장음표시 사용
41쪽
ratum est, ut qui nos movet animus, brevi corPore inclusu:r, tamquam eoi lectis minori in ambitu viribus, majori virtute membra regere , & faeilius ad exeogitandum moveri , celeriusque cuncta comprehendere , & explieare videatur. Nos itaque, quando ante oculos obversabitur species tanti Senato ris , tum intelligere debemus, eum, quem jam descripsimus , animum excelsum, ingentem in brevi corpore adfuisse una eum tot , tantisque prorsus admirandis naturae , ingenii , & virtutum omnium ornamentis ; atque itaeen magni hospitis exiguum hospitium, quod fieri saepe videmus , venerabundi admirari. Reliquum modo esset, ut praeterea apophthemata , seu brevia quaedam dicta memoriae mandarem, ex quibus longe clariua, & apertius , cum ab intimis sensibus proficiscantur , quam ex oris lineamentis mores hominum iudieari possunt talis enim plurimum hominibus oratio , qualis vita : nee
unquam sere alius serio dictis, alius animo color . Enimuero neque nos ea diligenter potuimus colligere, quae collecta integrum, & bene longum volumen exigerent ; & Maurorenus sermone quotidiano veteribus potius elegantium scriptorum dictis usurpandis , quam recentibus a se excogitatis delectabatur . Nonnulla tamen attingam , perpaucis contentus, quae curioso lectori satis esse possint. Cum igitur quemdam hortaretur, donum ut recusaret; ille vero nihil jucundius esse diceret , quam rem magni pretii nullo pretio obtinere , subjecit Andreas : At saepe maximum pretiam ejus rei existit , pro qua niatam datur . Cum dolori alter plus aequo indulgeret , tempusque medicinam facturum diceret frequenter: Vulgus, inquit Avdreas , diu fer do let , prudentes diu regitando leviorem facere molestiam deberet . Cum quidam selopis petii, ut modo vocant , incertum ictum reprehendens , militem , qui satis non collimaret, acriter castigaret, ridens Andreas, An puras, inquit, Bom nem, quia fulmen accipit , Iovem esse t Nonnulli hominum , Deorumque fidem implorabant, pacis nomine, & specie non semel decepti, cum Andreas popu-Ios quosdam esse diceret , quibus ηuia fidei habendum z cum paeis , o belli nominibus , tamquam mmmis urantur , non ad fidem praestandam, sed ad arres , o civirales
si eo arandas I meliores cerre eκm bellum aperte mου ut, quam eum Pacis , am
titiae nomine insidias tegunt. Cum vero legibus cunctis , necnon magistratibus in omni vita religiosissitne obtemperaret, Nibia bominibus gravius esse , ajebat, quam Diuste fervire et nilia vero fuaυius quam juste parere . Cum amicus quoddam ejus dictum liberius earperet, & vetus illud usurparet , Veritas odium parit
Immo , inquit Andreas , quod in bominibus feri frequcuter videmus , ut nepos avum suum potius referat , quam patrem; id etiam in Ueritate u venit , ut ea , quae ex amore rufeitur , amorem ἔ odium vero parere Aoleas , quae oritur ex odio . Amicorum offensiones, non auriscis trutina, sed quadam amaris lance ponderaridas , affirmabat.
Blaterones quosdam , & qui nihil penitus tacere possunt, ba lorum pessi messe genus quoddam , praedicabat : Quid enim gravius hominem utam fise posse , euieaerae grave si , natura cuique levissimum ' Divinas preces aliquando altius d mi recitabat e cum amicus argueret , ille vero statim et An igitur me rogare existimax, quae palam etiam non possim l Cum virum quemdam nobilissimum s laretur , dixisse illi memini: in fumus non nis uta , atque fimma petie , se sim bitio, qui sunt in altissimo loco , praecipue per equitur e veneneamen quo petit astiora νο ue ac ramus, eo citius evanescis . Hoc veluti orae ulo huie scriptioni finis imponendus e tanti vero Senatoris illustris memoria grata cum recordatione
perpetuo celebranda , ut amplissimo ei vi , tam praeclare de Republica merito, si non meritis par gratia, at certe pro iiribus nostris debita referri videatur. LE- i
42쪽
ANDREAE MAUROCENI Vitam duo aetatis suae clarissima lumina, aequales atque amici mi enarrarunt : Aloysius Lollinus , Bellunensis ut pus ; o
Nicolaus Crassus . Utramque in hae nova ejus Historiae editione daturus , quam Crassus exposuit, praemis , eum uberior mihi risu si , ac ex ea lucidius alpareat , qui eum privatim tum publice tantur vir fuerit. Accipe nunc alteram, Lollini opus, quae priorem quoque Historiae editionem praeie . Neque enim committam , quod toties in aliis jure reprelenditur, ut aliquid eorum desiderari hic velim , quae primam excusam historiam Ornant. Satis praeterea hune Lollini Aborem eommendane fermonis elegantia ; stili etiam , nis forte alicui supra hujusmodi scriptionis genus exsurgere videa- αν , iuncta μουitati granditas I sed praecipue clarum auctoria nomen, ac ea, quae ab ineunte Mosesentia eum Mauroceno nostro ira intercessit necessitudo, quam morum fl- militudo facile inter eos eoneiliavit, eorumdemque Rudiorem communio . Si qua cupis mutuae inter tantos viros amicitiae testim nia, adi Lollini Epistolas Miscellaneas , quarum haud patiens ad Maurocenum datas invenies , plures etiam ad alios , tibi Maurocent mentio saepissme recurrit .' adi lucubrationes illas , qtimus amici obretim Lollinus deset, quarum suo loco nos quoque meminerimus p ne quid addam de hae Vita , quam auctor ferit se tantum profitetur , ut esset AMORIS FIDEI e suae MONUMENTUM adi Maurocent i us epissolas inteν effus opuscula , haud
multas tuas quidem , sed pro dimidia ferme parte Lollino scriptas . Isse tamen menenere minime possum , quin ad hujua tam arctae familiariaritatis argumentum pauca sic asseram excerpta ex quadam effas epistola, ad Lollinum Dum data Venetiis , idibus deeembris , M. DC. XVI. quae exstar inter opuscula, pag. a M. quod eo ILBentius facto , quod hine etiam nonnulla ad scribentis vitam spectantia colligi possunt is Puid enim ad memoriam jucundius, quam Urius temporis reminisci, quo , post isturcitam bestam , pace olim potentissimo rege icta, anno superioris faeculi festuages- ismoquarto, felici meo fato in celeberrimo retius orbis gymnam ΤE PRIMUM AG- NOVI . Dii boni r quantum sublimis ingenii tui virtus eluxit i quos in omnisci in istiarum genere prefectus edebas quam in omniam ore versabaris , dum aedes tuae is omnium studiosorum perfugium essent i Nilii tune mihi optatius , quam re videre , is audire , auoqui, juetonissmos fermones de eommunibus studiis ferere . O praeclara
tempora eum nobilitatis Venetae flos in mplissimo ae puIeberrimo titeratrum theatro is fise ad egregios mores, arque disciplinas e geret, ossi is ansere beata ilia otia: in patriam concessimus . Toga virili fumpta , aliquaπ- ,, disper ego e statione defexi. Tu pervigil, acer dies noctesque cum linguarum cogni- Deseri, eam scientiis impense operam navabas . in uis alioquiis , frequentibus congres is nibus a bantur animi. In tuis, inque nostris aedibus de tertim natura , de mo- is ribus , de disinis rebus disputatimes hahebantur. Aderant multi, quos Perdiscen- is di stadium attratibat, ex nostra nobilitate aliquot : intererat Nicolaus , frate ,, mera , qui te unice eolebat, quem tu mirifice aiso diligebas , ut numquam fluum ,, remini . la Alcyonios recola dies , quibus per liquentia haec lateque extenta stagna is
ta Alemaior nolo dira Αut mysteria ipse mihi fingo, aut aisonii dies hie non sereni tantum sunt dc pacati . Quis enim tanta serenitate dies, quo nostris , non solum per interseeanintes urbem euripos, sed per ute Granta stagna mos sit vehi e Num di aloonia sereni tantum sunt dies apud Louisum epistola ad Mauro num , pag. 67 λ ,, Sic nune consilii tui ratio- ,, nem probo vehementer, quod ejusmodi tuis gravissimis oeeupationibus diverticulum para UE- is
ris, ubi quasi de via sessus, di eomplures diea δε aliquando libentissime, & ALCYONIIS
43쪽
incredibiti in ptare Debebamur . Sed eum ego, ac frater ad rempublicam vocaremuν γ' tu eam vitae rationem insiluim, qua stadiis o eranquillitati eommodius renolere V posses . Nam Bellunensis Anthues creatus , Pietatis , religioni gue e la cum o V, mnium literarum genere ita conjunaisi, ut b die sparce, precor , neque tu assenta tioni, a qua longissime absum , tribuito) Θ υμα habearis . Immaturo fato ablatus' ho mihi Davi . n is frater, tuique omanti mus, qui mihi omnes voluptatis ne tu V euhditatis fensus eripuit o Drus stadium hoc publicorum munerum percurrere coactus V sim, quam laboriose, quanta cum meae valetudinis jactura, nm commemaro. Inca V hui' eouseuui, iam ad Olum deveni, cito colligenda vasa funt. At tu, ampli me V Praesul, eum lem semper vitae tenorem scrvans , diu vivis laetus, felix, cunctis cuia V mulatus bdinis a quique ex uberrimis sapientiae fontibus saerum replesti pectus , pater is quaeso ut inde sillae aliqua ad nos dimanent. Jam fatis in vitae nostrae eam V M eaenatiatus sim, Iam visidis taloribus expressam brevem bane mortalitatis usa
V ram auimo inspexi. Utinam, quemadmodum PARIBUS, Ecet di milibus , PAS V SIBUS 5be quidquid patii fuit, metus fumus ad eamdem meram, perennem nemper beatitudinem, perυensamus. Vide , obsecro, Antistes optime , qua me imaginatios rapuit Muncte fratris olim mili carissimi , tibi addictissmi manes , meamque in ' te obfer uti ; studium fove , atque amplectere ζ idque pro certo habeas, nibia in V bae vita eontingere mihi Iucundius pos , quam G abs te, viro egregio, quem Lumveneratione prosequor, me vicissim amari intellexero. ,, Ceterum bule Vitae vix pauca adbiciam, praeter aliquas margini numerorum notas , quibus adm)nearis, ut ea quae Ollinus narrat , cum iis conferas , quae a Crxsso , aut in nostris ad Crassum Adnotationibus asseruntur. vel media in rerum hyeme FRUARIs . is Si quid latet , puto utrumque ad illud aurum
enus alludere, quod eapiendis mergis per hyemem v eosque Potissimum dies , qui avonti proiam ἱρ doctis voeantur, nobilitas nostra exercet . Est autem Iucundum quidem , sed laboris se Aiseultatis: Namque parvulis levissimisque cymbulis, in hunc unum usum eonstruis
aetabiliae: .inis ira, quantum late patent aestuari , aliquando etiam longius in aru
rum orovecti, hae illae circumvehuntur, ut mRrinas νοε undis , in quas elbum captantes asena 'μ' -- , . tandem emergentea excipiant . Has autem gracile caput aqua efferentes
t o enim intriae reterum corpus aegre trahere erecti, g
3 p -- ρο -- , h. e. mbae aureo, vel saltem argenteo nummo graV oras ' mollibus pulvinis instrati, quantum late patent aestuari , aliquando etiam longius in aliarum orovecti, hae illae circumvehuntur, ut mRrinas νοε undis , in quas elbum captantes aseea 'α. t . tandem emergentes exeipiant . Has autem gracile caput aqua efferentes
sidue se φθῖ b his, ..ef. trahere seras possuntὶ ut aspiciunt, statim ingenua
ne 'eum iasyleor, eorum laudibus nequaquam obtrect1re mihi videor . Ceterum de auctoria mente lector iudicet.
44쪽
- ULMὶ Hujus Vitae a se per seriptae meminit idem LMIisur epistola quae exstat pag. 22s. ad Horitiam Carba intim Dadidam , clarum illum bellorum civilium gallieorum scriptor eiv. ,, Hisoriae Mauraceni nostri sub praelo sunt , quibaa ego auctarium paro UITAM AU- CTORIS. Pannum purpurae, inquies. Quid agerem importunis an te rum precibus ur- ,, rebar i ii non aliter, quam parendo, sibi fatisheri passiari erant. ,, In eamdem sententiam pag. 3o I. seribit etiam Barthoisinaeo , Carthusiae Uedanae praesecto , quem nunciatum ipsi fuerat, aggressum fuisse visam es dam ordinis fui totaminis Θ cor baei . ,, Similis plane , , nobis de udatus est labor , ANDREAE MAUR ENI , amicorum omnium optimi , , , DICTA, FACTA, MORES lineis apellaeis dignos, deseribentibus rudi pennieitIo . Hic ,, pudorem forsitan in me requires, qui majores nido alas explicarim. Quid saee rem nemo ,, at ius erat, qui se exorari pateretur, ut subiret onus. Usque adeo nos arcta hodie annona is premit eorum pariter, qui seribenda saetant , di qui iacta seriptis exprimant, & qua de- iscet arte. ,, Alia quoque epistola pag. 293. hanc vitam eidem emendandam mittit . ,, MAU- ,, R ENI Uitam ad te mitto. Non tam a te laudari pergratum fuerit, quam corripi. Il- , , Iud amori, morique tribuam, hoe libertati, alienique prosectus studio, quo flagrare ma- , , xime par est , tantum ab obtrellatione di livore dissitos , quantum candori propiores di is dilectioni. ,, Uerum quo in pretio habenda illa sit, satis declarat Latirentius Punoraus epi sola ad Lodinum, inter Lollinianas pag. 293. ,, LUCUBRΛTIONEM TUAM ut vide. ,, rem, permisit vir amplissimas Donatus Mauroeenus, elegantem illam profecto, & multum isdem ria addituram historieae seriptioni Mauroemi nostri. Mi Auctore Λloysio Lollino in Antiquissimi Lollim iam gens in eam patriciorum Uenet
Tum coloniam transeripta est , quae Senatusconsulto in Cretam deducta fuit . ΛLOYSlus ,s Patisii
45쪽
Patilii filius , hujus nobili issimae gentis ultimus suit ι quo exstincto , in nomen adstita est, fortunarum etiam heres , Issimanorum paris nobilitatis familia , qui nune Iusinian Osiliani appellantur . Ille enim ecclesiastieam vitam amplexus , renunciatus est Bellunensis Episeopus a Clemente VIII. anno 3396. IlIl. kal. sextil. teste G2bello Italia Sacra, tomo U. GLYy1. Urbano VIII. sedente, ipsum vita lanctum idem narrat anno millesimo sexcantasimo suo με- SEXTO . Verum δὴ sit erratum uelle deprehendes , si apud eumdem legeris , I - . ' Delphintim datum sui in Lollino successorem eodem anno I 626. v. id. sebr. Neque enim fieri potuit , ut tam paucos dies dunttaxat Bellu neniis sedes vacaverit. Praeterea. Donarus Bernarius, cuius & infra meminero, opuscula Lollini duo , quibus titulus :l Pra alio Lambito eisνmini NOCTUA . tripto desinata , die. & vi Hira dissertario do nam Asor dis oro. a. r edidit Venetiis , anno M. DC. XXV. ut ex libri fronte apparet . Hie autem epistola nuneupatoria, data IDIBUS AUGUSTI ejusdem anni, qua illa obtulit ANAsmo Iurisconsisti rerum BAIsnensium Colletis, eum vocet Lollinum τον μακαρ Βην , sibique aifirmet ab eo inti ripa oris at uo amplam Apini ingenii supeli ctium LEGΛIAM; plane ligni fleat, optimum doctissimumque Λntistitem idibus augusti anni 1623. jam defunctum . Ut vero eertiora afferaui huis r s rei argumenta, aio, apud Barabolomaeum Celinum, nobilem Bellunensem , qui modo ad transigenitas civitatis suae res Uenetiis degit, inspeditam a me Lollini eos amentum , Ipsius manu eon seriptum anno 2624. U. id. nov. cui adnotatum est a publico notario, eum defunctum esse anno r62y. liora septima ejus noctis quae diem IIII. ante kal. april. praeeedit. In a de eat tedrati Bellunensi , in medio oro ivr orio ca ασπι-- euia lut eum epitaphio r
HIC . CONDITUR M. Da XX vla librum Actorum eiusdem erelesiae cathedralis taee reIata sunt:
ni, summo omnium hominum , ordinumquae moerore in ecclesa n stra eathedrati, quam
fansissmo funere , I s laudationem, atque omne genu pietatis , honoris , ct oscii sebiliter sepulti.
Reeenset UXbellus nonnulla ex eius operibus f uod tamen omnia I atque hi his etiam non semel est emendandus . Utvens Lomnus nihil typis evulgavit , nisi salior, praeter Laeomasis Matirorem funere , quarum erebro Occurrit in meis hisce adnotationibus mentio; atque hane, quis Bissoriam praeit , Mauraeoni Viram. Motiens Donato Bernardio, eivi Bellunensi , samiis liari suo, quidquid seripserat, legavit, ut apud ipsum eustodiretur, vel etiam, si ita illi vi sum esset , heredum sirorum aere evulgaretur . Si quis cupit , quinam fuerint LAlini morea quae . . ani vita, intelligere, ab ipso Lollino qu erat, praeeipue inter opera , quibus titulus, is epalium ea parum ebaracteros , pag. 233. in Duferta tone epipolari de non δε serenaeo grege sae pag. 237. in Solitoquio; quaerat etiam inter Epistolas Mis eiusa , pag. 433. in epistola aclLaurentium qu am . Operum vero , quae ipse inedita reliquit, laeulentus index exstat In praefato opusculo, quod inseribitur : Praefatis iambico carmisi NOCTUA inscripto Asin.ita , in qua suamn Meubrationiam recensum agit, Ece. atque in Additamsuto quod eidem opuseulo su ieeit Donattis Brenarias , quo Aloysii Lollini operωm rece iam persequitur . Bona horum pars, eodem Bernaedio curante, iam prodiit in lucem, & continetur in Episcopalium curarum cIa- EZ.ribus , atque in Miscellaniat vi alis ; quibus aljieiendum est parvum Carminum volumen. optime quidem de re literaria mereretur, qui omnimn simul, sive editorum , sive non dum editorum operum novam nitidamque edi lonem evulgandam cur ret.
46쪽
ARAM omni aetate avem probum simul, aedoctum hominem si quando in lucem edit saeculi nostri victa situ, effoetaque viribus senectus, haud sane minori gaudio persundi omnes deberemus, quam Aegyptii olim, religionibus maxime addicta natio, Api adinvento. Quod enim Dei immortalis beneficium humano est coetui praesentius, ac conducibilius, quam indigenae virtutis exemplo ivo, ac spiranti minime destituit quod moribus sibi exprimendum juventus statuat , cives
aemulentur , admirentur exteri, perbeatamque praedicent civitatem illam , cujus e gremio tantum lumen sub hane sequioris aevi vesperam emerserit , documento apud omnes maxime futurum , necdum intercidisse disciplinam morum , seminave penitus exaruisse gignendis heroibus idonea . Nam cum ex toto humani generis asse vix sextulωm decutias literatorum; ex hoc vero exiguo numero perrari sint,qni morum probitatem literis adjunTerint , quale decus erit , quam praeclarum , unum esse de tam paucas, de tam pene nullis t Quod ego sane decus patriae meae gratularer ANDREAE MAUR ENI, praestantissimi ei-vis , causa promeritum , si apud ejusdem postrema merito deflentem gratulationi loeus ullus foret . Sed moerorem iustum illum quidem , & funeritam Reipublicae acerbo debitum tempus edax rerum animis absterget: memoriae tanti viri ne quid idem obsit; neu qua nomen ejus intercipiat oblivio , enitendum est nobis summa ope , quibus in vita nihiI fuit ejus amicitia jucundius. Atque utinam non impar seret operi ingenium e extaret per omne aevum adversus vetustatis injurias hoc amoris , fideique meae monumentum, veritati non minus sacrum, quam virtuti; cui fraudi esse non debet , quotiescumque in aliquo civium ultra legem communibus ingeniis praescriptam eminet , si ejus praeclara opera se ad historiae fidem literis mandantur , ut nihil prorsum Μomi detur auribus , quod magnopere audire eupiant : naevos enim in praestanti forma anxie serutari, tibi nulli sunt, vel aspectum fallunt, non tam ego indicium esse libertatis, quam livoris puto . Maurocera parentes fuere ti) Jacobus, Senator laticlavius , & Caecilia
Cornelia , femina lectissima , Paulli Procuratoris Marciani filia , primariae claritatis ambo apud suos, & vetustate , imaginibusque majorum inclytae, quos sub nomine quemque suo direre quid attinet nemini indictos a 3 Dies ' 'ejus natalis ineidit in idus februarias anni post Christum natum M. D. LVII. qui fuit nrbis augusto augurio conditae Μ. C. XLII. Fratres geminos ha- α pQ. xvibuit bJ Nirelaum, 6 & Pauliam, quorum hic ei superstes adhuc vivit; sa -is ille fratris sata antevertit natu licet minor. sel pet.
t Iaeobus Senatoν tobών, Andreae filius, Iambi nepos, ortus est IIII. ld. MI. anno 133o. His ex Carinis , Paulli Cornelii, inreti procuratoris filia , quam anno 1 v. duxerat,
tres liberos salaepit o Andream nostrum id. febri anni 2333. qui veneto more adhue eratas I. Nicolatim anno I 6α postr. kal. sept. Pa um kal. Oct. anno a με. ta) illo fatνD ora amoenis in siquidem duos di qoadraginta annos nondum integrosus vivere desiit Nicoiam, postr. kal. mari. anno 3ω
47쪽
In puero ab usque teneris unguiculis indoles emicuit summa, quae disti plina domesti ea paullatim excnita ad virtutem, atque pietatem se inere vit, ut speeimen futuri prosectus daret minime vulgaris .ia2 Grammaticis est usus adolescens Baldo-dntrario Penna Iatine , & Bernardivo Partbenis graece, apprime eruditis , sub quibus linguarum elegantia , atque ubertate princi pum rudimenta hausit, jam tum animo prospiciens iter sibi earum ope pro olus futurum ad scientiarum metam cursu pertingendam. Neque enim juve nis laudis festinus , ac doctrinae sincerioris avidus se unquam ab epi semieci nostrorum hominum errore abripi est passus, salso opinantium philologiae, ae philosoplitae finales lapides inter se diremptos multo magis esse , quam Phrygum , Mysorumque res olim fuerint e nihil illis foederis , commercii nihil invicem intercedere : hostilia, ae impacata omnia aeternis dissidiis se iungi. Sed doctissimorum virorum, qui in Musarum, Sophiaeque castris ag men ducunt , exempla relegens , studiorum malo genitos illos reputabat , qui res a proprietatibus verborum , quibus copulantur , tamquam vi illata divellentes , vel infantem sapientiam per vasta barbariae spatia sectantur , vel inani loquendi profluentiae, linguaeque volubilitati consuescunt, forensum instar formulariorum , quibus Verbigerari invicem non modo munus , sed & census est. Et profecto si a normis quaedam philosophia , & nulli sectae addicta peteretur, aequius ferremus; nunc vero , Orbe peripateticorum Iegibus parente, quis non istis liberiori stomacho succenseat , qui Aristote lem florentis facundiae virum , cujus in verba per quam religiose jurant, Iahoris vel odio, vel taedio non nisi semilatine , vel mixobarbare potius obloquentem audiunt ipsi plane opici , omnisque eruditionis penitus expertes Non neminem sane appellare possem supercilio Lycaeum fulcientem , eui nulla alia versio adhue innotuit Aristotelicarum scriptionum praeter eam, qua Averroes usus est Arabs, nativam gentis barbariem praeseserentem, uniade ad nos venit latinis prius auribus ignota . Fas mihi si comperta prolo qui , ae testata omnibus, qui politioribus studiis ducuntur e nihil est prose cto aureis veterum philosophorum eloquentiae numinibus , quam illorum eoenosi laens dissimilius. Unde ne sbi esset hauriendum , operam dabat Alau-νecems sedulam, ut in grammaticorum , rhetorumque scholis non paullo a curatius erudiretur , quam mos hodie obtinet multorum non alibi magis , quam in id genus studiis ludi a pueris operam existimantium ; ideoque imsulsorum quorumdam autorum dispendiosa compendia sectantium . Nee cona-ans successu caruit, labore pertinaci, cui nihil non proeli ve, comitatus. ViX- cum ephebos ingressus talis erat , quales provectioris aetatis condiscipuli perquam sane pauci : posse graecis latina jungere , orationemque tam uberi vena prossuentem ad Ciceronis exemplum meditari, quam vincire numeris, Hussque felici rudimento innotescere. Exinde philologiae spatia emensum dialectica e Xcepit, ut eum, quo cursum ingenii maxime direxerat, ad limen porro sisteret Lycaei . bὰ Doctor erat AP rus Pisaiιrus, philosophiae peripateticae professor, qui cathedrae ex Senatusconsulto praesidebat per id tempus, vir familiae amplissimae splendo. re, egregiaque propriae virtutis laude non minus, quam tirocinio Mauroceis ni celebris. Neque enim quemvis de trivio poscebat perspecta jam ingenii juvenis subtilitas, & quae de praeceptoris judicio judicare non inepte posset . Exprimi non potest, quam ille stim avide expleverit in illimibus rivis dructrinarum, qui cum ab uno omnes di manent sonte, male sane faciunt, qui tamquam imperiti aquileges alter ab altero ne excipiatur , excitato quasi
48쪽
transversim aggere impediunt . Non arctiori virtutes fibula inter se nectun tur , aut venae per corpus invicem commeant sequacius. Nec Plato , etsi nonnullis aliter videtur, ab hac sententia diversus abiit, cum in re publica a se primum instituta lege lata cavit , ne quis plures unus artes scilicet exerceat : aliorsum enim cautio illa respicit , neque septa sellulariarum artium egreditur ; alioquin legifer ipse reus agi posset violatae a se scitae legis , qui nullam liberalem artem non perfecte calluit, idem poeta summus, conditorque dialogorum disertissimus, quos petitis ex omni scientiarum genere floribus refersit.
a 3 verum ubi quod satis esset operae Mauracenvs in patria studiis impen. ...dit, Athenas Euganeas se contulit, ratus inde profectui suo inere menti non parum accessurum ob urbis, & doctorum autoritatem . Florebat illa tempe nate Frraciscus Piceouemineus , & Iacobus Zabarella , nobile par philosophorum, quorum ille Averroidarum princeps , hic Ale Xandreae sectae propugnator acer habebatur . Unde inter eos studio partium incensos crudum in dies odium, asperrimaque aemulatio gliscebat , dum alter copias parat adversus alterum ea contentione animorum , ut non in circo olim Veneta factio Prasinae adversata suerit implacabilius . Maurocenus Piccubomines in dispiutando ubertate, acumine Zabaretiae captus, ambos, qua erat morum lenitate, summe coluit, ambobus eo in primis carus , quod ab obtrectatione juxta , & favore partium intactus, hominum diversas quidem , sed praeclaras dotes pari pietate observaret. Idem Pomponio Attico aetas sua praestantissimorum, si ulla unquam alia, virorum ferax summae laudi vertit , quod , fide salva , ossicioque amicitiae debito incolumi, Hortensum , & M. Ciceronem , adversis inter se se in soro studiis certantes, pulcherrimique laboris aemulos, pariter dilexerit, ab utrisque aeque cultus, dilectusque. Patavii per quam diu fuit Maarotenvs genio suo obsecutus, qui non alia voluptate ducebatur , quam quae a literis orta in literis ipsis quasi eodem orbe repetito acquiescit. Quid enim quaeso aliud ageret potissimum juvenis frugi, constantiaeque inexuperabilis adversus exitiales pestes saeculi luxum, aleam, libidinem ' Virginis eum senemae fuisse , quasi alterum Origenem Adamantium, alibi ex familiarium relatu diximus . ib) Unus nempe discendi amor i. . . . . gloria sagrantem animum incessens , degeneres inde caducarum rerum reliquarum omnium cupidines, veluti clavus cla Io truditur, dispulerat . Quod de Hippolyto quoque, Thesei filio, mortalium castissimo, fabulae testantur, qui non tam venatus , ut ajunt, quam sapientiae studio erat enim is Orphi- eae philosophiae summe deditus ab omni cogitatione venerea abstinuit, caeens ad formosas . Obversatur animo haud illepidi facti recordatio , quae ad fidem dictis adstruendam mire facit. Commigrarat Patavium e sornice Veneto hilaribus Thais una omnium sacerruma , ut juventutem ad pudorem natam a Minervae saeris ad Veneris volutabrum , & Bacchi orgia tradureret . Hujus ille cum lares praeteriret uno atque altero sodali comitatus , quibus mulieris fraus non ignota erat , forte accidit , ut illex in vestibulo aedium sederet aure pio intenta et quae ut juvenes accedentes vidit , obviam ultro prodiens, iis verbis, eo gestu manuum , eo nutu , vultuque illos prosecuta est nunquam sibi ne de iacie quidem ante cognitos , ut nihil potuerit fieri
amantius e quae non omnino gratuitae benevolentiae imitamenta Mauroeentis , ut erat ingenuo, experteque nequitiarum animo, non aliorsum est interpretatus , quam si ossicii ergo dicerentur . Ubi nunc, luxuria rerum potiente, in necdum ingresso ephebos puero tantum invenias doli incapacitatis, quantum
49쪽
in illo fuit sub ipso aetatis vere, firma valetudine , corporis habitu de eaI re plurimum trahente, tam vero vegeto ingenio, ut subtilissimarum rerum disquisitionibus par esset 8 Ita profecto fit, defixa omnibus horis virtuti, v ritatique vestigandae cogitatio indoeilitatem hane parit animorum ad ea ,
quorum ignoratio nobis expediret magis.
Iam omnes philosophiae partes haud perfunctorie perceperat ; geometriciqnoque pulveris , obser ationumque auronomicarum non omnino expers e primores jurisconsultorum audierat: specimen dederat in musicis, peritus dia. grammatum harmonicorum, nec indoctus canere ad fides, quas Socratem serunt Conone magistro admodum senem attigisse e cum mentem subiit mirari , quanto olei, operaeque impendio nihil plane seire disceremus. Admirationem augebant Sexti Empirici Pyrrhonicae adversus disti plinas dissertationes, quem ille sane librum matutinis horis , ut erat indefessi studii , versa-hat, antequam ad professores Peripati accederet, ut haberet, quem cum eis conferret, praeferretque ; quod ii sententiis semel sibi sociatis nunquam , ne veritatis quidem vi compulsi, nuncium remittunt , ille ingenue fatetur sibi ignota esse , quae non liquent : dissentiendique , ae exercendi ingenii liberistate utitur, si quis alius veterum Academicorum , quos non indisertos fuisse tradit Cicero, plena gravitatis, ac subtilitatis. a 2 Aderam tum forte , ut saepe alias , cum verba sibi data a philosophia quereretur, anxius ecquodnam porro ad fontem iter sectaretur , unde cupidinem sciendi humanis sensibus a natura insitam explere posset. Haerere se, non, ut olim Hercules Prodictus in bivio , sed in curriculo plane ipso stadiorum , tot in diserticula , tot in vias fecto et nee fatis itineri tot fatebris impedito glomere mi destitutum mere : mi ophiam quiadem δέ modi Aplendidis promissis animum alticere zJam tibi de fumum caeli ratione, Deumque Disserere incipiam , ct rerum primordia pandam.
Audin' quam magni e t eausas rerum ad quas etiamnum caligat bumanum gems , quicquid ubiqae, o quicquid nusquam est, in medium troponit instigandum; terras , tractus maris , circa sum aerem , Iunae aerbera finitimhm , caeli templa sullimicam ria, o Paetumque iis dirimuntur , seu Epicuri inter udia illa flat, Me atomi, Dummensa spatia inanitatis . mee quidni Sophiae eandidato falliam mowant, dum s cum repurat, Mi mortalium imi naturae dimoto velo , s pandi , aeternitatis adyta parere, obvia ostra feri terras incolenti Z Tali plane mercede vel Cratetis pera ma-rime Ploci ret , vis spem , atque adeo adsurgentem creptis animi ardorem timor fris faceret , ne tam Iraeclara polrieita orae disserant . Qui fane timor ur non de nihilo natus videatur, faciet discors philosorberum de rebus etiam minimis disso . Gune , Megant, ambigunt de una caprina saepenumero , ani de fumi umbra , studio rixandi in- Mammati, veritatis plus nimio securi. Hine aesum sui antis animi in adversum litus Iurisc utrorum quosdam rapuisse , sed nultam operae ob pretium . Nam qui domi es santiores literas gustassere, eas periculum es ne plane dediscant , η tuorum elinguergi ra audire pergant, qui gemmea vererum Iuri prudentum diata , eandere Romani e-Dquia nitentia, fuis interpretationibus infuscant. Nam amoeniora ina artium organica rum non tanti eo, ut in iis immorari quisquam mastum debeat , aliorum gratia i venta , o pueris potius quas melimela relinquenda , ante pedem quam ulteriuF promoveant in morum graviorum pevetralia . Se quidem, dicebat , postquam nec pbilaopbia promissa expedit, nee leges satis tegitime tradunttir, o diyciplinae matbemaricae , quas superficiarias Seneca appellat, metam illam neque e contingere , quae emo mana m cogitationum eamni proponitur in hoe vitae elaeo , quaesitae rei η non stomcubi se , ct Laltem vestigiam aliqued ecmgeri e haud ita pridem , dum forte die feris δει
50쪽
I solus ea fine latro et, ut exiret in forum prefecturus . Ibi enim Dominicani Adal aia doctorem audio primum Derorum bibllarum, qui Genesis inscribitur , interpreistantem mirifica rerum fistili marum ubertate. Ab eo se ita evium , ut non e numine Divum eo se pedes duxisse crederet. Fiarum itaque ine, immotumque sbi , Hiis curis pro I ablegatis, non alibi jacere cogitationum fuarum a bor, quam in illa
Ratione omitim turissima. Quod & porro haud cunctanter praestitit, se totum theologorum prae1ertam antiquorum lectioni applicans , unde se una opera haurire pietatem, literas, eloquentiam dicebat. αὶ Patavio digressus minorenus, non cruda adhue, ut plerique omnes, studia, sed ingens secum nomen, summamque eximiae doctrinae laudem ad suos retulit : in congressibus absque assentatione blandus; in disputando, ubi plerique contentiosis pertinaciis rixas, & clamores quaerunt , placidissimus ; erga omnes exprompti officii, ac facilitatis. Nihil enim vir ad lenitatem natus magis oderat, quam refractaria , ac retrorsa ingenia quorumdam, qui tanta asperitate morum inhorrescunt, ut ea in familiari colloquio omnino negligant, quae & sibi honesta, & aliis grata esse possint, offensae, ac gratiae pariter securi ; quos etiam Atimani generis paliuros apto satis nomine vocabat : sicuti quos in Principum aulis ambitio torquet mλla, aut spes coenatica, Ixionios amisos appellare erat solitus ; ad parasit 4 Heliogabali alludens , quos labes illa augustae dignitatis, Caesarum carcinoma , aquariae rotae alligatos sitularum ritu sic eircumraptabat, ut modo caput in altum tollerent, modo mergerentur per vertiginem. tbὶ Hujusmodi hominis sales transmarino lepore , ghymoque pIane Attico respersi ab amicis quamplurimi narrantur. Nos nonia nullos in gratiam lectorum memorabimus . Amico utebatur fluxae , & letheae propemodum memoriae; quem cum audiit et morbo dissicili implieitum in eo esse, ut ad plures iret, ad circumstantes con Versus , Ruam vereor , inquit , ne familiaris noster bonae vis memoriae, o quidem me θω ineonstitia, brevi fae. Sic enim de mortuis loqui mos obtinuit , valetque id dicti apud nos tantundem, quantum ἐι- ρIτει apud Graeco olim, Vel apud Latinos veteres, si Persio Satyrarum scriptori credimus, beatulus . In eodem genere ponendum est, quod literaria naeleo cassa putamina Vocabat rerum inanes, sed tantum ore obstreperos disputatores. Eximie scitum item illud ejus dictum de viro rha tenus sapiente , qui tonsorum taberna1 cane pejus , & angue doliabat Haud inere curo eum sane facere , qui Mi ne pilum quidem de fua sapientia demi pateretur . Idem civium quemdam metus ingenii minime exprompti, sed retum semel apprehensarum retinentis, cum id illi Plus nimio doleret , nec naturam tamquam novercam incusandi fiuem faceret : Quin tu petius, inquit, ti-hi gratularis , qui ingenium habeas non aureum, quod Socrates a Diti flbs dari votis postulabat, sed gemmeum plane, ct cui cognationas cum adamante multum intercedat :vitium hoc scilicet quantivis pretii semper fuit habitum aegre se insculpi sinere doctrinarum notis, seu quia discere ipsum pati quoddam est erectae indoli , & ad actionem natae parum congruens ; sive quod raptim hausta repente effluunt e idem Plutarcho teste Catoni Uticensi accidisse , quo nihil ha het Romana gravitas memorabilius , quod Graeciae in suorum laudes disertae regerat r idem Cleanthi , Stoicae porticus Columini , cujus ingenium praeceptor Zeno si fas ita loqui dari certo pugillari comparabat . Equidem perdociles istos , ajebat , nihil moror , qui quodlibet discunt , dediscunt e vestio ,
obliviosos , hodie rudiarios, erat rudes , ora alae recens tabulae I ersmiles, quos dirudire brevis perinde labor, ac vanus fuerit. Plura in hane sententiam addebat,
quae fingillatim recensere ad aeteriora sestinanti nihil est neeesse.