장음표시 사용
31쪽
SIMPLICI B. MEDIC. s, ANNOTATIO IN ARISTOLOCHIAM LONGAM.RISTOLOCHIA longa, est longo& alto cause, folijs cuiridibus pallore mistis, in agris libenter proueniens, Caule Sc internodiis similis Araro, graui odore, floribus passim nauescentibus,radice candida, tenui re oblonga. TEMPERAMENT M. Aristolochia longa tertio ordine calefacit. v I RES AC IUU AMENTA.In puluerem trita, & myrrha, aequali pondere commista, ac in uino calido sumpta, purgat matrices,laetusq; eX Utero mortuos exta pellit. Cum radice Hibisci,plantagine ac melle imposita,mitigat poda,
gram. In puluerem redacta curat putrida uulnera.
Equis laesis ab ephippio, ide puluis uulneri utiliter inspergitur. Aristolochia longa,& Aloepaticum aequali Pondere cum melle
rotaceo in modu einplastri formetur, utilissimum est, aduersus utatera SI caua ulcera cruria, quaeprius oleo tartari, aut decocto myrta rhae debent mundari.
Suspiriosis opitulatur, pectus expurgat puluis Aristolochiae B longae sumptus cum aqua mulsa. Cum Dictamno pari pondere in uino decocta Sc colata deinde Dmane S uesperi pota sagittas dic surculos educit, mane dc uesperi
uulneri imposita, tum leniter curat.
Aristolochiae longae partes duae,Gentianae cum Acoro in puluerem contritor pars dimidia,misceantur melle despumato, hoc asth, maticis saluberrimum est, Npe storis uiscosos humores discutit. In puluerem redacta,& cum succo Rutar illita,morsus uenenatorum animalium sanat.Pulueris autem drachma pota pellit uenena.
AQUA ARISTOLOCHIAE LONGAE. Haec cum tota substantia distulanda est in exitu Maij. Haec aqua salubris est ad podagram,spasmum, Sc uitiosa crura, si cum illa foueantur Sc fricentur. Tormina uentris quo pellit, trium unciarum pondere mane& uesperi pota.Sic quoq; conducit ad morbum Comitialem, Sc lateris dolores.
Item tumores & corporis magnitudinem ex lassitudine proue nientem discutit si praedicto modo bibatur. Sic etiam conducit ad
destillationes capitis N ad spirandidissicultatem. A mulieribus pota, pellit secundinam, & sanat lienosos,febre hus 3 medetur. . Conuenit
32쪽
DE HERBIS CAETERIS Qv EConuenit quoq; ad membri uirilis Sc genitalis mulierum pusulas, Ss quae pascendo serpunt ulcera, si inde lauentur, Sc linteola in ea madefacta mane Sc uesperi super imponantur. Spasmum cum podagra pellit, si membra sirpius cu ea fricentur. Valet item aduersus malitiam scabiosorum crurum,& ad uuIncra profluentia,ex illa Iota, aut lintea in ea madefacta illis appIicen tur: prodest ad exitum ani,si spongia in ea aqua immersa,calidae imponaturifistulas curat inde totas, si quo panni linei in ea intimiti
ANNOTATIO IN ALTHAEUM.L T H A E A siue Ibiscus Romanis pariter Sc GEcis utroq; nomine dicitur.Tributu ei nomen ab excellentia Sc multitudine remediorum. Si quidem nihil Althaea Graecis aliud est, quam si a medendo medicam simpliciter dicas,quibus stAAt in Medicina pharmacum remediUmqtie, N echleiu uerbum mederi est, ossicinis bis malita appellatur quia species maluae est SP foliu mollius Sc duplo crassius habet qua ipsa simplex malua,Vulgo maluauiscus appellatur, quod glutinosa sit xadice.
33쪽
A DESCRIPTIO. AIthaea prasino est colore, caule oblongo Sc aIto, quemadmota Caum Ross, que uulgo uocantur, rosae referte, insuperiore parte, orem habet roseum, semina dictarum rosarum consimiIia, talia sunt lanuginosa,mollia & rotunda,qualia aetari: Radix Ioma,magna, uiscosaq;, intus candida cu multo humore, facile nascitur ubi, cuneis plantatur,quotannis repullulando se ipsam reuocat. TEM PERAM EN TUM. Habet uim natura calefaciendi,discutiendi, laxandi, in amma tionem abigendi.
v I RES AC IUUAMRNTA. Radix eum ipsa herba decocta, & duris apostematibus impotaea,emollit ea. Folia cum oleo olivarum decocta ualent ad quemvis corporis exteriorem calorem,emplastri modo imposita. Seme mollificat omnia dura re calentia apostemata, Sc sanat ea, Sic etiam conducit membris que intumuerunt. Radix eum neminetini Hixa,emplastri modo ad anteriorem paretem colli applicata,gutturis ulcera Sc abscessus emollit.
Semen Althaeae cum hytapo & dulci radice in aqua aut uino decoctum,& haustum, Tussim sedat,ex calida intemperie contram ctam,& facilem reddit excreatiON em. Semen cum uino coctum,& oleo olivarum admixto,uitiliginem re quaiacunq; faciei decolorationem exterit at emendat, si cum
Radix elixa Sc ambustis imposita, magnum extrahit calorem. Ad rupturam interiorem utere semine Althsae, & ex eo bibe,in
Ad apium imis,accipe radicem N cum aceto tempera, & illine. hoe statim opitiatatur. Semen quo in posta aut uino Acoctum,bibitur contra omnes vesparum,apium ac similium aculeatos ictus. Radix cum uino cocta ,si inde bibas,ciet urinam Semen propellit calculum,qui lumbos obsedit. Semen recens arefactum, deinde contussim, Sc cu aceto eIixum ac ad solem intinctu,asperam Sc scabiosam cutem leprosoru curat, Radix cum uino decocta &pota,ad interiora membra qus plagis aut contusione aut casu fuerint rupta, conducit: Eadem cum aceto decocta, Sc ore inde colluto, medetur dentibus, & remouet dolorem gingiuarum. Althsain uino aut aqua mulsa elixa,& bibit eurat Apostemata moracis umorem uulneru Sc corporis,rumpit ulcera & strumas,
34쪽
ac facit ad abscessiissecundum aures,quos parotidas dicunt,mal
amatis modo imposita. di et . o
Ex radice & adipe anserino si fiat emplastrum & duris apost matibus,ulceribus,3c membris ambustis imponatUr,sanat ea, ac calorem extrahit. Hippocrates uulneratis,sitientibus defectu sanguinis, radicis decoctae succum bibendum dedit, Sc eam uulneribus cum melle Sc resina,item couulfis,luxatis, tumentibus 8c musculis, neruis,articulis imposuit. Suspiriosis ac dysentericis in uino hibendum praebuit. Vide Plin.lib. 2o .caP.23. Decoctum radicis potum,prodest urins difficultati,evicuIorum eruditatibus,coxendicum doloribUs,tremulis ac intestinorum toraminibUS. AQUA ALTHAEAE. Tempus distillandi conueniens est a mense Iulio usq; ad Septembrem,tum radix contusa debet distillari. Haec aqua clii uino pota,medetur dysenteris. sanguinem minia gentibus auxiliatur,ad tres uncias pota,& expurgat uesicam, Pota uelimposita ad omnes praedictos morbos conducit.
35쪽
SIMPLICI B. MEDIC. TANNOTATIO IN ACETOSA M. CETOS A Latinis ea herba est, quae Graecis Oxasis dicitur,a saporis aciditate, quod gratum acorem paIa
to repraessentet,unde dc in acetarijs magni est usus, Sosingularem habet gratiam. Est aut Oxalis apud Dio scordem re Plinium,genus lapathi,cuius descriptio omnino ostendit,eam esse Acetosam. Sunt qui eam a foliorum figura anaxyrida appellant,quoniam calceorum soleis, quos Craeci aliquando ea uoce significant, similia sunt. DESCRIPTIO. A cetost duo sunt genera, Acetosa maior,qus latiora habet solia
caulem sesquicubitum, altum ac rubescentem,semine rubro in mucronem acuminato, quod sol iaceo uestitur inuolucro, haec partim seritur partim sponte in incultis Sc pratis prouenit. Secundum genus, quod Acetosam minorem uel agrestem appellant, quae multo minora Sc numerosiora folia habet,caulem uiridem Sc gracilem,semen partium Sc amum, ea muliercusae in ardore febriUm utuntur, contusa enim Sc cum sese imposita,mire refrigerat, Maior autem Acetosa,virtute Sc bonitate hanc superat.
TEM P ER AMENT UM. A cetosa refrigerat Sc siccat in tertio ordine. v I RES AC IUVAMENTA.Acetosa comesta tollit fastidium,S appetentiam ciborum excitatat. Eadem cum Barba Iouis contusa,& aceto temperata, atq; im posita, cros ignes atq; inflammationem sanguinis restinguit. Omnes species lapathi, ut Dioscorides inquit, molliunt aluum, si osus coctum edatur talia cruda illita,meliceridas, rosaceo, aut croco addito, discutatiunt. A cetosa contusa, Sc oculis applicata emplastri modo, tumorem pellit, Sc sanat uitiligines,leucas, Ac aliaS cutis maculas prauas,etia emplastri modo imposita. Eodem modo medetur ambustis. Sem herba, Sc radix ad praedictos morbos eandem habent facultatem; Succus Acetos e temperatus oleo oliUarum. 8c capiti illitus, re mouet magnu capitis dolorem ex calida intemperie proueniente. Cum uino pota uel comesta, discutit quosvis morbos ex calore
contractos, ut Ieterum, exiecore uel splene ortum. Eodem mota
do pota, auxiliatur mulieribus quibus menses diu durauerint, Scpraecipue si semine Utantur. Semen lumbricos pellit, Sc ad uenena conducit tum in primis aduenenatorum animalium morsus atq; ictus.
36쪽
succus acetosae oculis circumlitus,reddit eos clariores. Idem auribus instillatus,interiorem tumorem discutit, Acetosa in acetario sumpta, cholerar impetum restinguit. In urno aut aqua aduersus dysenteriam uel BUXum hemorrho dum utiliter bibitur. Eadem conducit aduersus ebrietatem.
Radix in uino cocta doloribus aurium dentiumrum: prodest, ficolluantur illo decocto. Radicem Acetosae, quidam contra strumas in collo suspensam
Semen in uino elixum,omnes alui tactiones sistit,lienis tumores ac dolores aceto discutit. Radices coctae cum aceto, uel crudae, Iepras & impetigines impositae curant,atq; scabros Ungues.uerum oportet locum antea, nitro acetoq; in sole confricatum Praeparare. Decocti succo corporis pruritus remouetur, si in balneo ex eo soueatur Sofricetur. Acetosia uirtute S faciatate conuenit in Seperuiuo dc portulaca,
AQUA ACETO SAE. Aeetosa distillanda est cum tota substantia in uere. Aqua Acetosae cum Theriaca temperata,valet aduersus pestem. Pota conducit ad quosvis internos calores, dat sitim,salutaris est iecori et spleni,hibita & linteolis imposita. Sacris ignibus medetur applicata,&hibita, conducit ambustis, pellit mora hum Regium, Discutit febres,tum qu que parotidas. Denim conducit ad omnes morbos praedictos.
37쪽
SIMPLICI B. MEDIC. ANNOTATIO IN AN ET HVM.
NET HVM Romani pariter Grecis dicunt. Diosco.lib.3 . cap. do . Anicetiam quo Uocari tradit, quo nomine Graece appellantur ea,quae cibi appetentiam faciunt.Paulus Agineta ipsum uocat anemion. DESCRIPTIO. Anethum omnibus.nota herba est, Seritur non minus coquoruquam medicorum gratia,ut inquit Platina.Nascitur herbaceo colore ad modum sceniculi, uerum caule non Uscue adeo alto, superius umbellam habet luteis floribus refertam,& libenter inter olera hortensia prouenit. Radix est lignosaec albicans. TEMPERAMENTUM.Anethum,ut inquit Agineta, calefacit in secundo ordine intentaso, siccat paulo remissius. v I RES AC IUVAMENTA.Somnum conciliat, si quis utatur, 3c in primis oleo Anetino catapiti ultio. Animi ut Galenus scribit,uiridi Anetho uti solebant ad somnum conciliandum, coronis inde facitis, dc capiti applicatis. Succus uel oleum Anethinum ualet ad auriu dolorem, calidum instillatum. Cibo frequenti oculos hebetat, genituram extinguit. Si nutrices uel mulieres Iactantes puerum,uta latur ipsa herba,ues semine, iactis copiam generat, Sc praecipue si cum iure ex lentibus parato,
Anethum cum papauere decoctum N commistum ac potum, sistit uomitiones. Tormina N inflationes uentris sedat. Semen crematum illinentibus condilomata tollit. Idem fluxumi,unde mariscar solent exoriri,sanat,puluere insperso. Cinis ex Anetho confert ad omnes ani morbos, & dolorem putadendorum, Tum quoq; humentibus ulceribus utiliter illinitur, Scpotissimum 's, ut uult Galenus,que in pudendis donsiliunt. Decoctu anethi si sumatur,ualde prodest stranguria Iaborantib. Anethum cum Zaccaro decoctum, & oleo uinoq; permistum, conducit matrici,pellit secundas,trahit menses, si pondere duarum drachmarum bibatUr.
Decoctu Anethi bibitu, optime prodest ad frigiditate pectoris.
Semen feruens arefactum,singultus cohibet. Idem sumptum ex aqua,mitigat cruditates. Semen Anethi atq; urticae, pari quantitate in puluerem redactuae aqua mulsa permisceatur,ac cataplasmatis modo mariscis imponatur,praesens erit remedium.
38쪽
Epiphoris radix illinitur ex aqua uel uino. CAnethum quos cum mastiche decoctum,uomitum reprimit.Cerebrum atq; stomachum confortat, si edatur. Oleum Anethinum dolori uenaru oc paralysi subuenit,unguem to Dialtheae permixtum, Semen in aqua decoetam, mulieribus insidentibus, tollit dolo,
AQUA ANETHI. Anethum in fine Mah cum tota substantia distillatur. Aqua ea pota, Sc temporibus capitis astricata & illita, conciliat somnum Sc quietem. Mulieribus lac proritat,Inflationes corporis discutit,conco stionem adiuUat. Tumorem Sc ulcera pellit,si lintheolis imponatur. venerem minuit,si bibatur.
Antissimi minum dulae.mniso ANNOTATIO IN ANI SUM. NIs v M, Latinis 3c Graecis,hoc nomine cognitum. Dquod etiam Anicetum uocatur, quoniam Anethi modo inquit Barbarus, appetentiam ciborum praestat. Vulgus medicorum Romanum foeni Culum appellat. DESCRIPTIO. Anisum omnibus est notissimu in pinguiori terra libenter nascitur,cubitali altitudine, sol s circinatis, semine sceniculo simili, fi re luteo radice inserne candida. iride, & quod magna habet uerumna, OPtimum censetur.
TEMPERAMENTUM.Anisum calefacit atq: siccat in tertio ordine. v I RES AC Ivv AMENT A. Conditum cum Zaccaro,ut scribit Platina, turgidas aluos ex nerat, Vapores caPUt petentes reprimit oris halitum iucundiorem facit, foetorems tollit. Anisum suis tu naribus haustum, confert ad faciem inflatam, Sccapitis dolores, dc uertiginem sedat. Contusum& oleo rosarum admixtum. 3c auribus instillatum,
Oleum ex Aniso, ac scenicuIi semen, mulieribus lactis copiam Procreat. Antium
39쪽
s IMPLICI B. MEDIC. Anisum sitim arcet, obstructo Tati succurrit, Sc urinam eiet
Malos humores disiijcit,& tormina uentris cohibis ae inflaticines discutit. atata Purgat foeminis matricem & malas humiditates. Venerem stimulat tam uiris quam mulieribus: uiris in cibo comellum,genituram auget, vesicam & renes obstructos aperit. Cum sceniculo decoctum,confert diuturna febre laborantibus
Pellit uenenum. 'Assidue comedentibus,auget naturalem calorem. ocunq; modo quis utatur Aniso, inflationes reprimit, Quae intestina indurant,& stomachum grauant. Calefacit epar, 8c concoctionem adiuUat. Amsum in uino elixum,SO cynamomo atm mastiche comistum utiliter tumitur aduersus grauem eructuationem, ex seleido & crvido itomacho contractam. Cum lingua ceruina, quam ossicinae uocant ScoIopendriam commisitim, uaIet ad oppilationem TariSatq; splenis. Bibitur utiliter subeuntibus cutem aqUiS,discutit tumorem
Conducit ad omnia genera Hydropis,& albas fluctiones foeminarum listit. B Pulvis ex Aniso sacculo inditus, S in uino calefactus, mulierum pudendis si applicetur,attrahit,expurgat eas ab omni immundicia. Concisum auribus fractis infunditur cum rosaceo. Ad asse ctiones oculorum conducit, si qua oculis inciderunt detrahit, uel si plagis uel contusione lassa fuerint, si modo contusum in aqua coquatur,re calidum imponatur. Eodem modo illitum, narium ulcera conium it. Contritum in puluerem Sc temperatum melle Hysopo S aceto,ac coctum, Sargargarismus ad Squinantiam. Sic quo que paratum cum iam ,& comestiam, ualet ad thoracis apostema ta,SO ad tu si lin. Cum castoreo sumptum, confert ad tumorem stomachi& intestinorum. Strangulationes uuluae,si manducetur uel bibatur cum aceto aemelle, sedat. Insomnia leuat,ut inquit Plinius, suspensum in puluino, ut dommientes olfaciant. Parturientibus propinatur cum Anetho. Pythagoras corripi comitiali morbo negat in manu tenentes,
ideo quam plurimum domi serendum. Cum uino sumptum sudorem leniter praestat. Vestes quoq; a tineis defendit. Thoracis pituitas purgat tostum,& cu melle sumptum meIius. Dysenteriam cohibet & Tenesmum, Antium tostum, non enim
40쪽
A aliud iussius uentri Sc in testinis putant. Calefacit membra, dolores lumborum Sc matricis mitigat. AQUA AN ISI. Herba iam maturescens cum semine distillatur, Et ad omnes morbos praedictos ea aqua salutaris est.
Alleluia. Panis cuculi. Trifolium cuculi.
ANNOTATIO IN ALLELUIA.O LLELUIA herba est,quam ossic inae etiam Trifoliissi' um acidum Latine appellant, vulgus uero Panem cra ii culi. Oxys Plinio nominatur,ab acido sapore,ut RUellius testatur, Eam Hieronymus Tragus primi nomi-riis Medicus, putat esse Oxytriphyllon, quod eii genus Trifolii,
Septem enim genera Trifoliorum idem recenset, quemadmodum Sc Rucllius S Brunsielsius in primo Tomo simplicium Pharmacorum,quos quilibet herbarum Sc medicinae studiosus de hac relegere Potest. Marcellus duo ponit genera,cum inquit:nobis ex his qus diri obseruauimus,in eam partem inclinat animus, ut duo sint ri soliri genera,commune Sc pratense,hoc omnibuS notUm,Sc acuti Aris tali j: alterum, quod Graeci Oxytriphyllon dixerunt. DESCRIPTIO. Alleluia seu panis Cuculi, herbula est acido sapore praedita, ut Acciosa,Trifolio similis est longis tantum pediculis,tria tantum in summitate folia proferentibus. Flore candido, rufo in lunatis siliis quis foetu radice in transuersum longa Sc fruticosa,in truncis arborum desectarum Sc locis petrosis libenter proueniens,In hortis voque plantari potest.In acetari s ea utuntur,iucundo sapore. TEMPERAMENTUM.
Herba est frigida & sicca Sc in primis semen, lia humiditatem quandam in se continent, Eadem nempe, qua Acetosa pollet f cultate. VIR Es