Marcelli Palingenii Stellati poetæ Zodiacus vitae, id est de hominis vita, studio, ac moribus optime instituendis libri 12

181쪽

Bias gravis ut agnus citharam pulsere ea noram. Esto autem quisqtiam doctrina prisdirus omni Vsque adeo ut mulios norit componere lihros e , Quid quaeὶ jade boni accipiet 8 tantumque laborem .sM Praemia quanta manent λ dices: laus. gloria , fama; Inque animis hominum diuturna in secula vivet. Atqui ego. quid sit honor. quid laus, quid fama, velim te. Clarius & melius perpendere: plurima namque Apparent aliter quam sint , oculosque tuentum . filio Atque animos fallunt specie, volamine & umbra. Hinc bon/, quae mala lante &quae sunt turin, pulcra Censentur: scatet hinc fons omnis stultitia Saepe sub argento latet aes, ferrumque sub lauro, Et sub sincero elauduntur cortice putres cos. Castaneae, multosque lupos sub pelle videbis

Agnorum . nonne aulaeis cariosi teguntur

Ligna, Vel antiquus paries , rimisque pudendus p Est acies mentia potior, quae perspicit intus Quicquid in abstruso est . quicunque hae initur, ille cro Verus erit rerum judex, es mira videbit.

Quaero igitur, quid isma juvat quid gloria 3 quae laus

oppresses somno . aut vi endi munere eas se Nil plus quam surdum citharae, aut spedistici caecur At respondebis: viventes & vigilantes εοI s Hir gaudent, nee non pro talibus sume periciani li- L et Ultro

182쪽

Ultro adeunt, ultroque animas Cum auguine fundunt. Nimirum ambitio multos ad sortia, itanquam LCalcar, agit, multosque trahit virtutis ad arcem, Torpentes urgens stimulis compellit, ut armis 6io Grande aliquid faciant: vel, si non viribus audent. Ingenio saltem exhibeant memorabile quicquam. Ipsa tamen vitium esti unde ambitiosus haberi Nemo velit: qui cunque etenim ambitione tenetur. Creditur esse levis, ventosus, turpis r ut olim ι61s Romulidae orabant, jacto post terga pudore,

Plebrios, quoties la Magia venabantur, i Cerdonumque animos precibus servilibus atque λTuipibus obsequiis captabant, muneribusque, Ut propriis rebus curarent publica omissis, 53o Perque forum medium multis comitantibus irent Inflati ut vento solles, ac stonte superba. Propter se virtus petitur ἐξ non propter honorem, Ipsa ricet proprih ae vere mereatur honorem. Quid ρ quod vulgus iners nescit virtute moveri 63s Hanc potius ridet :i faveat fortuna necesse est, Divitiaeque adsint: tuli laus, honor, & decus omnia Adveniet: virtus sine censu languet ubique: in i Quanquam nil refert , si gallo sordet da pis, Nec minus idcirco eae pretiola .di nobiliserunde 64o Vir bonus, & verae compos virtutu, Gabun e l ὀ .

183쪽

'O contentus, i vulgi laudes ic temnit & odite

ita Nec fumum quaerit , nec inanit pascitur ' aura .Insignis faeies meis non' indigeti, aurum V iis et Quod peris pincrum est imitimi monstraturis at ille 643 Qui non est v aliqua saltem cupit arte Videri, Personamque sibi inducit elut histrio. quare Si rectὰ aspicias ,: vita haec est fabula quaedam: Ii Scena autem mundus versatilis: histrio & actor Quilibet est hominum . mortales nam proph cunctisso Sunt personari ,. & falsa sub imagine vulgi Praestringuns ocuIos: ita Diis risumque jocumque: Stultitiis nugisque suis per secula praebent. Ergo honor & fama, & mortalis gloria, lausque

Somnia sunt, prorsus nil conducentia: quando 6ss Sorte magis quam virtute acquiruntur. at esto

Quod lautum dignis tribuantur: dic mihi nunquid Corporibus' prosunt ρ certe nil. die, ani irasne ZTantundem hos inflant potius, tumidosque levesque , Nec non χllieiros reddunt. se subdere multis, 66o Et servire HIet multis, ambire, precari, or o Munera largiri, quisquis sectatur honores. i λγε ibi Vita igitur talis misera est & plena tumiatus, Subjacet invidiae, & magnis quandoque periclis .iVirtutem veram qui possidet, ille quietus, 66s Ille satis felix : ἰ permittat caetera Di iS. .lla .

184쪽

Seiens honor est homini. quum dignus honore est rQu, datur indigno: non est honor, est onus, imo Ludibrium. velut, ita: scena quum ludius est rex. . . Iam mMa, quae humanuae patitud genus, adnumerabo. 67o Principio postquam h latebrist male olentibin alvi Eductust laudem est in materno sanguine foed 'iri h. ω avispicio lacrimarum naseitur infans: Ut mos quam mala sit vita haec, quam plena periclis,

Natura monstrante videt. . M pex mare longuimΘs Mercator facturus iter. terretur ik alto 'Pectore dat gemitus, metuens stopulos, freta, Ventos, Naufragium, occursus piratarum, omnia demum Terribilis quaecunque tenet dila imina pontus.. Via. natus. jam vincla subit, tene Sque coercer Mo Fascia longa artus, praesagiae dira suturi : . Servitii. quis enim liber sunt legibus omnes: )Sli ere, nec non i& regibus. & vitiis: ψ & i- Iudiciis hominum. servit quoque quilibre ultro I' Spi pretii faciendo aliquid .velimrte coactuς. 68s Omne animal postquam natum est, subito ambidat 32qu

Cunque libet graditura non sic uioma, tempore 3Οngo Non pedibus, non ore valet. non mente, sed instar Voealis statuae, solis vagitibus. omnem Nocte dieque domum vexat, turba n quietem.

185쪽

Rite loqui djdicit, tunc servire iocipit, atque 'i iJuda pati. sentitque mjnas ictusque Magistri:

Saepe patris matrisque manu, fratrisquςl frequenter Pulsatuta facient quid varicus atque nuverca 69s Fit jugenis, crescunt vires: jam sperniti habenas, Occlimique aures Monitis: furere incipit ardens Luxuri atque ira , . M temerarius omnia nullo Consilio aggreditur, dictis melioribus obstat, Deterior fovens, noni ulla pericula curat, oo Dummodo id efficiat ruadet quod caeca libido, Rixaturi, nec jura timet, cerebrosus & e lex. lNempe agitur furiis juveuum pars maxima. pauci, Quos stenat metus, aut pudor, aut prudentia, recto Tramite sinceram ducunt sine labe juventam. Tos Succedit gravior, i melior, prudentior aetas, Cumque ipsa curae adveniunt, durique labores rTune homo mille modis, studioque enititur ormi Rem facere, & nunquam sibi multa negotia desunt. Nunc peregre it, nunc ille domi, in qnu rure laborat, Io Ut sese, uxorem, natos, famulosque guber et, Ac servet: solus pro cunctis sollicitus, ἰ nec Jucundis fruitur dapibus, nec nocte quieta. Ambitio hunc etiam impellens ad publica mittit Munia: dumque inhiat vano male sanus honori,

I , invidiae atque odii patitur mala plurima. deinceps L obrepit

186쪽

obrepit canis rugosa senem capillis, Secum multa trahens incommoda corporis .i atque Mentis: nam vires abeunt , speciesque colorque s Nec non deficiunt sensust audire, videre :72o Languescunt, gustusque minor fit: denique semper oΑut hoc, aut illo morbo vexantur, inermi i Manduntur vix ore cibi , vix crura i Sustentata meant: animus quoque Vulnera sentit, Desipit , & longo torpeb confectus ab aevo. - l 1s Ergo suis subjecta malis est quaelibet aetas P : ii Plurima sunt etiam mala . quae communiter- omnis Aetas serre solet: nunc frigus laedit acutum . Hibemaeque nives, nec non furibundus ab arcto

Riphaeisque jugis Boreas, quum stiria pendet

3o Horrida culminibus, glaeie cum flumina torpent . . Nunc aestas nimiis insana caloribus urit, Quum tenet ardentem Nemees Hyperiona monstrum, . Arvaque flavescunt, & tellus arida aperto in ore vocat pluvias: nullus morientibus herbis 3s Humor adest, lamae siccae ι siccaeque paludes

Torrentur, candet coelestibus ignibus aer Nunc sitis atque fames, nunc & penuria rerum Utilium cruciati quis possit carmine morbos Innumeros, quibus est obnoxia vita , r. ferre o Quot lebres, quot languores, quot ubique dolores A

187쪽

A capite at plantas humanum corpus ut extra. Sic intus patitur: per singula membra venenum Infudit natura homini: caput, & manus, & pes, Et latus, &: stomachus graviter torquentur ι deuuros que Atque oculi, & fauces Plenes: quid caetera dicameQuid eupio numerare grues quot Strymonis unda Excipiat vel quot Phrygius Maeander olores Mens etiam plerumque tua de sede recedit , Vel philtris, vel carminibus, vel turbine morbi, so Vel quum cerritus cacodaemona pectore quisquam . Bajaeat insano, vel quum furit improbus Evan:

Quanquam &. avaritia , ambitio, dolor, ira, Voluptas, Non minus ac vinum humanos confundere sensus, in Atque animis tenebras soleant inducere: quare

ues Dicere si verum volumus' pars maxima vivit in Ebria vestitis affectibus: iuvemuntur . uri tu . II Heu pauci qui non titubent, qui Iumine sano 'e Aspiciant quid agant, ae se 'ratione gubernent. Hinc non inscite quidam numerum infinitum 76o Stultorum dixit. nam quis non indiget albo r. Ηelleboro, & tota Anticyra Z vix Graecia septem Inter stultorum tot millia connumerat, qui lCredantur vero sapientis nomine digni.' ip Humani generis mater nutrixque profecto 6s Stultitia est, sine qua mortalia cuncta perirent,

188쪽

Nilque agerent hymines in terris. Me duce sunt Bella, & quae bellisi sunt opportuna tot arma, Tot clypei, tot signa suis distincta figuris,

Hae rursus monstrante, joci, thyasique, choriquer o Inventi, tot deliciae, tot Iudicra, totque . 1 Ornatus . nonne hinc etiam vis tanta librorum, Tantus nugarum torrens fiuit omnia, saltem iPlurima iacta hominum , veniunt b lorigine tin. Jam vero tristes casus, & tristia pia, . . - ' Ir s Sunt quibus oppositi mortales, di H ad unguem Nemo i quidem posset, quam vis facundus. in undis Mergitur hic, avidisque miser fit Ascibus esta ι, Ille ςωdit, praecepSque ruens perit, aut male l*nguet Perstaeus membris . alius nive, grandine, & imbri So Obruitur. multos inopino fulminis ictu Interiisse liquet. quosdam delapsa ruina i 1 Contrivit. nonne absumunt incendia multos Pi Nonne aliquos aut herba nocens, fungusve malignus Incautos perimunt λ nonnullos, gut ure fixus i l

8s In medio cibus Elisi . quot bellua morsu - Exanimat, mutusve malus, Vel non equus aequus, Dum furit atque ferit ferratis calcibus P aut bosi Indomitus. quoties cornu bacchλtur acuto Z i 3 Quid referam. quot damna homini persaepe venire Vo Culpa hominum soleant adeo ut fera nulla magis sit

189쪽

. Formidanda illi, quam semine natin eode . PΗii e tot praedones, tot fures, sacrileg, tot, I. Tot delatores, tot falso in crimine testes, Tot moechi, tot carnitices mortalia turbaut ns Otia ; .ceu laetos tur t tela visa juvenco, . Ille nocet lingua, his servo,, pars maxinia fraude: . . Ille palam rapit, in cuin: sunt & mi simivia Numine amicitiae, ve,i nomine relligionis: Imponant multis,.quosi ciredulitate iudc ei D8oo Insul, faciles falli novere. fere ν Omne&ii . . pro genus infandum:ὶ idamnis Dudmi talienis. Non frater fratri arisiuiis fidus ainiso, ,rs Nee patri natus ustre his sunt tartara . . sunt hic Cerberus.&furiae, & ehaos, & styxi:, de Me quicquid Sos Horribila, & mediami mgri tenet aula vyranni. Sola quies soluta pacem mortalibus affert: Dum vivunt, nihil hae inisi tetra insomnia turbent Dulcim esse potest: nam: curas atque labores ' Eximit & blandis miseros amplectitur alis . Hanc. ho ni tamen incidit natura quietem. . ,

Jussit enim ut dirus pulex, cimexque e eulaXque Morsibus inficerent hujus tam duleia pacis Gaudia, nec desint utiquam mala nocte dieque . Longe igitur melior mors est quam monis imago. 8rs Nam quic que sterum vitae gaudeate cMina ' . 3Tranavit

190쪽

Trassavit semel, & tutum tenet anchora portuiti .

Ille hilaris ventos ridet tumidasque prsscellas , 'Leucotheanique, caput sertis redimitus . adorat, Atque Athamanteum donis onerat Melieertam, 21o securus celebrans varios in littore ludosi. οῦ si Mors omnes finit poenas i mors omnia' sesvit . Vincula. morte fugit metus Omnis & omne periclum.

Utque dolor nullus, te nulla urgebat egestas, Quuin patrios nondum' luimbos ingressus eras iniI; Srs Sic postquam 'extrema fueris jam morte siautus, Te nullus dolor, & te 'nulla urgebit egestas. ' Quis damnosa sibi, quis perniciosa fuisse. . ΠTempora i crediderit, quao tunc fluxere, suit quum Ipse nihil, nondum materna conditus alvo in S3o Quis queritur nocuisse albi mensesve dictu. , Quos nunquam vidit, vel quos nunquam ipse videbit Θ Vel qui noctem illam ut parvam, miseramque gravemque Vituperet, 'ua nil se si I somnoque profundo obrutus , :ut lignum jacuit, gelidumque cadaver Sas Quid mors aeternus somnus. somnus brevis est mors. Sed multis placet immortales pesse animas p MVivere.defunctos perhibenti, membrisque Felictis,

Nudatos, veluti proprio: de cortice tracta Cochlea nudari solet, rad Plutonia regna ,, t I8 o Tendere praecipites . ac tanara nigra subire Myrt