장음표시 사용
21쪽
22쪽
i ruit dampifexs d rei inertinges ci inito bappel
23쪽
AB DE RER B. C AETERI sev E SIMPLICI B. MED. .
Artemisia. Herba regia. Olus regium. PartheniS. DESCRIPTIO.RTEMISIA a Grscis N Latinis eodem nomi ne appellatur, ab Artemisia uxore Mausoli re gis,que sibi hanc herba uendicauit Micyta,uel ab Artemide Diana, quod instar Dians parturientates adiuuet. Graeci, ut inquit BarbaruS, Bam ii Aa sub , id ei h regium oIus,etiam appellauere ob Dirium enim prystantiam apud Grscos Sc Latinos uaria huius her hae suit nomenclatura. Matricaria etiam a Latinis dicitur, quod matricis doloribus medeatur.
Artemisia herba est, figura Absynthio Sc Abrotano similis, sed
maiora tantum Sc latiora haec habet folia, quae extrinsecus candi da, intrinsecus uero sunt uirentia,SO odore acuto, sapore admoduamaro. Caulem habet oblongum,flores uero ut Chamo milla,producit.
Duo eius genera. Rubens caule ac storibus est rubicundis, Albi rans altera, caule est albo, & flore flavo, radice fruticosa & candi, da. Nascitur fere ad uiri altitudinem.
24쪽
A TEMPERAMENTUM. GCalasaeit & siceat tertio ordine.Foliorum tantum est usus in medicina,& non radicis,ae uiridia plus Prosunt,quam arida. v I RES AC IUVAMENTA.Decoetii in uino Sc pota, mulieribus prouocat menses. prodest quos si in balneo tapius ab inferiori parte, secundum umbilicum
se ea lauerint ac fouerint. Eadem uino ac ceruista decocta, &pota,ad difficilem partum conducit. Herba elixa dextro femori mulieris uelit s applicata, Praesens adfert remedium, sed ea quam primum infans in lucem Prodierit,inde est amoueda,ne neglecta magna adferat perniciem. Si qua mulier mortuum in utero foetum habuerit,bibat ex huius herbae decoctobriam laniter liberabitur. Contra uenena, Scrabidoriam animalium orsus ualde prodest, re in primis succus si hibatur. Artemisia rubea uino decocta acpota, menstrua prouocat. Ea
uino pota urinam ciet. Redacta in puluerem Sc cum aqua apri temperata S Pota,caIma io lumborum stupra modum auxiliatur. Cum uino cocta &hibita,muliebrium Iocorum tumores, & cumnia ibidem mala emendat.
R Eadem cum uino, sol s Chamomillae, & saluta decocta, menta Ubra paralytica Sc stupida,si ex ea defricata fuerint, recalfacit BC uL
Contusa ficobus atm myrrha admixta si fuerit, stomachum re frigeratum calefacit,si singulorum drachmam unam uino imposueris Sc ea potione Usus fueris. Herbete huius Radix sumpta tam potenter laxat 3c purgat, ut etiam laetum ex utero mulieris uiuum aut mortuum evellat.
Medicinae magis conueniunt huius herbae folia, quam radices, Sc utiliora sunt uiridia quam arida,& mulierculis sterilibus praeci
Cum semine anethi in puluerem redacta & commista, ficus aut mariscas sanat imposita.Parotidas quoq; eodem modo curat, si prius acuto scalpello locus fuerit scarificatus, Sc tum puluis inspersu
Oppilationem membrorum, ut splenis ac iecinoris, ex frigida eausa prouenientem aperit,si quis tali modo usus fuerit. Artemisiae ac Scolopeiadriae Manipulum unum, ac parum ab synthi ,si quis acceperit ac simul in uino coxerit,& Zaccaro edulca uerit, haec potio prodest ad I S ericiam,si parum Centaureae admiasceatur. Et quicquid a potione herbarum reliquum fuerit, Iidum
25쪽
SIMPLICI B. MEDIC, a A lieni est imponendum.Idem quo prodest silien extrinsecus tumo crem uel armationem noxiam acceperit.
Artemisia cum Taxo barbato in uino cocta, remedium praestat ad anum procidentem,si quis huic calido decocto insederit Artemisiam secum habentibus,negant nocere mala medicamcnra,bestiamve ullam,& ne solem quidem. Alligatam qui habet uiator, negatur lassitudinem sentire. AQUA ARTEMISIAE. Herba tantum distillatur in fine Maij. Hsc aqua medetur Tussit,conciliat somnum,pellit uenenum,calafacit stomachum S confortat. decem dies pota prodestreolo morbo laboratibus, Quadraginta uero dies pota singulis uicibus ad iij.
uel iij uncias, conducit ad hydropem:facit procrescere barbam ii Iita. Tineas capitis exterit, lassitudinem & defatigata membra re frigerat illita: partus accelerat, bibita ponderetiinus uncie: etum mortuum expellit pondere unc.iq. Pota. Mala quo accidentia, Sc tumores,&alia reprimit et pellit qus mulieribus circa pudenda accidere soIeis. Urinam ducit sc calculos, Renes Opilatos aperit. Venenorum quo unica antidotus est.
s operantiphrasin Grici nomen deflexerunt,quod nultatum animal ob eximiam amaritudinem hanc herbam attingat, Vnde & barypicron ab amaritudine 5c odore
26쪽
DE HERBIs CAETERISQUE dicitur. Germani me ut appellant,quasi prohibes alacritatem. C' forte oboustum ita appellarunt. Sacris Romana: gentis celebra, tum quondam absinthium est: siquidem Latinorum ferias certanti hiis in capitolio quadrigis ui stor absinthium bibebat:sanitatem ut par est praemio dari honorifice tunc existimantibUS Romanis, cu ius seruandae restituendaeq: non parua merito inter olera laus Abissinthio debetur,tam multiplex uis est,& in firmado stomacho tam efficax.
Absinthium caules habet ut Artemisia.Flores stiperne Iuteos,in star herbae quam imperiti uocant Stichados citrinum,Radicesimsetne candidas Schiaticosas - . Tria autem a Plinio diuersis locis,3c item a Dioscor. Absinthii genera numerantur. Primu est Absinthium Romanu uel rusticum, quod Se ponticum a regione,in qua Optimum nascitur,appellatuita Aliud Absinthium marinum quod & Seriphium dicitur,nobis quidem ignotum. Tertium Absinthij genus quod plurimum in Gai, ita ultra Alpes nascitur, quodq; incolae gentis suae uocabulo Sanctonicum a Santonum gente appellant, unde S semen sanctonicum, quod in pharmacopoli s uenditur aduersus infantium lumbricos. TEMPE RAMENTUM. B Absinthium calidum primo gradu est, siccum tertio, astringenisti,amara Sc acri simul donatum qualitate. Succus ipsius herba multo calidior est. v I RES AC IV V AMENT A. Succus decem diebus continUis una uice potus ad quatuor dra,chmas , Sc in saccharo temperatus, conducit ad I E ericiam,& aqua intercutem,& multos etiam lienis Sc iocinoris noxios humores 'S Absinthium stomachum Ss epar consertat, Ciborum appetentiam excitat. morbis ex opilatione prouenientibus, utputa hydro, piri id genus alijs,medetiar.Lumbricos in uentre necat,& sortitereos expellit,emplastro inde praeparato in hunc modum. Recipe Absinth quatuor uncias, euphorbi j semi unciam,cornu ceruini combusti ,unciam unam,hia addatur uncia una sellis leporini, dc mel admisceatur, Inde empla strum factum,uentri imponatur. Qui longa febre conflictatur, utatur succo Absinthij, secrearo temperato,statim febre Ieuabitur. Si cui caput adeo dolet,ut somnum capere nequeat, accipiat Absinthium Sc herbam minutum contusam in aqua bene decoquat,
27쪽
A lintheo impositam, capiti leniter circumdet ac circumhget, pulsatu clis dolores remouebit,& suauiter dormire faciet. succus Absinthri persicorum nucleis permistus, Sc auribus instil
Auribus si manat sanies,cum aceto tritum infunditur. Absinthium choleram,quae stomacho aut epati cohaeserit, ex purgat,& per urinam eUacuat. Cum uino elixum, & per diem una uice ad quatuor uncias a ieiuno bibitum, hominem praeseruat,ne sanguis in corpore putrescat. Contra sugillata multum prodest, si mel 3c paululum optimi uini, cum Cymino contuso addatur, Sc deinde commisceatur, re emplastri modo imponatur. Oleum ex Absinthio, auribus instillatum auditum restituit. Absinthium oris graveolentiam emendat aceto permistum, si os inde colluatur, Si uero biberis,lienis tumores discutit. I dem contusum Sc niella sudataim,oculisi illitum,hebetes oculos clarificat. Ad lumbricos in aluo necandos, Accipe Absinthium, Marru bium Sc Lupinum, eodem pondere, Sc decoque in aqua mulsa uel in forti uino,& aluo hoc impone circa umbilicum,tum absq, dubio
Cum olivarum oleo coctum, Sc uentri illitum, debilitatem sto P machi,SO malitiam iecoris tollit. OAduersus ebrietatem ualet Absinth succus cu melle permistum Menses mulierum obstrustos idem trahit, si cum succo Artemisiae, myrrha& melle commistus,in modum pessi locis muliebribus sub
succus quom Absinthq cum sicco Boraginis 3c floribus Centaurae decocstus,in sero caprino aienosis achebricitatibus opitulatur. Absinthium cum abrotano in lixiuio elixum, ualet contra deci
dentcs capillos. Ad cruditatem stomachi, accipe Absinthium & rutam aequali pondere, Sc admixto pipere inuicem contunde, Sc decoque in uitano, Sc ex eo bibe hoc valde confert stomacho, atq; eum expurgat. Anginis quoq; subuenit cum melle Sc nitro. Absinthium uesti bus insertum,tineas arcet, Somnos allicit, olfaetiam: aut inscio sub capite positum. Ex Absinthio conficitur uinum Absinthite, quod stomacho ac commodatum est,& urinam cit. Agre concoquentibus utile est. iocinorosis itidem, renum cum urinae malo aliquo doloribus,suLfusis felle,cibum auersantibus stomachis,stomacho male asse stis,ae his quibus ex longo tempore praecordia tenduntur. utile itidem inflationibus,rotundis alui lumbricis,ec suppressis mensibus.
28쪽
AQUA RBSINTHII: Absinthq aqua circa finem Mati distillatur. Aduersus omnes febres hsc aqua saluberrima est. Conducit quoq; ijs quibus ex frigida causa caput indolescit. Formina intestinora curare efficax est. Ad de ciendam aluum, econtrario ad sistendam aluum nimiu profluentem, utillissima est.
LONGAM. RISTOLOCHIA ut Dioscoridi placet, inde nomEl sortita est, quod hovovisit, id est puerperis egre-i gie salutaris sit,utpote quae remoratos menseS,hArrenisi tes secundas, ocreliquias omnes a partu pellat. Romanis pariter oc Graecis Aristolochia plerum; dicitur. Malum terrae etiam a Latinis appelIatur. TEMPERAMENTUM.Aristolochia rotunda herba est primo gradu calefaciens,secutudo aut siccans libenter nascitur in senticetis, antiqui8 nemoribus. 3c frutetis,E radice praelongos caules in Martio profert, cubitauquandoque altitudine,in quorum summo flores sunt punicet auecandidi. Radicem ad modum iuglandis rotundam habet, intueconcauam re colore croceam. Folia uero haederae terrestri simulta prodiacit. GENERA EIUS. Tria Aristolochiae genera apud Dioscoridem deser iantur,r tunda,
29쪽
tutida Ionga Sc Clematis, quae Sarmentosa dicitur, ob radices in cmodum sarmenti complicatas. Plinius uero qua tuor species adin Uenit lib.a s. cap. s. Aristolochia longa mas exiistimatur : rotunda autem scemina. Haec duo genera notissima sunt, quibus in ossicita
Aristoloehig rotundae in medicinis maior est usus, quam Iongli 3c radices plus commendantur quam folia. Radix estodienda est, prius m flos erumpit. Ea miram esticaciam habet, absi imitenim Sc expellit uenena, potestq; ad duos annos integra uirtute durare.. Rotundae Aristolochiae radicem, funam Opere pisces eripetunt. Itaq: si contusam admixta calce, in mare sparseris, aduolant pisces mira cupiditatesc ontinuo I: exanimati fluitant, idq: Plinius coram se factum testatur a piscatoribus Campaniae, qui ob id hanc radita
l . t v I RES AC IVVAMENTA.Asthmatico ualde prodest Aristolochia,sipaululum Gentianae cum succo Glycyrrhi b, quam ossicinae Iiquiritiam uocant, adda
P ulmoni item utilis,pectori, ac tussi medetur.
. . Morho Comitiali ac paraly si opitulatur, si quis sumat duas uniacias Amst,sochiae, Euphorbii 3c Castorei singulorum drachmam riunam, S cum oleo olivarum decoquat, & spinam dorsi a ceruice usq; ad anum,eo inurigat. Aristolochia vi pultiore redacta SI aceto temperata, ualde coria ducit si inde scabies lauetur. Puluis Aristolochiae uulneribus putrescentibus inspersus,ea curat,& Gangraenam in sconsumit. Fistulas quoi sanat inspersas prius lixivio de berulis facto,aut aqua aluminis lotae fuerint. In dissicultate partus Aristolochiam in uinore olivarum oleo decoque, quo parturientis uentrem perunge, restatim IcuabitUr. Pluribus modis Aristolochia grauidis opitulatur,nam cum uino pota,myrrha SOPIpere additis, menses dc secundas ciet, Sc emortu, os laetus extrahit. Potest eadem,subditus ex eadem sceminis pessulus. Eadem uino bibita medetur morsibus uenenatis, Sc aduersus potiones ueneno infectas conducit.Febres quoq; eode modo sumpta
pellit. Aristolochia etiam salubris est illis qui apostemate lateris uel pectoris laborant.
Eadem cum aloe epatico in puluerem trita, & calce atq: mella iniuinum subacta,tollit polypum uel cancrum, qui nasum obsedit.
30쪽
A Pulvis eiusdem cumelle temperatus ad oras exulcerationem Scad gingiuas maxime confert,& omnia uulnera expurgat. Aristolochia contusa Sc cu radice Dictamni in Pulverem redacta melle permixta & emplastri modo uulneribus imposita, si gittas atq; sentes extrahit. Eius radix in uino ueI aqua cocta, facit ad laterum dolorem, Mad lienem,si quis inde Potet. In aceto decocta Sc delibus ex eo collutis Sc fricatis,dealbat eos, 3c tollit dolorem. Vulneribus eadem imposita,saniem sagittas,ossa fracta, & semtes extrahit. Radicibus uiolarum, Sc melle temperata, in modum emplastrugenerat carnem.
AQUA ARISTOLOCHIAE ROTUNDAE. Ad distillationem in medio Mais cum tota sua substantia, mimrtim concidenda est. Manibus inde friatispellit tremorem. Vulnera ex ea lota, statim ciarat. Lateris Sci lenis dolorem,Pota mitigat. .
Spasmo subuenit,membris ex ea mane Sc uesperi striatis. si omnem perfrictionem in homine reprimit,mane dc uesperi,sin rigulis uicibus ad duas uncias pota. Saepius pota dc articulis inde friatis,podagram diminuit.