Pervigilium Veneris, ex editione Petri Pithoei, cum ejus & Justi Lipsii notis itemque ex alio codice antiquo, cum notis Cl. Salmasii et Pet. Scriverii. Accessit ad hæc Andr. Rivini commentarius. Ausonii Cupido cruci adfixus, cum notis Mariang. Accurs

발행: 1712년

분량: 255페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

go PER UIGILIUM

Deque gemmis, deque flammis, deqse solis purpuris,

Cras

observat in Spartiani Vero, & in vita Getae, aprunam frequentius scriptum in libris M s s. quam vulgg. apruenam. Demus ita rue dici aprinum: male nihilominus inepteque, - ἀκυρολόγωσicetur aprinus eruor, Adonis quem aper occiderat cruor. Imo hic cruor potius dicendus erat Adoneus; si locus esset fabulae. qua Rosas a sanguine Adonis colorem traxisse putant. Bion Epitaphio Adonis, Ovidius x. Metamorphoseon . alii. De Rosa Luxurius, sive quis alius illorum temporum Poeta, in Codice M a C. Salmasti: Aut hoe rist Amor , aut Me δε peesine is axis Purpureis Aurora remis; auι sentibus haesia

Curis, O bis Dinis insediι Ianguis acutis. Rusdem auetoris esse Epigraphe ostendit, cujus superius illud Carmen, quod incipit, O quales ego mane rosesi Eidem quoque sequens adtribuitur,

DE ROSIS.

Hortus eraι Veneris roseis eireumdatus berbis, Gratas ager domina: quem, qui Ni steι, amaret. Dum Puer bis pasm properaι decerpere floret, D velare eomas, Dind libavit aeuid Marmoreos digitost mox at Glor adtigit artus, Sanguineamque manum, tinxit sua Iumina gutta, Proruit ad Matrem frendens, defertque querellas: de Fos, Mater. eoeperunt se vocentes ri tui fores pungunι latitantibus armis 'Bia a gerunt mecum Floris color is cruor unum.

Quomodo Rosa alba, purpurea & rubra facta sit, disce ex Aphthonii Progymnasmatis, cap. Iv. & Constantino Caesare de R. R. lib. XI. cap. xv LII. Adonide occiso, aiunt, Venerem nudis pedibus ingressam esse fisam, ibique spinis est unctam emisisse cruoram. Inde Rosem, sua prius es et alba, aspergine eontactam coepisse rubere. Ex veneris Vulnere itaque hunc ruborem contraxere. Vide Miscellanea Politiani cap. xl. Brodaei lib. v M. cap. V M. 8c cap. x. Alii aliter originem Rosae narrant. Ausonius in Cupidine Cruci-adfixo;

62쪽

VENERIS.

Sola volunt: Ibtus ut tenvis inub acumine puncti Eliciat tenerum, de quo Rose nam, cruorem.

-- Roseo Venus aurea serto Maerentem pulsι Puerum , ω graviora paventem. Olli purpureum multato corpore rorem Sutilis expressis erebro Rose verbere; quae jam Tincta prius, traxit rutilum magis ignea sucum.

Ex Rosa Nabandica Pliniana, albicantibus foliis, quae vulgbProvincialis) factam vult Milesiam; cujus purpura satura, dc ar dentissimi coloris. De qua Plinius. Nostra vernacula lingua

Ibid. - Deque Amoris ineulis. J Video v. CL Iohanni Meu sto, amico quondam meo conjunctissimo, nunc Minervae Danicae Adsessori, placuisse, Deque Adonis osculis. Quam lectionem adnotarat ad oram libri sui, qui nunc penes Henricum Delmen-hormum, Medicinae & amicitiae nostrae veterem, nec humillimi

spiritus poetam. Ι ΕΜ. Σs. & 26. Cras ruborem, qui Latebat vesti tesus ignea, Unico marita nodo non pudebit soluere. J Dicit : Rosia Veneris, seu Rosae potius globus nondum explicitus, pernisus noehimo rore & maritis imbribus, solvet mane unum nodum, dehiscente calyce. Folia rosarum adhuc inter se connexa, necdum tota patentia, nodos vocat. Vidimus supra in Epigrammatis recens erutis: Dum levaι una caput, dumque explieat altera nodum. . Item: Altera Dramidas nodo majore tumentes.

Adludit autem ad ritum Nuptialem. De quo Festus: Cineuis nova nupta praeingebatur, quod vir in lecto solvebat, fasum ex lana ovis rut fleus illa in ῖsimos sublata eonjuncta inter se Iit,fle vir suus seeum cinctus vinctuque esset. Hoe Hereulanei nodi vineulum vis soDit omiis

nis gratia : ut se ipse felix sit in suseipiendis liberis, ut fuit Hereuus , qui septuaginta liberos reliquit. Et: CINTI A IUNONIs no men sanctum habebatur in nuptiis , qudd isitio eonjugii Distis eraν cinguli , quo non a nupta erat cincta. Apud Nonium Marcellum Varro ΓεοmδΔαήλ . Npura maritus tacitus taxim uxoris solvebat

63쪽

Unico marita nodo non pudebit solvere.

Cras amet, quι numquam amavit; quique amavit,

eras amet.

Ipsa nymias Diva luco 'siit ire myrteo. It Puer comes puellis. Nec tamen credi potest,

Esse

bat cingulum. Ex eodem Varrone B. Augustinus adstruit Virginensem Deam fuisse , eui mrgines solvebant tonam. de Civitate Dei lib. I v. cap. XI. Hinc Catullus, carm. II. de passere: Tam gratum est mihi, quam ferunt puellae Perniet aureolum fuisse malum , Ωuod zonam soluιt diu ligatam.

Item Epithalamio Manlii & Juliae: Tibi virgines zonula solvunι sinus. Et in dialogo cum Ianua:

Ne quaerendum unde unde foret nervosus Hud ἁν. posset zonam Iolvere virgineam. Docuit vero Scaliger zonam solvere aliter Romanis, aliter Grincis accipi. Nam Latinis χonam solvere dicitur, quae traditur viror Graecis autem , quae primum parit. Vide ad Passerem Catulli. Achillem Statium, & quem dixi Scaligerum. IDEM.2.6. Unico marita nodo. ' Legitur in Veteri exemplari meo, Uniis ea marita noto. Nec multum aliter in Pithaei. Sine dubio scribendum: Cras ruborem qui latebat vese te Ius ignea Unico , marita, nodo non pudebit solvere. De Rosis quae praecesserunt omnia sunt intelligenda, quas Venune virginibus maritas fieri voluisse dicit. Hoc est, ex clausis ac te iis , ut erant in calycibus suis, ateriri & expandi. Hic Rosam ipsam adloquitur. Cras, inquit, o marita, quae antea virgo fueras , non pudebit te ruborem, qui Velle ignea calycis tectus latebat , unico nodo solvere , & in apertum prodere. Quod & s

pra dixit: μης pucrem florulenta prodiderunt purpura. '

64쪽

VENERIS. 33

Esse Amorem feriatum , si sagittas vexerit. 3 Ite, nymfae; posuit arma, feriatus est Amor. Iustus est inermis ire, nudus ire justus est; Neu quid arcu, neu sagitta , neu quid igne laederet. Sed tamen, nymfar, cavete; quod Cupido pulcher est,

3o. Esse Amorem feriatum , s sagittas vexerit. J Ita Editiones. Nec aliter vetustissimus Codex. Nec mutandum. Idiotismus illius aevi quo vixit Auctor Pervigilii. Hebere , pro ferre M ssare. Qui manu aliquid gestabat , etiam illud vehere tum dicebatur. Exempla hujus loquutionis apud Ammianum Marcellinuiti

crebra. Nunc unum, atque alterum, succurrit. lib. XVI. Anteriorem chlamydis partem utraque manu vehens, intrinsecus structaram omnem υι aminus adornaverat priuipalis. lib. xv I II. IuHgenu'rias Angioresque materias et ex pe cervicibus ingravate. S A L M M

Esse Amorem feriatum , si segittas vexerit. J Sic ex suo ex ei plari Pithoeus, neque aliter Salmasianum. Quare rellia Asam. Meursius in ora libri, iEuerit male. Me iores codices Prudentii, contra Symmachum lib. II. V. S S.

Non armata Venus, non tunc es eata Minerva. Vexere auxilium. -. Alias, Venere auxilio. SCRIv

32. yussus es inermis ire, nurius ire jussus est. J Non dubium. quin haec sit vera lectio. Sic enim noster Codex plane habet, nisi quod nudis legit. SAL Μ ASIUS. 34. Sed tamen, Nymphae cavete, quod piis pulcher es. J Sic etiam idem liber. Nec mutandum. Jussus est Amor ire nudus & inermis; nolite tamen, inquit, Nymphae, fidere, quod Cupido clari nudus sit, etiam pulcher vobis videatur; totus est etiam armatus, cum est nudus. Immo pulchritudo ipsius nudi, pro armis illi potest esse. Et hic est sensus. Cavete, Nymphae, vobis ab inermi &nudo Cupidine. Quod enim pulcher est, totus est in armis idem etiam cum nudus est , quia pulchritudinem habet pro telo. Sic igitur distinguendum: Sed tamen cavete. NINbae', quod Cupido pukber es, Totus es in armis idem, quando nudus es Amor. Quod Amor pulcher est, etiam totus est armatus cum armis exuitus est. Nam pulchritudo illi satis valida armatura. IDEM

65쪽

. . .

34 PERVIGILIUM

Totus est in armis idem, quando nudus est Amor. 3 scias amet, qui numquam amavit; quique amavit,

cras amet. -

Conpari Venus pudore mittit ad te virgines rUna res est, quam rogamus: cede, Uirgo Delia, . Ut nemus sit incruentum de ferinis stragibus. Ipsa vellet te rogare, si pudicam flecteret. 4o

Ipsa

3s. Totus es in armis, quando nudus est Amor. J Hominem in armis, Iub armis, armatum vocabant. Ennius: '

Ter me sub armis malim vitam cernere. Id est, malim armatam me visam cernere. Virg.a- --s sedes circum easella Fub armisἰPro, armatus circumsidet easelia. Idem: -- ludunι belgi simulaera sub armis. Pro, armati ludunt. Sic in armis etiam pro eodem. Sic Manilio Centaurus sub areu, & Centaurus in arcu, qui arcum gestat, arcu armatus. Sic in hastis, pro haseaii. Ennius: locique sequuntur in basiis.& cetera. ID ΕΜ.3s. Totus es inermis idem, quando nudus est Amor. J Ita disertissime in membranis perscriptum. Ut sententiae consuleretur, Correxere viri doctii Totus es in armis idem. Quod metrum vix concedat, nisi licentiam poeticam saeculi barbari excusemus Potuisset scribere: Totus est armatus idem. Aut: Νevti quam sinermis idem. Simile quid debuisset. Aut trajectione constituendus locus: I

Ese in armis totus idem. Sic laboranti versui ac sensui medebitur. Quod non displicet Salmasio , qui optime hunc locum interpretatus est. SC QvΚ-

RIUS.

66쪽

Ipsa vellet ut venires, si deceret virginem rJam tribus choros videres feriatis noctibuS, . o. Congreges inter catervas, ire per saltus tuos, Floreas inter coronas, mytteas inter casaS. Nec Ceres, nec Bacchus absunt; nec poetarum Deus. 4 FDe tenente tota nox est pervigianda canticis.

Regnet in silvis Dione: tu recede Delia.

4 I. Ipse vellet ut venires, si deceret virginemI Ante hunc ver-lum legitur alius in nostro exemplari, hoc modo:

se vellis erogares pudieam fretiret. Scribendum:

Ipsa vellit te rogare, fi pudieam Ierem, I a vellet ut venires, se deceret virginem. SALMAS. 42. yam tribus eborus leg. eborosi videres seriatis noctibus. JHaec vetustissimi Codicis scriptura , & editionis Patissonianae. Liplius edidit, seriatos: & melius, judicio Pithoei. Atqui non rogatur Diana , aut invitatur, trinoetio & pervigilio triduano Jam nnito. Reliquit auctor, feriantes. Librarius scripsit , Ierian tu, Id est, feriantes. Sic non longe ab initio scriptum, Inplisat aetas virentis. Et in Pithoeana editione, Ipsa surgentis papilias.

d est, virentes, &jurgentes. SCRI VERIUS.

46. De tenente &CJ Non video , cur vera non possit videritam expressa vetustissimi Codicis scriptura :De tenente tota nox es pervelanda eanticis. in Pervictanda quidem ille habet. Quod quis non sentit esse scriptum pro pervigianaea y Cum mινλας & βιγλα-ρρις, dixit recens Graecla , palam est eam e Latino vocabula mutuatam , quae vi aretum dixit, & vllas pro vigiIiis, 3c vllatores pro vigitibus. Inde ergo re perviσlare pro pervigilare. Idem liber scriptum habet,

De tinente. Ex quo fecimus , De tenente. id est , uno tenore. Quod etiam in Idiotismo nostro usurpamus, o 'un tenant, de uno tenente. Apud Melam terra eontinens dicitur quae continen ter I uneta est; quam & absolute eontinentem dixere. Sic em- νιπenter fidere , conjunctim & uno tenore. Catulim Carin.

67쪽

Cras amet, qui numquam amavit ; quique amavit,

cras amet.

Iussit Hyblaeis tribunal stare Diva floribus. Praeses ipsa jura dicet, adsidebunt Gratiae. SOHybla totos iunde flores quotquot annus adtulit. Hybla florum superestem quantus Elnae campuS est. , Ruris hic erunt puellae, vel puellae montium,

An, eontinenter quod feritis tuos

Centum, auι ducenti, non puιaιis ausurum.

Et in eontinenti aliquid facere, statim & nulla interposita mola. Hinc dicimus in continenti, pro statim. IDEΜ. De tinente tota nox est, &c. J Ita V. C. Si cum Salmasio idi tismum illius aevi phrasinque Gallicam non admiseris, dic ali quem , dic , Quintiliane, colorem. Non variat exemplar I I- ilicet: nisi quod in eo a litera superflua sit: Detinentettota. I tu rimas in animo meo concenturio conjecturas: sed omnes vanas. Salmasio melius divinent , qui se id posse sperent. SCRIVE- so. Praeses ipsa iura dicet, adsidebuni Gratiae. J Ita de consilio mobilissimi Douetae scripsi: & exigente carminis lege. Nam quoa in Pithaei & Salmasii codicibus est, ad ederunt Gratiae, perquam insolens: nec locus iste spondaeum admittit. Nili & nic aci IH centiam poeticam barbari saeculi provocemuS. IDEM.SI.&s2. Hibia totus fundet quidquid annus adtulit Hibiti forum siupersem quantus Elnae campus es.J LO-cus prorsus depolitus: nec quicquam auxilii video. Ita enim membranae quibus utimur. Nec integriores schedae Ρitlicet : mli1 quod priore versu scribant , Hibla totos funis fores quicquid. Posteriore, Hibia florum rumperes eqvant'. Ubi ri rum mam- festo repetitum ex fine forum. Cetera divinet Phoebus. Ego non postum. Nisi novus Alexander ad Gordium nodum accessero, trajectis hemistichiis:

ymbia totos funde fores quantus Ennae campus es, wbis florum subde messem quotquot annus adtulit. aut, funde messem. Sed quid nugamur IDEM.

62. Hubia forum rumperest equani' ethne eampus est. J V. C. 'bis florum superes . Non displicet correctio dotiorum , rumpeus m. Fortasse etiam legi posset, dc aeque bene:

68쪽

VENERIS. . . 3T Quaeque silvas, quaeque lucos , quaeque fonteS iucO

Iussit omnes adsidere pueri Mater alitis. IJussit & nudo puellas nil Amori credere.

Cras amet, qui numquam ama2it; quique amavit,

cras amet.

Ex recentibus virentes ducat umbras storibus. Cras

*bla forum sparge vesem quantus Enna eampus es. Quantum patet Ennae campus, hunc sparge florum veste, ut totus , nempe, foribus sit vestitus. Nihil certius. SALMAsIUs. Sq. 2 aeque silvas, quaque Deos, quaque sontes incolunt. J Ita Correxi de conjectura. Scripti atque editi omneS: quaeque mon-r . Atqui puellas montium adfuturas , jam dixerat praecedente

versu. SCRI VERIUS.

S. - pueri Mater olitis. J Ita liber noster. Quod rectum est. SALMASIUS. S8. Ex recentibus virentes ducat umbras foribus.J Codex habet , Et rigentibμs dueat umbras foribus. Non puto aliud elici posse, quam E recentibus virentes. Mox lego ex eodem nostro Codice:

Cras erit quo primus AEther eopulavit nuptias. in pater totum creavit Uernis annum nubibus,

In sinum maritus imber fluxit alma conjugis. Cras, inquit, erit dies quo primus AEther copulavit nuptias ,& ut pater totum annum creavit, id est totius anni tacunditatem , per vernas nubes auspicatus est. Ex Virgilio habet; Georg. II. Vers. 324. -Vere tument terra, ct genitasia semina poscunt. Tum pater omnipotens seeundis imbribus alber fugis in gremium laetae descendit. .---πSic patrem AEiberem dixit, ut Virgilius. Nec hic aliud suspicandum est. Annum pro anni fecunditate dixit; ut Graeci εα , dum abunt ετω plus facere quam ιν. ετ si εν, ἀρουροι.

Ex rerentibus virentes ducat umbras floribus. J Locum inte rum, nec mutilum esse non ausim adfirmare. Inconcinna mihi haec di frigida admodum cum praecedentibus & sequentibus conne . ' C 3 xio, Disi tiros by Corale

69쪽

38 PERVIGILIUM

Cras erit quo primus aether copulavit nuptias. Ut pater totis crearet vernus annum nubibus, fio In sinum maritus imber fluxit almae conjugis; Unde fetus mixtus omnes aleret magno corpore. Ipsa venas atque mentem permeante spiritu Intus occultis gubernat procreatis viribus, Perque coelum, perq; terras, perq; pontum subditum fr

vio, valdeque 1 lepore hujus Poetae aliena Videtur. S C M v

s9. & 6O. Cras erit quo primus AEther copulavit nuptias, O pater totis crearet vernus annum nubibus. J Ex Ρistaei schedis editum, erearet. Membranae nostrae, creavit. Ita ut legendum videatur:

a -- eopulavit nuptias. Et pater totis ereaviι vernus annum nubibur.

Initio hujus Poematii: Ver renatus Annus es. Vel: Vere natur est. Arrisit mihi imprimis doctissimi Pithoei vernus pater. De. quo vide ejus Notas. IDEM.62. Unis Iettis &c. J Vitium prodit vel Versus male ambulans. Vetus sic habet: υUnde ferus mixtus omnis aleret magno corpore. Inde nullo negotio vera lectio elicitur: Unde fetus mixtus omnes aleret magno corpore.

Virgilianum est: Conjugis in gremium laιa dessendit, F omnes

Magnus aliι magno commixtus corpore fetus. SALMA s.

63. I a venas atque mentem permeante spiritu Intus occultis gubernat procreatrix viribus. J Corru Inima haec sunt. Ex vestigiis scripturae Codicis nostrae sic ea emendo;

se venas atque mentem permeantis spiritur Intus occultis gubernat procreata viribus. Diqit j.d by Cooste

70쪽

VENERIS. 39Ρervium sui tenorem seminali tramite Inbuit, jussitque mundum nosse nascendi vias. Cras amet, qui numquam amavit; quique amavit ,

eras amet.

Ipsa Trojanos nepotes in Latinos transtulit, . Ipsa Laurentem puellam conjugem nato dedit; o Moxque Marti de sacello dat pudicam virginem,

Ro- Id est, Ipsa intus procreata gubernat occultis viribus spiritus permeantis venas atque mentem. Nihil verius. IDEM.Ibid. J Secuti sumus membranas. Ex quarum vestigiis emendabat Salmasius: Ipse venas atque mentem permeantis spiritus Intus occultis gubernat procreata viribus. Nili nos ducit Pithoeus: apud quem, procreatrix viribus. Dise te V. C. procreatis. &Versu antecedente, permeanti. i. e. permean D. Mihi divinatio sub manu nata: Ipse venas aeque amantum permeante spiritu Intus occultis gubernat procreatrix viribus. Ipsa Venus, inquit, creatrix, ut creator aether. &c. S C R I v K

E IUS.

66. Pervium sui tenorem feminali tramite Imbuit - J Lego iadistinguo: - perque pontum subditum. Pervia , in fui tenorem, seminali tramite Inbuit, jussitque mundam nosse nahendi vias. Vix puto aliud commodius adferri posse. IDEM.7I. Moxque Marsi de saeello dat pudieam virginem, Romulumque: eum Sabinis ipsa fecit nuptias. J Exigente omnino sententia ita hunc locum constitui. Meum immane Vereor, ne immune facinus est : esim legatur in omnibus, etiam nostro

Romuleas i a seriι eum Sabinis nuptias. Quod quidem non prorsus damnarim i sed concinnior & potior mihi visa est haec lectio, si non vera; saltem verosimilis. IDEM, . C 4 73. -

SEARCH

MENU NAVIGATION