장음표시 사용
271쪽
oinctorum causa irati querulique putantes
A summo sese vexari autore honorum, Devoveant sanctum illius ac venerabile nomen. Tunc malus exultat daemon, furtimque cachinnat,
Igo Et gaudet se nesciri, M sua facta latere, Et nocuisse tamen, sed non nocuisse videri. Summi namque Dei cst inimicus, & aemulus: a quot Reetus coelo, pressus claususque tenetur Lunam inter terrasque graves, & regnat ibidem. 7qs Quocirca, o miseri mortales, discite tandem Quae vestri sit causa mali, tot tristia vobis Unde fluant, & carnificem cognoscite vestrum. Nempe hic Sarcotheus, nempe hic est qui cruciat vos ilDulcia qui vestris damnis sibi gaudia quaerit: . Iso Haud aliter quam quum proles Mavortia, terris Iam domitis, jucunda sibi spectacula caede Quaerebat miserorum hominum, vel caede ferarum i Ipse senator, eques, populus diversa manebant Per loca diffusi, ut lex praecipiebat Othonis. 7ss Ecce theatralem ingressus gladiator arenam, Aut alius sua membra feris lanianda daturus. Vel ico, vel tigris, vel quaevis bellua lucis Opportuna aderat, delectatura Quirites. Morte sua, & fuso per vulnera crebra cruore. cio Saepe aliis dolor alterius solet esse voluptas. Qiiari
272쪽
Quare pessime agunt qui verbis turpibus audent Irritare Deum summum , qui causa bonorum Cunctorum est, a quo per se proprieque mali nil Esse potest unquam, nisi contingenter: uti sol 76s Producit tenebras quoties descendit ad imos Antipodas, frigusque absente creatur ab igni: ε . Non tamen obscurus sol est, neque frigidus ignis.'Unde satis miror quosdam doctos alioqui R. Asserere, offendi atque irasci, & sumere poenas o De nobis illud summum Verumque bonumque, Hinc hellum atque famem dc pestem prodire putantes. offendi si posset enim mortalibus actis, . Quid quaeso in mundo foret infelicius illo ΘQuoque die atque horae momento plurima fiunt 77s Crimina, ubique hominum blasphemia turpis in ore ,
Sentitur: certe poterit requiescere nunquam, ρ Nunquam laetus erit: neque erit Deus ipse beatus.
Si quoties peccant homines offenditur, & si Injustis hominum factis dictisque movetur. 8o Nimirum Deus offendi laedive nequit, si
Verum perspicimus, nam adeo perfecta potensque Ipsius est natura Dei, tantumque remota Sordibus a nostris, ut nos distemus ab illo Longius atque magis, quam a nobis distet asellus.
273쪽
Quomodo tam miseri & viles offendere tantum Tamque potens numen, vel laedere possumus unquam t- Nonne impassibilis Deus est, penitusque doloris Expers, atque ideo aeternus, semperque beatus 79o Num decet irasci Regem , si morio Verbis Indignis illum petat an contemnere praestat pNunquid cum puero decus est pugnare Giganti e Praeterea quum sit sapiens, videatque futura Omnia, dic quaeso, num debuit illa creare
9s Quae sibi post nocitura forent, unde ipse doleret ex Nonne illum decuit, qui toti consulit orbi, Consuluiste fibi ρ vel dic, si offenditur, an vult
Offendi P si vult, jam non offenditur, immo 'Gaudet: si non vult, cur hoc permittiti an ipse Non est omnipotens Z certh est . omnesque fatentur. Deberet prohibere igitur, quod non facit: unde Vult ratio ut credam, nihil illum posse molesti Sentire omnino, & tranquillam ducere Vitam. At dices: si non offensa irascitur ulla, i . Sos Curramus proni in vitium, in scelus omne ruamus Non sic: sed nostris aures nunc arrige dictis, . Recludamque tibi jamjam penetralia veri: Quando aliquis peccat, tunc sese abducit ab ipso Fonte boni, rectum , lucem, pacemque relinquens s Sis Unde fit ut peccans uiuo in sita damna ferat r.
274쪽
Qnandoquidem talis natura est oppositorum. Ut quanto refugis magis atque recedis ab uno, Ad reliquum tanto accedas magis atque propinques. . Sic fugiens peccando Deum sese admovet ipsi siue Sarcotheo: cujus postquam juga saeva recepit, Assicitur variis poenis, julsuque tyranni Nunc hoc nunc illo torquetur saepe dolore. Non impune igitur cuiquam peccare licebit: Quamvis nullorum possit Deus esse malorum
82o Causa, ut jam dictum est) per se, proprieque: sed ultro
Qui peccat ruit in poenam. & sua damna requirit, Carnificique miser cruciandum se exhibet ultro. At dubia hinc duo consurgunt satis ardua . nam si, Peccare est nobis nostrorum causa malorum, ,
82s Cur saepe injusius, sceleratus, & impius omnem Laetus agit vitam, & laudato funere finit PContra, vir bonus atque pius mala plurima vivens Sustinet, & tandem miseranda morte recedit ΘPraeterea supra ostensum est , planeque probatum . Mo Non culpa aut meritis nostris contingere nobis Vel bona vel mala, sed cujusdam numine Divi, Qui mare, qui terras, quique aera possidet imum. 'Ruomodo nunc igitur mihimet contraria dico ιν . Et mea nunc discors secum sententia pugnat Z
83s Quisquis es, o lector, poteris dignoscere verum ,
275쪽
Atque tuo tenebras animo procul ire videbis, Si praebere aurem nostris dignabere dictis. Ergo duplex scito esse bonum, vulgi ac sapientum: Sicque malum duplex. atqui sententia vulgi 84o Deterior semper: nam crassi hebetisque cerebri est: i
judicioque daret: propter quod corporis & quae Fortunae bona sunt sola haec miratur & optat: et Ast animi bona vel nescit, vel frivola credit. Coutra autem sapiens animi bona sola requirit, 84s Caetera despiciens. quare sumus anth secuti Iudicium vulgi, & vulgi de more locuti: . Nunc vero a vulgo sententia nostra recedit. Deque bono atque malo sapientum dieta probamus . Sic non dissideo' mecum, aut contraria dico. Sueo Tali igitur pacto asserimus, bona nulla scelestis, .. Et justis mala nulla quidem contingere posse: Quod clarε ostendam. & clara ratione patebit. t Primum hoc scire opus est, vitiuua quodcunque scelusque Esse animi quendam morbum: nec corpore solo
Sss Aegrotant homines: animus quoque vulnera sentit,
Nec leviora quidem quam corpus. quilibet ergo Improbus est aeger: quippe illi est aegra voluntas, Judiciumque aegrum, propter quod noxia praesert Utilibus miseri, & praeponit turpia honestis.s6o Quod si non aegra est illi meas atque voluntas,
276쪽
Improbus esse nequit: sed erit justusque piusque i
Hoc etenim lato discrimine distat uterque. . Ac veluti totum corpus male languet, ubi ullo Haec duo laeduntur vitio mens atque cerebrum ἔ86s-Sic heul sic animus totus math languet, ubi ullo Haec duo laeduntur morbo cor atque voluntas. Utque cibus suavis stomacho languente videtur In suavis, prodestque nihil, neque competit aegris; Sic animo languente ,. boni nihil esse scelestis, tro Nil prodesse potest . quod sic verum esse docebo. Est aliquis legum jurisque utriusque peritus, Sed vafer, injustus, cupidus, contemtor honesti
. Quid sua quaeso illi prodest doctrina boni quid
Inde habet Θ heul miseros fallit spoliatque clientes ἰ87s Atque alios multos laedit. doctrina scelesti Est gladio insani similis: nam semper abuti Improbus ipse solet rebus quas possidet. unde iFert aliis damnum, nomen sibi turpe, odiumque iuuasque serit spinat pedibus saepe excipit aegris 88o Vel saltem metuit quos laedendo efficit hostes. Ergo bona illius dicenda scientia , multis Quae nocet, ut saevus coluber, neque parcit habenti pi Sic de aliis dico doctrinis, quas habet ipse . Improbus: esse bonae simili ratiope negantur . , 88s Sed malus est dives, gemmis auroque resertus: Divitia:
277쪽
Divitiae ne bonae illius Θ non. dic mihi, quare Ecce ego jam dico, quia turpiter utitur illis, Scorta alit, ignavamque gulam lenasque dolosas Conducit, pretio pueros corrumpit avaros, o Aggreditur donis, si qua est paupercula virgo: Utque sibi indulgens quodcunque libido suasit Efficiat, leges hominum pariterque Deorum Iusque piumque nihil curat. quod si sit avarus, Heul quid non audet sceleris ρ lupus iste cruento Sps Ore furens nulli non insidiatur ovili,
It praeceps, quocunque rapit scelerata cupido. Intolerabilius nihil est quam dives aVarus, ir- Quam stultus locuples, quam fortunatus iniquus. Auti igitur pecudum ritu carnalia tantumsoo Gaudia se statur, sibi noxius atque crumenae, Aut parto nimium parcens fit Tantalus alter:
congregat, & nescit cui congreget: utque solet suS Non tibi sed multis aliis sese ipse saginat, Qui mox diripiant longo cumulata labore. sos Unde patet non esse bonas quaecunque scelestis Divitias habet . at si sit robustus & acer, Quid faciet crebro rixabitur, & violentus Nunc hunc nunc illum laedet, plerumque sequetur Militiam, aut latro fiet, quia more ferarum is Io Crudelis caede atque alieno sanguine gaudet:
278쪽
16o Arma & bella serox, sceleris, non laudis amore ἰDiliget: unde suis damnum feret atque pudorem .
Corporeae vires, mente ac probitate carentes,
Heul quam saepe nocent homini, quam tempore parVO 'Is Durant, quam raro ad primam venere senectam lSed quid opus multis percurrere singula verbis ΘΗaee possunt exempla satis bene pandere verum. Nunc operae pretium est solerti inquirere cura , An justis sanctisque mali contingere quicquam pro Possit, ut a multis dici credique videmus . :Ardua res certe. tamen hanc audacter adibo, Fretus ope Aonidum, & Cyrrhaei numine vatis.'
Principio quisquis bonus est, sit sanus oportet Mente animoque, licet gravis aegro in corpore languor 92s Saeviat, & vario vexentur membra dolore: Ne rectum illi judicium neu recta voluntas Deficiat. namque his sine vir bonus esse, piusque Nemo potest: duo virtutis fundamina sunt haec. Talis homo quaecunque tenet recte utitur illis r93o Arque ideo bona sunt, doctrina, pecunia, Vires Illius, & demum quae possidet omnia: namque Maxima pars rerum bona vel mala fertur ab usu. Et fi cura hominum Diis immortalibus ulla est, Praecipue hi debent justosque piosque tueri: 93s Quod si non facerent Divi ratione carerent, .
279쪽
Nec sacris essent digni, nec ture, nec aris. Quare non video qua laedi parte bonus Vir, , Quidve mali vel mente pati vel corpore positi, , Quum Deus hunc amet & foveat dextraque potenti 9go Propugnet, tutumque omni discrimine reddat. Nam quis non juvet, aut quis non tueatur amicum ,
Quandocunque potest, si vere diligit illum P l: Sed tamen interdum justus miser esse Videtur, i Pauperiemque pati, & morbos casusque sinistros, 94s Quum non sit vere justus, sed hypocrita, qualeSInvenies passim multos , qui pelle sub agni,
Vipereum celant Virus, moresque luporum, Et stolidos ficta virtutis imagine fallunt. Proinde Deus, cui corda patent, arcanaqde mentis, 9so Hunc non custodit, nec amat. nos pectore crasso Et cerebro insulso, decepti ab imagine recti, o ti Tunc justum mala multa pati,& miserum esse putamus. Heul quam saepe hominum falsa & stulta inveniuntur Judicia, & quam mens humana est nescia veri l
9ss Quisque sibi placet, & sapiens sibi quisque videtur.
Hinc risum excutimus superis: hinc plurimus error, Esto tamen, justus morbos patiatur, agatque dDespectam in tenebris & paupertate pudenda, IEjectus patria, vel clausus carcer , Vitam, 96o Atque aliis etiam vexetur casibus, esto:
280쪽
Proptereane malum patitur ξ non . quippe serendo Talia fit melior, fit clarior omnia justo In melius cedunt, jussu Iovis. utque medentes Saepe aloen aegris adhibent, succosque molestos, 96s Quo fiant validi, & pulso languore resurgant; Sic plerumque Deus justos exercet, ut ipsos
Excitet, atque magis virtuti incumbere cogat. Utque homines reddit stultos pravosque voluptas; Sic dolor ad mentem revocat, Vitiumque coercet, 97o Criminibus frenum,t calcar virtutibus addit. : Nonne vides, igni fieri pretiosius aurum Z . . , Uberiusque solum praeduri dente ligonis Θ Et putrescere aquam quae non fluit aspice ferrum: Pulcrius est usu , cessans rubigine. sordet. 97s Multa igitur sunt quae adversis agitata nitescunt: Praesertim virtus, quae in rebus clarior atris .ait Perspicitur, velut in tenebris magis enitet ignis. Quare aut nil prorsus patitur bonus & pius, aut si Quid patitur, parit haec illi patientia lucrum, 98o Fertque illi, si amara licet, medicina salutem.' Et, ne quis fortasse putet me fingere nugas, Res eadem , quae uni prodest, quandoque Venenum Est alii. sic nonnullis sunt noxia vina, Atque caro: sic nonnullis absinthia prosunt: 98s Sic calor iple nivem, ceram, glaciemque resolvit: i Argillam