장음표시 사용
11쪽
α AD LECTOREM.quae nunc in tuos usus in unam eamque non ingratam molem contra ha,tibi 'oo quasi obtutu usurpanda subjiciuntur. Habes ergo hic Thoologicarum Dillulationum Syniama, qua in ptimariis Rcformati Orbis Academ iis, primo Genevensi, post LugdunooBatava pro res pondentium arbitrio ac delectu scriptas, publice magno auditorum cocursu ventilauit. Mi cellanearum vero apposuimus nomen; partim ut ab altera,quς tota in oppugnandis Ahabaptistarum erroribus occupatur, parte di Icriminarentui ; partim ne plenum hic Theologiae Sistema obtrudi tibi existimares Nec ideo tamen multum ab illius forma aut usu recedit: quum paucissin iis exceptis hic pleraque & potissima quidem habeas Locorum Capita compendio simul & accurate pertrach ta; singula juxta consuetam illorio seriem digesta; &praeterea amoena quaedam aria & erudita Disputationum argumenta inserta,quae facile, paucorum, quae hic desunt Cap tum, vicem implebunt & lenient desiderium. Non miraberis vero,si pr0 diuersa temporum opportunitate, negotiorum mole, & stationis ratione vel majori quasdam videas accuratione perscriptas; vel plures nonnunquam in pleniori alicujus argumenti elucidatione exha istas; &in quarundam limine ad
praecedentes Collagarum Theses, cum quibus diuisaeianr disputandi munia, lectorem ablegatum. Non diffiteor equidem laborasse pridem in lucubrationibus
id genus magnorum tum veterum tum recentium
Theologorum industriam , immo immensa illorum copia ita obrui litigiosum seculum, ut ni illae aliquo novitatis lenocinio alliciant lectorem fastidiosum
12쪽
illum continuo & iniquum parturientibus nancisca tur. Verum quum felix ejusmodi partus foetura ex parentis potissimum fama & intuentium aibitrio pei deat, non putamus imminere tam triste huic prodeum ti in lucem fatum ; qui quum frustratim antea ac membratim editus, pronis piam, eruditorum& his velit primis sacris inhiatori in amplexibus se it exceptus, nunc vero integer Nex0mnidus illis partibus coalesiacens non poterit leuiorem ab iis gratiam aucupari. Immo eb inuo rem illam. a cordatioribus quibusque referet,q od nulla hic eum cernent hornotina dogma ta propugnantem , non p*aepostero declamaudi mudio in umbratili pugna abxeptum sed omnibus Ioris ac 'novis instructurn hostem recta lacessentem ; telamas
cula vi lacertorum modo torquentem modo confringentem , & ita pulcherrimum rationum conflictum graui & decenti schemate adumbrantem. Aspersum
quidem illum intueberis passim scholastico pulvere,
sed qui adversariis solum. aut morosis interpellatoribus caliginem offundet , disputat ortun vero oculos dementem cbilustrabit ; tyronem Hl inpiimis docebit citra in titiles ei restitus aptagonista in punctim caedere, non vero per obliquos solum neῆ transfigentes ictus aggredi ; statione eum depellere ; armis exuere; eadem in eius viscera adigere illiu mmedia arena jacentis & exsanguis imbecillitatem non in umbram amplius , sed in apertam lucem protrahere. Alia nem per Oratoris, alia disputatoris palaestra ; alius utriusque in scenam prodeuntas apparatus: quod utrumq; qui confundit,ix in Orationibu4 inani argutationum phalange
13쪽
ADLECTOREM. digladiatur, & in disputationibus ridicula orationis luxurie exsultat, nae ille singularem utriusque ariis inscitiam prodit, & earum magistris ac peritis rerum ae- stlinatoribus merito ludibrium debe* Alia longe &cordatior mens hujus Syntagmatis autiori, qui utraque laurea inclytus,& facundiae non vulgaris gloriam Orationibus variis squas in unum fascem collectas cum qualibuscuno; conatibus nostris ad piritum paramus; re eximiam singularis acuminis laudem, tum montimentis aliis retulit, tum hoc vel inprimis opere apud omnes aequos rerum arbitros consequetur. Tu illo fruere, Amice Lector, & illius, quem vivum coluisti, qui in tui compendium vitam in medio spatio contractam profudit, jam coelis vindicati simam ab omni mrugine intactam praesta.. INDEX .
14쪽
. Disputatio I. De S. Throli M. Rist. Ant hesseram de Branei. rDilput. II. Compendium Theol cum exhibens. Ioanne Progulbichi. sIII. Theologica Mi cella. Leonardo Ectio. νDisput. IV. De Scriptura ura. M l . Ioanne Georgio Nillelio. ia Dis puta v. De Verbo Deiscripto in cicctqvi origine. Francisco Tu
. IX. De Deo. Prima. Eu . Guillelmo dantero. 9 ut. XI. De S.ID tate. Rem Samuele Gerat . UDisp. XIII. Attributis Dei mommuni lutitnu is decie. EO. Georgio A. IV. Decretu Dei in genere. M'. Iacobo Tristiandio. 6a Disp. XV. Exhibens uomen Theologia Soci vis. Steph.T. Peeri. 66
15쪽
16쪽
statalem rerum Theologicarum disquisitionem, praenoscenda est, ut &Ohecti, circa quod occupatur, rationes perspectas habeat, & O au siti. II. Differtatio de hoc argumento ad duo capita revocari potest. i. Ad notationem 2. Adnotationem m per nomen designatae. HI. Notatio Nominu absolvitur. l. Declar tione Ongiuu. a. plicationesgno: ΠMiu. 3. E Mitione vim ipsuas nominis. IV. Origiis vero habet nomen Theologiae compositum non a Deo in suo verbo, sed ab hominibus extra id, dyllabas spectes, loquentibus. Ut ut enim res illo nomine delignata, ii κα odi sit, nomen tamen ipsum in abstractu est, adeoque dici potest id esse in Scriptura, etsi non dicatur in Scriptura, quatenus illa adhibet Synonyma varia, nomini isti; - uo. Hotiensa in ea reperimus tum 6φω, I. Corinth. 2. vers. 6. dc
17쪽
' d lex inci .m suum unum quod Deus, alteriim c senaὶ, quod est verbum ipsius. V L Vpu nominis istius est 1. Aequipe de improprius,anh. 2. Mi prurim 3. Propri . VII. Aequi cis dein re planε est, quando nomen istud ei sertur
I. De Mυλλογα pagana. 2. De Mitin,ολ γ α Philo phica. De 4 - δελο ia Haeretica. . De πιραπλοι, Scholastica, vel quodlibet uia. VIII. est quando Theologici effertur. I. De ori maei, vel Originante capientia, quae nobis in Deo concipitur, seipsum inenabili& perfectistimo modo cognoscente. Alio enim, & altiore quidem nomine efferri debet. r. De sapientia Originara vel orta quae varia est. a. Chri ι θουροι .. , Deum Sc res Divinas perfecti si me cosnoscentis, beneficio unionis naturae humanae cum Divina. a. Spirituum catorum, eorumque vel complatarum vel complendorum, Deum & divina intuentium inlumine gloriae, Matth. is io.&s. 8. De notitia qualicunque Dei, qua homines animales ieri γου, de Deo, extra Ecclesiam & Scripturam partim ex lumine externo naturae objecuro, partim ex luce internasiubjectio consciemiae imprella imperfecto plane modo agnoscunt.Prima Theologia dicitur vel vulgo, reliquaeta omi, secunda Vnionis, tertia quarta Natura, sive M*υiω illast, si Qe in Scholis Theologicis vocari selent, continens partim . principia, sive Thorusta, sive Praelica Nnim primipiata,vel conclusibius ex iis eductas. IX. Proprius verbhujustermini technoletui usus est, quando tribuitiite hominibus in Ecclesia Dei educatis, & designat. i. Habituaciter notiatiam de Deo rebvsuue divinis ex Dei verbo haustam , & dicitur Theo logia apprehensiva vel ris contradistincta Theologiae conlprehensiva vel in aut 'atria, I. Corinth. yI2. a. SV arici, corpus doctrinae coelestis secundum regulas artis ex Dei verbo exstructum& secundit id expotatum. Prior vocatur etiam Theologia concreti volsit lecti , posteriora .
I iva vel o Mira. Nobis hic sermo potissimum de Theologia st alica vel ol ectiva. X. Notatio rei ab luitur i. DOutione Theologiae. r. Desnitionis explicatione
XI. Definitis est, Theologiam esse doctrinam de Deo Sc de rebus divinis a Deo in verbo sto revelatam. i XIl. Graius Theologiae doctrinam statuimus, tum quia a Deo docetur, tum quia in Ecclesia discitur. Hoc genus praeserimus aliis r quae Equinque habitibus intellectualibus Theologiae vulgo aptari selent,quo Irum tamen pleraque habituali potius Theologiae, eminenter plures h bitus complectenti, conveniunt quam S sto tua. Est vero Theologia doctrina antonomassice talis, omni humana praestantior, partim ratione , Originu, partim ratione materia partim ratione forma, partim ratione ita u. partim ratione Uuum dc essectorum suorum. .
18쪽
XIII. Di Dira Theologiae ducitur partirn ab Ditim a modo
vel sicundarim, res divinae sive qua a Deo facta, sive quae ab hominibus vel faciendae, vel credendae, vel quae ad verum de Deos isse in, sive quae ad verum Dei cultatu, sive quae ad utriusquesinem pertinent, eaeque omnes ut a Deo profectae, sic a Deum ordinandae Pi ly.2.Roma. s. 17.
XIV. Modus tam municationis spectari potest I. L scirem in Deo, quem solum causam habet seipsum es sua revelantem homini, ex mero .miore communicati v MattiiI.23.& is. 17. Injbrementa re in verbo, quod solum
hi us revelationis sublimioris, quae proprie Theologia in vocari solet, instrumentum est, naturalis de Deo cognitionis sive o Mπὸ conside ratae, sive ib)e e non destructiva est, sed perfectiva, Roman.i6.2Sas quod verbum, ut olim ante osen ἀγ istis fuit &Patribus partim vigilariti spartim dormientibus sive vocalibus e symbolicis apparitionibus propositum Heb. I.I. Sic ab eo tempore redditum fuit singulari Dei munere Sc formandae, dc confirma dae fidei nostrae, ut principium esset&norma, unica quidem, credendorum & faciendorum, adeoque, ita rate Theologiam omnem saliam& fundaret δc circumscriberet. Priori modo verbum Dei Theologia semper prius fuit, non posteriori prout dc reduplicatινὰ etiam prius fuit quavis Ecclesia , quamvis non Dis ire, quascriptum , vel sub lim
alterum Theologiae principium praeter Dei verbum conuituunt, δίconfundunt o ectum cognoscendum vel cum pomitia vel cum' in brumento cognoscente, discernente, &itiferente, imi ab regulatum cum regula, praeterquam quod nec ex ratione exstruitur Theologia, nec neanar 1bluitur. Sive etiam tio sumatur tem ter proge nere doctrinae, siue formaliter pro modo eam tradendi, qui Err, παι M vulgo vocatur, neutro mod Theologiae principium statui potest. Liamo ratio carnalis proprie Milta, hoc es , facultas sciualis in irregenito reperitur sive apprehendendi obje , sive ea dijussicandi, ad mysteria in Theologia proposita&caeca est Sc rebellis. r. Pontificu , qui decisiones humanas siue publicas Conciliorum, siue priram singulorum , vel I tui-
cum Romanorum , vel Patrum veterum , vel Doctorum quorumvis ero regula fidei Ecclesiae obtrudunt, & argumenta cum fimdamento iidei confundunt, cum M-ώς c. II. Quoad modum loquendi
peccant, qui veritates Theologicas vel articul's fidei principium s crae Theologiae constituunt, cum sint principiata vel conclusiones ex principio erutae, vel eductae, & ad id exigendae. Quamvis enim'M
19쪽
XVL Diriis Theologiae varia tradi solet, variis.Dm si potest l. In
. In doctrinam veri de DeoDi tu,& in doctrinam de vero ejus cultu. Sit gulae usum suum habere possunt, commode explicatae & applicatae, ni do observetur Theolopiam omnia illa membra simul complecti, adeoque mixti generis discipi inam esse, non subsistentem in cognitione verit sed ducentem hominem ad operationem boni, I.Timoth.I. . Nec censeri debet eam exigere tantum assertionem veri,exigitenim etiam detectionem & revictionem falsi, Tit. I. . . N XVI Distinguenda verbetiam Triolio a Scriptura Sacrat. Ex parte care ae cimiis, quia ista Deum, illa hominem authores habet. 2. Ex parie cau- materialis, quia istius teria tota est divina, illius ex parte interdum humana, cum appendi ibi saepe quibusdam vel er Wis ves infirmitatis humanae. 3. Ex parte quia in ista non tantum ni traditae divinae sunt, sed deforma, modus ordo vel methodus ea. tra. kndi. immo Se verba ipsa res istas tradentia. . Ex parte ad unctorum,
quia ista illa est, ista persena , illa non item: ista S
potentia Sc actu erroris libera, illa etsi ab isto immunis quandoque si ab illa tamen immunis esse nequit, ista potentior longe illa ad hominum ρnimos instituendos 5 flectendos, tum in vero de Deo sensit, tum in v ro ejus cultu. s. Ex parte ordinis dc relati u inter se, quia ista regula est, .
illa regulatum, ista principium, illa principiatum, ad istud unum de
exigendum Scin id resolvendum, Esa. 8. V.2r. XVII. Huc etiam referenda :'an ratio reps it Theologia. Quam decidendam censemus. I. DiIlinguendo ternativos quaestionis. r. Di inctiones applicavo ad materiam sebjectam. Di tinctiora sunt 1. Ex partesii Dcti, rationem aliam esse concreatam homini, aliam coiiuptam ab homine, aliam sanatam in homine per gratiam. 2. Ex parte praedicati. i. R pugna uiam aliam esse veram, in qua servantur leges oppositionis: Aliam ranam, in qua non servantur. r. Alitia esse,aliquid tantra, aliud, aliquid prater & pi a rationeni eis aliud, aliquid a natura ignorari: aliud ab ea everti. III. Distinctionum istarum . plicaria est. r. Rationem nec concreatam homini, nec sanatam per gratiam repugnare Theologiae verse in actu si o. nec rectum ejus usum in actu exercito. Nec enim lumena Deo in iphaera inseriore accensum repugnat lumini accense in sphaera superiore. 2. Rationem corruptam,&corruptum ejus usum repugnare. Theologiae, quando videlicet vel ex finitis infinita metitur, vel pro universalibus axiomatibus venditat,quae talia non sunt, v. g. dum creationi
opponit - ἰαιδεμ suan ex nihilo nihil fieri, mysterio Trinitatis.Vnum non posse esse trinum, & alia id genus, nec enim ista vere universilia sunt,quum verificari nequeantis omnibus singularibus.
20쪽
XIX M madendi Theologiam arbitri iam censemΗ o ls rubetua adhibeatur, progrestiva a principiis ad principata, a simpli, ibus ad composita sive, ablua, progrestiva a principiatis ad principia, a fine ad media: corum pruna ordin rerum, secunda facilit rem cognitionis sinuitur, tertia utrumque, sed M, , de habita utriusque ratione partim Vi inresolutione.
E XHIBiNS CONPENDIUM THEOLOGICUM.
creationis Q Sio Mira in conscientiis hominum. III. Sola revelatio in tiphaera natur exhibita salutaris esse nequit; nee ullus mortalium ream istam vel ad salutem perductiis fuit, ves perdi
IV. Quibus itaque revelationis superioris in sphqrannia post peccatum introductum in mundum gratia facta non es illis salus nunquam a Deo destinata fuit: nec enim sapiens finem illi vult, cui media necessaria haudquaquana largitur, sine quibus feri non potest, ut finem consequatur, quanao illa non niti eo te haberi possunt. . V. Et quum sphaera ratWε ώ - , - λω solum exhibeat, haudquaquam verb rei ι- ά ά. - im hoc est,Euangelium,& doctrinam de Christo Servatore ac fide ineum, qui sine Mus notitia qui selus est m. ad ruamperi mirrpotest ' μVI. Sola itaque revelatio per Dei verbum peccatoribus in sphaeragratia exhibita taurarisesse potest, quae Ν a rarim peccati expiationim,& modum ejus, & eumperquem id expiatum , dc medium illam expi tionem nobis applicanssi retegit. VII. Istud Dei verbum primb suit, post mirer iter utrobique iden etsi non fornialiter, intensita, etsi non VIII. Id selum hodie regula est credendorum & faciendorii ide me ad quata fio repulato. IX. Auctoritatem mut ex se comparatἡ habet, sc&eamissi habet,