non autem Statini in principio aperiunt eis errore suae

Sectae, Sed prius dicunt, quales debent esse Christi discipuli

ex verbis evangelii et repostolorum, dicentes illos tantum esSe apOStolorum successores, qui vitam eorum imitantur et

tenent, et e hoe argumento concludunt, quod Papa et episcopi et pra0lati ot cleriei qui aboni divitias hujus

mundi, et sanctitatem apostolorum non imitantur, non Sunt ecclesia Dei veri pastores et gubernatores, Sed lupi rapaceSet devoratores, nee talibus Christus dignatur committere est eleSiam, SponSam suam, et ideo eis non est obediendum. Dicunt etiam, quod immundus non potest alium mundare, ne ligatus alium solvere, ne reus potest alteri reo judicem sibi iratum placare, nec ille, qui est in via perditionis, potest alii ductum ad coelum praebere, et isto modo

detrahunt olero et praelatis, ut eo reddant XOSOS, ne credatur eis nec obediatur. Valdenses itaque communiter dicunt et docent ei sedentibus suis quaedam, quae videntur

bona et meliora de virtutibus et bonis operibus faciendis et de vitiis ea vendis, ut si sauilius in aliis audiantur et capiant audientes, dicunt enim, quod homo non debet mentiri, quia qui mentitur, occidit animam, ut diei seriptura, nec debet alii facere, quod sibi non vult fiori debet servar mandata Dei non debet jurare in aliquo casu, et vorba Christi nolite jurare tu. multum imprimunt redentibus suis, nec aliquam Xpositionem super ei reeipiunt. Item docent, quod jurare in quo eunque eaSu Stpeccatum mortale, et si quis de redontibus ipsorum compellatur jurare in judicio, debet de hoc postea confiteri et recipere poenitentiam Sicut de peccato. Item quando prae- didunt de vangeliis et pistolis vel do Xomplis et authoritatibus sanetoruin allegando istud dicitur in vamrelio uti epistola, vel ita dicit talis sanctus aut talis doctor, ut magis diet eorum ab auditoribus exceptentur habent evangeli 0 epistolas in vulgari communiter, et etiam in latino, quia aliqui inter eos intelligunt et sciunt legere, et inter-diana quae dicunt, legunt in libro, aliquando autem Sine

30쪽

lilbro, maxime illi, qui nesciunt legere, sed ea corde tenentes didicerunt. Item praedicationem suam adiunt in domibus credentium et aliquando in itinere. Item dicunt et doeent credentibus suis, quod vera poenitentia et purgatorium de peccatis est tantummodo in hac vita et non in alia, et ideo doeent, quod confiteantur sibi peueata sua et audituit consessiones eorum et absolvunt confitentes sibi et injungunt poenitentiam eonfitentibus et imponunt eommuniter jejunia sexta seriae et orationem Pater noster et dicunt se habere talem potestatem a Deo, sicut Sancti apostoli habuerint. Item docent, quod animae, quando exeunt de corporibus, immediat vadunt in paradisum vel in insernum et non est alius locus animarum post hanc vitam. Valdenses sunt valde difficiles ad examinandum et m-quirendum et ad habendum veritatem ab is do erroribus suis propter fallacias et duplicitates verborum quibus se contegunt in responsionibus suis ne deprehenduntur. Quando aliquis eorum capitur et fi ortu ad examinationem, venit quasi intrepidus, quasi nullius mali sibi conscius et securus. Interrogatus, Si seit, quare sit aptus, respondet valde mansuete et subridendo Domini libenter discerem a vobis ausam. Interrogatus de fide, quam tenet, reSpondet, omnia credo, quae debet credere bonus christianus. InterrogatuS, quem reputat bonum tu istianum, respondet, illum qui redit sicut sancta delesia docet credere et tenere. Interrogatus, quam vocat sanetam celeSiam, respondet, Domini, eam, quam dieitis et reditis vos esse sanctam ecclesiam. Si dieitur: go redo sanetam esse Romanam Ecclesiam, cui praesidet Dominus Papa et alii praelati sub eo respondet, et ego credo, intelligendo, quod ipse exedit, me ita erodere. Interrogatus de articulis, quos ipse credit,

stetit Mo inearnatione, resurrectione, ascensione ChriSti. tunc respondet alacriter firmiter redo. Interrogatus, Si erodit panem et vinum in missa ad verba sacerdotis virtute divina transsubstantiari in corpus et sanguinem Christi respondet, nonne deberem hoc bene credere autem examinans dicit ei: non quaero, si debeas credere, sed si