장음표시 사용
91쪽
Collis o Heliconii , Cultor, Uraniae genus, Pui rapis teneram ad virum Virginem, o wmenaee fmen, 'men o hymenaees Atque ita nec Noster male Theocriti & Catulli exemplo auspicatus est ab ejusmodi adloquio, quo juvenes pariter& viros, virgines & foeminas , coelibes & viduos ad am rem Convocaturus & concitaturus , eosdem crebrius inclamate & interpellare voluit. Ut proinde versus iste non modo sit intercalaris, sed verus Veneris Calator , quemadmodum in Glo . e ἰερέων adparitor seu viator ille sacerdotum & ad sacra citans alios , ut & in GLYC. Viari Minister sacrorum ita redditur. Sic autem videtur Calator hic inclamare & excitare Deos & homines:
Cras amet, qui numquam amavit I quique amavit,
Quemadmodum tale est praeconium apud Arnobium lib. 7. -υ. gent. fol. I .
. Tunc liquore de superno, spumeo ponti e globo,
Carulas inter eatervas, inter θ bipedes equos , . Fecit undantem Dionen de maritis imbribus.J
Amicus ille Lipsit Pitharus haec quidem sic postea emendavit , cum ab initio legere coepisset: Funo rore desupernis. Sibi vero apud Douetam fabulanti hanc correctionem feliciter sub manu natam esse idem ait Lipsius:
nunc cruore desuperno aes meo linti ὸ llabo.
92쪽
Additque nil clatius esse posse : tangi enim fabulam, qua Venus e spuma maris nata fingatur, & e sanguine pro-lium ut honeste dicat coeli. Tibullus lib. I. Meg. II, qO.
Is Venerem rabido sentiet esse mari. Εξ Arnobius lib. q. Numquid a nobis dicitur ex pelagi spuma & ex Coeli senitalibus amputatis Cythereae Veneris Concretum coaluisse candorem p Fulgentias ita lib. a. Exsectis falce Saturni Virilibus atque in mare proiectis, quod Venus nata fertur, Poetica vanitas proponere voluit, quod vires Chroni seu Temporis , id est, fruges falce abscissae, & in humores viscerum, velut in mare projectae, libidinem saturitate gignant, necesse sit. Va=ro de L. L. m. q. pag. I 6. Poetae de caelo semen igneum cecidisse dicunt in mare , ac notam e spumis Venerem , conjunctione ignis & humoris. Quo nomine aliquis forte legerit: .
Tunc ea re desuperno ac spumeo ponti globo.
Iulius quoque Solinus in fragmento Pontieo de Venere:
Parturiente salo, divisi germinis insu, Spumea purpurei dum sanguinat unda profundῖ, seris ὸ pelago, placido Dea profata partu. Quod Apuleius ita extulerat lib. q. Deam, quam caerulum profundum pelagi peperit & ros spumantium fluctuum educavit, novo coelestium stellarum germine non maria .sed terras pullulasse. Sane Venus dicta, seu quod c maris spuma sit nata juxta Hesiodum fg' Macrobium lib. s. Salu . cap. 8. Ad quem locum laudat Uacius Pontantis istud, supra hanc ipsam Deam decenti orationis velo in ejusdem pemigilio scriptum :
Tunc cruore desuperno.ac spumeo ponti globo M.
Retinens Lipsianam lectionem. Sic apud Anacreontem r
93쪽
Seu, ut Ariseoteli lib. 2. de Generat. animal. cap. a. placuit , quod seminis natura & concitatio sit & spumosa ,& non aliud, quam spuma sanguinis & supernatans. Vel quod sicut spuma, libido momentaliter surgat, α In nihllum veniat, Fulgent. lib. a. mihol. Ego tamen fortaue &sic versum istum reposuerim a
Fecit undansem Dione de maritis imbruus. Quanquam enim in versu hoc sequenti Lipsius scriberε
Dionen voluit, cumque deesse videret Veneris auctorem, vel, qui fecisset illam undantem ventoque fluctuantem, sex ergo vel septem versiculos hic amissos desideravit. Verum ego vulgatam lectionem vel ideo quoque retinuerim, cum ita nihil deficiat, utpote, cum DIONE noti semper Venus, sed Veneris aliquando mater praedicetur. ut apud Ciceronem in a. de Natur. Deor. Tertia Venus )Jove nata, & Dione , quae nupsit Vulcano. qu1mque νεω- Q-, juniorem & popularem Plato in Convivio vocav1t. Quamobrem & Neocritus s. 'racusas , Κοπω Δωδεα in & Apollodorus lib. I. Biblioth. ac Phornutus pag. 72. A Διώ Arevocant. Arnobio tib I. Dionaea Venus proles dicitur. Unde nobis Orta est alta correctio.
Et quamvis hic praetulerim de marinis imbribus ,
propterea, qubi ter ita maritos imbres repetierit , non sine tautologiae Crimi. : tamen, quia L 3sio sane quam eleganter mariti imbres cruor & spuma dici videntur , permittamus. Virus autem semen aliquando dicitur, atque idem Quoque sanguis, optime scit . elaboratus. Plinius fib. 2I. cap. II. Virus verrinum e strophi in coitu exceptum, priusquam terram adtingat, gravitati aurium prodest. Ier-rullianus de anima cap. 27. Genitale virus expellere VoluptMtis ultimae aestam dicit. Quin & apud Lωcretium sibi a. pro virtute naturali juxta Nonium accipit i ta
94쪽
semare , condere virὀιCumprimis et tem marinae aquae convenit, quae vetustate virus deponere dicitur Plinio lib. 3I. cap. 8. Ipse Petras quoque Scriverius, cum diserte in Pithaeano legi vidisset, Dione, ita hoc distichon tentavit:
Tum eruore de superno spumeum ponti globum
Fecit undantem Dione de maritis imbribus. Et si euiquam displiceat fecit, legat is eodem non admodum reclamante: Excis. Quanquam Salmasius fecit, procreavit , idiotismo illius aevi dictum arbitretur , ut apud Seholiasten yuvenalis: Si tres liberos fecerit, pro, procreaverit. Unde & idem Salmasias clare in suo exemplari ita
Iegi adtestatus est, sicuti & ad Solisem pag. 17 7. citavit: ρe ervire de superbo spumeo pontus globo Fecit undantem Dionen de maritis imbribus. Superbo autem pro superno dictum putat, & spumeum N
bum pro spuma in globum. conformata , uti saepe visitur. Quod autem Venus nata e Iove & Dione creditum , ideo factum , quoniam cupiditas procreandi e calore concipitur , & ex illa inferiore corruptibilique elementorum uia aeria. Nat. Comes. Uers. 1 o. qui inter duos istos jam enarratos medius, Caruus inter cateτvas inter
Caerulus grex Nereidum, ut Seneca Hippol o vers. 331'. I quitur , hic intelligitur, & Neptunii equi, quales & Pro reo apud Virgilium A. Georg. vers. 388.
qui juncto bipedum curru metitur equoram.
Qualesque hippocampi, qui priores pedes habent, posterioribus carent , & pontum remigant , Statio quoque I. Achilleiae describuntur: ' a
Pone natam, deis que pedum vestigia coada.
95쪽
Ut adnotavit doctissimus Melietius. Haud absimiliter apud Apul. lib. q. metam. Veneri, fluctuum spumeum rorem cal canti, adsunt Nerei filiae , chorum canentes & Portunus caerulis barbis hispidus , & currus bijuges subnatant alii. Marius Victor. lib. 3.
Icarium Notus ut confidens famine tranai, Caerula verrentes sc freta Nereides.
Uers Ιχ. Cras amet , qui numquam amaviti quique amavit, cras amet. J
Nihil hine deperditum fuisse, tametsi de subito intercalaris iste recurrat , jam tum ad v. I. & II. praecedentem satis evictum. Nam quemadmodum in prima stropha ita namque proprie in fabulis versus eos , quos Chorus ad populum spectatoresque conversus pronunciabat, atque in altera parte theatri decantabat , adpellatos fuisse Commensator insophanis in Nebulis nos docuit) totius Mundi fit omnium, quae in isto Universo contineantur, Ortus universaliter quoque nos ad amorem & Venereae copulae complicationem invitasset : in sequenti vero ipsam quoque pulcherrimam Anadyomenen haud aliter , quam hJovis Dionesque congressu natam ostendisset, & satis Jam de re , tegi potius , quam propalari eX petente , in virginum , verba nupta abhorrentium, praesentia dixisset , statim ala upit , ne in limine offenderet, e Iemplo potius ipssis Veneris factis, quam sordida navitate ejus puellas permoturus. Vers. I 3. 1ego cum P tharar
fa gemmans purpurantem pingiι annum floribus: θ
Sed cum vetas Poeta in laudibus hortuli dixisset: Hores nitescunt discolore germine, Ping tque terram gemmeis honoribus.
Id est, gemmarum instar lucentibus, inde Lissus Iegi posse
96쪽
gemmeis in trochaico isto putavit, sed syllaba sic abundaret , nisi forte gemmeis legerit, ut dissyllabum , ceu Scri- verius voluit, qui apud Prudentium sanguineis θm. I. in simili trochaico observavit. Unde fortean quoque factum, quod in Salmasano Codice legetetur; ipsa gemmis Purpurantem : quamvis & ipse ibidem praemiserit: ipsa gemmas purpurantem. Atque hinc nobis, ut Buchnero quoque admenantium, magis adridet prius illud gemmans. Nam& Lucretius habet lib. 2.
herbas gemmantes rore recenti.
Et Prudentius Hamarast. vers. 239. gemmantia germina: nec non Dracontio Hexaem. locus describitur vers. M. Horibus ambrosis gemmato tertice pictus. Vomannus quoque Scholassicus Poeta in Catalea. Vir I. cum quatuor anni tempestates variaret: Her pingit vario gemmantia prata colore. ..
Et ipsemet Archipoeta in Culice vers. 69.
Furida cilis tellas gemmantes picta per herbas Vere notas dulci disincta coloribus arva. iUbi inspici poterit nubmannus versum hunc Pervigilii I . . laudans & ex allegatis Lucretii versiculis herbas rore gemmantes explicans illas, quas ut Pervigilium loquitur' Humor ille, quem serenis astra rorant noctibus, quibusdam veluti oculis aut gemmis illustrat. Venus Igitur gemmans ita hic sumitur pro eo, quod est reuidens, vel gemmarum in modum resplendens, ut apud eumdem Dra
97쪽
Orbe micant gemino gemmantia lumina visu. Et sie Columella lib. IO. Iam Phogiae Loti gemmantia lumina promunt, nisi quis active accipere velit , gemmans , id est, gemmas protrudens & oculos, prout Nicol. Perottus explicat illud Colamellae: cum primum gemmare vices incipiunt. id est, gemmas emittere: sic in Solini Polyhisoris Pontico
ad Venerem: t . - - Tui primum caussitas aether
rigeram faciem nitido gemmavit Obmpo. A quo & Dracontii adlatum passivum est: gemmato vertice; & Martialis gemmati calices & aurum, lib. I q. epigr. IAE.
Hic ubi sidereo moles gemmata colosso. Sicuti purpurare hic quidem ceu neutrum sumitur , annus purpurans , id est , Ver purpureum ; luido vero lib. 6. Veluti activum usurpatur, cum Horae omnia floribus pur- purare dicuntur. Et apud eumdem A maraum aureum lib. Minsigniter praesens versiculus illustratur , Cum ait : quod Ver in ipso ortu jam gemmulis floridis cuncta depingeret , & jam purpureo nitore prata vestiret. Quasi Ver pictor quidam mundi esset, qui colorum varietate multijuga suam variaret distingueretque tabellam; prout est Φοινιιιαβε-
φν ἔαρ Pindaro Pith. q. Pingis , in Φarios terrefria sidera fores. in Columell. lib. X. Quumque flores isti gemmei Veris felix' autumni puerperium polliceantur, veluti Fortunatus de Vi . te florescente argutatur Cortice de matris tenera lanugine surge F, Praeparat ad partum tingida gemma suum.
98쪽
Quocirca post versum illum I 3. composite admodum sequitur
, Vers i . fa tu gentes papillas de Favoni spiritu
Urget in toros tepentes, ipsa roris lucidi, His aura quem reliquit, spargit humenteis aquas.JUti quidem Pithaeus cum L 'M , cum quibus & meitetit
scholia faciunt, sed quae omnia ad verbum e Turnebo lib. 2s.co' 3O. hausta, cum ita scripsit: Turgere, aut tumere, inquit, proprie virginum est, quarum plena pubertate habi-
tuS viro maturus est, toto velut corpore tumescente, prae
sertim pectore & mammis. Unde & tumida Virginitas i Papinio dicitur a. Theb. & Θpriano in Sodoma de Lothi filiabus
Virginitas in fore tumet. Pulchre Martialis lib. 8. 0 gr. 64. 'Et talis tumor excitat papillas,siuales cruda wiro puella servat. Scraterius tamen cum Salmasio, manuscripto hujus fulti, de plano legi deprehenderunt
i a surgentes papillas de Favoni spiritu
Urget in notos penates. ' 'Quod rectum quoque putabat flius Doueta in me Notar. in Triumviros Cat. Tib. Prop. At vero ejus interpretatio judicio Scriveris frivola, cum surgentes papillas interpretaretur tumescentes ac sororiantes, & veluti strophio obnitentes, atque voce Catulliana luctantes, quasque horridulas Plaurus in Pseudolo vocasset, id est , prominentes & exstantes, ut nubmannus ad morettim scripsit & Doueae subscripsit. Quae ipsae tamen papillarum oppressiunculae Scriverio visa: Vere horridulae . Nec enim vult auctor, inquit, surgente papillas de Favonii spiritu Venerem compressisse, & soro riantes cocrcuisse strophiis aut gonis. Longe aliud est, E a - quod
99쪽
quod hic latet : melius me divinet, qui se id posse speret. Dicit igitur, Rosas surgentes de Favonii spiritu, Venerem
ursisse maritis suis imbribus, in hunc aut illum usum. Ρapillae sunt rosarum alabastri; & prima germina, atque Camlices nondum dehiscentes, sed convolutis foliorum catenulis conniventes. Haec Scriverius. Et pauia inferius ad , vers. 2s. Virgines papillas iterum vult este rosarum , ubi Lipsum & alios interpretes mitere natare, & in tenebris palpare censuit. Sed nec nobis sudum illud Scriverianum satis liquidb adparet , quod aliis veluti e crepusculo conjectandum adhuc reliquit. Somniat ille , Femigilii hujus XIV. versibus a Ia. ad 27. nonnisi de rosis sermonem esse, quod profecto secus se habet. Nimirum cum in Ueneris elogio divinum ejus ortum praedicasset, similiter, ut Auctor Pontici fragmenti, statim subsunxit, quomodo ejusdem Divae numine cuncta foecundarentur, ut idem iterum Solinus ad eamdem Venerem:
- - Tufetibus auges' Cuncta suis: totus pariter tibi parturit orbis. Haud absimiliter sane, quam Lucretius lib. s.
Orssine eum videas tam certo cuncta creari:
It Ver , , Venus , Veneris praenuncius aut/Pennatus graditur, Zephrus vestigia propter z- Hora quibus maser praespargens ante viai Cuncta coloribus egregiis es' odoribus opplet. Inde loci sequitur calor aridus, eae comes una Pulverulenta Ceres ,c.
Itaque generatim praemisit , quod & amico cuidam Seriserii placuit, cui propterea legi posse in mentem venerat: Urget in nodos tenaces. J
Venerem surgentes, seu, ut Martialis vocavit, crescentes suas papillas nodis & strophiis coercuisse , vel etiam ipsam Venerem leni Zephyri flatu tumefactas papillas in toros tepentes unxisse, prout luidi verbis unguento fragran-
tissimo proluvium libidinis suscitatur. Quod nec Melteio improbatum, qui inde legit:
100쪽
Unguet in toros tepentes, eo quod Lipsius aliique edidissent: Urguet. Inde porro illa ipsa Diva, ut similiter & terram inungat, &veluti praegnantem faciat, roris lucidi, noctis aura relictas, guttulas foecundissimas undique spargit. Sed tamen praevalet merito apud nos illud inget, nec ullum turbet scriptum fulsis Urguet veIeri more , ut videmus in Varronis disticho: qui pote plus uraeuet, pisces ut sepὸ minutos
magnae comes, ut aves enecat accipiter.
Vers r 6. Non immerito Salmasus, ut & yanus I Uerius, atque Mettet ius a Lipso Scriveris secessum faciunt, quum hic corrigerent:
exemplo Virgilii Caim venti posvire, omni ue repente resedit
Ipsa enim Dione spargit humorem roris , quem relinquit aura lucidae noctis, quae ipsa saepe noctis aura Omnem humorem roremque exsugit,& exsorbet, praecipue si sit vehementior. Ubi minima est aura nocturna , tum solet esse mane maxima roris Copia, ceu testatur Salmasus. Summatim ut de his tribus versiculis dicamus, expressos illos esse , ut plures alios , de a. Georg. Virgil. e graphici Ueris adumbratione, a vers. 32 . penitus persuasi 1umus: Vere tument terrae, genitalia femina poscunt: Tum pater omnipotens foecundis imbribus aether Conjugis in gremium laetae descendit, , inde Parturit almus ager; Zepfrique tepentibus auris Laxant arva sinus e superat tener omnibus humor r- nec metuit surgentes pampinus Austros. Hoc fundamento corruit Scriderii structura , nostra autem haec nititur correctio: