장음표시 사용
71쪽
Romulumque; cum Sabinis ipsa fecit nuptias: Unde Ramnes, & Quirites. perque prolem posteram
Romuli, Mater creavit α nepotem Caesarem. Cras amet , qui numiuam amavit; quique amavit ,
Rura secundat voluptas, rura Venerem sentiunt. Ipse Amor puer Dionae rure natus dicitur. Hunc
73. Unde Ramnes, ct Quirites J Cum in manuscripto exemplari exstet, Unde samnes ρο quirites: nullo negotio feceris, Unde sanguis, Θ quirites. Sanguis, pro genere & stirpe. Maro r. AEneide: An Phoebi soror, an Smpharum sanguinis una. Et initio II: -- quo sanguine ereius. Ubi Servius : auibus
sit larentibus natus. Denique VII:ω- -i tu sanguinis utimus auesor. IDEM.
uirites. J Cives. In funeris indictivi formula: Ollus quiris leto Eatus. Quod singulare nomen etiam us pant alii auetores non incelebres. IDEM.. Ibid. J -- proque prole posterum Romuli matrem crearet θ nepotem Caesarem. In hac lectione consentiunt Pithaei & Salmasii exemplaria. Quam tamen falsam pronunciat Lipsius, & corrigit, Romuli latrem erearet O nepotem Caesarem. Ut hae blanditiae in gratiam Augusti sint quaesitae; scriptumque Carmen in ejusdem imperio : Pater Caesor ipsi Divus Julius est,& nepos Caesiar, Rugultus. Quam sententiam sequitur Pithoeus; . ut vara vibiam. Alio nos rapit conseosus duum librorum, qui maIrem retinent. Scribo: m perque prolem posteram Romuli, Mater creavit O nepotem Caesarem. Mater est ipsa Venus. Pluribus alias. IDEM., δ et
72쪽
Ηunc ager, cum parturiret ipsa, suscepit sinue Ipsa florum delicatis educavit osculis.
Cras amet, qui numquam amavit; quique amavit,
Ecce, Jam super genestas ' explicataonii Iatus. Quisque tutus quo tenetur conjugali foedere. Subter umbras cum maritis, ecce, balantum greges.
. Et 76. - rura Venerem sentiunt. J Venerem rura sentiunt.
8 I. Eere jam super genesias explicant uni latus. J Neque agnos, neque haeris hic recipio. Verbum explicant non convenire vide tur cum minutis animalibus. Quomodo enim haec explicare latus dicantur super genistas Z Vetus scriptura habet TAONII, pro TADRI. Nam scriptum erat, riori. N & R etiam saepe perm tantur. Genista frutex est, quem incubitu suo premere agnus de haedus haud in proclivi possit. Legendum igitur: Ecce jam super genisas explicanι tauri latus. vetus Codex sequenti versu scribit:
Quirique tutus, quo tenetur, eonjugali foedere. Quod retinendum est. SALMASIUS. Ecce , jam si re genistas ' explicataonii latus. J Monstrosam scripturam exhibere, quam conjesturas, hoc loco satius duxi; conspirantibus Salmasii & Pithaei codicibus. Pithoeus Iegebat, explicanι tauri latus. Placetque impense haec lectio amico meo, in suis ad me litteris. Alioquin ego adnotaram in adversariis: explieant vacca latus. Cum Calpurnius idem dicat, Ecloga I. Cernis ut, ecce, pater quas tradidit, ornite, vacca Molle sub birsuta latus explicuere genesal Vide eadem prorsus verba de Vaccis. SCRI VERIUS. 82. Quisique tutus quo tenetur conjugali sedere J Supra fush indicavi, librarium antiquum T pro D frequenter exarare, & contra. Ostensumque eit U T E pro U D n. scriptum. Nunc mihi in mentem Venit, an non hoc loco eadem scribendi ratione usus librarius , Qui uE Tutus, nobis obtrudat pro Quirique o vaeus. Quod explicare non permittit pudor: pigetque ineptiarum.
73쪽
Et canoras non tacere Diva iussit alites. Iam loquaces ore rauco stagna cygni perstrepunt: 8r Ad sonat Terei puella subter umbram populi; Ut putes motus amoris ore dici musico. Et neges queri sororem de marito barbaro. Illa cantat: nos tacemus. Quando ver venit meum pQuando faciam ut Chelidon, ut tacere desinam ξ so Perdidi Musam tacendo, nec me Phoebus respicit. Sic Amyclas, cum tacerent, perdidit silentium. Cras amet, qui numquam amavit; quique amavit,
eras amet. 86. Adsonant Terei puellae. J V.C. Assonat Terei puella. S AL
Adsonant Terei puella. J Ex codicis sui scriptura ita belle Pithoeus. Sed lectionem Salmasiani exemplaris omnino recipiendam esse, Adsonat Terei puella, docent sequentia. Ita igitur re
9o. uuando saeiam ut Gelidon. J Idem Codex: Quando fam ut relidon. Ut consulatur Versui, scribendum: uuando ego fam ut chelidon. S A L M A S I U S. .
74쪽
NON MI , SED ANTIQUI TAMEN POETAE.J Auctor hujus Carminis neuter C A TULLUs est, Lipso judice, Elea. lib. r. cap. D ubi tam mendosum istud legitur neque Veronensis ille, nec etiam Urbicarius: illius enim aetate relinquitur, hunc vero minutum anteit. Quanquam enim praeter Aldum Manutium , a quo & magnus Roterodamus se vidis se , & Lilius Gregorius Graiatis se audivisse , Catulli hoc Poemation, quod UER inscribatur, haberi meminerant, ipse quoque Phoebi ocellus JU. Scaliger Caslationibus in Catullum, alterum huic cognominem, Urbicarium & Mi-
75쪽
mographum, nominatum venali, auctorem fortasse fuisse censuerit illius carminis DE V ERE, ex quo hoc citarit Erasmus in Adetiis: Sic Ametas, dum tacebant, perdidit I lentium. attamen & Claudius Salmasus ad Solinum pag. 27 . , pag.
II 31. Voluit, nullo plane, vel saltem minus recto judicio tribui Catullo hoc carmen ab eruditis, quum Auctor ille sit mediae aetatis, & Solino supparis, vel qui non longe ab eo vixerit. Contra idem Lipsius iterum elegantia carminis abductos fuisse ait eos , qui Catullum ejus scriptorem esse censuissent, quum in imperio Augusti natum e versu Musdem troch. 73. Compertum sit. Cui sententiae quoque subscripsit Guhmannus ad Culle. Quin & P. Pithaeus PC. scribit, bonos illos viros fefellisse exemplar , quandoquidem in illo sane vetustissirio, & fidei multae, ex quo haec primum edita sint, MScr. non longo inter vallo piae cessisset Epith Iamium Q. Valerii Catulli: c Mus es. vix agnoscas, quod Pervigilii hujus auctor in Caesarum gratiam cecinerit. Et illa tamen aetatem arguere addidit quoque Pitharus) majorem omnino . quam quod ex hoc ipso Poemate vertas quosdam sacrificali suo carmini quasi inseruerit Fulgentius Aser Mytholog. lib. I. Petrus etiam Scriverius ad hoc Pervigilium animadvertit, si CATULLI esse hoc Carmen, Vel SENECAE denique, quod V N. C pari Bam
rhio lib. I 6. Ahers. cap. 6. unde Acmeitet ius citavit, aut cuipiam librario in mentem venismet existimaturus esset, tum ipsum de se vere statuere debuisse:
Praesertim cum idem C. Barthius altero loco lib. M. cap. 7. de eodem Poematio haesitantior loquatur : Auctor peristitii Veneris, inquiens , nec Catullus, nec Urbicarius, forte Se
Ambigo tamen & ego prosecto , an non ipse Scriserius magis ridicule ineptiat, qui nescio quem LUX URIUM auctorem hujus Pervigilii duxerit, & dixerit, quod ejus aliquot Epigrammata, Poematiaque in eo ipso MSc. CO-dice , quem a Cl. Salmaso commodatum accepisset, ubiti hoc carmen adscriptum comparuissent. Sed eamdem
76쪽
Plane causam erroremque fovet cum iis , qui ob similem rationem Catulli essie putaverant. Mintasque probat istud adhuc, quod exinde constitisse tradidit, eumdem Luxurium Carthagine scripsisse, floruisIeque sub Trasimundo Vandalorum Rege : sub quo certe Caesarem, Caesarumque Romanorum prosapiam nemo laudasset impune , uti quidem fecit Auctor Pervigilii. Quam sane ob rem tolerabilius ille credi potuisset cum Salmasio fuissse FLOR Us, qui sub imperio Hadriani vixit, cujusque meminit Spartianus, & cujus elegantissimum Historiae Romanae breviarium habemus. Tametsi & hunc Epigraphe Trochaicarum Ealogarum quas ab eodem Pervigilii auctore profectas Lipsus, Barthius, Pithmus, , alii sunt arbitrati videatur seduxiste. Non tam FL ORI enim insigniebantur titulo, quam FL o RDDU RUM, quae, uti Apules , det aliorum flori legorum excerpta, ita nuncupabantur, prout & Lucretius de se: Floriferis ut apes in saltibus omnia libant: Omnia nos itidem decerpimus aurea dicta. - Inter tot ergo summos, inque re literaria facile principes viros stylum interponere decretorium, periculosae plenum Opus aleae, cum Metteio pronunciamus:
Non nosyrum inter nos tantas componere lites.
Maneat ergo ANTIQUUM sanh, sed Α Δ Η Λ o M. CARMEN DE VERE, communiter ΡERUIGILIUM VENERIS dictum. JTITULUM Poematii hujus quod spectat , iidem jam laudati Viri, Aldus Romanus, & L l. GFrauus Itali, Erasmus Belga , & TU. Scaliger Celta , DE VERE inscriptum ostendere. Quem ut vocat errorem inde natum Scriverius autumat, quod versus intercalaris principio statim non lectitatus esset, sed initium poematis prius tale fuisset
Nam si ita ponatur-, ct supernumerarius ista unicus G-
77쪽
mittatur, tum carmen hoc recte ait constare XCII. ver-1ibus , uti quidem in Codice Salmasano scribi oportuisset, non vero XXII. ceu librarius depravisset. Verum enimvero P. Pithuus , & y. Lipsius , Virι incomparabiles , ex subscriptione: EXPLICIT PERvIGILIUM UENER is rectius , illud non tam VERI, quam VENERI fuisse
dictum , collegerunt. Sed quum tanta VERIS atque VENERI s reapselit necessitudo , quanta vocum quoque est adfinitas , ut illius prioris nomen e posteriori Contractuni suspicari quis possit; nemo sanc, mea sententia, a vero scopoque auctoris aberraturus esset, qui VENE- Ris quidem PERvIGILIUM & festam celebrationem; VERIS tamen Venereo plane tempore, Aprili puta, institutam dixerit , atque sic Iuncti in utrique consecratum praeconium duxerit. Antiqua namque regundi illius mensis controversia Veri Venerique fuit , quam Venereus isse Vates IV. Fasorum tetigit, e quo unum & alterum versum , quod praeclare carmen praesens & ejus quasi summam metaphrallice nobis eIplanent, excerpere non pigebit. Puo non Livor abis y Sunt qui tibi mensis honorem Eripuisse velint, invideantque, VENUS. Nam quia U E R aperit tunc omnia: densaque cedit Frigoris aqperitas furtaque terra paris:
Aprilem memorant ab aperto tempore dictum ruuem Venus iniectά vindicat alma manu. Lua quidem totum dignissima temperat annum: Illa tenet nullo regna minora Deo. Turaque dat caelo, terrae ces natalibus undis, Perque suos initus continet omne genus.
Illa Deos omnes longum es numerare creavit IIlla satis causas arboribusque dedit.
Illa rudes animos hominum contraxist in unum:
Et docuit jungi cum pare quemque βά. quid genus omne creat volucrum, nis blanda voluptas 'Nec coeant pecudes, s levis absit Amor. Vis eadem, lato quodcunque sub aequore vivit, Servat: N innumeris piscibus implet aquas.
Sed & idem dirim OΦidias nobiscum ita illam VENERIS V E R I S Q u E litem tandem decidit;
78쪽
Nec VENERI tempus , quam V E R , erat aptius uia a lum :Vere nitent terrae, Vere remissus ager. Eiformosa Venus formoso tempore digna est. Quid λ quod ipsum animorum motum , qui fit a natura per aeris temperiem , dixerint Venerem, quod non modo ipsa exinde gignatur Venus, sed & omnia animalia ad procreandum impellat, inde rerum Omnium procreatricem vocarunt antiqui cum illa sit praecipue Vorni temporis benignitas. Quemadmodum Natalis Comes l. s. mythol. c. I 3. ex initio Lucretii , a. Georg. Virgil. quae loca alibi adducemus, confirmavit. Atque ab hac mente nec ablusisse video Lipsum, quum ita scriberet: Ex titulo non ignotum argumentum. Laudatio enim Veneris fuit, compo ita quasi per occasionem pervigilii Uerni, scit. ) quod tres ipsas noctes in honorem Deae agebant. Facit illuc versus in hoc carmine qa. Iam tribus choros videres feriatos noctibus. Et illa Plauti Curculione act. I. s. 3. P. 23'. Quid tu Vmeri pervigilare te vomisi Phaedrome y , Ram hoc quidem haud multo pos luce lucebit. Et licet pervigilandi honos vulgatus quoque in caeteros Deos , ut anniversarius ille Fortunae apud Suetonium iis Gulba cap. q. Cereris apud Tacitum, Priapi apud Arbitrum, cujus magna pars desideratur : attamen Veneris cum primis nobile & quasi proprium fuit pervigilium , exquisitissi te ita nuncupatum, quod sacris nocturnis pudoreque va Cautibus praecipue gauderet haec Diva : illa proinde Noctis vigila Plauto l. cit. valde apposito invocatur epithe to , quae Noctiluca Laevis antiquissimo Poetae; φιλο-- γ , pervigilium cupiens, Orpheo , cujus palaestram Casisae Plautinae Prologographus vocavit excubias. Amat enim hoc numen , si quod aliud otiosos dies , operosas & pervigiles ut cum Apuleis e lib. Io. loquar) noctes. Graecis itaque ira
vigiliam redditur. Quale Veneri triduanum, vel verius
79쪽
trinox, si ita loqui liperet aut sane per totidem excubias pernox debebatur, varia Divae illius elogia concelebrans. Quae cum initio ab uno saltem & altero amantum decantata essent, veluti Naso eodem A. Fasorum subindicavit: Primus amans carmen, vigilatum nocte negata, Dicitur ad clausas concinuisse fores :Postea a quamplurimis pervigilia hujusmodi junctim convivio, cantu & tripudio ad furorem usque celebrata. Ut non abs re AUCTOR LIBRI SAPIENTIAE cap. XIV. v. 23. talia in Deorum gentilium honorem peregrino ritu instituta pervigilia infantie plenas vigilias vocaverit , ceu in- faniam sequi & antecedere insomnia solet. Qitas etiam Hispanus Interpres Cassiodorus Reinius reddidit Vigilias de otros ritos lienas de locvra : Sebasianus vero Castalis infanas ex aliis ritibus bacchationes agitare cum dixistet , rem ipsam detegere visus est. Nihil enim aliud illiusmodi pervigilia, quam luxuriosorum , ebriosiorum litan .e ut Rabe-Lesii internes jocatur fuere, quae fere a vino incalescerent. Veneris ergo ut nocte pervigili & oleo lucerna &vino calix abundet ipsus Aput ejus lib. 2. Mil. requirit. Ceu Bacchus juxta eumdem est Veneris armiger, si sit moderatus : alioquin largius merum somnum profundum conciliat, & Amores averruncat, juxta Antholog. lib. a.
Hine jam & C. Plinii Epigrammati dies oritur: Huc mihi vos largo spumantia pocula vino Ut calefactus Amor pervigilare velit. Ardenti Baccho succenditur ignis Amoris: vNam sunt unanimi Bacchus Amorque Dii. Et sic Noster infra v. ΑΠ
Nec Ceres, nec Bacchus absunt, nec Poetarum Deus e
80쪽
CARMEN ipsum quod jam concernit, videri & illud ali- eui incondita bacchantium & ad rythmum qualemcuu que saltantium cantilena: verum utque adeo se praeelaris Viris adprobavit hoc pervigilium , ut doctissimis lucubrationibus nocturnum illud sacrum illustrare non fuerint dedignati. Vernans quippe & floridum utique illud est, &haud invita natum Venere, nec eadem aus Ueris temperie indignum , vereque 'A'ομίαν, προξενει , ut est apud Achillem Tatium, in divino Rosiae Encomio, atque adeo . Tam liquidum, tam dulce sonat, ut non ego malim, Quod Peligna legunt examina, lambere nectar.
ano Meilesio ita contestante, & ante ipsum Tuso quoque Lipso juste venustatem Uenetii hujus Pervigili collaudante : Elegans mehercle, inquit,' ta quantivis pretii carmen , molle, tenerum, sed Romanis , ut so ssicam , non Alexandri -
is deliciis. Qui Vir si prudentissimus & sagacissimus est,
vel ipsius Scrimerii, Aristarchi severi calculo, cur ergb tantopere hoc illius judicium reprehendere ausus est λ Nimirum ut Luxurium suum Carthaginiensem opusculo huic adsereret auctorem , stylum ejus inaequalem , qualis esset Afris, & quales Cicero Cordubenses Poetas dixisset, pingue quiddam sonantes, ac peregrinum, accusavit. Nec dubitavit ad V. C. Petri Pithaei sufflagium Iprovocare, ut qui fragmenta haec sane antiqua , sive Catulli, sive alterius sint, Medicorum pueris commendasset. Quasi scit. desperatum hoc carmen puerile credidisset: cum παπις ι & pueri, seu filii medicorum, pro iummis atque ex perientissimis medicis haud raro accipiantur. Λudiamus potius ipsum P. Pithaeum, ut exinde incorruptam de ejus animo sententiam proferre valeamus. , Ita vero in Lutetia na Petronii editione apud Mamertum Patisionium typographum Regium, ubi sub finem adjecta sunt Veterum quorumdam Poetarum carmina non dissimilis argumenti, quos Errones Venereos adpellarunt , quorum principem locum
obtinet hoc Pervigilium Veneris ; ita , inquam , Pithaeus ille praefatus est P .