장음표시 사용
2쪽
Poeni lentiae nomen vitiosum etiam dolorem valet exprimere . atque ita videmus quandoque homines bonorum operum Poenitere. elargitae e. g. eleemosynae, voti emissi et c. De- notare item potest quamdam commodi et perturbati animi assectionem. qua alicui vere displiceat malum perpetrasse. quae displicentia tamen non sit in ordine ad Deum, sed solum in ordine ad ipsum, quem patrati sceleris Poenitet.
Ita doluit Antiochus divina admonitus plaga i ita Judas de Christi Domini proditionei lia et dolebunt impii in supremo iudicio, ut dicitur Su. 5. dum videntes gloriam
iustorum, quos habuerunt in derisum, se condemnandos conspicient. Demum poenitentia significat internum animi dolorem. vel etiam externo signo manifestatum . quo peccatorem . habito respectu ad Deum. vel infinite bonum. vel etiam peceatorum vindicem, suorum scelerum Poenitet. I ac poenitentia, quae tum ad virtutem: tum ad sacramentum pertinet. volvit Deus benignus et misericors, patiens, et multae misericordiae, et praestabitis super malitia, ut dicitur Mel. a. lapsos post baptismum posse sibi de remedio providere. Faxit interim Deus, ut de omnibus i qui suis peccatis hoc remedio providere volunt. Verisicentur quae habet Apostolus a. ad Cor. 7.: Quae secundum Deum tri-3titia est, menitentiam in salutem 3Iubilem verratur.
3쪽
Q. I. Quid sit virtus poenitentiae.
R. Virtus poenitentiae ex s. Pa. q. 85. a. 1. ad 3. et a. 3. ita definiri potest: Virtus poenitentiae est detestatio, et δε- Ior internus peccati, ut est ostensa Dei, cum prπosito emcndationis et satisfaciendi Deo pro iniuria limi illata . Dicit uedetestatio . nempe displicentia et odium i quem enim poenitet mali patrali, cum velit ab eo recedere, erga illud concipii displicentiam et odium. Ex displicentia vero et odio consurgit dolor; sicut elenim ex amore boni presentis oritur gaudium, ita ex displicentia reatus peccati adhuc praesentis in anima consurgit dolor. Dicitur internusi cum et nim peccatum a voluntate committatur. hinc est ipsius di- . splicentiam et dolorem praecipue in interna animi commotione consistere debere. Per hoc autem distinguitur poenitentia ut virtus est a poenitentia ut est sacramentum; quia rationa virtutis poenitentiae sat est si sit internus. prout vero requiritur ad sacramentum . oportet aliquo modo esse sensibilem . Dicitur dolor ρeccati, ut est ostensa Deir nam dolere de peccato . Prout e. g. bonis moribus adversatur. peritinet ad generalem inclinationem. quam habemus ad moraialam honestatemi sicut dolere de ipso ut oppositum humilitati , pertinet ad hanc virtutemi eiusdem etenim virtutis est prosequi bonum . et sugere malum ipsi oppositum. Remanet ergo ad virtutem Poenitentiae pertinere de peccatis dolare . quatenus sunt ostensa Dei. At quia etiam charitas detestatur Peccatum, quatenus est Osrensa Dei summa boni, additur in definitione cum ρmmsito emendationis et satisfaciendi Deo pro injuria siri iuvia; proprium est etenim solius poenitentiae detestari peccatum animo etiam injuriam compensandi. Hac ratione s. Th. art. 3. cia. reducit poenitentiam ad iustitiam commutativam. qualis tamen esse P test inter Deum et hominem. Sicut igitur iustitia commu-istiva vult, quod laedens jus alterius, laesionem irrogatam compenseti ita poenitentia vult injuriam Deo per peccatnmirrogatam a peccatore detestatione, dolore etc. Compensari. Non per hoc taunen intercedit inter Deum et hominem ria Diqilir,1 by Cooste
4쪽
QUAEST. I. CAPUT I. bgorosa iustitia eommutatisai tuin quia ipsa detestatio, do-ior etc. quibus fit haec compensatio. est donum ipsius Dei
tum quia ipsa conversio aliaqite omnia bona opera debentur Deo pluribus titulis. creationis v. g. redemptionis etc. itum quia pura creatura non potest satisfacere ad aequalitatem pro gravi ininria Deo irrogata. Q. ll. Quales sint actus virtutis poenitentiae. t n. Primum poenitentiae principium est Dei misericordia
Praeveniens, et convertens ad se peccatorem. Accedit deinde
actus fidei, quo inter alia credimus a Deo impium iustifi- rari per gratiam nobis ex meritis Christi Domini collatam.
Oritur tertio artus timoris servilis, quo ex timore suppliciorum a Peleatis revocamur. Consurgit quarto motus spei. quo quis sperando veniam consequuturum, assumit propositum emendalionis et retraetandi peccata. Quinto datur motus charitatis, quo peccatori displicet peceatum propier Seipsum, et quatenus est offensa Dei summe boni. Alier gradus est motus timoris filialis. quo poenitens propter Dei
reverentiam sponte offert satissaetionem. et constituit vice
divinae justitiae pecea lum in se ipso punirer d. Th. p. 3.
v. 8S. art. 5. et Trident. sera. s. c. 6. hanc graduum poetentiae sestem admittit '. Non semper tamen est necesse omnes hos actus explicite fieri, sed satis est virtualiter esse in poenitente, ex dictis tr. 6. q. I. c. 3. quaes. ι. Proprie tamen virtuti poenitentiae duo actus assignandi sunt.' unus perfectus, alter imperfectus. Perlaetus dicitur contritio, qua poenitens dolet de peccato, quatenus repugnat Deo summe dilecto. Verum tamen est eamdem Conrtritionem, qua dolet de peceato ut est contrarium Deo summe bono. cum oriatur ex motivo charitatis. ab hac virtute derivare, et hic actu est prior: alter vero actus eo posterior, quo poenitens 'vult abolere peccatum, et satisfacere Deo offenso. procedit a poenitentia. Sed quia non plene satisfit Deoi nisi ultra reatum culpae aeternae, si culpa fuit mortalis, removeatur etiam reatus poenae temporalis, hine est virtutem poenitentiae intendere etiam hunc reatum a lere , satisfaciendo Deo per opera bona poenalia: d. Th. cit. N. 3. ad 3. et quaest. 86. art. 4. Praeterea hic aelus comtritionis semper includit propositum in posterum non me eandi : neque enim stat alicui vere displicere Deum ossendisse . si simul voluntatem non habeat in posterum ab ipsius offensis cessandi. Demum . quia actus contritionis Dei dile-elionem includit, ideo in omni lege sufficiens fuit ad obii-nendam remissionem peccatorum , et ad consequendam Dei Diqiligod by Cooste
5쪽
6 TRACT. XIX. DE SACR. POENITENTIA Ugratiam. et ius ad gloriami coelestem Propter merita
sit Domini: Trid. aras. 6. c. 6. Actus imperfectus poenitentiae dicitur attritio, et est dolor qui oritur ex gehennae timore. Vide quae dixi tr. 6. q. a. c. a. ubi quando bonus sit et supernaturalis, et quando malus sit, explicavi.
Q. III. An poenitentia cadat sub praecepto; et quando obliget. R. I. obligatio poenitendi primo oritur ex iure naturali:
si elenim ratio naturalis dictat satisfaciendum esse pro qu eumque injuria homini illata, multo magis dictabit compensandam iniuriam Deo irrogatam per peccatum. Praeterea eadem ratio dictat removendum quod excludit nos a Dei amieitia . quod expellit omne nostrum verum bonum. et ponit nos in periculo damnationis . adeoque et dictat abolendum peccatum per Poenitentiam. Quod vero poenitentia eadat sub divino praecepto, constat ex multis s. Scripturaelestibus: unde Tertullianus i. do poenit. c. c. ait: Bonum est poenitere, an non 8 Quid resolois 8 Deus praecipit. ' Videatur Melch. Can. de poenit. ubi diserte de hoc loquitur . et contrariae Francisci Victoria opinionis argumenta consutat, II. II. Circa tempus. quo obligat virtus poenitentiae, variae suerunt theologorum opiniones. Quidam dixerunt obligare quando peccata occurrunt memoriae: s. Th. in c. d. 17. q. 3. art. I. q. c. S. Anton. p. 3. tit. 18. q. a. Item statim post commissum Peccatum urgere praeceptum poenitendi docet s. Titomas a. a. q. 6a. a. 8. it, Hae opiniones magis communiter impugnantur a theologis, eo nisi landamento, quod cum praeceptum poenitendi sit a firmativum . non nisi pro temporis opportunitate ac necessitate videtur obligare. Ut autem quid ego sentiam melius e plicem . duo primum duxi esse consideranda. Primum est. praeceptum poenitendi non esse solum affirmativum, sed exprimere etiam aliquid negativi. Nempe non perseverandum in statu inimicitiae Dei. iuxta illud ricli. 5. Non tam dra conoerii ad Dominum, et ne disseras de die in diem idi . Secundum est. quod natura huius praecepti taliter se habet. ut ex nimia dilatione illud adimplendi semper grave malum consequatur. Si etenim consideretur dilatio poeniten-
Ita ut vorabilis poenitentiae dilatio sit novum peccatnm morisIE Eori.
Poenitentiae virtutem, et contra caritatem vetantem quemlibet divinae
2 Dem diristus et 25. Isarei 13. Lucae 48. iubet nos seni. Per vigilare, et paratos esse ad mortem. Ast liuiusmodi praeceptum tolat qui uotabili tempore manet in titatu peeeati, nam nee vigilat, nec Paratus est.
6쪽
QUAEST. I. CAPUT I. 1tiae respectu Dei. est quidam contemptus interpretativus ipsius Dei, maxime dum interno instinctu excitat ad poenitentiam, unde Proverb. I. a . ait Quia νOc i, et renuistis emundi manum meam, et non Dit qui aviceret. Desperistisomno consilium meum. et increpationea mem negi istis. Ego quoquo in interitu ωestro ridebo etc. Si vero consideretur diuturna dilatio poenitentiae ex parte Peccatoris . noi est sine gravi peccato contra charitatem erga seipsum. Privando se tot spiritualibus bonis: quorum est incapax in statu. peccati. et ponendo se in gravi periculo prolabendi in miserrimum illum statum qui dicitur cordis durities. iuxta
illud Apostoli ad Roman. a. Ignoras. quoniam benignitas Dei ad poenitentiam te adduciest Secundum autem duritiam tuam et impoenitens cor, thesaurizas tibi iram in dis imaeu. Demum persistendo in peccato est in gravi periculo nova peccata committendit nam homo sine gratia sanctificante non potest diu se a gravi culpa praeservare, ut habetur ex concilio Mileuitano can. 3. et iam alias observavi. Cum igitur praeceptum poenitendi non sit simpliciter anfirmativum, sed etiam habeat aliquid de negativo. si praecepta affirmativa virtutum theologicarum juxta veriorem opi. nionem per se obligant pluries in anno, nec patiuntur diu disserte actus illarum virtutum . mulio magis praeceptum
poenitendi obligabit. ne diu poenitentia disseratur. Deinde
cum hoc praeceptum obliget etiam ne privemus nos tot spiritualibus bonis, et ne in periculum iterum peccandi sive
damnationis incurramus, consequens est non esse ad multos dies disserendum i nam grave videtur velle per multos dies carere tot spiritualibus bonis. quae lo statu gratiae ac quiruntur. Ulterius compertum est etiam experientia. quod perseverare per aliquos dies in gravi peccato, iterum trahit ad alia erimina, quod periculum constat unumquemque a se removere debere. Quod si ex praedictis praeceptum meruiendi obligat ad non disserendam per mullos dies poenitentiam . multo magis obligabit in articulo mortis, et in quovis gravi ipsius periculo: nam tunc multo magis constat
de perieulo damnationis. ' Videatur Giribald. rri. 6. de
poenit. ev. c. dub. 5. Gntinuat. Τoumel. de poenit. ev. . sui. 3. Saepius ei iam obligare potest yer accidens, tunc scilicet quando sine actibus Poenitentiae satisfieri non posset alteri Praecepto, cuius observantia urgeret. Hinc obligat praeceptum poenitendi. quando recipienda suut sacramenta vi in orum i quando administranda sunt ex ossicio; quando ur-Diuiliam by Cooste
7쪽
a TRACT. XIX. DE SMR. POENITENTIAEget praeceptum eonsessionisi quando urgente aliqua tentatione veretur quis non posse resistere sine aliquo actu detestationis . Ita etiam obligat per accidens praeeeptum poenitentiae . quando quis timeret ob sua gravissima seelera publicam calamitatem imminerei et id maxime verificatur de sceleribus principum: et ita Jos. 7. habemus ob peccatum Achag universum populum suisse flagellatum: et a. Reg. x . ob peceatum David . Q. IV. An satisfiat praecepto poenitendi in puncto mo iis eliciendo actum imperfectum poenitentiae. n. Certum est, quod si moribundus non potest confiteri
tua peccata. tenetur elisere actum Persectum poenitentiae. Nempe contritionis i tunc etenim per eam solam potest iustificaei, si sit in statu peccati. Supposito vero posse confiteri. ei omnino tutam esse eam sententiam . qua dicitur attriti nem cum consessione susscientissimam esse ad iustificationem. non video quare tunc ad satisfaciendum praecepto poenitendi sit necessaria contritio. Regulae in praxi Obsemandae. I. Consessarius Vero ardens animarum zelo prae oculis habeat miserrimum peccatorum statum , dum ditarunt m nitere . Ultra iacturam tot spiritualium bonorum, qua ratione graviter peccare Possunt contra Charitatem erga seipsos. eontinuo in nova Peccata ruunt: et aliquando in talem eordis duritiem prolabuntur. ut si vel Dei bonitas, vel Deus
peccati severissimus vindex, vel supplicia aeterna ipsis pr ponantur. tamquam insensati auscultant. et nullum pecca-ii horrorem doloremque demonstrant. Ostendat ergo ipsam diuturnam poenitendi dilationem esse novum grave peccatum contra praeceptum Poenitentiae. Ac tandem serio m neat illos. qui sidunt vere in puncto mortis i posse poenitere quod etiamsi nullo morbi incommodo mens occuparetur ra m illa poenitentia est vera: nam ut ait s. Augustinus sem. 393. Si ωis agere ροωitentiam, quando jam peccare non es, peccata is dimiserunt, non tu illa. I. Quamvis credam praeceptum poenitentiae non obligare moribundum ad aetum contritionis. quando potest confiteri, nihilominus nolet consessarius ex vi praecepti chari tatis teneri ad eliciendum actum amoris Dei: male proinde aget, si ea occasione etiam ex motivo amoris Dei summe dilecti non illum excitet ad dolendum de suis peccatis; ex hac etenim periectiori poenitentis dispositione fructuosius
8쪽
De Poenitentia ut est sacramentum, ejusque necessitate
Q. I. Quid sit sacramentum poenitentiae.
R. Supposito ex desinitionibus conciliorum Gnstantiens sera. 35. Florentini an discret. Eugenii, et Tridentini sera. 15. cv. poenitentiam esse unum ex septem ecclesiae sacramentis. censeo ita posse definiri: Sacramentum nouae legis a Christo Domino institutum, in quo per sacerdotalem absolutionem eccaια ρost butismum commissa remittuntur digne illud re- cmientibus. Cum igitur ad rationem sacramenti re patratur Signum, seu caeremonia sensibilis gratiae per ipsum coli
taei videbimus id sufficienter haberi, statim explicando par tes hujus sacramenti. quod et exprimit ipsa actio sacerdotalis absolutionisi nam ad eam consequi remissionem Peccatorum . sive gratiam clare demonstravit Christus Dominus, dum illud instituendo Ioan. xo. ait Apostolis: Accipite Spiritum Sanctum, quorum remiseritia peccata remittuntureia, et quorum retinueritis. retenta sunt. Dicitur autem per hoc sacramentum rem illi peccata post baptismum commis sa . qua de re quaest. seq.
Q. II. Quae sit materia sacramenti poenitentiae. R. I. Duplex materia distinguitur in hoc sacramento. Prima , quae dicitur remota. sunt peccata commissa post baptismum . Eatenus autem peccata dicuntur materia rem ta Poenitentiae . quatenus phr eam destruuntur: sicut lignum dicitur materia ignis. quia per illum consumitur. ait cate chismus p. a. caρ. 5. Dixi autem hujusmodi materiam saeramenti poenitentiae esse peccata post baptismum commi fia, nam cum ecclesia non exerceat iurisdictionem in eos.
qui non sunt in ipsam ingressi per januam baptismi, ut
ait Trident. sera. xc ev. a. sequitur, sacerdotem non tu dicare in hoc sacramento de peccatis ante baptismum com missis . Si vero accidat aliquem eum fictione suscipere Sameramentum baptismi. adeoque illi non remitti peccata ante iPsum perpetrata, advertere est . quod dum postea vere dolet de suis peccatis, eaque eonfitetur, non solum aequirit gratiam correspondentem sacramento poenitentiae, sed etiam eam quae baptismo correspondet ratione characteris . atque ita delentur peccata ante ipsum commissa. ' Vid. dicta supr.
tr. 16. q. unis. c. a. q. έ. '
9쪽
ro TRACT. XIX. DE SACR. POENITENTIAE
Huiusmodi materia alia est necessaria. alia sufficiens. Peceata mortalia dicuntur materia necessaria. quia necesse est ea confiteri. si possibile siti et ideo hoc sacramentum dicitur a ss. PP. secunda tabula respectu illorum, qui post baptismum graviter peccando secerunt naufragium . Iiem peccata mortalia dubia sunt materia necessaria huius sacramenti . ut suo loco. dicetur. Peccata mortalia, quae quis semel consessus suit, et peceata venialia dicuntur materia sufficiens. quia potest cadere super illa absolutio. at non
sunt materia necessaria . quia peccata gravia non est necesse bis confieri, lia habetur extrav. Inter cunctora GymiI. ubi Benedictus XI. sic habet: licet de necassitate non sueadem Tonsuri peccata. tamen proρter erubescentiam quas magna est poenitentiae pars. ut eorumdem peccatorum rei&retur confessio. reputamus salubre '; et peccata venialia aliis modis possunt deleri . . R. II. Ea quae tamquam .materia proxima constituunt's cramentum tu enilentiae . sunt contritio . consessio. et sali tacito . Ita concit. Flor. in decr. με. g. Quartum sacramem, tum, et Τrident. seM. I . cv. 3. et can. c. Cum ergo absolutio proferatur a sacerdote per modum sententiae iudicialis. ut desinit Trid. sess. 1 c. c. 5. et can. 9. essentialiter requirit accusationem rei. quae in secreto poenitentiae soroalia esse haud potest. nisi ipsius rei consessio: et cum haec accusatio ad delenda peccata ordinetur. essentialiter immotat ipsorum dolore mi neque elenim remittit Deus peccata. quae non fuerint dolore rei raelata . Sed quia etiam post deletum reatum culpae mediante absolutione rite suscepi a. remanet reatus poenae . ideo ad plene satisfaciendum pro pe ratis. requiritur etiam satisfactio a sacerdote iudiei aliter
imposita. Duo autem sunt advertenda . Primum est, quod dum dicitur contritionem esse partem sacramenti poenitentiae, non sumitur praecise , prout in sola voluntate consistit: nam eo quod sit pars sacramenti. debet esse aliquo modo sensibilis, unde simul importat votum poenitentiae exterioris. consessionis scilicet sacramentalis, qua ratione redditur sen. sibilis: d. Thom. in c. a. ad 3. a. l. et P. 3. q. m. ari. a. ad 1. Secundum est, quod satisfactio prout in executione non est pars essentialis sacramenti poeni lentiae: non habet elenim hoc pacto eranserre gratiam . quam supponit poenitentem assequutum mediante absolutionei unde hoc modo solummodo est pars integralis et perficiens sacramentum, ut paulo ante dictum est. Solum ergo dici posset pars Dissiligori o ale
10쪽
0ΠΑEST. I. CAPUT II. itessentialis sacramenti, prout est in strvosito , ut dicit s. Tli. c. cit. in re . ad a. et dicitur esse in proposito: nam in ipso dolore aliqua satisfactio intenditur et invenitur. Q. III. Quae sit forma sacramenti Poenitentiae. n. Cum sacramenta constent verbi S, tanqtiam forma. ut habet Florentinum in decri et Trident. Sess. I . 3. dicendum est cum iis Conciliis formam sacramenti poenitentiae consistere in illis verbis: Do te absolos a peccatis tuis. Pr nomen ego non pertinet ad illius essentiam; nam salis intelligitur per ly absolbo. Speculative loquendo etiam illa
verba a peccatis tuis non videntur necessaria ad illius essentiam : eo etenim ipso quod poenitens antea consessus fuerit sua peccata. ea verba absODO te nonnisi super Peccata cadere
intelliguntur. Ad eum modum quo, si alicui Pelenii remissionem illatae injuriae ostensus respondeat: tibi ρarco, haec verba de injuriae remissione. statim intelliguntur. I ihilominus, quia graves theologi putant ea verba a peccatis tuis esse de essentia formae. ideo non possunt sine gravi culpa omitti: la Cmix lib. 6. ρ. a. n. 633. cum aliis ab eo citatis ' i vel quia sacramentum periculo frustrationis exponeretur . qua ratione in fas ramentis conserendis omitti non Potest . quod magis tutum est, si opinio opposita sit solum probabilis: vel quia ea verba saltem pertinent ad formae
Hinc non puto illis adhaerendum . qui dicunt talem omissionem solum esse peccatum veniale. Bonac. d. 5. seci. c. P. a. Leand. de poenit. d. a. 8. Ea vero verba Gbsoloote non pronuntianda sunt deprecative, dicendo e. g. absoloat te Christus, seu modo indicativo et enuntiativo, uti se habent. Id probat s. Thomas ορusc. aa. cast. a. Observandra,
quod dum Christus dixit Apostolis. eorumque in saeerdolio
successoribus. Quaecumque soloeritis etc. nullam fecit mentionem alicujus deprecationis, sed designavit pronunciandum esse ab illis solvi commissa peccata, cum ideo dederit illis claves solvendit ille vero non dicitur solvere, qui petit tantum aliquid solvendum, sed solum ille qui de facio. solvit.
Seeus ait direndum de absolutione ab excommunicatione: nam cum eam non designaverit Christus, et insuper verba ab excommunicatione absolventis efficaciam habeant ab eiusdem intentione, parum refert, an modo deprecativo. vel indicativo absolvens demonstret intentionem. quam habet absolvendi. Verum cum formam absolutionis designaverit Christus. adhibenda sunt verba consonantia divinae institutioni: ac illis verbis quaecumque solueritis haec corres lamn dent absoloo te. Diuitigeo by Corale