장음표시 사용
561쪽
133 8 Barbarus, Pandulphus Maurocenus, Iacobus Iustinianus, Lemnardus Haimus : pro pace Thomas Mocenicus, Aloysius Gr donicus, Marcus Antonius Grimanus, Philippus Tronus, Ioannes Delphinus, Franciscus Donatus , Victor Grimanus et ejusdem quoque sententiae Andreas Gritus Princeps erat, cui p . ter in Republica administranda prudentiam, Turcicarum rerum tu ae... cognitio, atque usus magnum auctoritatis pondus addebant . at im-- Tandem iij. kalend. sebruarii, cum in suifiagia. ad mediam noctem itum esset, duobus ea vicit sententia , qua , pace rej cta, in foederis conditiones subscriberetur. Kat februarii coacto Senatu, singulae foederis conditiones confirmatae suere 3 quarum summa haec suit. Nempe Foedus, ac societas pro rebus communibus tuendis, atque Dostibus in dendis, a ersus Suis anum Turcarum Regem a Paulo III. Pontifice Maximo, Carolo V. Imperatore, Vinet rum Republica iniretur. Bellam autem his opibus ad norem
retur e triremibus ducentis, armatis navisus centum, quinquaginta peditum milusus ue nimirum viginti Italorum ; totidem Gemmanorum s decem Hispanorum quatuor mligibus ac quietemtis in Sequanorum morem, instructis, equitibus 9 bis tarmem torum bellicorum , pulveris sulphurei , atque aisorum apparatuum vis adsereretur z quae omnia singulis annis veris aequin his in promptu essent. Pontifex triginta sex triremes, Caesar originta uas , tot/dem Veneti instruerent, ut ducentarum numerus Giceretur zPontifici triremes fabrefactas , armamenti que omnibus ado natas Venetus daret : Caesar onerarias naves motarem in m rem instructas, ad commeatus , pedestresque copias conis, das suppeditaret, ea conditione, ut, rationibus sub cras, I ciorum sumptus aequarentur , ac Venetis ea argenti v s rem deretur , quam in triremibus supra octoginta duas instruenis ἡ umpsissent. Totius impensae ratio hunc in mo um inter 'mincipes disribueretur. Sextam Pontifex, ternas GHar , mnas Respublica fomeret ; frumenta , ct commeatus ex Draorum regionibus asportant, aequo pretio persoluto, absque υαννώ, a
Uue portorio singulis facultβs 63ς . e PSocietati Fer iandus Rex Romanorum , rvus D υMem far praestaret, aHungeretur, bac lege, ut colisis colu
562쪽
Pannonis finibus Turcas aggrederetur z eadem quoque Fram I 338riseus Galliarum Rex contineretur, cui praecelsus , atque hon risicus in foedere locus relinqueretur et Pontifex, quantas ine in sium vires coliaturus esset, decerneret, quae supra foederatas essent. Principibus vero Italis , si in idem faedur coire wlgent, quotam quisque partem persolverer, cum Pontifex, declarasset, tantumdem rebquis pro portione decederet. In id sedulo, atque enixe Pontifex inaeumberet , ut Poloniae
Regem, ct allas Christianorum Principes eodem societatis ju
Si qua tuter foederatos controversia subor Bretur, de ea semientiam ferret. Classis imperium , maritimarumque rerum cura penes Am
Si oua terrestris expetauio fieret , -perium apud Franciscum Mariam Festrium, Urbini Ducem, resideret. Haec summa capitum fuit, quibus Romam transmisi1s , adur. idus februarii in Vaticano probatis, foedus firmatum est; adstipulantibus pro Caesare Ioanne Manrico Anguillario I pro Veneto Senatu Marco Antonio Contareno legatis , universis Cardinalium Collegio adsentiente. Seo sim de iis, quae bello parta forent, decretum et Quae in foederatorum alicujus pol state fuissent, statim Agis traderentur e meantium, quaeque ad perium , Me M regnum N politanum Ioca spectarent , ea Caesaris essent: iis, quae olim a Venetis posse a fuerant, emceptis ; Ausone, ac Neocastro adjectis: M aeus Hieros dimitanae rellioni accederet : insignis alisua regio, aut promiscia in is postolicae saeis jus concederet : reliquis in quibus nulgum jusfa eratis fuisset, juxta inpens portionem, quisque potiretur. Foedere icto, ingens in Senatu de administrando bello solicitudo ; ad Caesarem statim in Hispaniam datae literae, quibus de
inita societate certior fieret, petereturque , ut Andream Auriam Messanam, Antonium Auriam in Cretam proficisci juberet, ut conjunctis viribus cum nostris hosti ingruenti obsisterent , at que egregium aliquod facinus adversus Turcas aggrederentur. Ut in partem laborum, ac societatis Henricus Angliae Rex asci- 2 sceretur, enixe laboratum; nihilque a Hieronymo Tuccato, a Reipublicae secretis viro, praetermissum est, ut illum ad justa cum
563쪽
reliquis arma induenda impelleret . Vcrum ab eo, vel quia in sanciendo foedere nulla facta mentio fuisset, vel quod nimiam Cesaris potentiam suspectam haberet, nihil impetrari potuit; immo Zuccato introducto, mirari, inquit, haec a se Senatum petere, qui paulo antea Vicetiar a Pontifice Concilium indici passus estet, neque ullam illius in percutiendo
foedere rationem habuisset et ceterum vaticinari, ad eandem paccm, atque Concordiam cum Sulcimano Senatum reditu
Neque minorem ob initam a Venetis societatem Galli m lestiam cepisse videbantur : nam cum per eos dies e Gallica nobilitate vir Venetias accessisset, ut Regis nomine de dimisso conventu, ac de propenso illius in pacem animo Patres doceret, sinuique Regis ad conciliandam cum Suleimano Remis publicam operam detulisset addiderat, Regi foedus minime probari, illudque, vel ingravcscente Pontificis aetate, vel ob Caesaris bello impliciti incerta subsidia periculis Obnoxium censere. Mox, Senatusconsulto de scedere consecto, ad Patrum Collegium reversus, acriter conquestus est ; adversus Regem foedus initum fuisse ; illum , undique collectis auxiliis, omni aliarum rerum posthabita ratione , se, suaque defensuruin. His Rhodesius ordinanus legatus addidit: bellum Regi, licet tacite , a Republica indictum videri; nihil sibi, nisi discessiim, superesse. Ad haec Princeps : Foedus in communem hostem non in Regem, quem sumino studio, atque observantia Reia publica coleret, ictum. Tum a Senatu de singulari illius in Rempublicam studio gratiae actae ; subiectumque, summis votis pacem inter Regem, ac Caesarem Optare, ut magnanimus Princeps, atque ad summum christianae reipublicae decus ortus,
viribus praepotentis, & nobilisIimi regni in egregium hoc opus intenderet : de more tandem donatus a Senatu dimissus est. In Caesare quoque ambiguus in dissicillimo bello gerendo animus videbatur: modo bello Gallico detineri, quin totis vi ibus adversus communem hostem uteretur ', nonnunquam h
anno pro de sensione tantum laborandum ; sequenti, comparatis, atque apprime instructis viribus, hostes in eorum ditionibus lacessendos . Joanni Antonio Venerio quoque significandum curaverat , adeo se proclinato in Rempublicam animo esse, ut, de
564쪽
pace cum Galliarum Rege firmanda spe abjecta , gravi , ac periculoso bello Rempublicam implicitam , & ne quid sibi
adversum accideret , timentem, ad concordiam cum Turcis adhortaturus esset. Attamen has: omnia Senatus ardor vincebat , atque in eo , quod semel sancitum fuerat , constans adeo, & ardens studium extabat , ut nihil , quod in belli
usus opportunum , aut neCessarium esset, Praetermitteretur. Placebat in primis Andreae Grito Principi, ut Andreas Auria , atque Urbinas convenirent, ut, de belli consiliis, ac rationibus inter se collatis sententiis, dissererent; latumque ab illo, ac sex viris de ea re ad Senatum est. Contra Marcus Minius, Consilii Sapiens, disseruit : ex illorum colloquio nihil, quod communibus rebus conduceret, expectari posses bellicae virtutis aemulatione dissentientes duces, veluti semite addito, acriuSexarsuros ; cum praesertim Urbinas Auriae primas partes minime concederet: inde mora , & cunctatione praesentem rebus opem poscentibus, hoste, ut serebatur, Cretam invasuro , subsidia defutura . Ad haec Princeps, opportunum, inquit, tempus esse, quo de bella administrando, ac de iis, quae objici possent impedimenta , Hsceptaretur ; ne tum ancipiti, atque inani consibo, cum rerum gerendarum tempus instaret , de iis agendum
foret : bis , qu e ἀγ*Pisi a se se offerunt initio, aescussis , a
que anima vcrsis, maturam opem asserri posse; in medis rerum Uu si ucis sita im ire, cunctis a se, ne e temporis, ne
que irium esse': ivs Mi eventu uae Abisam commosum presbum tessari, in quo Hssentientes Petiliani, ac Lioiani sententiae exitiosam, o Iuuestam cladem Reipublicae intulere: neque rem tanti operis esse , quin cito expraeiri posset, ac bellam firmiori, O remtior, rationeaesum exiguam hanc cunctationem compensaret: πυ-ma mente Urbisatem esse ; neque verendum, ne in pubisci boni gratiam pri tos asseuus, ca simultates minime comprimeret. Senatui rem in aliud tempus rejicere placuit. Deinde Vincentio Capellio, clasIis imperatori designato, vexillum solemni ritu ex Prisca consuetudine , inter missarum sacra, Consuetis ceremoniis, delatum est et quo accepto, statim ad classem profectus est. Vincentio Fideli a secretis , ut Mediolano Genuam peteret , jussum, ut Andream Auriam ad classem quamprimum educendam impelleret ue Antonium Auriam in Cretam statim Con-
565쪽
tendere curaret. Triremes ad classis supplementum in Dalma tia instructae: in Pharo , & Arbae insulis una ; Absori, & Creptae altera ; Tragurii itidem alia r singularum suis civibus prae- tectura commisia et in Epiro quoque Verticius clarus vir triremem sibi depoposcit, aliis in supplementum remiges dare pollicitus . Binae a Fosis Clodiae incolis, quibus Veneti trierarchip essent, tributae fuerunt. Suleimanus interea, lustratis copiis, adornata classe , martio mense exeunte , terrestri itinere cum exercitu Byzantio movit ;Luphtibrio maritima praefectura exuto, atque in Macedoniam ablegato, Chartadenum suffecit, cunctisque maritimis rebus,& expedirionibus praesectum solvere quamprimum iussit: quae Venetis in Aegaeo mari superessent, ea incenderet, ac diriperet , mox in Cretam cursum intenderet, incolas, omnemque regionem quotquot posset damnis , cladibusque contereret. Aheneobarbus igitur cum centum, & viginti triremibus A gaeum ingressus , quae militum libidini, ac furori superfuerant, extremis quibusque crudelitatis, atque avaritiae exemplis assiuxit . Muthro capta, & deleta, Franciscum Cornelium, qui pro Republica magistratum gerebat, captivitate affecit: a Meliis,& H iis tributo accepto , Myatum, ac Scopelon parvas, ins las , alteram duo & viginti, alteram duodecim passuum millium circuitu, aggreditur. Iis Hieronymus Meminus praeerat, oui natura loci fretus, quod situ eminentiori, praerupto, aCdissicili loco arx inerat , quae sustinere aliquamdiu impetus h stium posse videretur, parvam manum praesidiariorum militum, atque incolas ad arma capienda, & ad patriam tutandam petas erat. Ii primum hostium incursum sortiter tulere . in quo strenue dimicans Meminus sagitta ictus decumbere in lectulo coactus fuit. Inde restincta pugnandi laude, de deditione a flagitiosis hominibus fraudene, an ignavia incertum consilia agitata, qui, ne, conjuratione detecta, supremi supplicii genere
afficerentur, horrendum facinus aus , praetorium adiere, Me mumque decumbentem contrucidavere. Mox facinore Vulgato, in magna omnium trepidatione, ac tumultu, hostibus funibus in arcem pertractis, turpem deditionem secere. Facti indignutate Chartadenus, barbarus licet, ac Veneto nomini insemus, adeo commotus est, ut tanti criminis reos, & sontes statim
566쪽
obtruncari mandaverit, ut iustas iniqui facti, ac meritas potanas luerent.
Aegaeo direptionibus, & cladibus emenΕ, Chartadenus in
Cretam iter direxit. Cum summa auctoritate, atque imperio Ioannes Maurus insulae, ut diximus, praeerat. Is de Charia- deni adventu certior factus, quaecumque ad Creticum regnum defendendum spectarent, ea summo studio, pari virtute Consecerat ; cives, atque incolas suasionibus illexerat, urbes, atque oppida praesdiis muniverat, agrestibus hominibus privilegiis donatis, aereque publico obstrictis, in militiam nomina dantubus , solutis, triremes nonnullas armari jusserat; magno momtalium numero ex agris, atque pagis evocato, praesidia ara rat ue loca, quibus aditus hosti pateret, occupari mandaverat. Et in his exequendis veteris coloniae Venetae nobilium, atque
illorum, qui beneficii jure Principi obstricti sunt, sedula vir
tus, & ardens in Rempublicam studium extitit, ut Calier rum gens, nobilitate, divitiis , atque auctoritate in Creta potens , supra vigintiquinque hominum millia brevi coegerit. His comparatis, hostis adventum, magna spe rerum bene gerendarum subnixi, praestolabantur ; qui Cyamo promontorio Spatae caput a nautis hodie vocatur superato, qua septemtri nem vergit,insulam praetervectus usque ad Rhythymnam pervenit. Ibi cum aliquantisper, veluti urbem oppugnaturus, su bstitisset,aC bellicorum tormentorum, quae e moenibus fiebat, dispi sione . non parum laederetur, in Amphimalum portum, qui hodie Furi dicitur, se recepit; a cujus ingressu, quod nondum promontorium in faucibus munitum esset, prohiberi non poterat. Ibi militibus in terram expositis, praedabundiis excurrere hostis coepit, & Cydonem usque , quae Canea hodie nuncupatur , pervenit. Ea urbs situs opportunitate, portu , Civium numero inter PraecipuaS Cretae centetur et arte ea tempestate parum munita, quod propugnacula, quae ad austrum extruebantur, minime perfecta forcnt; ad Occidentem solem vetusta moenia, & parum valida , nullo fere in loco sessis egestis, adiparebant . Andreas Gritus Cydoni praeerat; mille circiter Italipedites, Graecorum haud exigua manus urbis in pnesidio erant; qui hostes nullo ordine, nullis munitionibus, aut propugnam. lis tectos subire conspicati, undique e moenibus majoribus, a I i 4 min
567쪽
minoribus tormentis displosis, Italicae duae cohortes, eruptione facta, perturbatos hostes aggressae, in fugam cum ingenti caede conjecere. Eandem fortunam subiere, qui praedae intenti longius a litotibus processerant , ab incolis aut interfecti , aut praecipites fugae dare se coacti , ut tandem , multis suorum amissis, Chartadenus receptui Cecinerit, ac reliquis , triremes ut conscenderent , jussis , spe fiustratus , inceptum deseruerit. Pulsus Aheneobarbus, ut quoquo pacto illata sibi a nostris damna ulcisceretur 3 in orientale insulae latus , cui Samonium promontorium nomen indit, conversus , centum triremes in Cyteum , tenue satis oppidum , misit , quod cum desertum invenisset , nonnullis sublatis bellicis tormentis , ac sulphurei pulveris cadis, agris vastatis , Turcicae feritatis quacumque hostcs pertransiere, vestigiis relictis , ne a Vincentio Capellio , quem jam Corcyram pervenisse , Cretensibusque opem brevi laturum serebatur, ad certamen ineundum Chariad cnus cogeretur, e Cretensibus litoribus ab dens, Euboeam versus iter flexit. Dum Venetorum ditiones oppugnantur , incenduntur , mdiripiuntur , quidnam de bello administrando Vincentio Capellio imperatori mandaretur, sedulo, & accurate disceptabatur . Classe Turcica in Adriaticum linum Penetrante , anteis
verteretne Capellius , an a tergo insequeretur ; illo maritimarum virium , quod prae Ceteris maxime optandum erat ,
conjunctionem impediri ; hoc indefensas eas omnes oras , aCresiones , quae Adriatico mari alluuntur , hosti relinqui videbatur . Collegii Patres scribendum Capellio censuere , ut hostibus in Adriaticum irrumpentibus , in Illyrico iis , quae sibi viderentur , praesidiis relictis , ultra Corcyram ad
populos in fide retinendos 3 hostium Commeatus intercipiendos ; classem cum foederatis conjungendam se contineret rhostes vero altius . sese in sinum inserentes insequutus, quam- maximis posset detrimentis assiceret . Constantinus Priolus ordinum Sapiens, ut decernendi ea in re facultas imperatori permitteretur, suasit 3 eo in primis ductus , quod superiori anno cum Pesareus extra Adriaticum sinum commorari jus ius filisset , ex eo potissimum belli origo fluxisse videre- Iur . Varios adeo, atque incertos mentus e se, ut plerumque pM-
568쪽
vis fuere bus maximarum rerum momenta Vertamur , quae I 338nusiis humana prudentia viribus anticipari queunt et isteres
Respublieas, quae rerum gestarum Noria floruerant , bella in-χenti cum virtute Resserant , ducibus summam administranae
belu permisisse ; stomanos saepius ea verba ad cisse : Viderent , ne quid Respublica detrimenti caperet; quibus in mmnes casus intentos , ac providos duces facerent . Senatum periura imperatoriam auctoritatem arctius adstringere folitum; cum fecisset , haud parva incommoda expe=sum et neque id
temporum conditianem exposcere et commeatuum asportrationea rursus foederis conditiones a soriis interclusa , ut si classis nostra Turricam insequeretur , annona fortasse laborandum esset ; praeeuntem ex urbe , atque aliis locis idi commeatus
Contra dicebatur: magni referre, utrum in sinu Adriatico,
an extra classis commoraretur, idque in earum rerum numero
esse, quae Senatusconsulto decernendae essent ό nec ex eo quidpiam de imperatoris auctoritate imminui : an vero hoc Eb pem mittendum , quo potissimum imperii incolumitas niteretur nam si antevertere sestes vellit, quonam itu tutus , nisi in haec m aria, receptus esset ubi navales turmae damus invisenda cupitatate , triremes desererent , reliqui commeatu insumendo urbem obsiderent; tot sumptus inutib desida tererentur ; cum parvis nostris , non longis naribus , ob ocorum situm , opus esset e thurici quin etiam , ac reliquos orientis psuos .
classe, unico belgi prae Xo, absente, animum desponsuros , h stis potentia perterrefari,s , suis risus confulturos et huc accedere , quod nostris in sinum Adriaticum se recipientibus , omnis de sociandis maritimis foederatorum viribus spes Aser retur , quo nihiI wl ad potentiae opinionem augendam, qua maxime besia administrantur, ves ad bostium impetus frangenta praestabilius esset posset : neque commeatuum inopiam pertim scendam, cum ex Creta , pro ingens copia suppeditari possit ; ac vix creaediis esse, ut Cae ιreani ex Iapeta, Campania annonam ad classem subis naem comportari non erem. Quid vero ex ceteris rebus publicis peti exempla; cum His comstet, saepius latissimam imperatorum ἀχη tatem quibusdam issmii limitibus fuisse circumscriptam saepius nimia ducum au-
569쪽
1338 Horitate magna rebus publicis detrimenta Agata esse Romanos luculentos harum rerum restes existere t majores nostros nullis coactam terminis magistratuum potentiam, uti nonnunquam
rei pubiscae labem injecturam, exhorruisse : imperatoriam dignitatem , cujus summa est auctoritas, s enatus jussis , - dere tu temper se. At mandatum id anno superiore et inde causas belv exortas. Quid vero alisae injungendum Pesareo erat, nisi ut, pace non adtac ab boste violata, praesertim cum Ege Apuliam in furus esset, extra sinum Bberiori mari se contineret e ...is, neque intac , sed aliis de causis ad besium ventum esse
Haec cum in utramque partem adducerentur, frequens Mise , iis natus ex Collegii Patrum sententia scribendum Capellio cem μυη- - suit r illud quoque adiectum, ut quamprimum se cum laederatis conjungeret ; cum pontificio , & Caesereo imperatoribus de bello consiliis initis, quae major pars statuisset, ea mature exequeretur. Novem ac quadraginta triremibus classis Veneta constabat , inter quas cum plures, navalibus sociis interitu absumptis , aut aegritudinibus confectis, ad munera maritima obeunda parum idoneae essent . ut aliae triginta militariter instruero in 11., tur , deae tum z una & Viginti leviores, tres nothar, sex emilitum a majoribus, quibu& praesectus a Senatu, quatuor librarum a Vis Σι- rearum stipendio in mensem , tribueretur. HuiC iniunctum , ut
Anconem ad quinque peditum millia, qui ita Pontificis, atque Urbinatis ditionibus conscribebantur , subducenda proficisceretur, quibus Illyrici, ac reliqua Reipublicae maritima odipida firmarentur; mox imperatori se adjtingeret, quinqueremubus , aC nothis praeesset. Statim vero quinqueremes lustratae cum sexcentis peditibus in supplementum classi missis, e portu solverent.
Dum haec agerentur, Vario, ac dubio marte in Reipublicae , is ditionibus Certabatur. In PeIoponneso Cassinus praesectus, quim .i - superiore anno Nauplio, atque Epidauro tentatis, sex passuum millibus Argis castra posuerat, anni initio Nauplium adortus, . Iz dispostis tormentis moenia coepit quatere; quo propugnatori-δεω. . bus majorem terrorem incuteret, ad magistratum , ac populum literis scriptis , quibus ad deditionem, multis pollicitis praemiis, alliceret; minas, & gravia quaeque, ni mature se dederent, comminatus. Verum ardens adeo voluntas, ac si
570쪽
dium cunctorum in propugnatione fuit, quod, & natura loci is agaugebatur, & spe propinqui subsidii a claisis Venetae ducibus sustentabatur, ut, nullo responso Cassini literis dato, singu
lorum tuendae urbis acrior cura animos solicitaret e cum iiij. nonas februarii commeatuum haud exigua vis , ducenti ac quinquaginta pedites sub presecto Antonio Μaria Tifernate supervenere. Mox iiij. nonas martii Augustinus Clusonius, militiae praesectus, cum Joanne Antonio Roncone Centum & quinquaginta viris militia claris, annona, ac bellicis apparatibus
accessit. Is , Nauplio lustrato, & iis, quae ad firmandum Oppidum necessaria videbantur, dispositis, nihil, quod vel ad incolas desendendos , vel ad hostes oppugnandos spectaret,
impiger, atque in omnem occasionem intentus, praetermittebat. Nam inter cetera cum nocte concubia irrumpere ex oppido in
hostes decrevisset, trecentis instructis peditibus, quos albentes tunicas superindui jusserat, una cum Roncone urbe egressus, vix trecentos passus Processerat, Cum in hostium centum equites in insidiis delitescentes incidit s eos depugnans partim cecidit, partim in fugam conjecit et qua re Cassinus vehementer incensus, cum e Nauplio ducenti Itali pedites, Roncmnio duce, ac sexaginta equites, quibus Victor Busichius praeerat , una cum Clusenio aquatum exissent, quod in urbe aquae penuria laboraretur, centum Turcis equitibus praemissis, qui statim pugnam capesserent, Cassinus , monte Divi Eliae cir cumacto , cum equitibus mille supervenit. Nostri improviso advenientes hostes conspicati, Cum tuto se recipere in urbem non possent, impetum e cepere, ac fortiter pugnando, moenia urbis subiere, acri adeo Vi, & numero Turca ingruente, ut quadraginta nostrorum interficerentur, inter quos Ronc nius fuit s ac Victor Busichius glande plumbea trajectus, intra paucos dies excessit. Clusonius cum intrepide hostes susti misset, intra moenia cum reliquis se recepit. Turcarum circiter ducenti nostrorum virtute cecidere. Mox Caslinus, P, Iamida monte, qui Nauplio imminet, occupato, propugnac lis , ac munitionibus extructis, tormentis bellicis moenia veraberare , & nostros ab urbis exitu prohibere coepit s ac iii, nonas maji Argis cum exercitu is praeter peditatum trium missium equitum numero constabat ) movens, ad Pale astrum