장음표시 사용
11쪽
tabulas genetio eas, e quibus, quod Iesus a Davide geonus derivare nequeat, demonstrare conabantur. Uidetur
Paulus Ex- Iudaeos in Christiano coetu ab hoc studio avocari voluisse, procul dubio ideo, quod omnia illa genea-1ogiae Iudaicae ratio, Messia iam nato , in sumum abiisset. milli amplius usui futura, imo etiam incerta esset, et im- . Pedito scrutiato obnoxia. Vid. mini curas ad h. l. Ex aliorum sententia Paulus intelligit άιώνων γενεαλογίας. quihus operam dabant Orientales philosophi, inprimis Iudaei graece loquentes, vel Λlexandrini. Uid. Grol. ad h. I. et Uitring. in observati. saer. T. I. pag. 339. Quicquid si, videmus inde, iam Apostoli aevo fuisse, qui pro reis
igione inutiles quaestiones proponerent. Tales omnibuatemporibus fuerunt, et nunc etiam sunt doctores; qui utinam perpenderent, quam graviter peccent, quod summa religionis optimae et utilissi inae neglecta, auditoribus coramenta humanaia nihil ad virtutem et salutem profutura, in-
inculcare soletit. τινες - οἰκοδομὴν c vel ὀικονομίαν λοῦ τὴν ἐν πίσει b οἰκοδομην praeter Codicem Claromontia prima manu habent Syr. Erp. Iren. gr. apud Epiph. aeg. clar. hoern. Hilarius, Ambrosiast. Iren. int. Λug. 'Pelag. 'OMκονομίαν vero Cod. Λl. Λugiensis, BOerner, graeco - lat. aliique Plurimi. Ed. COPt. Syr. p. Ar. Pol Syr. in m. Chrysost. Theodoret. Damasc. et alii. Utraharum lectionum sit vera, dissicile dictu est. Mihi tamen οἰκοδομήν praeferenda videtur, quia testes pro ea sunt 'vetustiores, et haec lectio contextui est aptior. Quae esticiunt quidem diSceytationeS, non autem eam msntis emendationem, quiae Deo Placet, et ex religione Oritur. Pricaeua explicat: ν οἰκοδομὴν ἐν τῶν
Θεὸν Ors ι, ut vox θεῖ non lubiective sed qbieetive su-
12쪽
IN EPIS T. I. AD TIMO THE UM. C. u s
sumatur. Tum Vero scribendum fuisset: --σiu ἐν τίσει Οἰκο'ο - , Rom. XIV, I9. et h. l. mentis emendatio. Si alteram lectionem praeseras, οἰκονομία erit ministerium, quod Deo praestamus, .ut religionis doetores. Non essiciunt illae disputationes οἰκονο αν Θεοῦ, i. e. non effetunt, ut sis idoneus minister Dei ἐν πίοι, in tradenda religione. ΠIςις et hie est religio . Ζητήσεις hie lunt qualeε a Tim. II, 23. μωράρ κώ ἀταιῆέυτους σεις vocat Apostolus noster. Μαλλον ξ hic ponitur proa, ut et a Tim. IIt 4. Suidas de voce μαλλον:ΤΙΘετω ποτε Θετι ως-ἀναιρετικάδς. ως οταν λευμ εν, ου μαλον ν ἀρετῶν οἰφελεῖ βλαπτει. σημαινομεν, ταρ οτι ἀφελεῖ. βλ πτει δε ἔ. STORRI Us, qui in diseserti exegeti in epistolarum Pauli minorum aliquot loea P. 4et.) lectionem ὀικονομίαν praefert, ita sensum constituit: μηθοι isti inutilesque γενεαλογίαι faciunt, ut ait rcentur potius quam fdeliter divenlent res in domo Dei. Cf. e. llI, 13. Post ζητήσεις supplet αντεις, quem dativum cogitatione adiungendum, ad superius τισὶ b. 3. spectare et formulam: in αυτοῖς παρέχουσι μαχλον ἡ οικονομίαν θεοῦ τῆν ἐν πAει, converti posse putat in hanc: ζητουντας αυτους ποιουσι μαλ οπιν ὀικονομους Θεῶ-οικονομία Θεοῦ, administratio, quae Deum vectat, dispensatio rerum, quae Deo Saεrae, divina sunt.
. s. Το δὲ τέλος - πίσεως ανυποκρίτου Scopias autem religionis cinstitutionis in religione i rat amor,.qui Oritur e sincero animo, et bona mente, et fde non simulata. Παραγγελία, praeceptum, religio, quae varia praecepta complectitur, vel etiam inεtitutio, fiam πα-
. ρμγ λλειν saepe est docere, imis uere. Τέλος, is,
13쪽
scopus, quem religio in his terris intendit. de amore Dei et proximi dicitur. Matth. XXII, 37 - ψα Καθαρα καρδει, αriimuS Sincerug, malitiae omnis, steterisque expers. 'Συ νείδη ς ἀγαθη, mens hona. Σηνείδησις h. l. vix esse potest conscientia , vel iudicium de nostris reete factis; ex hac enim non oritur amor. Mens bona autem non differt ab animo sincero. Πωιο ἀνυπόκριτος, Adra haud εimulata, fiducia in Deum. qua firmiter credimus, Deum, qum maximum, optimum, mentium inspectorem, remuneraturum esse nostra charita.
6. 'CZν τινες - ματαιολογίαν) A quibus quidam
aberrantes, defexerunt ad υaniloquium. Ἀτοχειν est scopo , α comitio et Ospcio aberrare. Genitivus Arespicit ad virtutes eo m. S. commemorat a. Hae sunt τέλος δcoyua totius doctrinae christianae. Ἀb hoe seopo aberrabant isti sallaces doctores, dum neque ipsi animi puritatem sideique integritatem servabant, neque doctrina sua aliis haec praecipue inculcare studebant. 'Eκ τρέπθαι, desectere de υia, h. l. aliorSum desectere. Λntoninus de rebua sui a L. I. S. 7. το-ἐκτ ραπῆ ναι εἰς μον σοφιςικόν , quod ad ambitionem εοphisticamnsn declinaυerim. δαταιολογία eit iere, quam 1upra v. q. μυθους, et infra VI, 2ο κενοφωνίας vocat. Glbssae: ματαιολογία, υaniloquium, ut . et hic Vulgatus Vertit.. . 7. Θέλοντες- διαβεβαιοῦur, J Volunt existimari Iegis doctor quum tamen non intelligant nec quid dicant, Nec quid argumentis confrment hie
14쪽
IN EPISTL AD TIMOTHEUM C. L 11
certo a mare, et quidem argumentis. Nομοδιδασκαλοι,
legis Mosaicae a doctorea. Intelliguntur hie doctores Iudaiei, vel potius christiani Iudaizantes, perversi legis et e lotae, qui sibi persuadebant, se intelligere legem Mosis,
quum tamen non intelligerent. Legem dicebant observatunecessariam , et eam non observabant. Λffirmabant multa, quae ex nullo habebant certo sensu aut revelatione.
VII, II. I . I 6. Intelligenda est lex Mosaiea. Haae in se et ex Dei consilio est semper utilis, sive bene sive male ea utantur homines. Hoc autem loco Apostolus de doctore christiano loquitur, et dicit, in erudiendis ad pietatem hLminibus legem Mosaicam usui esse posse, ἐάν τις αὐτῶ νομίμως si quis ustim eius et finem fetu per consideret, et inculcet; si doctor perpendat, severam illam legis Mosaicae disciplinam non pertinere ad probos Christianos, qui sponte a vitiis abstinent sed ad im- Pro boa et malos, ut statim pluribus dicit v. 9. 9. 'Ειδῶς - ου κειτ Si hoc cogit erit, probo υι- ro Iegem non latam Gεe. In explicando hoc Ioco miri see a se invicem dissident et discrepant interpretes. Vid. h. Christ. Guil. Francis ei malchii dias. Iega iusto non Poεita. GVettingae I 776. Sed omnia sunt facilia, si animadvertas, νόμον h. l. non esse in universum legem moralem de ossiciis agentem, haec enim viris etiam
probis lata est,) sed severam illam legis Mosaicae discipli.
nam cum suis poenis, e. g. non interficiendos esse parentes, non esse caedes Patrandas, non committenda esse furta. adulteria etc. Tali enim lege non amplius opus est Chrisstiania bonis, qui iam animo .sunt emendati, a vitiis absti-
15쪽
nent, et virtuti student. Lex Mosaica data est rudi popu- Io, effrenem licentiam captanti velut in osscio ei,ntinendo. Nομος τεθεὶς s. κε Iμενος τινι dicitur, qui ad aliquem pertinet, siυe in gratiam illiva datus est. Sie Dionys. Hal. Λhr. L. XI τίς μο τῶ τεθέντας ἐνναὰ Φιλωτικαῖς απασι κεῖσθαὶ Pae. μαδεμ α σου , Agea a populo tributis comitiis latas, omnibus Romania ex aequo latus eale debere De mosthenea adv. Timocriae των νόμων - οἰ κεῖντω τοῖς ἐννέα αρχουσιν, Iegum, quae ad noυem archontra pertinent. Dictio autem, viro bono leges non esse latas, est dictio vitae communis, et sere in proverbium abiit. Vir bonus nempe sponte recte agit; ergo non opus habet lege. Sie Antiphanes apud Stobaeum: ο μηδὲ, αδικων ουδενος δεοῦσα νομου Xenocratia dictum de Philosophis refert Laertius r MDοι ποιοῦσιν ἐκAσιωο, g ποιοῦσιν ἄκοντες όῖ λοιποὶ δια τον νόμον. Dis Chrysost mus Dissertatione LXXVI:
mprobis et immorigeris. . Avo μοι, qui nullam sibi ipsis figunt legem, nempe ex usu rationis. Glossae: ανοικος, silex, ini tus etc. 'Aνυπότακτο ι sunt, quales contu- macra, refractariοε, conterritores magiatratuum ac Iegum eorumque Per quo4 μ tica administranιur, Seneca initio Epistolae 73. vocata In Glossii: ἀνυπότακώνος, indomit . Chrysostomus II mil. 35. in Ioannem ait, leges humano generi imus sitas, ut freni ανυποτάκτοις ἴ- πως, ad irrationales eius imketua compracendOS. άσεωβέσι risi αμαρτωλοῖς θ Impila et sagitiosis. Helychius:
16쪽
IN EPIST. L AD TIMOTHEUM C. I. 15
Βέβηλοc, pr anus II ατρα λωης, μη τρα λ θη ς, patricida, matricidα; nam αλοιῶν, τυπτειν. Tales pro modo facinoris etiam apud Romanos punita ; L. I. ff. de obsequ. parent. etc. et a talibus apud iplis inferos exactas poenas ille maximus Poetarum memorat. 'A νδρος o νοι in quos lex Exod. XXI, Ia. Deut. XIX, M. Io. Πορνοις - αντ&ειτω) 'Αρσενοκοrται, qui cum maaculis nefandam libidinem exercent. In Glose
sis: αρσενοκοίτης, maSculorum concubitor. 'Aνδροποδις α ὶ, Plagiarii, qui homlnes ingenuos et liberos aliiciebant, eosque deinde in rem c tis locis ut servos ver de .hant. Seruos etiam aliorum alliciebant, et uti suos vende-hant. Maximum est furti genus, hominem l berum furari. ρέυς αις, hominibus in mendaciis convictis, traudumque et perfidiarum plenis, ut A. Gellius xlV, 2. loquitur 'Κπι i. ρκοιο, Periuria, qualea sunt, qui nil metuunt iurare, nihil promittere Parcunt. Catuli. Merito autem R. Otho ius periuros post mendaces posuit; a mendaciis enim ad perium a progressus faeliis. Cicero in Orat. pro Q. Roscio :Πihil intereat inter periurum et mendacem: nam qui mentitur, peierare coriou it. 'Υγια Iνουσα ὀιδασκαλια, sana docιrina , est doctrina υera, incorrupicnnino υitio Iabinanε. Sic Plutareh. de liberorum educat. eemmendat παιδείαν αδιάφθοραν Mes υτ ἰαινουσαν, iri..titutionem incorruptam eo Funam. Λογον ὐγιῆ,
17쪽
sermonem υerum vocat Dionys. Hal. Ant. L. I. Idem L. II. habet δοξας πιυγιεις, falsas ORiniones. Haec aliaque scelera, inquit Apostolus, ita eostraria sunt Evangelio, et ossiciis quae Evangelium praeeipit, ut nemo Christianorum sit, qui ea non detestetur. Itaque non opus est lege Mosaica iis qui christianam religionem profitentur, et per eam emendati sunt. Sunt magis er diendi ex Evangelio, quod nobiliorem sentiendi agendique rationem nobis commendat, et argumentis moventibus essicacissimis animos ad obsequium flectit. II. Κατα το ἐναγγέλιον --Quaec doctrina sanab continetur in Mangelio exceIIentissimo beatissimi Dei, cuius praedicatio mihi est conis credita. Κατα το ἐυαγγέλιον. refer ad verba ἰγιαινίση διεισκαλίον , et κατα το λαγγ. pro ἐν τις
ἐυαγγελίω intellige. Δοξα, az, quidquid est laude
dignum, et in suo genere praestans, excellens. Vocatur igitur ἐυαγγέλιον τῆς ob suam praestantiam.
Μακαριος vocatur Deus, quia ipse sibi suffciens est ad beatitudinem, nec indiget nosti 1. v ἐπιτένθην ἐνω, est loquendi genus graecum, de quo diximus ad Rom. III, a. ra. Καν-- εχ διακονιαν) Et gratiam habeo. ei, qui mihi Mires Iargitus rat Christo Iesu, Domino nostro, qui 1atis Idum me habuit, cui demandaree hoc munus. Virra, inquit, ἰargitus eat mihi Christia
. e. instruxit me, ut scirem quid docerem, et ut libenter et constanter docerem. Πιτος hic eodem sensu sumitur, quo Hebr. III, 2. Θέμ, avo ς εἰς διακονίαν, i. e. ἔτι μετο με εἰς διακονίαν, R. της διαθηκης, ut a Cor
18쪽
IN EPIST. I. AD TIMOTEUM C. I. i5
III, 6. Digressio haec a v. la. ad I p. non cohaeret cum ossiciis, quae Paulus Timotheo in sit perioribus praetcribit; seu quia praestantiae religionis christi atrae mentionem te- eerat, ohiter commemorat vocationem tuam, et felicem se praedicat, quod dignus esset habitus, cui Christus tantum munus doctciris evangelici concrederet, quod non amplius
esset Iudaeus, sed Christi Λpostolus. Ia. Τὸν προτερον - υβρις/ν ὰ Βλασφημον, nempe τὰ τῆς ὀδῶ τῆς .a Petr. II, 2. Gloisae:
βλα πέφη μος , maledicuε. Plutarchus in Pyrrhi vita.:-κολογον κει Gal. I. 33. Καὶ εὐβρις ν, Act. VIll, 3. Vulg: Contumeliosum ita invetere et optimo Onomastico cum Glossariis exculoy contumeliosus, dβρι si ς. Ostendit magnitudinem beneficii e statu suo priore. αλ' ἐν ἀσιτία γ 'Hλς .'ην,
tiam religionis christianae. Ἐν ἀπ ια, i. e. ἐν χρό- να ς τῆς ἐμῆς απιτιάς , qtium nondum citem C fri tianus. Ita a Pere II. I a. ἐν τη φθορα ἀυτῶν, quum tempus exitii eorum auυenerit.
I 'ΥΨερεπλεονασε - ἐν χρισθ Sed non tantum h anc maximam beneuolentiam mihi exhibuit Dominus no4ter. ed etiam au religionem et amorem erga Chri4tum me perduxit. 'H χάρις, beneficium, de quo V. I 3. serm fuerat, nempe venia peceatorum. I Is c. religionis εcientia in univerium. 'Εν χρις ις, erga Chriεtum, u I Li, IV, 9. Col. I a. vel 3mor, qualem Pυitulat Christus; amor Christianua.
19쪽
Is. Πιος - αῖος Certissima est doctrina, et quam amplectamur digninima. IJ.ςoν, CErilagimum, de quo minime dubitandum. Ita Hesychius: πι-την γνῶμην, βεβαιαν. Ἀποδοχης αειον, dignum quod amplexamur. Hinc τα λεχθέντω μοὁαεom, apud Plu- 'taretium in Alexandri vita. Dicitur etiam αποδοχ laude, faυore , reuerentia, et usu verbi αποθέχείρω , quod saepe significat Iaudare, comprobare aliquam rem. Plisto de praem. et poen. p. 912. B. μονος δ' αποδοχῆς ο αναθεὶς τὴν ἐλπίδα Θεῶ. ora χριτος - πρῶτος εἰμι ἐγω ) IO. I, 9. III, II. 'Aμαρτ ωλa ς σωσαι, ut saluti peccatorum contuleret. Matth. IX, Ia. XVIII, I i. 'sὶν πρῶτὸς Hμι ἐγω , quorum ego maximua sum , nempe respectu anteactae vitae, quum essem blasphemus et persecutor etc. Uult dicere, ut Lue. XIII. a. ἁμαρτωλος παρα παντας. Est autem dictum hyperboliee ex summa modestia. I 6. Ἀλα δια - αιώνιον Sed propterea misericor-'diam et veniam consecutus Sum, ut in me, tanquam enormi peccatore υim omnem suae lenitatis oStenactis ret Iesua Christus, quo exemplar essem Omnibus cle-'inceρε ευεceseturia religionem christianam ad conSE-
quendam feIicitatem aeternam. ἱνα ἐν ἐμοὶ - μακρο- θοιίαν 'Εν ἐμοὶ πρωrs s. αμαρτωλω, ex v. I s. Alii legunt πρῶτον, quod esset pro προτερον. In me Christua Pzius quam in aliis, qui a me erant convertendi, ostendit summam suam lenitatem. Potest vero etiam sensus esse: in me inprimia. Est nempe in his verbis aliqua allusio: Ego sim peccator primus, ergo mihi primo condonavit. Τῆν πασαν μα προδ υ μίαν, oummam lenitatem, ut apua
20쪽
IN EPISTL AD TIMOTHEUM C. I. a
2Τim. IV, 2. ἐν πασς αακροθυ-ίφ. πρὸς υποτυπωσιν - αιανιον ExemPlo Omnibus in eum credituris. ut intam aeternam Cori Sequentur. 'Υποτυπωσις
ωζe sumitur pro exemplo. Simile Rom. IV, 23. 2 . ubi de Abrahamo agitur. Helyelitus, ex hoe Apostoli loco: προς ὐποτυπωσιν, πρὸς σημεAν. Το εἰς hic notat finem quo fides tendit, nempe αἰωνιον , I Petr. I, 9. 17. Τω δὲ - αφθαρτιμ θ omnium abero temporum Regi immortati. Erumpit animus in laudes Dei ob ma. ximium hoe beneficium. αἰώνων, Rex, qui per omnia tempora tegnat, et cuius imperium non habet finem. 'Aφθαρτος, ο αθανασίαν , infrae. VI, I 6. Distinguit Deum hoc attributo Λpostolus et a terrenis regibus, qui dicuntur, et item a diis fictitiis. αορατε, μόνε σοφῆ 'Aορκτω, qui non eonspieitur nisi ex operibua , et Per fidem , Rom. I, ao. deest in plurimis et optimis codicibus, Versionibus et Patribus graecis et latiuis; habent Arab. pol. Nyss. Nag. aliique. Legendum itaque videtur μονω Ceterum bonum sensum habet recepta lectio, sive vera si, sive spuria, nam solus sapiens dicitur Deus , quia hominum
sapientia nihil est ad divinam. Phocytides: Le λοι ἐλσοφος , l. e. μονος σοφός ἐςι. Socrates in Platonis Phaedro : το σοφοὶ, καλεῖν ἐρωθε μέγα εἶναι δοκεῖ, θεῶ μόHν πρέπειν. s. Ταντην - τρατείαν) sensus est: mc tibi quam maxime iniungo, ut εecundum praedictiones praeceis dentes, te concernentes bet secundum pricra monita ad te spectantiab optime fungaris munere tuo. Redit Pavo