장음표시 사용
101쪽
Ipsa surgentis papillas de Favon; spiritu
Turget in toros tepentes: ipsa roris lucidi, Noctis aura quem reliquit, spargit humentes aquas. id est, Domina Venus, procreationis praeses, simul ac reserata viget genitabilis aura Favoni, tui canit Lucretias quoad proprias turgida fit papillas, atque propterea & ipsa
quoque omnia foecundatura, toros tepentes & concubitum desiderat, & hinc terrae quoque fructificationem sollicit,
Vers. I . Iterum Liuius pro parte emendavit: Et micant lac ma trementes. Intelligit autem guttulas illas e rore subsilientes, & lascivientcs. Reliquum se non posse, ultro confessus est: Lemnusium vero sic ait supplevisse: decassivo pondere. unica voce, sicut & P. St. Verbesius, praedecessor noser, illud in miscellaneis suis haud dubie hinc mutuatus expressit: Tam rore decassivo
Suae maritus imber Faec undat arva terraro
Melieitis ponit pro deciduo decidivo e Nonio, uti recidivus dicitur. Sed Scriba iste Batavus ita scripsit, versui, quod putabat, consulturus: Lacrima micant trementes de cadiso pondere. quod nostro Auctori perquam essent familiares illae elegantiae : de Favonii spiritu , de caduco pondere, de cruore , osculis. Atque sic etiam Salmasius dilerte in veteri codice: Emicaut lac ma trementes de caduco pondere. ut sit sensus : Lacrymae roris, pondere ipso dum cadunt, trementes emicant. Sed ego ad scripturam veterem, quam
102쪽
Lipsius habet, deladum pondere, noirminus prope accedere arbitrabar, si versus iste ita exararetur: Et micant Lorma trementes de rosarum pondere. id est, de rosis gravitate roris conquiniscentibus & caput inclinantibus. Ita namque Auctor Idyllii εἰς υ
Tam matutinum vario gemmantia fore Prata bibunt tenerem rorem, caldicesque rosarum Dum sese lento pandunt conamine, rident.
Sicuti vertit Riiterabusus in Anthol. lib. I. in Me. Vel sane ita quoque non male scriberetur: Et micant lacrymae trementes vitium de vulnere. Ab oculis namque vitium ad rosas speciatim jam progredi videtur. Nec aliter in Archetypo Georg. 2. Virgil. - nec metuit surgentes pampinus austros, Aut actum coelo magnis Aquilonibus imbrem: Sed trussit gemmas. Atque sic Christianus Poeta Fortunatus in Θmno Paschali, quo multis idem vernum tempus depinxit, cecinit Caudice desecto lacomat sua gaudia palmes, Unde merum tribuat, dat mori: vitis aquas.' Suspicabar etiam prius:
Vers I 8. Gutta praeceps orbe parvio sustinet casus suosd
Quasi roS matutinus, superveniente Sole, de tectis sensim stillet, ita, ut guttulae, tametsi in praecipitio positae, in semeti pias collectae, casum quodammodo sumaminent. Sed tamen , ut quod res est, fatear, vel hic posterior versus
103쪽
adserit illud caduco vel radivo in versu priore. Id enim videtur dicere Pernoctator : Quum Venus imbrica roris Iucentis guttulas longe lateque mane diffuderit, emicant illae ad instar lacrimularum, urgente suo pondusculo tremulae, ut jamjam casurae videantur, & nihilominus tamen ob figuram Orbicularem a Casu retinentur. Atque in rinsmodi maceratione & humectatione atque commistione elementorum vim Veneris potissimam regnare Euripides demonstratum ivit.
Euucleabo robur ipsa re Deae. Amavit imbrem terra ; cum sceum solum es, Non es ferax squalore, poscitque humidum r atque caelum pluribus plenam imbribus Ob hane Deam terris deorsum cedere. Ubi diao miscentur isa, unώmque Ν, scuntur inde euncta, quae πos nutriunt, Ob quae viret vj tque vis mortalium.
Citavit Arist. 8. Et hic. Athenaeus I 3. & Stobaeus in Pss
Vers I9. In pudorem florulenta prodierunt purpura. JIta Pitharus. Nec abs re sa/icit: suspicetur quis &haec,
& alia quaedam in hoc carmine confusa, nec suo loco posita. Scriverio prorsus idem Visum, nec pauca desiderari in hoc poemate. Quod si verum est, liceat quaedam aliter ponere , & alias simul lectiones exponere. Nam quid tentare nocebit λ .
Tum Chroni vi de stiperna P spumeum ponti Tum calore desuperno rubum
104쪽
Cartilas inter catemas, inter θ bipedes equos ;Fecit undantem Dione de maritis imbribus. Cras amet, qui numquam amavit; quique amavit , craS amet.
Facta Cypris de cruore, deque Amoris ossulis, Deque gemmis , deque flammis, deque Solis purpuris; fa gemmeli purpurantem pingit annum floribus: Osurgentes favillas de Farvoni Biritu
Urguet in focos tepentes 2 i a roris lucidi Noctis aura quem reliquis, spargit humentes aquas. Emicant lacrima trementes decidivo pondere: Gutta praceps orbe parvo sustinet casus suos. . , ne pudorem florulenta prodiderunt purpura. Hu-or algens, quem serenis Ura sudant noctibus, Mane virgineas papillas solvit humenti peplo. Ipse jussit, mane ut uda virgines nubant rosa a
Cras ruborem, qui latebat veste tec7us ignea, Unico , marita, nodo non pudebit solvere. Videat Lector, quam eleganter haec omnia Correspondeant, & quadrent invicem l Illa videlicet Diva, quae de cruore & gemmis est, gemmeis quoque floribus purpurantem annum, seu ver pingit; & quae calore de superno, deque flammis orta est , latitantes quoque sub cinere amoris ignes , atque favillas flabris Favonii excit, atque ventilat , inque notos , Vel etiam nudos penates, aut fo-COS quoque tepentes propellit & effundit: Quae denique de Chroni maritis imbribus , spumeoque ponti globo profecta, & inter caerulas catervas reperta est , ea ipsa quoque rorem nocturnum circumfert, & guttatim destillat. At quae de Solis purpuris, seu aurora prodiit, rosas quoque purpureas produxit; easque noctu, velut a partu balneatas, postero statim die e virginibus maritas fieri voluit, ut loquitur Salmasus. De mane scilicet papillatum earum corymbum humenti peplo solvens, inque nuptias simul proritans, ut in Crastinum tandem omnem ruborem, veluti nuptae jam deponant, hoc est, jubet illa ex clausis ac tectis, ut erant in calycibus suis , aperiri & expandi. Quocirca rosam ipsam Venus adloquitur verbis Salmori: .
105쪽
Cras, inquit, o marita, quae antea Virgo fueras, non pudebit te ruborem, qui veste ignea calycis tectus latebat, unico nodo solvere, & in apertum prodere. Quam ad rem compendio quoque demonstrandum egregie faciet gemmula B. Hiero mi Epist. 26. ad Pammachium , Consolat. super obitu Paulinie Uxoris: Quis parturientem rosam,& papillatum corymbum , antequam in calathum fundatur orbis , & tota rubentium foliorum pandatur ambitio , immaturi' demessum , aequis oculis Inarcescere Videat p Exindeque vetus Epigramma hactenus ineditum, quod ex codice Salmasi destripsit Scriverius , confectum arbitror: O quales ego mane Rosas procedere Oidilmsebantur adhuc: neque erat par omnibus aetaI IPrima papillatos ducebat spica corymbos;
Altera puniceos apices umbone levabat; Tertia non totum calathi patefecerat orbem; Puarta smul nituit mutato tegmine floris. Dum levat uua caput, diamque explicat altera nodum, Huic dum virgineus pudor ex uatur amicIu,
Ne pereant, lege mane Rosam ; cito virgo senescit. Evolvatur quoque E dyllium de Rinis inter Catalecta Virgiliana haud dubie quoque Scholastici alicujus Poetae , quale fuit & istud , quod Jam recitavimus. Eidemque geminum est & hoc similis alicujus in eodem argumento praeexercitamentum λον : quod tametsi de foribus, & rosis praesertim agat , non propterea Furi est, sicuti eo nomine deceptum videmus & Salmasium, qui hoc primus ad sortie Aueu e Scriptores exhibuit, & Opitium, qui Ger manice loqui illud docuit. Ita autem habet Venerunt aliquando Rose: proh Veris amaenitigenium J una dies Vendit spicula sorum;
Altera n midas nodo maiore tumentes Tertia Iam calathos: totum lux quarta perexitFAris opus: Pereunt hodie, nis mane legantur. Sed e diverticulo in semitami atque ordinem Vulgarem carminis noliri porro persequamur. Ubi tamen phras Scri Periaπά fatuum, insulsum, atque ineptum arbitramur, quod
106쪽
quod idem Seriverius versum istum I9. ita voluerit corri-Pere , non corrigere 2 .
In pudorem floris Enna prodierunt purpurae. Quanto melius Salmasius: Hinc pudorem florulenta prodiderunt purpura.
Id est , purpureae rosae ab illis roris guttis perspersae prodiderunt ruborem, qui eleganti metaphora Eudor dicitur, ut, aurora pudori color Laevio apud Geli. lib. I9. cap. 7. Cum prius calycis nodo tectus latitaret. Nam & Fabius Planc ades Fulgentius illam voculam in sua imitatione ita retinuit: Guttulas tibi florulenta mane rorant purpura. Absque quo si fuimet, elegissem ego rorulentae. Haec enim causa est, cur se flores aperiant, quia rore maceratae :Dum teretes per prata mkant luduntque pruinae, Stillaque flammeolis dependet vitrea calthis. Uti Tagautius, novus quidem, sed egregius Poeta cecinit. Sed Verbesus quoque vers. hunc I9. N 6. supra in Epithalamio .noseri Corvini aemulatus est parili trochaico: Imperator magne coeli, Puppiter summi 'ovis, Purpura jam florulenta Finge currum ruraeis
Humor ille, quem serenis Ura rorant noctibus, Mane virgineas papillas fisit humenti peplo.
Lipsus has vietines papillas rescribens, nondum compressas& maritas interpretatur. Quod irrisit Seriverius: Cum tamen nec ipse negare possit , si vel de rosis intelligatur, eas quoque virgines maritis & manu veluti comprenas Opponi. Malim autem virgineas papillas, ut ab initio scriptum,
107쪽
nam sequenti statim versu virgines rose redeunt. Integer vero versus ille χO. apud modo allegatum Afrum I t8oIο-gum lib. I, ita legitur: Humor algens, quem serenis astra sudant noctibus. Sudant pro rorant. Unde ipse quondam argutabar :Humor algens, quem serenis astra plorant noctiis , Vel uti viam praeiverat Lucretius lib. I.
Frigidus humor , Meritus flent omnia succis. Columella tib 1 o. similiter: Aut fons illacrimat putei non sede profunda. De serenis noctibus vid. Barshium ad Claudian. Pro umen-ri peplo , qua humor solvit papillas , exoptarem Veiuventi, aut udanti; modo namque umentes aquar adfuerant. Dicitur autem peplum noctis, uti Varroni Atacino sn ca n.
de Luna , & astrimi cum peplum Capellae lib. 6. atque Pu gemis peplum stet latum. Ver ZZ.
O jussit , mane ut uda virgines nubant rose , fa aprino de cruore, deque amoris osculis, Deque gemmis, deque stammis , deque Solis purpuris. IPost Dotitam quidem & Pithaeum Lipsus haec ita, & addit:
Venus jussit, ut mane virgines tegant se ornentque, atque adeo prisci velandi significatione nubant udis ab humore noctis & quasi ebriis rosis , & quae a sanguine Adonis, quem aper occiderat , ruborem traTerunt. FU ergo ., tinctae , sive perfusae , nisi quis eligat Fuscae. Sed Scraveris iterum ridiculus est aprinus cruor , pro Monidis , quem aper occiderat. Mavult igitur legi:
108쪽
Quod & nos approbamus, non tamen in casu gignendi, sed recto. De ipsa siquidem Venere, ut antea demonstravimus, non de rosis hic versus loquitur , uti nec sequens. Proinde nec Lipsius quoque rem acu hic tetigit, quando indicem huc protendens, ros illis nullum Rubinum, nutilum ignem , nuli que purpuram rubicundiorem pronunciavit. Non abnuimus quidem Fabio m ML lib. a. Veneri quoque rosas in tutelam adjectas , quod eae & rubeant& pungant ; uti & libido rubet verecundiae opprΟ-brio , pungitque peccati acuIeo: & sicuti rosa delectat quidem, sed celerrime transit : ita & libido libet momentaliter, & fugit dolet perenniter. Non ignoramus quoque rosas Veneris sanguine tinctas erubuisse, atque lacrimis oculo stillantibus alias quoque enatas , uti Bion de hac re
At verb illud prius & senis me ita transversum abripuit, ut rosas hic fundi vel crescere posse non capiam, sed trajectione omnino opus hic esse existimem. Et ne quid dissimulem , nondum sane mihimet ipse , nec alii in vers. 23. satisfecerunt. Sensus quidem hic esse debuit, quod Venus ipsa, quae ex humido semine, & in humido nata elemento,
virgines quoque suas rosas nupturientes humore gaudere voluerit. Quare nescio, an non versiculas iste tantopere depravatus:
prius de cruore, deque amoris oculis. ita quam proxime sit constituendus:
Tufa Curis de ervire, deque Amoris offusis.
Nisi quis pro oculis, quos etiam Dn. Barthius ad Calpurnii Eclog. s. hic a novit, sed metri ratio non patitur, ocelluli exigat. Nam & Venus, seu libido inde nata, ἡ ν, τῶ artari ἐσι, visus veluti ansa adfectes Venetisque est Stobino
109쪽
serm. 4. Video tamen ab aliis praeferri Amoris osculis ; queis forem hunc volunt coaluisse, uti infra vers. 78. forum inculis Amor vicissim fertur educatus; Sed id Veneri accommodare nequibunt , de qua hic agi prorsus persuali sumus. Unde neque istud de solis purpuris ita accipiendum , quali illa ex conchyliis modo nata esset; quod quidem Plauto non omnino imus denegatum, apud quem Trachalio servus in Rudente Venerem ita adfatur: D ex concha natam esse autumant, cave tu harum conchas spernas. Sed de Aotis coelest ostro praesumendum est, Dod. Venere lucem ferente, sub auroram adparet. Hoc insigniter illustrat Rosae matutinae istud jam tum laudatum Eid illam: Ambigeres, raperetne Rosis Aurora ruborem, An daret, , fores tingeret orta dies 'Ros unus, color unus, ου unum mane duorum:
Siriris , foris nam Domina una Venus. Forsan , unus odor: sed celsor ille per auras Dissatur: spirat proximus se magis. Communis Paphie Dea Meris , Dea soris, Praecipis unius muricis esse habitum. Vers. 2 .
Cras rastrem , qui latebat veste tectus ignea, Unico, marite, nodo non pudebit solvere. Ouemadmodum visum est Pithaeo & Lotishis, atque GoLdasto Novus enim maritus tacitulus taxim uxoris solvebat cingulum, ut apud Nonium Varro in &Lucretio lib. q. vers. LIq6. - Validos Veneris perrumpere nodos
Ianus Douea r Quid si mariti nodo, ut sit ἰφιν : quod nec Lipso, nec Pithoeo, nec melleio video displicuis.. Sed si Rotam hic adloquatur Poeta, ut cum Salm io diximus, Cum eodem quoque legendum erit:
Unico , marita, nodo non pudebit solvere.
110쪽
Nam & Catullus in Epithalamis Manlii , Iuliae r . Tibi Virgines Zonula solvunt inus. Et ex eodem Varrone B. Augustinus lib. q. de Civitate Dei cap. II. adstruit, Virginensem Deam fuisse , cui virgines
Reliqua antea jam dum ad vers. I9. adlata sunt. Uers. 27. Cras amet, qui numquam amavit 3 quique amavit,
Cum in eo potissimum Nostri & omnium pervigilantium amatorum scopus praefixus sit, ut rudes cumprimis in amore puellas a lana ac tela ad otium , strias , & voluptatem pertrahant; - Ita ut ingenium es omnium Hominum a labore proclive ad libidinem:
ceu Terentius de Andria sua sensit; itaque cum meris floribus, gemmis, purpuris praecedanea stropha pluisset ipsa jam Venus in ejusmodi lucum horisimque Inyrteum, ubi illa omnia abundarent, ad festivas choreas convocasse hic dicitur virgines; Neve Amorem extimescere possent, eumdem quoque feriatum, nudum & inermem prorsus comutari Nymphas Mater voluit, qui nulla quidem re, nisi forte sua nuditate, lasciviores saltem laedere posset.
Vers 28. Ipsa γmphas Disa luco jussit ire Ῥrteo, It puer comes puellis; nec tamen credi potes, Ebe Amorem feriatum, si sagittas vexerit. JHaec iterum Lipsius cum Pithaeo ta meittis, mi vehere hic est, recondita habere arma, sicuti Alcivius ad fuscimam sororem dixit: 'bere fercula. Quo nomine haud usque adeo improbanda foret adnotatio Morsi in ora libri: texerit.