장음표시 사용
261쪽
hine inde post diaconos assistentes
iuuent illos cum Pontificem parant. Et illo sacris induto unus ex eis ca piat Crucem.& praecedat: elua vero collegae praecedant immediate Cruγcem. Inter Crucem , de Papam Cardinales tantum . de qui in eoru scamno se dent, incedere oportet, & nullos alios duo magistri hostiatii eum suis virgis collateraliter associat crucem . Subdiaconus crucem reponit
in cappella in loco congruo deinde v adit ad locum suum cum aliis:& primum locum obtinent subdiaconi in/ter oes alios praelatos: siue officiales non pileatos. Cum Pontifex post sermonem ; vel in fine missae est daturus solennem benedictionem . subdiaconus accipit crucem papa lem ; deponit se ante Pontificem ; vertitque Crucifixum versus Pontificem: Et cum ille incipit Precibus,& meritis, siue Sit nomen DomIni r genuflectit data Benedictione surgit, de reposnit crucem in loco suo, siue si est re, eedendum, incipit proe edere, dc ex pectat in loco conuenienti; quoad Papa appropinquet. In Camera pa/pagalli reponit crucem ; de vadit ad exuendum Pontificem cum aliis, Sed aduertat Subdiaconus , cum, portae crucem , ut semper Crucifixum verstat ad Pontificem, qui sequitur teum autem Pontifex non sequitur: Cruseifixus sit in parte anteriori. De modo equitandi in pontificali de de variis seruitiis, quae subdiaconus in diuersis actibus exhibet Pontifici , Se administ ratione pallioru in propriis locis abunde scriptum est . . A
AVditores eausaru Sacri palatii, qui eappellani sunt Summi Pontifieis, debent illi assistere in diuinis, E RiT I v S. Iasi 8c in omnibus publicis actibus r illo,rum Decanus: id est senior in officio, semper seruit Sanctissimo Dpio no, stro de mitra , et tunc habet sindone sericeam ad collu supra cappam, vel supra superpellicium , et est medius inter duos cubicularios secretos ima mediate post Papam. Cum igitur papa apud lectum paramenti induit sas
cras vestes, auditores adstantes a sinistra genuflectunt et deficietibus acos lut his, ministrant paramenta eorum
loco . In ecclesia vero quando Papa ex faldistorio ascendit ad sedem eminentem, et quotiens a sede ad altare, vel ad Aldistorium descendit. duo auditores hinc ; et inde eleuant in serios res fimbrias vestimentorum elus , ne impediant Papam euntem 1, ne ue pedes supra vestem imponat, et incli/nati pariter cum eo procedunt. Sed aduertat, quod ita modeste vestes eleuent, nec rura Pontificis videanγtur. Quando Pontifex est incensaγturus altare, duo ex eis praeueniunt ad altare, et hinc inde eleuant mappa primam , quae est super altare , vssad medium altaris, et ponunt super aliam mediam: Deinde expectant ad partem genu flexi quoad Papa incensa uerit altare, et mox surgentes resstituunt mappa,ut prius erat. Quod si non adsunt alii duo auditores, ut fimbrias eleuent, iidem duo eleuentprius mappam, et deinde vadunt ad
fimbrias Papael, et similiter post in/censationem reponant mappam, et
postea attollant fimbrias . item quotienscus Papa publice lauat manus, duo ex eis vadunt ad credentiam, e senior accipit mantile , et illud duarbus manibus eleuatis usq; ad faciem, profert ad Pontificem i et illo deo saculato, ponit supra gremium Ponti
262쪽
ficii, & genu flexus a dextra, colle ga suus a sinistra tenent matile, quor ad Papa lotus manus abste rxerIt,deinde illud eum socio reportat ad crede
tiam,& una manu tantum, tum reuer
titur ad locum suum, antequam venisat ad Pontificem eum maliti, semper tertio genuflectit. Similiter eum Pa/pa est distributurus candelas,cineres, palmas,seu agnus Dei,accipi ut aeres dentiario matile, Sc ponut super gre; mium Pontificis, illudi vir ins retis nent usili ad finem distributionis. Et generaliter quotienscus matile, seu gremiale portatur ad Potificem, aut ante eum tenetur, idem fit per auditorea,& cum Papa celebrat, unus ex eis continuo seruit de gremiali quod ip/semet debet accipere a credentia se
et istae,5c illud finito suo officio illuere portare. Auditor aut qui seruit de mitra, cum est imponenda mitra, illa dat ad manus diaconi Cardinalis mi/nistratis a dextrartum vero est remouenda. accedit ad Diaconum, qui est in sinistra & ex eius manibus mitramaeeipit cu debitis semper reueretiis. De Sacri palatis.
MAgister Sacri palatii eonsueuit
esse ex ordine praedicatorum, et ordinarie quando fit consistorium
legit in palatio publice aliquid i Teologia. Ad hunc spectat ordinare, qui debeat facere se rmones in eappella Apostolica, et eorum sermones prae uidere cura resti, ut nihil dicatur puritati, fidei et grauitati illius loci conat rarium, et sedet vel stat semper post primum auditorem, qui adest.
CLerici Camerae Apostolicae sep
tem et ipsi adstant Pontifici,cum apud lectum paramenti eapit saera veste a genuflexi ad sinistram post auγditores ad eos pertinet portare en/sem benedictum cum pileo ante Papa in nocte et die Natiuitatis Domini:
tenent vasa cum auro, et argento , et
mantilibus dandis pauperibus, quan do Pontifex lauat illis pedes.lte subaministrant Camerario, sue Diaconis assistent ibus candelas,et palmar, quae distribuuntur per Papam, et similia. In sacris non operantur nisi in nocte Natiuitatis Domini, unus ex eis, qui dicit quintam lectionem loco illius, cui ensis datur.
A colui bi Apostolicae Sedis octo
sunt ordinarIi, hi etiam cum Poti sex apud lectum paramenti,et simis liter in ecclesia est celebraturus, indultur sacris vestibus,circunstant genus flexi et ornamenta subministrant diaeonis Cardinalibus. In processione et diuinis officiis eelebrante pontis fice eandelabra, intorticia , ampullaavini, et aquae, thuribulum eum nauia cella incensi, vas aquae benedictae euopus est, et similia portant et de illis. eum tempus est, seruiunt. Debent istur cum Papa est celebraturua, omones interesse quando autem non est celebraturus, tres ad minus intersine et maxime in vesperia, et tunc portae
secum superpellicia quia unus ex eis debet seruire de incesta .et duo alii de candelabris, dum Papa dicit oratiosnem Et supra rochetum debent hobere superpellicium In eoru defectu
Auditores rotae iuniorea seruiunt. Me Cubicularis secretis,tr a P.
Vbicularii secreti duo semper ro tificem sequuntur immediate in eappella,
263쪽
a eappella,& in consistoriis: sedent nolonge a pedibus Papae a sinistris , in terra tamen sine aliquo sedili hi iam per intendere debent ad iaciem Papae presto facturi. si quid eis imperet seruant honeste sub vestibus sudariola siue nasi tergia, birretia,& similia. Et si Pontifex illis vult uti ea porriguidiacono Cardinali assistenti ad sini stram. Alii cubicularii, si Papa sertur in sede, ipsi cum scuti seris portant Pontificem. In diuinis non habent aliud offieium secreti cubiculari: cuCardinales veniunt ad reuerentiam Pontificis, remouent paruum scabellum a sede: de facta reuerentia illud reponunt. Et hoc iunior ex illis se
eit, quoties opus est, de amm Cueti&reponit.
SEς retarius principali, Sanctissimi
Domini nostri, si est praelatus, sesdet,vel stat in loco suae praelationis in eappelli, Si non est praelatus, stat
inter cubicularios secretos , ordinas
rie nullum habet exercitium in diui nis. Si forte aliquae literae praesentarentur,eas Pontifex illi consignare posset:in publicis cosistoriis siue praelatus sit. siue non, sedet ad pedes Ponstifici, in plano solii, & instrumenta, ais literas, quae dantur Pontifici ab Oratoribus palam legit:alii secretastii nullum habent exercitium inpu/blicia actibus. Advocati in diuinis nullum habent exercitium, in publi eis aute cosistoriis proponui causas, ut superius diximus,cum nos de pu/blicia consistoriis ageremus. Aduos catus pauperum primo proponit,vel
Aduoeatus Fisci, si est causa fiscalis.
De habitu omnium tam celebrante Pontifice,
ter celebrat sue vespe ras . siue missam, Episco - i Cardinales, & omnes
alii qui sunt in dignitate Episcopali, siue abbatiali pluuialibus utuntur, dc albis mitris: presbyteri Cardinales planetis, Diaconi Cardinales dat masticis, x mitris etiam albis: sed mitrae Cardinalium sunt ex serico damasci no, aliorum ex tela linea. Item Epi, scopi, et presbyteri Cardinales pleγruns sub sacra veste habet superpetalicium, et amictum,aut saltem alteruex his, cu quo vestium collaria coo periant. Diaconi, quando paramenta sunt violacea, aut nigra,vtuntur planetis ante pectus plicatis, et non dat inmaticis, Et ex decore semper debent habere amictum,ut collaria vestium tegant. praelati religiosi quia non ha bentroelietum sub veste sacra habe, ant superpellicium: paenitentiarii Papae planetas et sine mitris. Subdiacosnus, qui portat Crucem, et qui lectu, rus est epistolam, tunicella induitur, alii subdiaconi, auditores, clerici C merae,et acolythi supra roche tum habent superpellic Ium: clerici cerimoinniarum, clerici cappellae, cantores Papae, cappellani Cardinalium, qui se euant eorum mitras, superpellicium tantum habent. Vbi, tr quando capiuntur paramenta,
ET hi omnes, si Papa processionali
ter descendit ad ecclesiam , quod seri debet ad missam latum, et in diebus supra nominatis: capiunt paras
264쪽
menta la palatio videlicet Cardinales
in prima camera paramenti,non autein secunda quae dicitur papa galli, ni ibi solus Papa paratur: praelati, dc alii
extra dictam cameram ubicunq; vos luerint. Si autem fiunt vesperae pap
les , aut dies est processionalis, qui utuntur superpellicio, possunt illud capere in aulis palatii, Sed Cardina lea, ic alii praelati in vesperia capient
parameta in ecclesia, facta per Cardi/nales reuerentia solenni Papae,Cardinales apud sua sedilia, praelati extra cancellos cappellae. In missa auteno processionali, Cardinales capiunt paramenta in suis sedibus, cum Papa aecipit planeta, te similiter praelati ex/tra cancellum, Sc sinito officio in eisdem locis deponunt paramenta oras ne a praeter diaconos assistentes. qui sacri, induti Pontificem in missa libuiornamentis recedetem ex congruo,& debito more comitantur usq; adeameram. audo autem Papa cele/brata missa esset daturus solenne be nedictionem populo ex suggestu, ut In Resurrectione: omnes Cardinales parati illuc secum proficiscuntur,ic praelati similiter:& data benedictione dimittunt paramenta.
De habitu prothonetariorum, auditoris c tradictaru er correctoris literaru Apostobcarum.
P Rotho notarii cappis suis laneis
semper ututur,& similiter uti soriebant. Auditor contradictarum, Mcorrector literarum Apostolicarum
primum locum habet post protho notarios qui etiam si fuissent Episcopi. aut Archiepisi opi non induebant si, eras vestes. sed sequebantur Ponti fi ce post protho notarios. Sed aduertequod illo tepore prothonotarii praecedebant Episcopos, meis aute rem poribus de auditore, dc correctore praedictia nihil vidi seruari. Cubicu/larii,& secretarii eodem habitu utuntur vestibus scilicet solutis cum ma nicis ad amplitudinem manus latis, Mea puciis circa collum, & pectus a caspite descendentibus: Advocati vestis bus manicatis cum variis, & ea puclis ut cubicularii sed secretarii & aduocati habent caputia super collum ali
quantulum inuersa. Seruientes armorum debent esse honeste armati cum suis baculis argenteis in manu. Et hi sunt habitus cum Papa celebrat so lenniter, aut procedit ad ecclesiam processionaliter. Quando autem procedit sine processione, hoc modo
SVmmus Pontifex cum In publicu
venit solenniter, aut habet pluuiale, aut cappam in modum Cardinalis, apertam tamen a pectore,& mitram, aut mantum Papale eum capucio suspra caput, utitur εἰ mitra simplici in officio desunctorum, Nin die vene ris sancti in matutinis aute quocuns tempore nunquam utitur mitra : sed aut cappa lanea, aut manto papali cucapucio su pra caput . in matutinis tirnocte Natiuitatis Domini nostri Iessu Christi,& in compotatione , q so let seri post vesperas antecedentes, uti solet Ponti sex cappa purpure pellibus armillinis dupucata, quam, ut legi, primus inuenit Bonifaciua
nonus: Duobus tamen utitur colorisbus albo.& rubro viros in pluuiali:
in ornamentis autem mit silibus viis tur colore tempori congruere. t cumitra simplici stola violaeea in abis vero vestibus non sacris supra roche
265쪽
tum rubro tantum nisi a sabbato San
cto vis ad sabbatum in Albis inclusi
ue, Et infra roche tum utitur semper toga alba, de caligis rubris cum sandaliis aurea cruce ornatis. De habitu Cardinalium.
les cuiuscun, sint ordinis, utuntur semper in eappella & in publico cappa ampla supra roche tu coloris violacei plus, vel minus clari, aut obsscuri blaui siue aerei: Scaliquando rubri, sed rarius. Nam rubeus color proprie ad Papa pertinet, de ad legatos, qui mittutur de latere extra Italiam.
vel ad aliquod negotiu: Nam i stis casibus Ponti sex solebat donare legato mantum rubrum cum capucio , dc
in illo habitu dabat audientiam lega tus in sua prouincia, Paulus Secun/dus instituit,quod Cardinales birreto rubro uterentur.& super equis, suernulis rubris stratoriis:Cappa Cardistratis potest esse ex lana siue ex Σamellator Et in officita defunctorum sede vacante, M a quarta seria malo xis hebdomadae vis ad sabbatum Salctum solebant uti cappis suis obscurris cum pellibus de glistis & non de variis, hoc tamen hodie nostruatur, sed a vesperis omnium sanctorum inclusiue viis ad vesperas pentecostes exclusiue ututur albis pellibus de variis. In reliquo tempore utuntur serico rubri coloris loco pellium.
ALii praelati, PatrIarchae, Archies
piscopi Episcopi, Protho notastii de Subdiaconi, Auditorea rotae, clerici Camerae de acoluthi omnes vlu ntu r cappis laneis supra roche tu, ut Cardinales, sed non ex et amelloto,
nes coloris rubri, aut violachi nimia clari. Praelati assistentes Papae , cum Pontifex habet mantum cumica pu cio inuetis supra caput, debent &ips habere mantellum alias eroetam appellatum,& circa collum eapucium, licui cubicularii, & non supra caput: de hoc si Papa habet mantum, de non aliter. Praelati extra ecclesias suas novi utur cappa ampla, nisi in Romana curia cum sunt in actis publicis cum Pontifice vel in eius eappella,cappa tamen non capiunt nes deponunt intra cacellos cappellae, neq; in prima,
aut in secunda camera paramenti. sed extra ubi voluerint: se etiam sacras vestes. De babitu Cardinalium,is Praelatorum Rehiostrum.
ΡRaelati ex ordinibus Mendicatsu
vadunt cum suo habitu, etiam in Cardinata tu nis quod sunt amplio res,lc ex lana magis pciosa: ex monasticis autem utuntur cappa ampla c. lore nigro cum pellibus nigris, ut nostro tempore.Nicenus,& Atrebaten 'sa Cardinales,velut vidi aliquos Abitates cum pellibus gristis, vel si sunt alterius coloris praelati utuntur habitu sui ordinis, sed ampliori, de non
ututur rocheto. Assumpti autem ex canonicis regularibus, quia in suo ordine portant roche tum, deserunt etiain praelatura, sed utuntur cappello, ut alii religios, videlicet nigri colostia supra de infra per tot utinferiores officiales utut habitu superius dicto.
I Lle autem,qui orat in eappella, si est Episcopus, vel Abbaa,cum pluuiali orat,&cum mitra. Si electustatu, Zc saecularis, orat in cappa supraroche tum,
266쪽
toche tum similiter si est inferioris ordinis,& in eappella portat cappam,dcroche tu et cum illis orat. Si non portabat roche tum, ne i cappam, tunc oraturus assumit cappam tantum sinerocheto. Et finita oratione ad parte
illam dimittit extra cappellam. Mendicantes N alii Religiosi orat in suo
habitu. De circulis Carlina u. qui uni ante Papa.
Papa in camera sui paramenti aecipit sacras vestes, faciunt circulum ante suam Sanctitatem .stantes capite detecto: sed consueuit Pontifex illos
inuitare, ut cooperiant caput,& tempore frigoris monere iterum , ut te
gant quod ipsos tandem sacere consuenit. Et hic senior erit ante snistia Papae alii per ordinem illum se, quentur.Secundo domini Cardinalea veniunt ad circulum ad introitum facta reuerentia ante missam hoc mordo clunior Diaconus incipit , dc ponit se factis reuerentiis altari, de Papae in ultimo loco contra sinistram Pontificis. Senior in loco primo, de vici/niori Papae iunior vero ex presby/teris Cardinalibus primo se mouet a
loco suo.& ponit se haud longe a iu/ni Ore Diacono ante faciem Papae; il/lum sequuntur presbyteri, & deinde Episcopi. incipiendo semper a iunioribus ta ut senior Episcopus Cardinalis descendat tantum de gradu . in quo sedebat,& teneat primum Iocu, di viciniorem ad Pontificis dextram Hoc ordine veniunt ad circulum Domini Cardinales ad introitum, Kytie elei son, de Gloria. simul ad Credo. ad Sanctus.& ad Agnus Dei praeueniunt quando datur tempus .m aYime ad Sanctus,& ad Agnus Dei: Stat semper de in via, dc dum sunt In circulo, capite detecto,veniendo. εἰ redes undo faciunt altari reuerentiam, de Papae.Cum vadunt iuniores incipi ut cum reuertuntur ad sedet, incipiunt seniores,& Diaconi post presbyte ros omnes in missis tantum veniunt ad circulum.& non in vesperis, de inmissis pro desunctis non veniunt ad circulum,nes in sexta feria Parasceue: in diebus ferialibus veniunt.
De habentitus fer nem in carpen Papae, x primo de Papa. Vmmus Ponti sex noco sueuit facere sermonem alio quopiam celebiale, sed tantum dum ipse ee lebrat, de tune si altare est
apud parietem ita ut prae lati, & omsnes sint in serius, ut in eappella pala tit, tunc Papa descendit e sede eminenti,& sedet ante altare super sal disto, rium, vel sedem ibi paratam, vertens faciem ad populum, et renes ad altas te. et post eum Diaconus euangelii: deinde diaconus assistens a dextris; a sinistris vero sedet D Iaconus tan tum, et qui ab illo altari assistit sub diaconus apostolicus; et si sunt graecidiae onus, et subdiaconus, sedent in secundo gradu ad illorum pedes, hine graecia dextris, subdiaconus solus asinistria post sermone diaconus Euagelii facit confessionem; Cardinalis
assissens an nunciat indulgentias, et Papa dat benedictionem stans in eosdem loco more consueto deinde reuertitur ad sedem eminentem, et ibi dicit Credo. vel Dominus vobiscum pro temper Lexigetia: si autem sedea Papae non infra, sed super altare est,
267쪽
ut in ecclesia Sancti Petri, εἰ simili bus, tunc Papa, qui avertit faciem ad chorum,& ad populu, sedens in praedicta sede sua tacit sermonem, dc Omnes ledent in loco consueto. De Carinabbus.
Chrdio alea non faciunt sermone in cappella Papae, nisi celebrante Pontifice, vel cum ipsemet Cardinariis celebrat. Si facit sermone in missa papali ipse,vel episcopus, siue presbyter sit, debet assistere i officio cappellani etia si non sit prior: dc in tepore cum pluuiali,& mitra facere sermo snem. Si Vero ipse celebrat, dicto Euangelio ipse deponens casulam, aecipit pluuiale, de vadit ad osculu masnus Pontificis petit benedictionem, Ac indulgentias, de ascendit pulpitum Sc cum mitra simplici orat.
ET nota, quod Diaconus Cardinialis no a praedicat in cappella Pontificis, uel alius quispiam non praelatus, nisi sit doctoria Theologia seesidum antiquas, dc probatas cerimonisas: quamuis hodie non mo inferioris gradus viri, sed sine dignitate aut sacro ordine in studiis humanitatis tantum docti non sine loci, & ordinia Potificalis dedecore, onus orandi in totius orbis grauissimo .ac celeberrismo consessu sibi assumant.
FPiscopus si orat, debet etiam celebrare ordinarie, 6c orat, ut de
Cardinali diximus nisi quod Pontili
ci genu, no manu osculatur. Si nocelebrat, oraturus super roche tu, vel super pellictu induit pluuiale, Ac tu mi tra orat idem facit in abbatiali dignitate constitutus.
Si oraturus est officialis palatii, qui
portet roche tu, de cappa non in platus cum illis orat: Si aut non utiero chelo orat cu cappa tatu. Religiosi no plati orat eu suo habitu.
O Raturus igit finito Euagello cu
li ibi tu sbi code ceti offert se clerico cerimoniaru,qui, poste Papa est osculatus libruEuagelio ru, dc incensatus sederit cu mitra in sua sede, duγcit oratore cu reueretiis colaetis ad
pedes Potificis,quos orator genufles xus osculat, Tuc erecto capite dicit, Iube Dite biidicere, dc Poti sex. Dii ast in eorde tuo, εἰ in labiis tuis,ut digne, Sc fructuose an nuclea verba sua, acta i no e Patria 6 c. Et orator iter u . Indulgetias Pater sancte, de Papa cocedit indulgetias, Put sibi placet.
Consueuerut in Pontifices noli rotae, qn platus celebrat a re quis annos. qn Cardinalis, septe annos: in maximis vero sole nitatibus dece anxnos: qli vero ipsemet celebrat plena ria indulgetia, dc aliqli decem annos. Sed eu annis annuciant sema totidequadragenae. Maiore a nostri erant aliquato parciores in istis indulgetii, , dc ro est, in missi papali se ex tedebat ad septe an osorator audito Potificismadato de indulget iis, cu reueret iis eo suetis vadit ad pulpitu, dc eo cosce se quiescit aliqua tutu, dum se eopo/nat cum capite eo operto, dc est cum mitra . si illa utitur. Incipit sua oratione signo crucis in ante se pmuniet, cu nomiat Potifice. aut in eius ab senetia Cardinales, detegit caput dc seps funde inclinat versus Potifice, dc id Cardinales aliquantulum caput hine inde flectit: eum dicit, Aue Maria, ge
268쪽
nu flexus orat. inter oradum cum Postificem appellat, eaput detegit, alio. quin semper est coopertu. Finito sermone caput detegit, de expectat; dia/conus autem Euagelii ductus ante Potificem dicit alte Cotiteor Deo &c. Et tunc Papa, Sc omnes surgunt: sed Papa etiam celebrans finito Confiteor,cu mitra discedit: Diaconus,& quiorauit stans adhuc in suggestu, proin unciat indulgentias a Pontifice concessas,& statim descendit,& vadit in pace interim vero assistentes Papae accedunt ad eius pedes cum libro, de lumine , εἰ subdiaconus apostolicus Crucem papalem ante eius faciem ponit, Sc Pontifex sine mitra dicit Pres cibus,& meritis. Occ. Et dat Benediγctione more solito , protho notario
De quibusam extraortinariis,/r regubs genes ratibus. Et primo de Aultore,
Uditoreontradictarum; c corrector literaru apostolicam , sunt antiqui officiales Romanae curiae
costitutionib' dicti ossicii eotradictaru 2 Eugentu quartum confirmatis, sub data Floretiae anno Incarnatriis dilicae Millesimo Qua drIngetesimo i rigesimo quarto, sexto idus februarii Pontificatus sui an no quarto. Statuit Eugenius, auditos re pdictu incappella,&ebsistorio Alocis omnibus iuxta laudabile curiaeco suetudinem primu locu inter omenes Archiepiscopos, Episcopos, Scinferiores, oratorib' principum dominorum, seu comunitatu exceptis,
in eundo, stando,& sededo obtinere; post quem statim sequi voluIt eorre ctorem literarum apostolicarum. Legimus etiam in pluribus libris ceris moniaru,quod in processionib' ibae immediate post prothonotarios cusuis cappis laneis, post Potificem etias suissent Archiepiscopi. aut Episcopi nam tunc alii praelati medunt Paspam cum paramentis,& mitris: quod si praelati alii non erant parati, sequesbantur Papa post protho notarios,&auditore,at, correctore, qui duo se dendo semper erant post prothon tarios ante alios plato . De Pthono tartis scimus deere tu fuisse a Pio se, cundo in couetu Matuano quod de inceps no precederit Episcopos, aut superiores,dc ita seruatur. De audi/tore,& eorrectore pdictis meo tepore nunqua fuit habita aliqua ratio incappella Papae. nes pscriptus eis io cus aliquis eudo, aut sed edo. Haec omnia volui addidisse, ut nemo videatur praetermistus quid deinceps se an dum sit, maiores statuant.
De incensatione altaris,er aboru ordinari
SEcudu cosuetudine Romanae Eeclesiae in vesperis semel tatu sit incensatio idest ad Magnis eat,& tunc incensat Papa altare . incensatur ipsse,& deinde alii omnes. In missa post consessionem incensat altare cele/brans,incensatur ipse . te Papa tan/tum ad Euangelium , Diaconus in censet librum in principio, in fine
Papa solus incensatur.& eo absente celebrans tantum . Post offertorium celebrans incensat oblata, de altas re:incensatur ipse deinde Papa & demu omnes alii ordines cappellae. Ad eleuationem Sacramentum tantum incensatur: Incensatio autem fit hoc ordine Acoluthus,siue cerimoniatisus accipit. de ut legran
269쪽
us accipit thuribulum cum prunis ardentibus ex loco conuenienti, de pornit cathenularum annulos in manu sua sinistra, ita ut dependeat thuribu lum, nauiculam autem incensi portat dextra cum apertura nauiculae a par te exteriori . te factis in tempore res ueretiis altari & Papae, annuit Cardinali assistenti. qui ex loco suo accedit ad dextram Papae: Ac cerimonia riua post eum accedens ubi iterum genu flexit in plano ante Pontificem , fur git,& nauiculam dat in manibus Caridinalis assistentis, qui illamiambabus
manibus tenea vertit aperturam, ubi
est coclear versus Pontificem dicens, Benedicite pater sancte. Cerimoni rius aut interim cu dextra manu aperiens late thuribulum, εἰ per cathenulas inter summitatem,& infimam partem illud retines partem inferiorem, ubi sunt prunae, supponit manibus Pontificia , ita ut ipsa para inferior aequetur nauiculae in manu Cardina, lis assistentis.& Pontifex capiens cucocleari incensum , tertio ponit in thuribulo interim dicena: Ab illo beane dicaris, Sce. Se in fine facit super illud signum Crucis. Cardinalia assistes interea stat inclinato capite , bc anstequa Papa accipiat coclear, illud os, eulat:& cu Papa illud accipit, εἰ ite
rum dum reponit, osculatur eius masnum: dc demum reddit nauiculam cestimoniario, qui ut venerat, reuertae
ad locum suum,& similiter Cardinaγlis assistens. Cerimoniarius vadit ad altare. tradit thuribulum adoles Diacono Euagelii, qui illud ponit ad masnus celebrantis annulos videlicet eaγthenularum in sinistra,& cathenulas iuxta summitatem thuribuli in dex tra. Celebrans sine mitra stans ante medium altaris primo inclinat caput
versus altare, illi reuerentia faciens: tu. fi sint ibi oblata id est calix,& ho/stia, facit super ea ter signum cruciacum thuribulo incipies ab altar I, 8c ducens versus se, dc deinde intras uersum, tuc facit super eade circulos duos cum thuribulo a dextra in sinistra 8c tertium e contrario a sinistra in dextram Deinde iterum se inclinae Cruci,& eleuatis manibus tertio thuribulum tractim ducens, illam reuero ter incensat.& rursus caput illi in liγnat,tum incen sat bis imaginem a deκιtra parte Crucis, de toties imaginem asinistra. Procedit deinde a sinistra, 8c tractim incensat superiorem pars tem altaris, siue sint ibi imagines, siue picturae, siue candelabra tantum. Si uero sunt super altari imaginea, inscensata Cruce, quae est in medio, proscedit ad sinistram partem crucis, ve diximus. Cum peruenit ad cornu altari, sinistrum, ubi dicitur epistola, flectit manum se inclinans aliquanstulum dextrorsum, de incensat insesriorem parte ipsius cornu, bia duceathuribulum tum assurgea vertes se iacensit superiorem partem altaria usu ad crucem , iterum se inclinans incensat reliquam partem superio/rem v scp ad cornu dextrum ubi pari ter se inclinans incent, ut de sinistro diximus .vertens se deinde incensat in
serius anteriorem partem altaris a dextro in sinistrum cornu. Et cum transit ante cruce vertit se ad eam, Nilli eaput inclinat. Cum est in snistro cornu,sirmam se tradit thuribulum Diacono, dc accipit mitram & a Diacono incensatur.Tum Diaconus tras
dit thuribulum Cardinali allisteti qui surgens vadit ante gradus solii Pon tificis, de genu flexus supra infimum gradum incensat Pontificem sede ny
270쪽
tem eum mitra, ter ducens thuribulu.
Deinde reddito thuribulo Diaco/no surgit,& vadit ad suum scabellu .
Diaconus autem stans ante eum, insclinat caput primo, deinde incensat, bis thuribulum duces. Et nota quod haec incensa iodive circa altare , siue circa Papam, siue Cardinales, fit tras ctum modeste quiete 8c siue strepitu. ac sine properatione, Cardinales aute ante qua accipiat in celam, qui isemper inuitat alium subsequentem caput versus illum inclinando. Cardinalis assistens inuitat Diaconum ad extris,& ille deinde suo tepore Diaconum a sinistris qui nullum inuitat. Primus inter Epos Cardinales in uirtat subsequentem, εἰ sic usq; in finem sedium Eporum, bc presbyterorum:
quod si quis pi byteroru esset in te de
Diaconorum, ultimus in prima sede inuitat primu alterius sedis psbyteruqui sedere debet in fine scrini,& vlti mus inter presbyteros inuitat primu Diaconu te dente in capite illius sca/ni. Incensato igitur Cardinali assistente diaconus Euangelii transeundo genuflectitante Pota ficem, Sc primo se inclinat deinde bis incensat, & iteruse inclinat ante diaconum Cardinalea dextris. Idem facit Cardinali diaco/no a sinistris deinde vadit ad primum Episcopu Cardinale.& quoties transit ante Papa genuflectit: incensat pari formiter Sc reliquos Cardinales, episcopos primu tu presbyteros, Scdemu diaconos iisde cerimoniis. Nasingulis primo se inclinat, tum bis duces thuribulu incesti dem si rursus se inclinat. Idem facit Regi, siue principi, qui in eorum scamnis sedent.
Euangelii, sed primus Episcopus
non Cardinalis assistens Papae, incens sit stans, & bis thuribulum dueens, Rimmediate post Papa. Alios omnes incensat diaconus Euangelii, Pontifice
non celebrante. Clericus cerimonia
rum ducit diaconu incensante quem, si non est assuetus, officio instruit, de genuflexiones, atq; inclinationes omnes primo facit. Si vero expertus est sactis primo reuerentiis retrahit se ad parte, di expectat eius progressu,
aduertens tamen ne erret. Incensatia
Cardinalib', si quis magnus princepaest in supremo gradu sedis Pontificastis, ut puta .aliquis Dux ex minori , siue praesectus Vrbis siue Capitaneus Ecclesiae,aut frater, siue nepos Pontificis, quos Ponti sex vult honorare, incensantur ante assistentes, sed ne 3 s/unt ante eum inclinationes, & se me Itantum ducitur thuribulum. post hos incensantur similiter assissetes Papae, deinde vice camerarius , de oratores Caesaris, si sunt presentes, tum Sena tor Urbis post eum oratores plati, si inter eos sint aliqui regii. Inde oratores regu,& principii non plati si
vicecamerarius abest, ince sane Caesaris oratores ante alios, ubicunq; sine; deinde senator, tu oratores praelati, si
sunt regii inter eos: sin minus incipiea laicia, si sunt Regii, de a caeteris pa/ribus praelatis sema incipitur,nes refert an potetior sit rex, vel princeps laici, qua praelati, dummodo eiusdem dignitatis sint Et ab ea parte,qua incipitur praesentibus imperialibus ince
santur omnes oratores etiam minos
res, Ac hoc etia in Vicecamerarii praesentia obseruat. Inde Archiepiscopi, Epi protho notaris. Abbates, generales ordinu,& paenite tiarii Papae, qui