장음표시 사용
21쪽
de liberalibus Mauroeeni studiis, ac de praeclaris ingenii monumentis posteri tati ab eo relictis quae diceremus, habuimus. Non modo autem praeclara studia, & literas ipsas; sed literatos etiam xi ros , atque studiis deditos , quod in magno Senatore summae laudis loeum
occupat; in oculis terebat, atque adeo In itiati fovebat. Etenim cum ad ipsum literati omnes, tamquam communem doctorum hominum parentem , confugerent ; ille vero eruclitorum hominum colloquiis remittere irequenter animum videretur ; inde factum est, soὶ ut ad illius aedes, tamquam ad academiam aliquam cupidis Iime cuncti Ventitarent, nec ullus tamen esset, qui non inde instructior discederet . Uraecia re statuerat ille magnum virum decere, nullum bal ere , nisi quem Respublica haberet, inimicum: amicos vem: quos recte latinus orator optimam , dc pulcherrimam vitae supellectilem appellabat ; omni studio enite datur tibi comparare ; lea esus notae , ut amici cupitque animum cum suo commiscere , & unum pene ex auobus efficere Itaceret . Quam ob rem cum ingenium illi non fucatum, aut fallax ; sed simplex, & verax, nulloque simulationis artificio eruditum esset , assentationis acerrimus hostis videbatur , quae modo in locum in Iasiit veritatis, & ingenuae, quae inter amicos maxime decet, libertatis loquendi . Immo vero ex hominum vultu mores colligere solitus, eos tamquam humanae societatis pestes evitabat, qui vitiis maximis polluti, & contaminati , virtutis speciem fuco , & quibusdam veluti medicamentis illi tam ostentare solent ; quorum insidiis nihil potest esse in hominum necessitudine foedius, nihil perniciosius. Siquidem ubi parum aperta improbitas obesse potest , cum solo aspectu , quo nihil sit omnino deformius, cunctos a se deterreat ; propterea formam honestatis gerere, & innocentiae personam induere solet, ut iis veIuti cuniculis simplicium hominum mentes expugnet , atque ita in vitiorum potestatem impellat, ac pertrahat. Eloquentiam quoque a sapientia se junctam, &sordibus inquinatam inter domesticae necessitudinis jura non admini; eos praeceteris omnibus odio habens , quibus , ut caesis antiquorum victimis , nihil praeter linguam , & ventrem superaret. Honestissimos prgo , atque doctissimos amicos expetiit , quorum omnium non virtute magis, & doctrina, quam amore, & arctissimo necessitatis vinculo gregem ducit b Alosus Loliinus, Venetus patricius , & Bellunensis Episcopus. Is graecis , latinisque literis impense eruditus , philos phus , sit quis alius , theologusque sapientissimus , literatorum omnium nostrae aetatis summus dictator , non solum liberali omni arte , ae doctrina , sed etiam scribendi elegantia omnem provocare antiquitatem facile potest rcumsa in ad illivi Mias , tamquam ad academiam aliquam , omnes ventitarant . in is Eratis Maurarena domus conventus elegantiae, literarum domicilium, museum humanitatis, eritis ,, ditionis emporium , Musarum ac Gratiarum omnium sacrarium augustissinium. PalatroLin Pan 6. Mauro. onus ipse ita aci Loιιinum seribit , de vitae ratione, quam cum aeque doctoae sibi amieissimo praesi te , Patavio reversus, duxerat . Exstat epiliola inter ejus opusci. ia, aliossi iis .i frequentibus congressionibus alebantur an uni. In tuis, IN ,, OUE NOSTRIS AEDI EUS de rerum natura, de moribus, de divinis rebus dis putationes,, hasebantur. Λderant multi, quos perdiscendi midium attrahebat ἔ ex nostra nobilitate ali quot di intererat Nicolaiar, frater mehu, dce. Α, rideatur etiam auetor Vitae Fe. Paulli Vineri, ex ordine Servorum , pag. 7 . 5 riloylius Lollinus , cie. De Alo D Lollino sermo recurret in Mauroeeni Vita ab eodem exposita.
22쪽
eum incorruptis, & pIane aureis moribus, vitaeque innocentia, & virtutum omnium cumulo, praetulis 1 anctissimi perlonam a Pontifice maximo sibi im positam peregregie , summoque cum Omnium ordinum amore, atque plausu multis ab hinc annis sustineat , a que tueatur . Hunc Mauroeenus ab ineunte ferme aetate praecipue, insigniterque inter omnes dilexit cumque alter in Rei putilicae administratione Venetiis , alter vero in ecclesiae sibi commissae cura Bellunt, viveret; commune sui desiderium absentis erebris, &longis quoque epistolis mutuo leniebant, multaque latine simul conferebant ta ut increcli bilem huiuscemocti epistolae, si unquam exulgentur, doctis hominibus voluptatem , & Iructum allaturae sint. b) Octavianum quoque Bonum , & s e Ioannem Bonaonnam , quorum alter modo Patavii praetΠram, alter vero Brixiae praefecturam , gerunt, politioribus literis , eloquentia, ct lacrarum, ac multarum disciplinarum doctrina insignes , eoLdemque Senatores eminentissimos impense coluit. Arctissime vero complexus est cd Donatum Mahrecretim , quem maximarum virtutum , & scien-
b) Octavianum tioqiae Bonum Quae Maurocentim inter Ille Bonum amieitia intereed ret, inde appaTee, quoa redinus huic Lacomas suas in onero Andreae Nistipotent miserit sua vissimo illo phalaeeio , quod opus praeit IM Cui donum laeomabile hoe Thalia se Seriptum earmine dat Simonidaeo, ,, Moessitudine tetricum seuera p,, An tibi optime eonvenit BONE uni λM Non quoa te hilaremque, gaudiisque ,, per sum velit omnibus a libellus,, Funus sed quia eontinet sodalis ;,, Nulli qui maee se bilis florum , M Quam tibi , deeus Adriae , recessi. ,, Idem Lo ,ntis in spis is , pag. a 37. ad nomen ejus moresque nitirme alladens , eum voraeviis,m plano nominia H s par. vero 37 a. a uino ri Catonem . Eius obitum, dum vestrae calculo laboranti sectio adhiberetur, eum ibidem, tum pag. 3 q. desset , addito leniliore earmine hexametro , quo plurima narrat, quae viventi aeeiderant . Suum tamen erga Octavianiam am rem ntillibi elarius senis eavit, quam eum de Iratris sui morte ad Henrirgin Carbis Mum D υἰ- Lm seribens, pae. 333. In saee erupit : ,, Reeedit Oriaciunt soni obitus . PRATEI is ,, mihi ALTER erat. non naturae JURE, sed amoris, die. Haec omnia eo libentius nimio randa duxi, quod aeque Les ini ae Mauro .nἱ amieus emi Eontis . Ceterum Bon. saepius m minere in suis Hi piis Maurocentis S Bapti a Nantas te) ω Ioannem Basadonnam O. avns Ferra ius in peplo Venero, qui inter eius ostrea e ria exstat pag. 33o. perhonorifice memorat ,, Ioannem Ba donnam , non exae a modo pru- ,, dentia, atque administrandae Rei p. artibus, sed altioribus studiis inelytum, quibus hu- ,, mana mens eaelo admissetur, orbesque aethereos scandens, instinctu Numinis plena, divina ,, effata mortalibus communicat. ,,
eulo minoeenos Andream & Donarum eoniunctos fuisse, dextarat Crisistis ea epistola, qua hane Andre, mram Denaro inseribit. Quanta etiam eum Donato sibi esset neeessitudo, te statvr A duas ipse iIs epistolis, quae exstant pagg. II6. rsa. Is s. rρε. 2os. 24 I. Praecipue vero pag. 2 4. eum N;retio Contareno seriberet, ita Donarum commendat . is Socium habes huius ,, puleherrimi instituti Donurtim murotenum, virum elarusmum, in cuius ore de pectore Mi- is nerva & Mereurius eertam veluti sedem sibi defixisse videntur, &e. is Inter Lollinianas Frisia ι plurimae ad hune datae inveniuntur. Cum vero LMuntis ad Anseram nostriim literas daret , quae exsant pag. 333. M Erit , ait , sortasse apud te , dum haec Ieges , Donartis Mawου-nus , idem di horarum omnium comes, di doctritia ae comitate excultissimust nam te absque H
23쪽
tiarum concursus , supra suavissimos mores , admirabilemque integrita tem, ad Reipublicae munia vel invitum traxit ; nec minus clarum facit ad praesens , & illustre , quam perpetuum, & memorabile posteris ejus nomen. t a J Christo orum Vastrism, Senatorem numeris omnibus absolutum , qui e Bretantina legatione rediens , Corcyrae diem obiit , triste que eun.ctis ordinibus desiderium sui reliquit, & amavit unice, & luxit graviter, atque acerbe . bὶ Longum vero esset omnes Venetos patricios, eosdemque doctissimos viros recensere , quibus familiariter admodum usus est . te 2 Unum
omittere non possum Nicolaum Maurocenum fratrem , eruditione clarissimum , atque graece , hebraice , & latine cumprimis doctium , qui ob ingentem literarum peritiam Reipublicae Biblistbetarius , cum primos hon rum gradus, quosque per aetatem poterat, obtinuisset, jam septimum comtinentis , ut dicitur, Sapiens certissimum nunquam interiturae felicitatis Io- cum inter caelites jampridem promeritus est ; ampliora munera in Republica consecuturus , si praecoci morte in aetatis robore rapins non fuisset . Hunc non modo pro fraterna necessitudine , sed ob multas etiam , magnasque virtutes dilexit unice , & studiorum omnium socium , & autorem ha- Luit , tulitque mortem eius aliquantum acerbius, quam instituta litae ratio
permitteret, ac philosophia , a qua tamen doloris increditis remedium haud incassum petiit. a Jo-- LAELIO TUO istie seriari, quae utriusque vestrum est mneordia, vix induci Possum, ut
ix Christophorum Valeriumὶ Meminit Valerii Mainoeentis in sua Historia ad annum I 6I2. pag. 7ω. editioni1 prioris. Quam vero illi esset amieus, argumento est Elouium illud , quoa inter ejus OpWcula legitur pag. 16 I. de quo alibi longior nobis suturus est semo. b Longum vero e ser omnes Veηeror par ieiοι , &e. Praeter eos , quos Cevisus enumerat patricii ordinis, ex ipsius Maurorent epistolis pag. r s. eolligi potest, familiariter usum esse Maurarenum Franciso Ericio, qui deineem venetiarum Dux ereatus est . Huie data est epistolatum , prima , ubi amoenissimam villam Fabritia ab Aquapendente deseribiti nee non ait ra , quam invenies p g 2 . qua Eugium C,risopbori Valerii a se elumbratum illi misit. Sed loeulentius habeo testimonium in ejusdem Erisii Prineipis vita a Mareo Trivisano conseripta , quam Venetiis impressit Io. Petrus Pinellus anno 16 r. in 4. Ibi pag. 64. haec habentur : F-ν,no A Francesto Eritro AMICI turtii btioni, o virtωή cirtadini : ma a uno nono totam so eo iurio P asserto , e d' intrinseberra , hanto Girelamo Sorano Capallere e P ocuratore visan Marco , Barti a Nani, Andrea , o Paolo Morosint, satiau , ambi seritiori retinenti mi de Asturi Annali , o I ris o quauro urant i suo pompo Dianaeia. - δῶ ε- a gloriosa μι pia . Am, eissimo et Iam complexus est Beniatrium Sanino, de euius obitu sie ad me rium seribit, pag. 413. De illustrissimi viri Benedicti Sanari obitu s qtiem recte se habere pridie intellexe - ,, ram nuneio R epto, cohorrui. Affinis atque ΛMICI easum dolui vehementer. Eum enim ,, amisi, quo nez virtutes atque integritate praestantiorem, nee mihi multis nominibus CH
RIOREM unquam habui, &e. isto tanum omittere possum Nicolaum Mauroeenum fare Merito ita meoLMm, An- a fratrem, commendat invisus, quamquam satis eommendare tantum Senatorem nemo iam quam potest. Deeessit anno 16oti nocte, quae halendas martias insecuta, cum sapiens Con rinentia esset, ut in necratorio par hiali sancti Lucter sed halendis ipsis deeessisse testatur σμνπbium , quod ejus tumulo fortasse inseribendum Andrear frater eoniaeerat; quodque aureis characteribus exaratum Ieri in libeIIo ubi deseriptum est Senatusconsultum, quo Niratio madicianae bibliotheeae praesesura demandata est anno I 6or. hal. decemb. , una cum libro rum Bessarionis elencho, qui In bibliotheca eadem asservantur. Tale vero est epitaphium.
SENATORI. INTEGERRIMO. RELIGIONE. INsIGNI. DOCTRINA . EXIMIO . RERUM. USU. PRAESTANTI. REIPUBLICAE. BIBLIOTHECARIO . QVINTVM CONTINENTIS. SAPIENTI. EO. IN. M v NERE. TERRIS. Λ D. COELUM. SUM
24쪽
a Iosepbum quoque Bon dium illi ordini civium , qui Reipublicae sunt a seeretis, erudiendo, ac probando Decemvirum decreto praesectum , cum rerumiserarum peritia, dc philosophiae studiis, tu in humanioribus literis mirifire perpolitum , tantum adamavit, & magni iecit, ut ei Iacobum , ct Andream nepotes, magni spiritus, & ingenii admirabilis, quos non minus ac filios diligebat , erudiendos tradiderit , eumdemque itudiorum omnium non raro tonsultorem adhibere voluerit : M Ioannem Sozomenum , iurisconsultum , qui graecas lueras publice profitetur : te Aurelium Palaetrorum, philosophum , α medicum praeclarissimum : oc Franciscum Cortesum, psi Iolophiae, & juris utriusque peritum , mularum omnium amores, atque delicias, carissimos habuit . LATO. ANDREAS. FRATER. INCONSOLABILITER . MOERENS. PERPETUI. LUCTUS. ET . AMORIs. ERGO VIX. AN. XXXXI. MENS. V. DIES. XX. OBIIT. M. DC. II. ΚΑL. MARTII
Nicolatis orariones duas, eIarorum virorum opus , ex Italicis latinas fecit:altera est , qua Ioanner. Georgius Trumus Andreae Gritto ι, altera, qua Franciscur Luerus , N. N. Republieae venetae principatum gratulantur. His aeredit tertia, ab ipso composita de pM opbia eum bumanior timnterarum sudiis conjungenda. Manu exscriptae in papiraeeo libello iii 4. exstant apud Iacobum Cornelium, Georgii senatoris amplissimi filium, apud quem etiam alia non pauca Maurocenorum nostrorum monumenta . Illi enim Mauroeenae gentis tantiliae , ex qua Aiareas noster erat , nuper masculis omnibus destitutae , ornatissimae duae seminae supersunt , Ursa ae Ter a , Zacbaria Maurocem genitae, An/-oas filio, Paulli nepote, qui seraptoris nostri frater germanus fuit. Prior P-- Cispinis , Dominici filio, elarissimo Reipublieae nostrae lumini ἰ altera magnae spei juveni Iacobo Cornelio, nupsit . Sed ut ad Nicolaum redeat sermos Andreas noster ita eum Lollino, data ad eum epistola, que inter opuscula invenitur, pag. XLI. ubi plura ad ejusdem Andreas vitam spectantia leguntur , arerbissimam statris mortem conquestus
est . is Immaturo salo ablatus est mihi SUΛUISSIMUS FRATER , tui amantissimus, qui ,, mihi omnes voluptatis ae iueunditatis sensus eripuit. ,, a J Josephum quoque Boniadium j quae hie Crassus attulit, satis probant, quantum Mawroeenus EonLarium diligeret, quantique neeret. Bonfarii vero doctrinain, eiusque erga Rempublicam nostram amorem probat ea , quae ab ipso edita est Do ei uilis adminis arionis optima forma distulario, a versus oppugnanter M. erariam , prauipuo vero Io. Eodinum , Guillelmum Baulsum, atque risum Lipstam . Parapii , apud Laare. P quatrum, r6r I. ita I 6. Prodiit quoque Venetiis ex praelo Andieae Musehit anno x6i6. In 4 eiusdem Bon dii oratio desuri trocis ἐυμ tuendi, I enotorum civium, quietimque ad areana Reipublieae sunt alescendi. b) Ioannem Metomenum ὶ Lolli, ae Mauroeeno earum fuisse Soram num , ipse Lollinus siis pnifieat, Mauroces seribens par. III. is Missit ad me nuper SOZOMENUS NOSTER in is scriptiones vivificae erucis duas graeeas, die. ,, Non literas graeos tradidis Ie Sozomenum tantummodo , sed bibliot fieme niareianae custodem datum fuisse, praeterea IIbrorum In Iaeem edendorum examen illi commissiim , apparet ex 'erisso gymnaui Patavini Moderatorum para. 333. 37S. Edidit Soromentu Veneriu, ex imogr. AM . Mi epit, i613. in ι. Platonis ae rebu*ti,. μου de justo Iibros docem, e traeco in latinum , ef ex dia ora in prepetuum sermonem re arios , diaris notis et a Mumentis. In divi Laurentii martyris aede, ad aram Beatae virginis in metum assiim-ptae, Damia Soeto no patri , Iulio fratri , posterisque Et sibi Cutidit 1 Solominus , Potensis Episeopus, monumentum posuit anno iubile. M DC. Eam autem aram idem Claudius nexis Θ
e AureIium PalamoIurul Palatrolo mediis uti eonsueverat murotenus. Innuit hoc Pa largolus ipse, eum mortuum Iaudaturus, de morbo quo deeessit, verba saeit. Quanti eum Mauraeonus sareret , testatur hujus ad Lollinum epistola , pag. M 3. o Aurelii PAEAgetois, ,,
n edac , cuius solerti opera utor, Uane ricum an Frarons, a atomen , quem, me curante, ,
his diebus exhibuit, ad te mitto. Eit sane Auralitis ipsis tibi, ob singularem benignitatem . atque eximiam virtutem tuam, addictus, ae plane devinctus . se Hule autem epistolae ita Lodin- respondet. in Palar Hi elogio plurimum te amo. Diu est, eum viro ob eru- is ditionem faveo, eximiumque in te colendo i ludium atque pietatem multi facio. δε bed --mo lueulentior testis PaIarrosi ipso , qui sunebri Iaudatione Maerenatem suum ita a IIoquitur. Tu , ubi seripea aliquot mea dicerem obscura , nisi ingenii tui splendor illustras- ,, set pelletisti, met nondum tibi de facie notam , luci sola eommendatum salua virtutis, ae ,
25쪽
huit. μὶ Patavii autem ; praeter Vincentium Conraremum, by heu, qnondam meum , e 'qui humaniores literas publice profitebatur, ac eruditione incomparabili, politioribus literis , & morum candore effecit , M ut magnos illos Sealigeres, & Lipsos Italia exteris nationibus non invideret; se Lauren
tium I probitatis, amore, quid amore etiam laude prosecutus ea. Tu me voluntate acter sisti , ,, humanitate tractasti, liberalitate asseeisti . Tu me seriptis tuis pulcherrimis ae politissimis ,, detinebas. Tu me destinabas , quamquam mei inbeeillitatem ingenii tantae imparem pro- is vinelae praemeserrem, Patavium, ubi e superiore aliqua sede doe endi munere fungi posi,, d e, 3, ia) Paratus autem, praeter vincentium Contamnum , Ece. Postquam Consareno Lolsinuami sciat suas Lacumas in funaero Andreae Mauroceri I responsumque honoris plenum ab ipsoaeceperat , iterum eidem scribit, hortaturque , ut tantum amieum a se illaudatum ne sine inret . Exstat epistola pag. 2o6. ,, Quem Mauroce um selliret in eum tu PERINDE CO-- LUERIS ΛC EGO, non est seu humanitatis, qua oedis nemini, sive saeuitatis, qua re
M teris praestas, ejus nomen , quantum in te est, oblivione sinere urgeri . Unus tu, nee meis sallit amor , AMICO , nobis importunissimo tempore erepto , otium pavearum horarumis nactus, parentare Potes elogio meritis eius digniori, quam vel meum , vel ullius fuerit, is &e. is Ceterum viventi adhue Maurorem dederat sui erga ipsum amoris elarissinium argumen. tum Comarenus, cum ipsi , una ae Mare Antonio Menio, Proeuratori, Antonioque Priolo, Equiti ae Procuratori , quorum uterque Reipublieae Prineeps deinde salutatus est , id vero temporis cum Mauraceno rei literariae triumviratum gerebat , eruditissimum opus dieavitri Irumentaria Romanorum largitione, editum primum Henotis, apud Nicolaum Porum , 26υ. in a. deinde ultra montes non semel recusum. bὶ bes quondam meum) Diem suum obierat Vineonitas ab anno usique t 6iq. e in Fumaniores isteras, bce. Eas Patavii profitebatur Contarenus , hae IlIi provinela ann r6o3. demandata . Anno autem r6r . ue Toma mus in Elogiis refert, pag. I s. abdicato docendi munere , POIam concesserat, urbem olim nobilem in Istria, ut Romanarum Entiquita tum semesa monumenta , quorum illie maxima eopia, eolligeret. Sed insalubri caelo, torridaque anni tempestate cum letalem morbum contraxisset, statim se Venetias reeepit ; ubi, nuru Ia medicorum ope morbo umquam remisso , decessit eodem anno XIIII. kal. sept. Uerum in anno reeensendo , quo Contarenus exstininis, non Tomasini quidem , sed operarum erratum pato: neque enim I 6 17. sed r6rg. legendum existimo. Namque primum eum Lolh-ν iis epi nolis, quae pag. 2 6 di 2 7. leguntur , cum ipso agat de Lae mis a se editis in Mauroeerilanere,' constat eumdem Mauraceno, qui non nisi anno I 618. obiit, superstitem suisse . Praeterea haee exeerpsi ex necrologio ecclesiae sancti Benedicti Uenetiarum . I 6 9. adi as nosti. L' Meamnius Sig. Vieenzo Contariui , q. Alvise , d 'anni V. ammaiato Eia aiorni duci di δε-bro maligna, &e. In eadem sanbenedictina eeelesa tumulatus pariter suit Contarenus. Praeter relatas ad ipsum Lollini epistolas, alia etiam exstat pag. ios. qua Conrareso Pola ex Iistria reditum gratulaturis du tit Malue N LUUM, &e.ὶ Tomissi ι assirmat, tantam fuisse Conrareno eruditionem ut vulgo Italiae Listas appellaretur. Lipia tamen illum adversarium potius quam imitatorem dixerim. In opere quod edidit Variarum linionum , frequentius aeriusque neminem, quam Li-psium impugnat . Libo vero de frumentaria Romanoru)n largitione , dg de militarὸ Romanorum stipendio commentarius, ut Lipso contradireret, editi flant, cum ita elvem suum Petrum Bombum ulturum se profiteatur. Alium similis argumenti libellum paraverat in Lipsium, quem inseripserat de Romanorum re nummaria. Exstat in Maurormis bibliotheca manu deseriptus, quem si exorari se sineret nobilissimus ex praestantissimus Georgius Cornelius, monumentorum literariorum Maurocinae domus heres dignissimus, ut ex iis tenebris emittere Iieeret in lueem , cum opti me de Iiteratis hominibus mereretur, tum uberrimum laudis fructum suo nomini compararet. e in Laurentium quoque Pignorium, o Martinum Sandellium Contareno conj-ctis Vigesiniam primam lamboiarum epipolicarum P0m1riin Andreae Mauroram misit, gymnasii Patavi ni tum Moderatori. Huius epistolae ille est finis: Sandelliu , ω Contarenus Pisero re jub -- vide clarissimornni virorum trigam , qui qua inter se conjunm erant raritate, eadem Ma ro renum nostrum prosequebantur. sin Laurentium Pignorium Praeter eam, quam modo laudavImus, Epistolam , alia etiam Funorius sui erga Mauroceηum amoris dat testimonia. Praeit Lollini Lae mis Pigoorti epistola, quae tota demortui laudibus, ae suae in eum voluntatis testimoniis reserta est . Habes etiam hexametrum carmen ad Lollinum, quo Fignorius ejus dolorem ob eommunis amiel iacturam levare
26쪽
lium quoque Pignorisvm , & Martinum Sandellium , Confareno conjunctissimos , &per omnia pares, amore, & veneratione summa prosecutus est. At non solum doctrina, & amicorum delectus tantum virum apud omnes commendavit plurimum, immo vero , quod aliis summum est, gradus illi fuit . Etenim sie ille modestiam , & gravitatem sermonibus cunctis praese- tulit , ut nec mendacium , nec intemperantius dictnm , nee fraudem ullam vel joco probare posset , adeoque ab omni verborum obscoenitate tempera. ret, ut Vestalibus arbitris loqui crederes. Neque vero sermone soIum , sed omni etiam vita pietatem supra quam dici possit egregie coluit; at solidam,
sinceram, omninoque nudam; non contractione frontis, obtorta cervice, &gravi supercilio arcessitam ; non fictam, & incessu, & motu , blandaque oratione ad hominum opiniones captandas simulate compositam e cum versi pelles illos odio vatiniano prosequeretur , qui pietate , & religione , quasi nummis adulterinis , simplicibus hominibus meum facere soliti , proborum virorum nomen sibi conciliant immerito . Ea vero continentia , & temperantia fuit , ni eximias formae pulchritudines, non libidinis , sed abstinentiae , ae virtutis incitamenta crederet: divitias , quas alii munera fortunae vocant , ipse insidias diceret , quas magnanimus vir , & invictus jure quodam suo contemnat , atque despiciat . Magnus enim , excelsusque animus , si immani , & effera habendi siti correptus non fuerit , nullum opulentius, atque praestantius patrimonium habere potest , quam
ingentis virtutis , aeternaeque gloriae e at vero si avara febri aestuare coe perit, ut aeger aeque aureo, ac ligneo in lecto male cubat, cum suum mor-hum continenter ferat : sic nihil refert utrum in divitiis , an in paupertate aegrum animum ponat ; suum secum trahit inexplebile desiderium . Omnia contemnere quilibet potest ; cuncta possidere nemo. Andreas vero cum divitias omnes pro nihilo dueeret , divitum etiam elatorum instatos mores
.ire nititur e ne hie plura addam de Pignoriὸ studio in emendanda illustrandaque Mauraeoniri, storia , quod supra innui 3 qua de re in epistola ibi laudata ita Lolli4us ad eumdem seribit: si Faeis, quod illam tuam FIDEM in AMICOS etiam sato lane os deeet dum sa- ismae Maurorari eonsulis , PIETATI sedulitatique TUAE multum debiturae . ,, Mutuum etiam erga Pignerimn amorem testatur Maurocentis laudibus illis, quibus Elmum Antonii Prioin B, Prinei pia a Punorio conscriptum Prosecutus est. Uide eius Orestitor paginam postremam, ubi haee oeeurrunte is Salve interim , Pignori , pignore quolibet CARIOR, ae pretiosior. ,, Tomis Θών in Elogiis inter Praecipuos Pignorii amicos Andream Mauracenum reeenset. 13 2 Martinum Sandellium De Sandessio afferre plura non possum quam haee, quae ad eat rem exstant operis itali ei: N-το disco se si Torquaro Tviso , net quale με ba notitiis di muri ae - ἰδεηιλ Asia sua vita, die. publicato D. Martino Sandelli , Pado no e prodiit Patavit, a p. D. Bapt. Martinum, I629. in 4. Ho utro, e eoptato is Martino Sandelli , Dorio, Ali' - orati, Duo , e Rettore in fan Martino di Padova, li Ierassestro Disors AI Su. Torquato Taso, die. quam arcte Aiar - e πνωs , Sandellium Andreas noster complecteretur , satis liquere puto ex brevi illo, sed elegantissimo elogio, quo LM i Laeomas Sans litus eommeα-
dat i ante ipsas Lacomas una cum aliorum lumbrationibus editum est. Non his tamen solummodo, quos Crassus recensuit, ex eruditorum numero, a mire usus est more Mus . Ex ipsius epistolis carissimos illi fuisse eoiligo Fabricium ab Aqua pendente , pagg. I 3. xρ7. am. Joannem-Francse m M satism, Pagg. I94. Et a I. Presserum Alpinum, pag. 19s. cuius etiam filium Alpinum, adhue adolescentem, graviter commendat pag. 234 Ioann/m P motium , pagg. 9 . 1 o. 214.2 7, 23F. 43. A gelum Grillum, Casinensem , pag. 2o . Octauium M .iniam, pag. 11 . Alexandrum o cliricum, Pag. 2D. praeter alios quamplurimos, quorum ne quaquam extremus suit, omnium laude dignus , Ferrumin Literus.
27쪽
odio prosecutus, c aditu facilis, congressu suavis , colloquio perhumanus , nihil unquam aut sermone insolens, aut incessu superbum ; sed comitatem, benignitatem, modestiam semper praeseserebat ἔ alacrique vultu , & hu manioribus responsis quoslibet vel infimae fortunae homines a se dimitte hat ; & quod rarum in homine praecipue alto loco nato solet esse, humani tate , ae liberalitate animi facile cunctos superabat . Facere tamen non po tuit , quin ardens , & concitatam ingenium ardenti aliquando affectu move retur , ad iram plus aequo pronus. At si bene calculum ponas , quotus qui Lque est, qui non moveatur affectui Iram ille tamen ut sumebat facile, is ei lius deponebat, omnemque cum ea scabitudinem ex animo sine cicatrice rquod hominem doctum , & vere sapientem non dedecet. Etenim ut incultis , asperisque regionibus diutius nives haerent; plano solo statim elabuntur: siein pectoribus humanis feras mentes ira longius obsidet , eri ditas praeterlabitur. Nec aliud est in omni Andreae privata vita, quod aliquam vel ab iniquo rerum aestimatore reprehensionem mereri possit , licet diligentissima in dagatione cuncta perquirere a domesticis voluerimus e tecti namque ad ali nos esse possumus , intimi musto apertiora videant, necesse est . Cie. At ille viam ingressus , quam praeclare Socrates ad gloria in proximam , & veluti compendiariam dicebat esse , ut qualis haberi vellet, talis esset ; ab ea numquam recessit, eamdemque semper vitae rationem constanter secutus, idem semper& alienis , & intimis , vir probus pariter , & doctus non magis visus est , quam reapse fuit . Hactenus quae domesticum ejus; studium , Ac privatam vitam exornarunt, exiliter quidem, & jejune, sed vere , atque fideliter seriupsimus. Reliquum modo est, ut quae in Republica gesserit videamus, quo tantum virum posteritas omnis religiosa cum veneratione jure merito colat Cum igitur adolescens mur cenus , non minori probitatis , quam eruditio nis fama clarus, veluti lenocinio quodam virtutis , & bonarum artium eunetis ordinibus commendatus, ae probatus esset, & praestantioris ingenii do tibus ad laudem emineret ; vix togam virilem sumpserat , comitiorumque jure potitus erat, cum vigesimo aetatis anno, qui fuit M. D. LXXVIII. tbJ VIlI idus julii magistratus ei magno suffragiorum consensu delatus est ex iis, qui adolescentibus patrietis committi solent. Hi venumdandis pignoribus triumviri, de jure etiam eongrui in urbe sententias serunt, contra Aus omnes examinant, quosque ex legum praescripto celebratos cognoverint, iis, ut ratis, subseribunt. Creditoribus suffragantur, ut quae facile auferri , aut abscondi possint, res debitoris , eas magistratus interdicto remorari , ac sistere valeant. Quicumque vero testibus aliquia probare voluerit, ut veritas omni tempore constare, ipse autem ubique eorum testimonio uti queat, apud hos prae cipue III viros testes illos proaucit e qui cum ad perpetuam actorum memoriam examinari dicantur, ex ea re praesertim his judicibus Examinatorum nomen merito fuit inuitum ; quorum tribunal inter ea , quae divi Marei
is taὶ aditu facitis, die. ὶ Pariter in sua panegyri Paiariolus . is Ille vero sic omnibus sa
ta dabat ordinibus, sie vultum componebat, ut nemo esset, qui non vel humanitate raptus, is vel oratione devinctus abiret . ,,
b Ulli. Mus juni in Pridie. nonas tulit , non autem VIII. idus eontigit . Porro quae spe
ctant ad magistratus Maurocmo delatos, omnia attenta cura ex monumentis iis collegi, qui
bus desgnati maioribus minoribusque comitiis per annos de dies magistratus summa fide digesti sunt. Horum mihi copiam Reere viri patricii, eum generis nobilitate, tum maxime egregiis virtutibus elarissimi Bernar ι Bembos, Jaeobi filius , & Joannes-Baptissa monerius , Sebain stiani filius.
28쪽
Carias appellant, numeratur. Hoc igitur in munere cum Andreas intelligeret se Principis in cognoseendo personam gerere oportere, & publicam dignitatem sustinere , servare leges, & fidei suae commissa munia non meminisse modo, sed etiam exactissime obire ; diligentia singulari tribunal primus oe eupabat , postremus deserebat, quo nemo studium , atque ejus operam desiderare posset. Quodque mirifice gloriam ejus, dc famam apud omnes auxit, pro magistratus ipsius dignitate , ae jmisdictione praeclaram occasionem nactus , gravem & Iuculentam in XLvirali concilio orationem habuit, ejusque modi virum in jure dicundo se praebuit, quo nemo modestia , nemo aequitate , aut dignitate potior haberetur. Cum vero primum per aetatem sibi fuit integrum, ardenti laudis studio, re communis consuetudinis impetu candidatus effectus, ingenti civitatis applausu , ac Senatorum fere cunctis suffragiis ordinum Sopiens est creatus . Is fuit annus M. D. LXXXIII. XV. kal. aprilis. Ordinum Sapientes vocamus qui que nobilissimos juvenes , qui non ante XXV. aetatis annum transactum , & non nisi senatorum suffragiis eliguntur , ut in excelso atque supremo Ducis collegio sex continuis mensibus intersint iis omnibus, quae in tanta Republica videntur consultatione indigere, suamque dicendi sententiam, tuendique jus habeant: praecipue de iis ad Collegium, atque Senatum reserant , quae ad maritimam Reipublieae ditionem pertinent, unde Sapientes maris Olim dicebantur. Hie aditus est ad ostendendam virtutem , & gloriam par-- eam , cum in praeclarissima frequentis Senatus Iuce, quod imitari debeant juvenes diu audire possint , di suimet etiam in dicendo periculum facere necessario debeant, ut non soIum adolescentibus in celeberrimo illo totius or- his terrarum consessu , qua discendo , qua dicendo civilem prudentiam adipisci liceat; sed seniores etiam, longeque prudentissimi Senatores illustrium iuvenum quasi delectum habere possint, & ex eo numero quoscumque apti res viderint, designare : ut Senatus mihi horum juvenum academia quae- clam , ct gymnasium; hi vero juvenes Reipublieae Initium quoddam, &quas seminarium Senatus esse videantur. In horum igitur numerum cooptatus Andreas, vultu, sermone, sententia , expeditoque consilio supra quam dici possit admirahitis, totum se, quantus erat, brevi tempore explicuit ; atque id eximiae suae virtutis specimen dedit , quo non magnam modo de se sa-mam , & opinionem fecit ; sed concitatam quam maximam expectationem 'isus est etiam longo intervallo superasse . Etenim in agendo, tractandisque hominum ingeniis jam tum senilis quaedam in eo maturitas apparebat nee in magnis, arduisque negotiis capellendis alaeritas, nec in gerendis consilium deesse comperiebatur. Vix autem magno, atque amplissimo munere pro aetate persunctus, cum gratissima etiam de capite, sortunisque hominum judicia intus, ut ajunt, &penitus in cute statuisset cognoscere , atque ita in civem perfectissimum , &numeris omnibus absolutum judicem evadere, VIII. idus novembris ejusdem anni XLvir ereatus est, ut, quam prudentia, & eloquentia, atque doctrina sibi comparaverat , in praeclaro quoque gravitatis , & justitiae studio sa-mam , nee frustra , quaereret. Habent, quaecumque in sorensem controversam vocari possunt, singula proprios judices suos, a quibus tamen omnibus ad collegia, conciliaque iis destinata provocare licet . Haec Quadragintavi talia sunt numero tria. Ad primum sententiarum fere omnium , quae quingentorum aureorum summam excedunt , quaeque ab urbanis magistratibusseruntur, aut ab ita, qui in suburbanis . ducatus nomine appellatis, jus diu cunt
29쪽
eunt, provocatio spectat, quos civile vetus Vocatur. Referuntur ad alterum quae in cuncta Reipublicae ditione terra marique judicantur , si eamdem vim aureorum quingentorum superaverint. Hoc civile noυum appellant. Tetatimn vero de iis cognoscit praecipue , quae crimina attingunt, ideoque capi, tale, vulgo criminale dicitur. Horum omnium conciliorum insignis est autori. tas , atque in judiciis exercendis integritas , & sapientia singularis . Reipua blicae xero dignitatem, & majestatem excelso throno , in quo consident sui cujusque concilii praesides , quos Cottia Vocant , sententiarumque autoritate repraesentant. Contra ea S namque , si ratae , atque ex legum praescripto latae fuerint , ne hiscere quidem cuiquam fas est ; & quidquam sanctius , atque aligustius in tota Reipublicae administratione vix existimatur . Hisce in conciliis , qui extra ordinem suffecti non fuerint in aliolum locum , biennium agere summum possunt, cum post octo menses XLviri , qui civiles novi vocantur , in civile vetus continuo transeant tandemque post menses totidem XL viri capitales evadant. Hisce vero & Senatus ingrediendi, ae in eo ferendi suffragii, quod praeclarum inprimis , & eximium habetur, jus datur . Neque tamen haec ipsa concilia cuiquam quo minus alios ad magis ratus provehatur , impedimento esse pollunt, antequam in capitale concilium eooptetur .
Amiscas ergo primum a in civiae vetus adscitus, cum justi, dg aequi tenax periculo facto ostenclisset, se doctrina quidem, & facundia in paucissimis esse; virtute vero, & integritate supra ceteros eminere , octo dumtaxat mensibus elapsis , b J III vir Auditor neutis sententiarum renuntiatus est ; honestissimum sane munus , & quod ego inter Reipublicae maxima haud iniuria posuerim . Etenim quicumque in Reipublieae provincia qualibet judicantur . ad III viros Auditores novos provocare possunt , sicuti ab urbanis magistrati-hus ad veteres Auditores totidem : quibus omnibus aut provocantem a se rejicere , aut adeundi suos XLviros copiam facere est integrum . Cuicumque etiam est opus Atiditorum auxilium , literas ab iis flagitat , facileque impe- rat , per quas magistratibus universis in provinciis mandant , quidquid justum , & legibus atque juri consentaneum videtur. Quod sicuti linmensi , ac prope infiniti est operis; ita justum cum primis, & salutarem , sed prudentem , atque etiam peritum judicem requirit ; idque eo magis , quod unius
tantum sententia aut provocationem , aut literas ratas habet , quamvis alii collegae omnino dissentiant. Hoc sane in munere Maurocenur praeclare ostendit, neminem aut bustius, quam gravem virum, aut prudent HS , quam doctum imperare posse . Etenim grato, ae pleno clignitatis aspectu summa aequitate jus dicere , tueri ab injuria infirmos; facile cuicumque, datis literis , opem ferre; sacilius , ubi magistratui , ut solet, verba data congnosceret , auferre suffragium : uno verbo magistratum illum ita gerere , ut Propter hoc ipsum valde celebre , & memorabile nomen ejusdem in foro adhuc vigeat.
Obtinuit etiam dignitates ex earum numero, quae annuos Reipublicae fructus curare consueverunt; quaeque ad publicas impensas faciendas attributae sunt, ut nullum prorsus extiterit muneris in civitate genus , quod non obivisse ,
aut taὶ in civile vetur adscitus Immo in eipilo no in adstitum fuisse invenio in citatis eo mitio
30쪽
aut non attigisse saltem videretur . a in Provisor itaque , ut ajunt , o iupraefectus anno M. D. LXXXIX. dc M. D. XCI. b Rationibus , ut dicunt , in feribus ; iis in magistratibus publicas res tractavit, ut suas, manus ab ipsis , ut ab alienis, abstinuit e ubi vero ex legum praescripto pecunia quaedam pro rata portione, ut fit, illi obveniebat ex iis, quae vel a tardis nomini bus, vel ab aliis inflictae poenae nomine exiguntur, donabat lubens fere cunctis quidquid sibi obtigisset : cum veram virtutis vim esse diceret non solum illicitis , sed licitis etiam in rebus liberam se , & invictam praestare , nec ullo publico quaestu commisceri. Sic virtutis commendatione verius , quam suffragiis elatus , cum novos semper honores , & majora praemia perpetuis in Rempublicam officiis suis promereretur, anno M. D. XCIII. prid. kal. se 2 aprilis creatus est III vir Advocator eemmunis e cujus ampla , & permagna Venetiis potestas, & dignitas, qui 'pe cui universa prope Respublica permittitur. Ius ille dicit si ve ex crimine causa constet falsi, pessurii, de eorum , quae vi, clam, ac dolo malo aguntur; sive ex controversa de iis, quae Princeps benemerentibus civibus elargiri solet. Reorum quaestionibus praeest, contra quos etiam apud XLviralia concilia causas agit . Ad eum provocant quicumque in Reipublicae ditione , atque in ipsa urbe juaicia criminum , aut magnarum rerum contra se lata injusta, aut irrita arbitrantur. Collegia quotquot sunt in Republica, etiam sanctiora , ingreditur, atque egreditur, pro voluntatis arbitrio . Senatus eonsultis , & Xvirum deeretis, legibus omnibus, eum libet, quasi tribunicia potestate intercedit . Quaeque Auditor civilibus in controversiis , eadem Advocator in criminibus jure suo agit. Quod autem peramplum , & honestissimum est , quaecumque judicem proprium habere non videntur , aut magnam qUamdam autoritatem praecipue requirunt , ad ipsos IIIviros Advocatores deseruntur, qui purpurea , vereque senatoria toga, incessu , & majestate tantae Reipublieae decus, & pub iram dignitatem sustinent, nec non praeseserunt. Ad hoc igitur munus praeclarissimum murorenus cum e Ximiam eruditae facundiae laudem, firmissima latera , & pestum oris decorum attulisset , ex historiarum , & cIvilis doctrinae cognitione singularem orationibus gratiam, & venerem adjungebat . dJ Quod vero summae prudentiae fuit, ingenitaeque probitatis , iniquioris causae nunquam de sensor , tanto nativi sermonis candore Patrum animos demulcebat, ut eos in quam Vellet partem facile pertraheret; quippe qui tam acri, quam solitus erat, Oratione, quamvis non contenderet, autoritate tamen ipsis vehementer promo
veret, ae fide. Dicebat vero forensi stylo, copiose, ac dilucide , & lingua ceIeri admodum, ae volubili; sed partite, distincte , necnon verbis propriis ut magnam eloquentiae suae famam egregie sustineret, & augeret in dies , ac majorem saceret; negotiumque nullum fere susciperet, quod non ad Opta, d a tum
a) Pr. φον esse ii, UIII. kal. qui ne i l. anno IIIp. bu Rationibus poteritas in Idibus dee. x 9 I. e prid. I. Uritis , &e. Maurorano gravissimus hie magistratus demandatus est pridie kal.
mari. non autem april. annis x M. qui more veneto adhuc erat x393. Ita comitiorum ejus anni eommentarius
di auia ureo sis ae 'Mentiae, dcc. Qualem se in hoc niagistratu resserit Maurocentis, deelarat ejus laudator Palario s. is Hune magi libatum , qui justitiae sandamentum est, ,, sic administ ravit ae gessit, ut tam benignum, quam iustum re probi, & improbi experiren- is tur. Nodi illum illitus argento hamus cepit: non opertus laqueus praeda irretivit: non dis is sntatas, non munera illum, non dicam frangere, sed ne flectere unquam potuit a recto , dic. is