장음표시 사용
181쪽
Abusque mal cesserit sententia, in quam omnes Convenerant, ut dato per ignem signo undique omnes irrumperent. testis est Nicephorus patr. p. 12; ex quo repetenda quae tacet Pisida in Iaudando tantum Sergio occupatus. Νicophoro adstipulatur Chronicon Pasch. p. 724, ex quo patet Armeniis ignem data opera adnodem S. Νicolai excitantibus barbaros omnes deceptos suisse. 405. Abares cum lain propius ad urbem Eccessissent, pa parte ubi celeberrimum deiparae virginis ad Blachemas templum exstructiun erat, irrumpere conati sunt. Narratio a Coni
hessio edita refert S illas ad templum, quod in fonte vocant, excurrisse. sed templum in fonte, cuius nulla mentio in Cpoli Christiana, a Blachemarum templo non fuisse disiunctum colligimus ex Nicophoro Callisto 15 c. 25 et 26. hic igitur acta est pugna. hic dei para Cpolitanos defendit et barbaros profligavit. omnμs plane historici fatentur virginis miraculo urbem fuiss liberatain. at Cedrenus p. 416 virginem ipsam vere se conspiciendam hostibus dedisse narrat; quod aut ex Pisida finxit, qui, ut patet, militantem deiparam iacit, aut ex Chronico Paschali,
in quo p. 725 ita Iegitur: καὶ τουτο ἔλεγεν ό ἄθεος Myci νος τωκαιρῶ του πολέμου, o τι ἐγω θεωριο γυναῖκα σεμνοφοροίσαν περο- τρέχουσαν εἰς τὸ τεῖχος μόνην Dυσαν.
407. dolis, periuriis, incendiis. 408. codex habet ἀξίου.
409. decem diebus terra marique pragnatum est: dum enim Ahares admotis machinis urbem oppugnarent, Sclavi et Bulgari parvis navigiis vecti per sinum Ceratinum in littus dsescendere Urbemque ipsam Vastare moliebantur. itaque in duplici bello ac de pluribus una si inui coniunctis hostibus deum et dei param triumphantes demonstrat. qui rem magis ad historicata, fidem expeti Sam cupit intelligere, adeat Chronicon Paschale.
411. ex uno trunco erant excavatae barbarorum cymbae, quas merito traharias vocares. Nicephorus patriarcha et Chrο-
Dicon Paschale μονοξυλα eas appellant, Theophanes, qui Iegerat Pisidam, et Cedrenus, qui Theophanem, γλυπτα σκαφη nominant. Ammianus Marcellinus 31 3: Iran retabantur in dies et noctes, narissitia rastatisque et cumalia arborum ci eis agminatim impositi. 437. hactenus Pisida sibi visus est terrestr m p agnam descripsisse, ex qua idcirco Cpolitanos victores evasisse declarat, quia Sergius sola imaginis ἄχειρ moisito circumgestatione barbaros represserit. itaqu8 primam victoriam deo acceptam refert. hoc Raue puto significari per ea verba τα νωτα τῆς γραφῆς' terga vel Grin picturae. si enim veIis Sergium barbaris obiecisse vultus sanctissimi nuti cum partem, per τα νῶτα Horsum, videlicet superficiem tabula ac ipsam plane picturam intelliges: ita enim τὰ νῶτα τjς θαλασσης maris superficies explicari solet. si autem
182쪽
138 QUERCIUS IN BELLUM HARICUM.
maris ipsum Sergium ob reverentiam posticam tantum tabulas partem Abaribus oppoSuisse, quod illi minime digni essetit qui
sanctam iconem viderent, eadem Verba per terga vertenda ess concedes. ut autem iste Senarius nou claudicet, articulus τῆς expungendus. conser V. 378 et seqq. 438. ad alteram Pugna in, quae in mari acta est, progreditur, in qua solam virginem pugna SSe Pro Cpolitanis v surina t. prima igitur victoria a deo, a Itera a deipara Purta est. 440. miratur cur tu sinu Ceratino cum suis scaphis se coniecerint barbari. stultum sane consilium, cum prae multitudine Iintros lintribus essent impedimento. Verum tam exiguis Davigiis se alto committere barbaros timuisSe, utque ex uua eademque parto urbem iuvadere voluisse credendum est; quod innuit Chrovicon Paschale p. 720lina. 445. templi in Blachemis locus recte designatur, ut v. 405. conser Cpoli in Christianam lib. 3 p. 83. ea aedes, quae extra urbem erat ad littus maris, post fugatos Abares intra urbem e citato muro inclusa est. Cli n. Pascli. P. 726.457. Iegerem πολεμIυι, ut constet metri ratio. 463. ex repentina tempestate disiectas fuisse barbarorum trabarina consentiunt historici; ac Pisida satis innuit hoc suisse miraculum, quo Virgo dei para Cpolitanorum rebus opitulata est. 466. simili modo ac petas i indem artibus legatos a Persis ad Chaganum missos evadere studuisse a Cpolitanorum manibus, vidimus ad v. 361 ex Chronico Pasch. 470. naves cum turribus ii, usu fuisse apud veteres testantur historiae et numismata: sed non huiusmodi erant arte Abariun scaphae.
476. alludit ad minas et convicia superbi chagaui, quae ex Chronico Paschali retulimus ad v. 324. 481. maximam vim calamitatum; δράγμα idem ac πλήθη. in Elymologico δραγμα των κερμά ον. 49 S. Nicephorus patriarcha p. 13, non tempestatis sed incurrentium cpolitauorum vi barbaros fuisse oppressos narrans, ἐκ του ευθέως ait ἔκτεινον, καὶ ci citi πολλω το θαλάσοιον υ daeo ἐφοίνισσετο. 496. αυτὴν opinor θαλατταν.497. cf. Exod. 14 31.502. tympana et cymbalos, quibus utebantur harbari, tanquam profana instrumenta deoque laudando minus convenientia excludit Pisida, ac sensuum pentachordon, videlicet animi purio res assectus, tantummodo admittit. conser de eved. verucl. 2246 et Se2g. 611. νοητην πυλνν vocat intellectum, quia Plato in Timaeo p. 45 caput vel cerebrum τῆν του θειοτατου καὶ ἱερana του φέρον ota γιν sapienter adsimul.
183쪽
QLERCII DE HERACLIADE MONITUM. 139
518. cf. 1 Cor. 6 15.522. vido nexaem. 4 40l et 500.
525. angelos, qui stent pro Heraclio contra chosroain, ut quondam a deo steterunt duce Michaolo archangelo contra Luciferum. angeli enim, ut ait David Pint. 102 20, potentes virtute, facientes Merbum tui . 527. per haee duo flumina Persas et Abares, qui tunc erunt hostes Ηρraclii, designat: uam ad Istrum Ut plurimum acta sunt bella contra Abares, et Chos ron In trans Tigri in fugere coδgit Heraclius. vid Thoophanem p. 269. 528. vide Exod. 7 20. 531. vide supra v. 12. putet autem Pisidam illud Pauli
Sergio convenienter accommodare, Cor. 13 6: ego plantias i, Apollo rigarit, deus autem incrementum dedit.
537. quem hic Pisida allegorice filium Sergii appellat, esso filium ΗΦraelii noti dubito. is fuit ille Flavius Constantinus, qui
Mus Constantinua dictus est et in munis Heraclius Constantiantis nuncupulus invenitur. circa annum 630 Gregoriam Nicetaopatricii filiam, iam a teneris unguiculis sibi desponsatam, in uxorem duxit. rem tradit Nicephorus pare. P. 15. itaque opinor Pisidam idcirco ita Constantinum hic alloqui, ut fausta omDianugustis sponsis adprecaretur, quos tamen matrimonio coniunctos non misso legimus tu eodem Nicephoro, nisi postquam Heraclius, exstincto iam Chosma et pace cum eius filio Siroa lacta, e Persidsvictor triumphansque remigravit.
Heracliados inscriptio, quam huic poematio, duabus tantum acroasibus comprehenso, posuit Pisida, quid magnum plane videtur prima fronte polliceri. Iliadem enim et Odysseam, Aeneidem et Thebaidem, aliaque huiusmodi cum Graecorum tum Latinorum poδmata longo deducta filo, facile sibi quisque in mentem revocabit. sed Vereor ne qui tituli amplitudine captus quid simile a Pisida exspectat, a spe dici dat sua, euin neque scriptionis genus neque Poeseos maiestatem nequo rerum, quae narrantur, gravitatem conceptae statim opinioni satis et ex aequo respondere
invenerit. at Pisida quidem, ni fallor, Ea dct causa tam speciosum titulum suis hisce acroasibus inscripsit, veI quia de Chosroa excidio, quod eorum omnium quae ab He actio gesta sunt fuit opus minimum, agere potissimum volebat, quod sane ex eiusdem tituli explicatione, εἰς τήν τελείαν πτωσιν Xοσροου, sit manifestum; vel quia Heraclii imperatoris res singulas, quas postquam regno potitus est praeclare gessit, attingero ac delibare
184쪽
140 QUERCH DE HERACLIA DE MONITUM.
constituerat, ut ex secunda acroasi patet clarissime: ita ut xiv linein operis xpectes sive mentem scribentis , praesens poeinati Ora. iii quo Heraclii vita συνοπτικως continetur, qualecunque illud audem sit, non immerito ueracliados titulo praesulgeat insigni tum. ceterum I satis quidem distincte et enucleate, quae ad cladem ipsam nocemque Chosmae spectant, nobis enarrat poeta, quamvis non otio sorsari modo haec ipsa pertractare ei integrum fuit. non enim illo secundae ut primae expeditionis ab Heraclio assumptus comes est, nec satis patiens morae fuit, ut reditum imperatoris exspectaret, a quo ut actae res essent facile potuisset
addiscere; sed ut primum nuntium de Chos mae mort Cpolim adlatum est, statim ingenti laetitia persusus et poetico surore abreptus hos iambos, ut videtur, fudit, sorta E etiam ad Heraclimramisit, ut ei qua poterat ratione obviam iret, et pro re tam magua et tam feliciter gesta non ultimus civium gratularetur. quod quidem ex iis quae leguntur in sine primae acroaseos colligere milii
videor posse: ibi euiin dubius et haerens quid primum, quid de-
itide diceret, rerum munem et pondere Obrutus et pressus a praeliis describendis sibi in praesentia abstinendum esse decemit, usqueduin imperator ByEuntium reversus rem omnem ordine, ut factum esset, aperiret, et impedimentis ad loquendum summotis unimos civium ad scribenduIn Excitarpi, V. 238. atque inde et-ium , quantum coniectura consequi possum , Pisida de hoc argu mento plenius et melius pertractando lain tuno Videtur, cum haec scriberet, cogitassct. Et si cogitavit, in aliud commodius tompus rμm certe distulit. praestiterit autem necne quod in animo ei a disse coniicio, non ausim adfirmare ; quamvis praestitisse nrbitror, et quia plura sunt fragmenta, quae huic argumento quidem conveniunt, sed quae ad hoc poemation reserre satis commod hi ou possis. Cuius rei eorum esto iudicium , quos Pisidae fragmenta ad calcem operis in unum a nobis comportata conferre et expendere non pigebit. certum igitur, firmumque sit epinicionpotius quam poema hisce duabus acroasibus contineri. res et tempus nobiscuin faciunt. nam praeterquam quod ita μxorditur Pisida ut hymnum existimes canere, leviter admodum ea quae ad expeditionis ductum et exitum spectant tangit et in transitu, totum autem sμ in Heraclii pietat commendanda effundit; ac dum in eo esse credis ut aliquid de re proposita dicat, quasi absterritus videtur resilire, et in iis quae ante susceptam expeditio Dein gloriose fecerat impervior enarrandis pervagari. ipse autem testis est disertus, dicens Acroas. 1 240:ομως απλωσας ριψοκινδυνω θρασειτον vosν, ἐπ' αυτῶν νmo μα τῶν πραγμάτων.
ita autem id factum est, quia huic operi manum nimis sollicitus admovit, scilicet, ut mea fert opinio, paullo postquam ἀνεγνωσθησαν utar euim verbis Chronici Paschalis p. 727 αποκρίσεις Dissili reo by Cooste
185쪽
QUERCILS IN HERACLI IS ACROMIN L 141
μ' αμβωνος ἐν τῆ αγιωτάτν μεγαλη ἐκκλησίρ, σταλεῖσαι ἐκ τῶν
ἀνατολικων μερων tino Ἐρακλείου του ευσεβεστάτου βασιλέως, δηλουσαι τὴν πτωσιν του M o ου καὶ τὴν αναγορευσιν Σειροι Ουτου Itioσων βασιλέως. Heraclii littμras exhibEt ibidem auctor Chronici, quibus nil plane quadrat aptius aut melius cohaeret, quam primae acroaseos initium et finis, itemque secundae conclusio. diceres Pisidam totius civitatis nomine Heraclio respondisse. itaque, si me audis, haec scripsit Pisida anno a Christo nato 628 exeimie, qui in 18 regni Heraclii recidit: eo nam tu tempore de Chosma ab eodem Heraclio primum subacto et dein d a filio Sima interfecto Cpolitani cives certiores facti sunt. utinam quae Pisida tam rapido, tam atricto stilo scripsit, saltem dilucidius et planius explicasset e latear enim, quod Disi Theophanes ubique facem praetulisset, muttia in locis haesisset aqua, quod aiunt; quippe tortuosa et implicata allegoriis occurrunt Inulta, quorum sensum statim assequi sacile non esse legentibus patebit.
ACROAS. 1 v. 1. Ad caIcem Chronici Paschalis p. 398 727
15 ed. Bonii. exstant litterae ab Heraclio ad Cpolitanos post de-Victum Choamam missae, ita quibus imperator, quod deo lavetito
Contigerat, narrat, civesque hortatur ut pro tam prospero expeditionis ab se susceptae eventu totos se in dei Iaudes effundant. pae litterae cum Pisidae senariis conserantur.
2. Pisidae αστροδουλους hic vocanti Persas plauderet libentissimo Thomas Ibde, qui tu libro de relig. Met. Pera. nec ἀστρ λατρρος, neque πυρσολατρας, sed ἄστροδουλους et πυρσοδουλους nppellandos e contendit: in omni eui in idoIolatriae suspicione
eos liberare satagens, δουλέας, non λατρίας, Menerationis, uouadorationis specie cultum tantummodo civilem astris eos oli iupraestitisse et nunc quoque praestarct decemit: in quam sententiam iverunt etiam Prideaux Hiat. Ad. tom. 1 p. 215 et Beau sobrius Hist. Manich. eom. 1 p. 173. verum qui Chos amἄστρωουλον hic appellat, mox v. 14 πυρσολα τρην vocabit. ergone sibi non constat Pisida minime vero; sed latendum eum δου - λίαν a λατρεία non distinguere, ac eodem plane sensu ἀστροδουλον et αστρολάτρην accepisse, ut qui de Persarum superstiti Oue circa astra et ignem neutiquam dubitaret; quod ex iis quae proxime sequuntur abundo patet.
3. Magorum deridet insaniam, quorum vaticiuiis plurimum CI1osmes fidebat. vide v. 54 et seqq.4. sol, Iuna, ignis Persarum fuerunt numina, de quibus Saepe tu acroasibus de Exped. dictum est. simile illud Virgilii
186쪽
Aenaid. 2 430 de Pantheo othryade, quem nec pietaε nec οἰ- linis infula texis. 6. citantur hi tres senarii a Suida in v. ἔγγυον. Aemilius Portus legerat in secundo Xoσρ υ λέγοντος Pro Diγοντος, ac Proinde verterat annuente pro desciente. consule quae in siue secundae et in priucipio tertiae acroaseos de Eveae adnotavi inus, ut intelligas cur hic poeta lunam hortetur ut mortuo Clios a in suo plenilunio cIarissime resplendeat. 8. θεουργεῖν την κτίσιν, honorem deo debitum rebus creriti
cribuere; quod qui faciunt, veri Sunt idoIolatrae ut Persae, qui bona pace Thomae Hydii et eorum qui cum Hydio sentiant, erant
10. φονους, puto hic esse equorum sacrificia, quos Persao
soli immolabant. vide de Exped. 1 24 et seqq. ibi enim poeta
Persarum stultitiam salse irridet. hic autem solem monet ut a sanguine victimarum Se nb Iurns omnibus testatum faciat, Ee respuere sacrificia nonnisi deo offerenda. 14. scite ex Persarum doctrina. duo enim erant npud Persas summa numina OrOInaEdes et Arimanius, sibi invicem contraria , quorum unum erat bonorum, alterum malorum sons et
origo: ut enim Oromazdes lucis, ita Arimanius auctor fuerat tenebrarum. hinc tantus honor soli luci et igni habitus est a Pe sis , iit ubivis Iocorum essent excitata templa, quae πυρεῖα vel πυραιθεῖα vocabantur. intus enim ignis super aras positus religiosissime colebatur, qui ne unquam extingueretur, maxima erat Magorum cura. praestat Iegere Bruckeri uiat. crit. Philos. Iom. 1 lib. 2, quo nemo melius Persarum Systema explicavit. ita in Pisida ex Persarum placitis dicit Chosroam a Iuce, quam adorabat, in tenebras, id est in potestatem diaboli, cecidisse: si enim ulla fides Arabibus scriptoribus, Abul dae testimonio apud POcockium Dec. Aiat. Arab. p. 146 lux est Persis idem ac deus bonus, Et tenebrae diabolus. at Pisida sorsan hic carcerem etiam desiguat, in quem Cliosroes Sirono filii iussu coniectus est, quue Vocabatur ὁ οἶκος του σκοτου, ut narrat Theophanes p. 271, qui, ut alibi monuimus, minime consentit cum nostro iambO- 'grapho. 15. Persidem, in qua erant ubique aliaria in honorem Iguis exstructa, fornaci, in quam DanieI est iniectus, non illepido adsit nilat, ut Danielem aliserum fuisse demonstret II era clivin. 16. Daniel. c. 3 50.
17. Aul. 48. 20. Persas aequat chaldaeis, qui a leonibus, quibus obiectus Daniel illaesus Evaserat, tanquam artio ι τῆς ἀπωλείας αυτ devorati sunt. 22. Chosmum, quem nuper Nabuchodonosori ob morum feritatem comparavit, natio ob mentis superbium, et insaniam
187쪽
Nembro do tacitus adsimilal, qui turrim Babel oxaedificare instituit, ut a dei potestate se liberaret; unde ex quorundam opiniolas idololatriae inonstrum ortum habuit. Pisida , ut videtur, Iose-piritin secutus est, qui Antiq. Iud. 1 4 ait Neinbrodum contra
deum tyranni dein assectasse, hol niuesque eo contumeliae tu dQum, pt despicientiae adduxisse, ut eis pereuaserit ue deo concederent, eique acceptam referrent suam selicitatom. forsan etiam Nembrodo Chos roes consertur, quia ex Hebrueorum S utentia immunis ille vir primus cultum ignis in Chaldueam intulit. 23. Heraclius Chosroam fugietitem secutus, quaesunque templa igni dicata in Perside invpnit, solo aequavit, ut copiose Durrat Theophanes a p. 257 ad 275. at Pisida, ut puto, innuit hic putatium, quod Chosmes habuit Gaetaci, et a quo primu Iri Se- Cedere coactus ost. haec enim fuit prima et multum spectabilis ΗΗraclii victoria, qua fugatis hostibus, ut idem Theophanes testatur p. 258, Gaeto cum Orientis civitatem occupavit, ἐν ν υπ ρ χεν ὁ ναος το si πυρος καὶ τα χρ ηιατα Κροίσου του Aυδων βασιλέως καὶ ἡ πλανη των ανθράκων. cur autem Pisida dicat de Chos u καὶ θεος φαντάζεται, occipe a Cedreuo, qui ex The pliaue ullis ius scriptoribus ByZantinis snam mucinnavit historiam. is autem p. 412 iisdem plane verbis, quibus Theopha-
66 ait mentionem fecisse in quodam suo poematio G Te D, atque ex eo septem illos senarios proseri, quos Auatius temere attribuit Pisidae : satis enim aperi ibi TZet Ea de se loquitur. quos quidem iambos, ut coniicio, Teteleta composuit in laudem pia cuiusdam imperatricis, quae magnificum templum artificioso sornice Druatum exstruxerit; ac proinde Archimedem inducit mulieris ingenio vinci se clamantem. in primo enim TZet senario, quod obiter dicam, it Iud προς αδτον ad ναον templum referendum est, et ἐπιτίθεται vel aliud eiusdem significationis verbum subaudiendum est. 25. ut enim idem Cedrenus ibidem aὶt, x-τα γουν πυρι ἀναλωσε, καὶ τον του πυρος ναον κατέκαυσε καὶ πασαν την πολιν. 26. rursus ChosrOB in comparat Xerxi, de quo plura a nobis
dicta de Exped. 2 308 et seqq.28. conser ibidem v. 316. quod Pisida dicit, Chosroam παρῶσαι τον βυθόν, ad bellium Abaricum est refereudum, de quo Diqiligod by Corale
188쪽
vide in poeinat. linius argumenti v. 490. Dullum enim aliud fuit bellum navale inter Heraclium et Chosmain praeter id quod propomoenia urbis Cpoleos actum est. cum autem dicat γῆν κυueretῶσαι τοῖς λύθροις, id intelligendum d caedibus immanissimis Christianorum, quas in tota Syria et Persido Chosroes patravit.
30. clarius quam supra Chosmam aequat ΝeInhrodo, cuius vim nominis eam esse dicunt ut idololatram tyrannum et gigantem significet. Pisida manifeste versionem 70 secutus de Chos-roa dicit γιγαντιῶν. ubi eui in VuIgata Gen. 10 8 logit ipse N-rod coepit rasa potens in terra, septuaginta interpretes habeutoυτος ηρξατο ειναι γιγας ἐπὶ τῆς γης. hic senarius citatur a Suida
in v. I γαντια.3l. recto Baltasarem regem Babylonis προ πάντων verius et melius quam ceteros tyrannos terras imitatum esse dicit Clios-roain : ut enim isse vasa de templo Hierusalem a Nabuchodonosore asportata inter convivandum eontaminare non erubuit, ita Chosmes lignum s. crucis, quod ab eodem templo abripuit et secum ciun infinito captivorum numero abduxit, profanavit.
32. τα θεῖα quid intelligat, vide de Exped. 2 107 et
33. Daniel. 5 5. 35. Suidas habet hunc iambum in v. ψῆφος. similis autem huic est 385 de Beli. Abar.
36. Varia suppliciorum geuera, quibus Chosmes in Romanos SaeViit, enumerans, ipsum quidem tyranuum, Christianos autem martyres fuisse desiguat. 88. hunc et prope aequentem senarium conser cum v. 487 et aeqq. de Beia. Abar. 40. cum enim Siroes Chosroa extincto pacem cum Heraclio
composuisset, παντας, ut habet Theophanes p. 272, τους ἐν προυραῖς χριστιανους καὶ τους ἐν In ρσἱdι πάση αἰχμaλωτους παρέδωκεν αυτω, συν τρῆ πατριαoIη Ζαχαρίρ, συν τοῖς τιμοις καὶ ζωοποιοῖς ξυλοις et oiς Ἱερουσαλημ λ ζφθεἰσι. 1. de variis tormentorum generibus, quae Pisida poetice
describit, consulendus Gallonius G M. mrartyrum cruciat. P. 16: ut martyres enim Romanos n Persis laqueo suspensos et Ia catos Videtur repraesentare idem poeia, qui procul dubio S. Anastasium Persam eiusque septuaginta socios martyres ob oculos habuit, dam haec scribebat. 42. hanc poenam quondam a domi uis instigi consuevisse Servis, testis est Aristophanes Βατε. 633. ibi enim varias tormentorum species eleganter enumerat. at Pisida una cum aceto fuliginem per nares ingestam a Psersis tradit, ut in Christianos msgis suevitum esse ostendat quam fieri solerμt in servos. 45. rotis, equuleo, trocheia aliisque instrumentis mari'
189쪽
rum corpora torquebantur, extendebantur discerpebanturque.
46. citat hunc versum cum superiore Suidas in v. ἄχειρος, mouetque poetam de Chos ne Crudelitate agPre. nulla autem occurrit varietas, nisi quod in Suida venit legendus primus, qui tu Pisida est seciuidus. perperam Κusterus pro ου βαρεῖ reponendum putavit σοβαρευει, repugnante prorfius m tro et sensu. Mec magis probaverim, quod eidem Κustero placuisset, ut inversu superiori pro εκαστω contra codicum fidem legamus ε κα-
51. σκάμματα sunt limites ac termini stadii lassIs vallisque terrae designati, intra quos cursus fiebant in Circo; uudo i Iludndugium υπερ τα σκόμματα πηδαν. maluimus Bliorum exemplo Graecam vocem retinere quam alia uti, quae vocBbuli vim non exprimeret. Pisida, Ut videtiar, in amplissimo theatro mundi certantes inducit Heraclium et Chosroam, coelum terramque spectatores facit, iudicem et arbitrum deum constituit, cuius be- Dignitate et favore factum est ut nimia temeritate procurrpus et terminos transgredi contendens Clios roes in σκόαματα, in fossas, praeceps corruerit, et cet Pri omnes salutis, et victoriae coronam sint v depti. hunc esse Senxum rellegoricuIn nobis propositum, praetΘr ea quae sequuntur, facit ut credamus Verbum κροτεῖν, quod usurpatum semper invenitur ad plausus exprimendos, quibus victorps athlptae a spectatoribus excipiebantur. si autem allegorium dimittus, dei scammata erant divina consilia et iudicia, seu fines ab eo cotistituti ratione pinne diversa ac insanus Clios-roes Securri reputaverat: consilium enim fuit Chogroae ut omnes Romani perirent, consilium autem dei fuit ut unus periret Chos-roes et omnes servarentur Roninui, ενος πεσοντος καὶ σεσωσμένων ὁ λων. 54. Iudit in vo πλανήτας, quae a πλανόω, erro Et in eo rorem induco ; unde scite dicit Chosmam, qui tantum tu astris sideret ut ea pro diis haberet, nunc demum sentire non a septem modo planetis, quos esse sidera erratica Vaga et palantia noverant veteros astrora Omi, sed etiam ab aliis omnibus stellis, quas fixas vocare solent, se fuisse deceptum. sic etiam salse irridet Persarum religionem et scientiam , quae potissimum iu Vana planetarum observistione versuri solebat, cum ab Eorum influxu omnia pendere arbitrarentur.
60. aεισφαλεῖς Magos appellat eo quod semper, ac praeciapuo Heraclii temporibus, astrologia iudiciaria et αποτελεσματικη facultas tanto in honore apud eos esset, ut cum omnia ex mBgicae disciplina arcanis petenda consilia essent, et nihil faustum esse posse existimaretur quod ab eis non fuisset definitum, quidquid agendum esset, per divinationes et somniorum interpreta-
190쪽
tiones sexpendi et iuxta varias planetarum species conversionesque et potestates explorari tintea oporte rhi.
61. quid si ut Gκ auucira, dictum supra v. 51. ut hic Pisida in puto vocare scammata ex astrorum observatioue pelitas a
Magis de itiones, quibus illi vanissimi neruscatores, quules qualius fato futuri essent homines, qui sub cuiuscunque sideris so ma Pt positione nati ess ut, deviuubant. Οργια autem huiusinodi nugas et deliramenta oppellat, tum ut eas aeque impius et insanus esse demoustret ac Graecorum orgia, quibus Oliin Baccho sacra fiebant, tu in ut Magorum stultitiam vexet, qui ut popelluid praestigiarum sucilius venditarent, in templa et pyrea coiburit, ut de vaticiniis, quae orgiis quid simile, si rerum Vanitatem spectes, Ineritis dixeris, inter se colloquerentur et deliberarent. itaque Pisida per lius verborum anatinges , opinor, exprimit Persa rum levitatem, qui horoscopus Pt geniturus, Ceteroquin rPS VB-
Dissimas, ut quid sacrum tractarent. qui plura velit, quae ad rem faciant, περὶ γενεθλιακῆς adeat Lucianum de Astrolog. qui hanc platio ridiculum scientiam defendit, et Gellium 14 1, quo
Ilpino melius luter veteres subiitissimae artis fundamenta convellit. 62. Magorum inscitiam, et vanitatem evincit exemplo Chosmae, quem diu victurum ex horoscopo praedixerant, usques tum ipse ab urbe Ctesiphonte invisenda abstineret, eum interfectum iri a filio Sima penitus ignorantes, quamvis eos ut genus quoddam fatidicum et divinum Iaudet Lucianus in Macrobita. horum de morte Cliosroae vaticinium habes in Theophane p. 269. ceterum Nil mirum, si omnium rerum humanarum tempus rationem et causam Magi tu coelo, et ex stellis requirebant, cum aetatis vitio tum multi etiam alibi circumserrentur homines satidici, qui regibus vitae momenta singula explanare , et quo quisque gener mortis et ictu temporis esset interiturus , se POSSe praedicere profiterpntur; cuius rei testes sunt tot oraculorum et visionum libri a Christianis auctoribus memorati,
do quibus videndus Fabricius Bibl. Graec. Mol. 6 P. 363, qui,
ut solet, pererudit disserens utrum Leoni Sapienti necne recto tribuantur oracula quae sub eius nomine Circumseruntur, plurima huiusinodi scripta recenset. Leo etiam Allatius Distrab. de Geomgiis obiter nonnullos vaticiuiorum libros memorat, ex quibus etiam apparet exstitisse olim quaedam oracula Chosroae Per-Sarum regis nomine inscripta, quorum, ni fallor, specimen est
id quod do vaticiniis Chosroae tradit Tlipophyl. Siluocat tap. 138.63. Theophanes p. 271 narrat Siroam suadente Heraclio
in ebosmum parricidam arma movissμ, ipsuinquΘ Cnteula onustum in carcerem detrusisse; ibi autem satrapas constituisse, qui eum Puue et aqua parce sustentatum iniuriis lacesserent et co