장음표시 사용
21쪽
iiiiii per illam ipsam hinem quam in se habet, prout & Sol nonnisi tua luce videri potest
X. Ecclesiae,quaecunque illas authoritas hic esse potestri
λε, - οῦ κη, ἐά ακη vel ei lenon potes quamvis enim Spiriciis
Sanctus &intri Ga Scripturae luce,& exmoreo Ecclesiae lumine utatur nil de nobis de Scriptura impri rata, illa tamen prinM in medium &M est, istud secun rum tantum. - XI. Traditio das non scriptis sive pablico Conciliorum sivepi ratis P . m trum uti Ecclesia'otest, niti non debet. Et distinguendae semper tradi- tiones subauernati Scriripturae ab iis quae ei onstar, Illae admittendae, istae
reiiciendae. XII. Ecclesiae Romanae traditiones omnes extra verbum Dei confictae Dei verbo oppositae sunt, rituales maxima sui parte. XIII. Nec constitutio Canonis nec constituti canonis interpretatio E clesiae aut horitate ultimath nititur. XIV. Itidex controrersiarum αλκει nei δε est unus Dei Spiritus, vita ον nur Scriptura sacra ιογυιυς vel λειτουργιυς Eoaesia, sed quae veratin,non quae se veram duntaxat profitetur.
X V. Est verb Scriptura Judex reatu, non personatu, unde inane Τ sunt argutationes quae contra judicem realem, a Characteribus judicis 6 a-
XVI. Nec Veteris Testamenti doctrina hodi Abrogata est, necu . quamvis observatioisultorum in Veteri Testamento abrogata sit, quae nimirum in pomra fuere, jurismoti, destinati de lati Judaeis, qua Judaeis,3c boria tantiun qua imperata, Sc quandiu imperata. XVII. adaequatus Sacrae Scripturae unus tantum est,ittitisci vati quandoque plures dari possvn sed subaltemi,non opposiri. . .:X VIII. Finu Scripturae S. non est commonitoriis tantlim, sed instructis
XIX. Scripturae lectionem prohibere impium est, per dispensati nem peculiarem concedere, ioculare, nec enim servorum dispensatione' opus habet qui Domini mandatum habet. i X X. Scripturam && imperfectionu & aliorum id genus defectuum arguere, est fateri, religio in suam in ea non nisi oblo te se tradi, nec vel exea integram hauriri, vel in eam integram resolvi polle. Nec si illa faveret dogmatibus vel omnibus ves plerisque saltem Ecclesiae Romanae , illa in accusationem Scripturae verteretur, & ea illi impingeret, quae scriptum aliquod hurinnium vel pr scrjhρre possunt, vel prostituere saltem. XXI. Di et ver Scriptura ista, & Deum essesitia unum esse &perses is trinum, istasque --.α- esse non tanti .
XXII. Unius istius Dei persectionem nobis describit attribuω
22쪽
XXIIL Deum findere vel sine puri lauta, vel Oam iurali tantum, non fleciali, inambic utari circa Ditis quae' hic quosvisentium actis, impium est, i Deum de throno suo deturbat.
X X I v. ta vero providentia ista vel es tira boni omnis, vel mussit a & direm mali , nec Otus circa malum sed e cax, quamvis non e X X V. Unde qu i Ecclusas otthodoxas est cientiam mali reduplicatiνὸ qua talis Deo adscribere satagunt, ex mera vel ignorantia, vel aerugine faciunt, quod faciunt, quippe quae constanter docent, Deummis ethniqua talis nec cautim Plisti m posse eis nec Etlauam. XXVI. Deum etiam sine prad unitione fingere, est de aeternam omnium directionem Deo detractum ire, & incertum creationis hominum suem statuere,& ex causis sucundis primas facere,& hominum suae sal tis fabrum & architectum constituere. X X VII. Nec tamen Oi thodoxa de praedestinatione Ecclesianini R formatarum doctrina vel culpam lapsius ab homine amovet, vel Deo in et pingit, vel necesiitatem lapsus statuit incompostibilem cum libertate i bentis vel lapsi. Nec qui necessitatem omnimodam opponunt libellati, vel necessitatis vel libertatis naturam bene perspectam nabent. XXVIII. Lapsia iste ut hominem cauilam habet,sic homini & omni quidem imputatur, quia non ' prim fuit vel pi6.nMu, sed communis velut Mnatia alis, ab eo adimissus, qui erat pruicipiis S seminale de re asentatii uis totius generis humani. iXXIX. Hinc &reum in eosuit totum gemis humanum, &obre
tum istum poenae obnoxium,quae mortis, & externa, inter , ct aeterna latitudine definiri potest
XXX. Liberatio ab isto reatu, ejusque exmmo nec unquam omnibus,&singulis inortalium promissa fuit nec oblata, nec collara,&in ipse paradiso distinctum statim suitsemen mulieris de serpentis, partimin promisit ne prima,partim in ejus manifestatione in domo Adami,in qua Deus dis stinctionem oninibus seculis observatam inchoauit. XXJ L Liberator, & partim realius Hiarrauu, partim corruptionis , inhaerentu depulsor unus Claristus Dei Filius est, ab aeterno electis omniabus Sc solis de anu, a lapsu pro tu, post tuu partim perlonaliam, partim , νωθbm praefiguratus, tandem exhibitin. R iisdem partim applicam, partim
XXXII. Isthi persima una, natura duplex, divina&humana aliud habens &aliud quamvis ipse alius non si neca LX XXIII. O iam ejus triplex mesito concipitur, Propheticum, sauia tali de Regium, quuin & ommmda suem silus peccatori, &pumero Ha, de appluanda. XXXIV. Piliamiano quidem instrumentum statvribum Legi a inuminis tamen solium verbum. Euai Mai. . D
23쪽
ΣXXV, Meriti ratio quaerenda in tota Christi obedien' exhibente plenam satisfactisnem & in ordine ad nni lamn legis, & hi ordine ad poenalem ei adjectam. XXXV l. Applicat is instrumen um est fides non theoret , sed . , nec mentis soluin actus, sed coc etiam, isque non supti calis, sed radicatis. XXX v IL Spectatur vero fides ista in applices ione nec q, sed relatire duntaxat dc organiis, unde beneficuim justificationis promiscue adscit bitur, modo instrumento, modb objecto perm- strii ine tum apprehenso, seri sui dentico.
XXXVIlI. Fidei istius producendae instrumenta lunt verbum α, non ratione virtutis inhaerentu, sed ratione benedictionix
alii tonsis id que ex ordinatione Dei. Vnde&verbi & Sacramentorum iis usadsibendus, circumscribendus tamen, nee vel instrumentis tri- buςndum quod illius est, qui per instrumentassit, vel Deus ad illa adstitiisendas, sed homo tantiam, nec eadem ossicii nostri & gratiae censet da latitudo. XXXIX. Cassi esciens silet istius est Dei Spiritus, qui per vocati nem internam rius actuin, per svnctificationem ejus habitum producit, α per hanc stactitatem omnimoda, secundum partes, quamvis non secur donigradiu, tum quoad repurgationemfacultarum per peccatum corruptarum , tum quoad convenientem earum Abordinationem inversuri per pe
XL. Sanctificationis istius sitis, justificationis verberi tus estri catiis, consistens Scin visione perfecta Dei, dc in stultione perfecta Dei visi, quaeiperum nostrarum summa, votorum compendium, & gloriae meta est ac complementum. DIS.
24쪽
Evelatio Dei in statu destituto alias he adici potestimpressa conscienti obeam alia, eaque vel Nativa instalpta, vel inserta Scripti a. I I. Revelatio subsecti ra conscientiae impressa crevi lira. est, ceti refra non item. III. Revelatio obratira, insculpta naturae proponit Deum colorem, haudquaquam verh Deum reti tor . IV. Revelatiosis istius nec aliaessicacia, nec evmtus alius, praete quam V. Revelatio inserta scripturae 3c sola adaquata est, & sola salutaris este potest. VI. Scripti S. & unum Sc susciens quidem principium est tum cre-d endorum, tum faciendorum, omittendorumque in negotio clutis.. VII. Scriptura quoad ori Inena sui λι-Lςγ est,maoad dimitaten; --
VIII. Nec scripta vel vel apocrypha ad eius materiam
iii ' extra scripturam, vel enim illae Scripturae luntobortatura, Sc sic virtualitere, vel minenter ira ea sunt contentae,vel non,&uc divinae esse non possunt. X. yltimum controversiarum judicium nec Pontifici Romano. nee Conciliis tribui debet. χ
I quasvis linguas vernaculas utilis est, &
lectio et videm a quibusvis, nec vel obscuritas ejus obstat, vel quae ei tri-
XIII. Opera natura sunt velliro uirinon naturae, vel naturae productae constraatirum Illud creatio est,istud, Providentia. α IV. Creatio omni creaturae impossibilis est,&entis infiniti dunt
tum diei iv,nςc Christus ejus instri mena XVI. Providentia Dei exten*ὸ occupatur circa omnia & entia, rem b
25쪽
actus otium, ec ripartim e ira est, partim premisia, partim fro
X. V II. Opermana sunt vel pararis ejus, vel applicataria. X VIII. Param gratiae secundae dari possunt, primae dari no possunt. XIX. Pararia gratiae secundae sunt destinatio aeterna Mediatoris, Somissio ejus temporaria, dc missi obedientia, consistens tum in comparatione ejus,tum in executione triplicis ossicii ab eo suscepti. XX. Comparitio Mediatoris in terris acta fuit per incarnationem Christi,ejusque in carne. XXI. Executio ossicii Christi adaequata adfert remedium desectibus per peccatum introductis, e .luin gratiam homini conciliat , tum XXII. Propheticum Christi ossicium medetur de tui ignorantia, sacerdotale desectui 1 itia, regium desectu Omotis. X X III. Destinatum verb in ossicium istud aeque ae persona id exercen solis electis Dei filiis quorum seiorum bono&loco&actiun i tilia
edidit in terris, Scactum ἐμαMimmo edit in caelis. XXIV. Applicataria gratiae opera sunt vel externaverinterna. XXV. Exterea sunt, tum vocatio per verbum partim legis, parum Euangelii tum vocatorum obsignatio per Sacramenta.
XXVI. Vocatio ptr prior est , eaque partim imperatiisa obsequii, partim d claratira sanctionis & promisoriae & comminatoriae X X VII. Vocatio per Euangelum ecautio; est, ec imperativa est primis poenitencia post fidei. X X v III. Actus fidei alii sunt velutrurici, alius velut q-rum iste non exigitur niti positis illis.
XXIX. Vocatio per Oturain ad Deum creatorem latior est, vocatio per rimum ad Deum rciemptorem strictior. XXX. Universalis ad salutem nec sui nec est, nec erit. XXXI. Spem misei icordiae specialis in nariira ostendi, vel istam vocationis Euangelicae instrumentum esse, salium est, nec dici potest, i quin natura statuatur praeco gratiae. . XXXII. Andrum M opera gratiae inrema sunt partim obo alis vocario, partim vocati; scatin,paltim justiccatis. ibi cutis, partim sanctibsicali glorificari ρ- . .
XXXIII. Vocatio Gox convit in productime Dei, nec tantum sit per illuminationem. intelletas , sed. & per motionem essicacem
XXXI v. ohestum eius sunt soli electi, quamvis non omnes, quales.sum cpii ante omnem rationis usum praecipiti morte intercipiuntur. D frument m ejus est nec vox naturae, nec veroum legis sed Euangelii. XXXV. I x uatia vocationein GKacem& praesupponit, comit
26쪽
DE S. THEOLOGi A. ii nec tram mutati si 'cti, nec inham subjecto, sed te Misea potius ad subjectum. - XXXVIL Ttibuenda illa Deo Lienter, Christo meritisse, fideli
'umentaliter. . XXXu III. Actus fidei alius directus est in objectum suum, alius m. Ilixis in seipsum. Fidei etiam actiis primus est, credere, secundus oper ri, charitatem, de per eam. XXXIX. Posterior iste a sinstrumentumest; Uificati vis nostrae, quae est veteris hominis secundlim nes, quae in nobis, & partes & s cultates, mortificatio de vivificatio novi secunditin easden .Illa verbnon perfecta est in G, sed talis erit in meta, nec hic censim rastatur, sed i
X L. Sanctificationem excisi et florio, quae consistit tum in sanotatis persectione, tum in felicitatis collatione, quae spectari potest, partim in visione milutimin Dei visi amore,& fruitione.
27쪽
- i THA Ais. I. T Sol in sphaera sita videri nequilinon seo 'iti sed nostro, Vergin in iis talem radiis, quibus & medium & senseria nostra collustrat: sic nec Deus in luce sua inaccessMI.Tin Qv.i6.sed in illo saltem lumin quod a se diffundit.
II. Ut verb communicatio huius luminis prorsus arbi- 'raria est & gratuit sic & modus communicationis,ssimul ac gradus.Nec miruu hic et D G πως aeque ac G a Deo actum, Scaliam hujus lum, . nis dispensationem an inradverti in homine integro, aliam in corrupto, allam in instaurato. III. Lumen quidem duplex communiter omnibus etiam post lapsuiri Deus affulgere voluit: internum unum, quod in mente hominis Deus accendit: externum alis runt seiuod extra hominem homini in universi. hujus contemplatione v cit: Rom. i. v.ly. 2 &2.is verb in Ecclesia sua cari elabrum verbi sui suspendit, per Scripturam sacram, tum naturanis is, tian wluntatem revelando, dc ad hominis corrupti instaurationeni, & ad instaurati colisinnationensi, sequh ac directionena Psal .i47.2α IV. De ii divinaecommunicationis modo in praesens acuiri, totam de Sacra Scriptura Themiam ad duo capita revocamus. I. ad norationem nominis. 2. Adnotationem JMorini eclarat λιγγ posteri
rem vel quorum illo semon id excutitur,&distinguitur,isto res etymo designara
V. Notationem nominis quod'attinet blandum Sacram Scripturam ii. sacris Scriptoribus designari in&rdum absolute Sc in δε nite, interdum l .mitateadjectis epithetis quibusd- iun, az: ab lute vocatur. I. ἀγαφη, Iohan.2.22. II. , Matth. 2i.v. r. lII. Da, G, Joh. . v. p. idque & antonomastice, ratione & Authora, de mare is, geQuandoque verb nomina haec collective totum Sacrae Scripturae corpus designant, quandoque distributive dc quasdam 1altem ejus partes. . . v I. Eadem de causa hete Scrip.nomen sit serum ob suam obti-.net,quod nomen tamen de toto librorum sacrorum systemate ex usu sautem communi dicitur,ex usu ver. sacrorum Salptorum I 2.9 N de par-
28쪽
de partibus tantummodo dicta reperiuntur, Luc. .l7. Johann.2o.3o.
VII. Interdum verb libri hi sacri insigniuntur epithetis quibusdam
παλ- & κν,νῆ. quorum prius quid ' de codice veteris Test menti extat, r. Cor. 3. v.i . Etsi pesterius q in i v.6.& alibi passim occurri alid reserri posit. In textu Hebraeo Veteris Testamenti occurrunt v ces frequentes quae respondent Graecis Ita ana &: met sed non hoc significatu nisi de partibus quibusdam. Probabiliter tamen Neh.8. 8. per HIR: quasi Lethani volumina Sacra tunc temporis exstantia intelligi possvn quod nomen Sca Judaeis sacro Codici sepe tribuitur.
VIII. Latitudinem vocis Scripturae quod attinet, notum, eam complexam esse de duo conjunctim designare, materiale, oc formale, doctrinam communicatam, de meum commInicatioηis per scriptionem,per quam revel tiones coelestes in certa volumina Veteris & Novi Testamenti redactae legentium oculis objiciuntur. IX. Unde patet secun in se verbum Dei α sacram Scripturana non elle tinguia a prius enim latius est, posterius strictius, ouippe quod prius adderium communicationis modum restringit. Et lane ab Ada. mo ad Mosen usque Verbum Dei ακατιν fuit, quod Deus per varia
ejusnaor 'e- pro arbitrio Patribus priscis communicavit. Nec tamen distinctio Verbi Dei in de ἴ κὰπὸν causae Pontificia ulla ratiope patrocinatur, tum quia utrumque ejus membrum unam eandemqtie doctrinam quoad labstantiam , & diversum saltem dis . pensationis primitus institutae modum designat, tum quia quod olimi καρον est, nec aliud hodie verbum Dei datur praeter X. Notatione nominis praemissa di ambiguitate ejus excussa sequitur cui uis res quae d. xi me intiali de cari ali comprehendi potest. Desia iniusve id Sacram Scripturam Verbum Dei a Spiritu Sancto inspirarum, & a prophetis, Eum gelistis, ei Apostolis exceptum literisque consignatum, exhibens Ecclesiae Dei sundamentum persectum fidei & vitae, &nor-niam integram tum credundorum tum faciendorum,Johan. v. ' Sc zo.
XI. Causa et g. efiiciens. Sacrae Scripturae Teteris aequb ac Novi Testamenti Deus est, a quo lo hoc donum persectum & emanavit, de emanare potuit. Quod opponendum l. Prophanis Porphera, Celse, Iuliam. de aliorum id genus impiorum canum latratibus. quibus Sacrarn Scripturam sulit insectati, quasi nec divinam, Mec a Deo prosectam. 2. Impio Manich-rum delitio Vetus Testamentum malo quidam principio austribentium.
29쪽
r . DE s. SCRIPTURA.XII. Est vel Deus causa essiciens & author scripturae duplici potis imum modo: I. niatisdato antecedente. 2. ii 'irante substituente: Priori
sacris Scriptoribus injui ictum ut scriberent: pobierim quid scriberent de quoad res, & quoad verba, & quoad ordinem, ii Qe rerum, sive verbo- rum, quod illis plane peculiare est. Nec ob id illi saltem,sed& se nisuenuit , ita tamen ut a speciali Dei tum direction
tum influxu prorsiis penderent, adeoque in scribendo extra omnem e roris aleam constituerentur. XIII. Inspiratione Scimpulsu Dei sacros Scriptores scripsisse fatet tur Pontilicii, mandato non item, cruri tamen praeter rationes alias dei
tur exempla incialia Mosis, Esaiae, Jeremiae, Habacuci, Johannis de aliorum quibus imperata scriptio, imo Johanni plusquam decies idem
mandatum repetitum, quibus accedit, etiam in iis illa de qua Judas
XIV. Ridiculus vero est Bella inus quod lib. de Verbo Dramandatum significatum Johanni ad certas quasdam vivonestat ar sti ingenduin arbitratur, non verb extendendum ad doctrinam Euan- .selii, dc praecepta morum: praeterquam suod multa talia in vitionibus illis continentur, si Prophetarum 1criptio imperata Sc illarum Ecclesia indigna, multb magis doctrinae Euangelii, dc dogm Mn m ratium, qurium major longe utilitas & necessitas. Adde quod Pontificii satis revincantur ipse facto sacrorum Scriptorum, qui vel temeritatis vel insidelitatis rei sunt peragendi, vel statuendum eos nil praeter os cium sibi demandatum scribendo praestitisse. X v. Nec datur medium illud quod seramim sibi fingit lib. . . s. Nα Deum mirdasse expresse usscriberint,nec ut non scriberent. Contrarium enim supra ostensum, dc in re tanti momenti opus erat vel mandato prae piente, vel interdicto prohibente,& ipse sellarminin secum confligit,dum addit immediate post, si non urgare Deo rotote o inspirantes ipsisse spoItilos qua stri erunt. At quid opus mandato externo, ubi suggestio & in iratio interna quae potior mandato, cum per mandatum Deus hominibus Lltem inspiratione verb etiamfer homines loquatur, quod& upisti uexpre se docet ii .. i. de Coc. Diatig l. cujus mentem manifeste detorquGibidem Sophista. . XVI, Inde etiam patet alia ratione totum sacrae Scripturae systenta a Deo esse, alia duas tabulas Lesis, Exod.32.versiesquae lases,non per i spirationeni saltem, sed dc per inmediatam scri petionem, unde non sinu causa vocantur m n,N anaz quamvis Sc haec appellatio o time alio respectu ad totum Codicem veteris ὀe Novi Testamenti ese
XVII. Causa oe,.γυι Deum ad Sacram scripturam communicam dam impellens alia dari nequit, praeter immensam Dri qua noluit se esse a sentiri non solum revelasione communi, sive ea, quae
subsective in homine , siue ea quae chesti νὸ inca hominem, sed & --
30쪽
pressori & ultiori natiirae suae simul ac voluntatis manis statione.. X VIII. Causa triplex potiissimum dari potest. t.
firmit.u hreniana, quae post peccatum nec veritatis vel appetens est vel tonaX, proclivis ad iri meim uos iri, in b actu in eas saepe prolapsa, & ante cataclysmum & post, adeoq; verbis lari pri indigna. 2. Dilatatio Fal 'quae mimis inter paucas familias conchisa, in ingentem pollinodum populum excrevit sub Veterhia plures sub Novo T mento,unde quae Veritas inter paucos per traditionem conservari potuit, ea in tanta multitudine eadem ratione conservari non potuit sui e mistura erroris. Suta falis, pes cinis sua ς-ρύσο divinas mentiendis,& hominum animas variis inperstitionibus dementantis. XIX. Necessarium ergo Sacrae Scripturae subsidium adjectum, ces.sante praesertini illa familiari Dei per apparitiones. immediatas communicatione, quae inserviret veritati tum conser vandae, tum confirmanda tum propagandae, tum vindicandae, vel instaurandae. Quod vero de n cessitate conit ata ex hypothesi voluntatisdivinae aiierimus, perperam Fidarminus Lb. . cap. . trahit ad reces tatem a Jolatam , ubi Sc mentem n stram pervertit, &statum quaestionis involvit tempora confundi &diversas necessitatis species. Et tamen paulo post sui immemor seriabit, Apselas non nisi nec itate qacdam cogictor ad scribendum animum avi ' se, quod quomodo cum fortuitis occasionibus, quibus alibi inductos sacros Scriptores scripsisse arbitratur, c sistat, gregales B. Jam viderint. XX. Tametsi vero Sophistae eandem p coesitatis spciem, hypotheticam videlicet & secundum quid, sutile re videantur, dum docent Scripturas necessarias esse, non quidem ad ille Ecclesfix, sed tamen ad bono Meens, tanaen revera in pro necessitate utilitatem substituunt. dc talem, qui aeque facile carere possit Ecclesia ac viatores quadrigis iter aliquod con cndum. XXI. Vt verb Pontificiorum impietas hac in parte proscribenda, se& Anabapti larum de Librilinor in furor, qui vel Vetus Testamen uni in Novo abrogatum, & Cliristianis proi sus inutile contendunt, vel usum Sacrae Scripturae ad riis ui saltem&imi sibsellii Christianos restringunt, eiqiae praeserunt raptus & enthusiasimos suos, adeoque fullonum de cer- donum febriculosa somnia verbo Dei. X XIL Cosam materialem quod attinet, materia sacrae scripturae, qua pro toto syistemate sumitur, considerari potest ves ex .r, vestirca imam. illa sunt libri Canonici. tum Veseris tum Novi Testamenti, quorum catalogum&Hieronymus rexit in Prolsa aro, & mufus Galila ris. Ista doctrina i dei de obedientiae Lex de Euangeli una,credenda &facie'da. XXIII. E censu vero librorum Canonicorum eXauthoramus. i. ta brassaris sisses, urales sitiat Euan iliam Barthol sarnaba Lilla dii Amribai, Marciae ri,Mobi, MI dice, Philippi & Pauli deest, id genus scripta notha