장음표시 사용
611쪽
s IMPLICI B. MEDIC.' magis noxium est, si nimium sumatur, quam album. Contra dr
senteriam alios : alui fluxus sumi potest, ea de causa, quia fluxum cohibet atq: sistit. Nihil melius ad confortandum uires corporis, quam bonum dic natiuu uinum, quod teniae, Puriam atq; uetus est, quodq; salubri tempore natum est. DE AQUA VITIS.Colligitur ea aqua in vitreo vasculo, circa principium Aprilis, quando uites putantur, dc destillatur in Balneo Mariae, ac deinde Per o. dies insolatur. Ea aqua hibita,ais uinum si inde misceatur,mentem at* senses
Prode st contra quamuis scabiem,si inde lauetur viam nitidamque reddit faciem,pustulas,lentigines . faciei discutit. Verrucas atq; clauos repellit. Facit ad impetigines, uitiliges,& herysipelata, si ex ea abluam tur,dc per diem bis ac ter linteolis imponatur. DE AQUA FOLIORUM VITIS. Folia ex optimis uitibus,quae in locis editis atq; apricis nascuntur,oportuno tempore circa exitum Mari distillantur. Haec aqua oculis manantibus indita, eos exiccat, clarificat, ui
D sanguinem exereantibus medetur bibita,facit ad ulcera intesti norum,sistiis calidam Qui fluctionem. Eadem per diem ter sumpta, & singulis uicibus pondere trium tinciarum, pellit calculum, succurrit praegnantium fastidi ri SI ata
sordis rerum in cibo earum appetitibus, ne laetui nocumentum inis erant
Conuoluulus. Cymbalaris. Campanella.
612쪽
ANNOTATIO IN VOLUBILEM.ti oLvBILIS ab omnibus ossicinis & Herbari' dici coepta, ea herba a Latinis Conuoluulus, dc a Graecis Cyssampelos dueitur,id est Hedera vitealis,eo quod uitibus adhaereat, quemadmo dum Hedera reliquis arboribus. Volubilis autem dicitur, ut RueLlius testatur, quod crebra reuolutione uicinos frutices 3c herbas implicet. Eius flos rudioris Lilh Duram praebet,ob id liliastri quo que nomen habet. A uu o quo Campanella uocatur, quod scymbalorum estigiem imitetur. semen ei nigrum, trianguIum in solliculis acinorum specie, qui numero tres habentur, con Iuuii maioris nomine. Herba autem lacite Plurimo manat, &aluum cit, haud aliter quam scammonia. DEsCRIPTIO. Volubilis duplex est,gaudet prope sepes nasci, flores gerit ean didos ad campanae formam. Altera per terram se propagat,habens campanulas candidas atq; rubras. Caulis eius lacteum liquorem praebet. Est 3c aliud genus Volubilis,quod ab una parte hirsutum est instar Gompq,flores habens ad Cucumeris formam.vIRES AC IvvAMENTA.succus huius herbae permisius cum Erura,si cicatrices inde inun
o Quicunq; ex longo itinere in corpore laeditur, illinat succum ex
floribus contusis expressium,Sc curabitur. Ex hisce herbis nemo medicinam intro sumat,nisi certo sciat,eas at s rebus esse permistas,nam omnes herbae lactaris uenenoss sent, atq; cum pericaeo sumunmr.
Discutiendi uim possidet, unde dic urinam mouet, & status lacorpore dissipat 3c pellit. Aperit oppilationem iocineris atq; lienis,salubris est cotra mora
DE AQUA voLUBILIA Distillatio eius fieri solet in Malo. Aqua Volubilis mane ac uesperi singulis uicibus tribus vel qua
tuor unciis pota,aduersus stranguriam auxiliatur.
Flores eius plene maturi in Balneo Mariae destillari debent. Haec aqua medetur muItis aflectibus corporis, illita uel linteolis imposita.
613쪽
s IMPLICI B. MEDIC. ANNOTATIO IN URTICAM. R TIC A uulgaris ae notissima est herba qua nihil inui,
ivis iactabiectius nascitur, medetur tamen ea multis in
humano corpore morbis.plurimisq; scatet remediis. Antiqui etiam ea in cibo usi sunt,quibus iucundum erat ocimo se re urtica recreare,Ut Verg. MarcelluS testatur. Nomen autem urticae inditum ab urendo, quod eius folia tacta accerrime orant. Mirum est, inquit Plinius,sine ullis spinarum aculeis Ianuatanem ipsam noxiam,& tactu tantum leui, pruritum pustulasq con festim adusto similes existere. Sed mordacitas non protinus cum ipsa herba gignitur,nec nisi solibus roborata:incipiens quidem ipse Dalciuere. Graeci eam Acalyphen uocarunt. AIquero cniden. Vraticarum plutes differentiae,ut Plinius scribit. Sylvestris,quam De minam uocant, mitior. Et in sylvestri, quae dicitur Cania sacrior caule quoq; mordaci, fimbriatis solijs.Quae uero etiam odorem fundit Herculeana uocatur. Semen omnibus copiosum,nigrum. Interoticas quarum folia tacta adurunt, Una est, quae radice, caule,&DIns, minor est at is,& acrius urit,hanc Germani Heyteri tessel ap. pellant a ubis circa sepes,coemiteria, oc aedificia nascitur. C
614쪽
DESCRIPTIO. urtica nascitur ad duorum cubitorum altitudinem, coIore hera haceo,caule purpureo, dc in aliquibus candido, radice dura, huic cola, ais sublutea. TEMPERAMENTUM. ticae ais semen earum calefaciunt in principio primi gradus, Ac desiccant in secundo. Calidae sunt & sices Urticae,in tertio gradu secundu serapione. Vrticae&fructus sititia tenuem habent substantiam, citras rosionem siccant, tumores discutiunt, abstergunt, uentrem subdim cunt,mediocriter flatulenta, quare etiam ad uenerem incitant,ut testatur regineta. v I RES AC IUVAMENTA.Semen non intantum exiccat ut herba. urticae solia atq; semen in medicina usurpantur, & habent naturam penetrandi & discutiendi humores in corpore hominis, & inprimis per sudorem. Semen urticae contritum Scin uino potum, praecipue medetur
calculo lumborum. Vrtica decocta, cures inde Iota, sanat malam scabiem Eadem decocta atq, contusa, asuum emoIlit imposita: Semen contusum dc melle permistum,& ita sumptu cum uino, D sedat antiquam tussim,& expurgat pectus. Folia eius contusa atqsale addito, rabidi canis morsibus imposita, remedium adferunt. Eodem modo inueteratis Ac putridas ulceribus,em astri modo imposita,mundi cant,& excidunt gangvaenam. Itidem 3c quasvis strumas Sc tubera, tumorem: frigidos dissipant. Idem praestat resemen,quod uulneribus inspersum, ea ren Uat. Folia pudendis foeminarum imposita, restituunt procidentem uuluam. Semen cum melle sumptum, medetur orthopnaeae, dc laisteris Sc pulmonum inflammationibus prodest. Iessibus autem semen colligi oportet. Fosia mulierum menses euocant,si decocta at cum myrrha temperata,ventri earum imponantUr.
Oleum urticae emollit aluum,dc expellit crassos humores. Semen in puluerem contritu,& cancro inspersum, ipsum curat, urtica in uino decocta re bibita,reddit facilem anhelitum,pellieantiquam tussim,& medetur pulmoni refrigerato. Semen potum ex passo,Venerem stimulat,uuluam aperit.
Inflammatione turgentem Uuam, gargarissatus succus reprimit.Vrtica cum oleo oliuarum elixa, Prouocat sudorem, cUte ex ea
Ilita. Radix eius cum forti uino cocta atqlieni rataplastri modo imposita,pellit inde tumorem. Talim i
615쪽
s IMPLICI B. ME DI C. t Tali modo podagrae illita, ei adiumentum adsert.
Oleum Vrticae auribus instillatum, tollit tumorem, exiccat m
Est alia species Vrticae,quae a Germanis uocatur Aeviter nesset ea natura est multo calidior alia. 'Qui Apoplexiam timet, aut ei morbo obnoxius est, hanc Vrtio cam in uino decoquat,illudq; saepius bibat,ita opem praestabit. Eiusdem urticae semen cum melle decoctum dc potum, & coxis
Talis potio pellit frigus ac tussim, ita sumpta ac illita, medetur
quo pulmonibus,tollit tumorem corporiS.
Eolia eius cum sale bene contusa ac imposita ala sanant uIcera, Purgant quoq; putrida uulnera. Eadem folia in oleo decocta,sanant morsum rabidi canis. Qui ob humidum cerebrum infestatur destillationibus,bihat tamen eius in bono uino elixum,ac capiti frontis illinat. Qui surdaster est,radicem eius in aqua uel uino coctam bibat,ea opitulatur. Eadem Urtica cum sale Sc uitellis ovorum contusa, So permista cum gallinaceo adipe, cuteq; in iudatorio,bis aut ter inde usita, peLIit prurientem sta hiem. Succus eius naribus inditus,statim eIicit sanguinem, si autem eo dem succo frontem inungas,sanguinem sistit. Haec Vrtica cum aceto & sale elixa & sumpta, expurgat cratas
humores stornachi, necat uentris lumbricos. Eadem in oleo olivarum Sisa, pellit tumorem pedum, si inde inungantur. Ex aetica acriter adustis, oleum olivarum, aut oleum rosacram illinitur, tum pustulae Pereunt., Si quadrupedes initum non admittunt, Vrtica naturalia earum fricanda esse demonstrant. Condidit laudes Urticae Phanias physicus, utilissimam cibis cictam conditamue Professus arteriar,tussi, uentris destillationi, fismacho, panis, parotidi, pernionibus: cum oleo sudorem, coctam cum conchis ciere aluum, cum Ptisana PectuSPurgare,mulierum smenses: cum sal, ulcera quae serpunt prohibere. Articularijs morbis 8c podagris plurimi cum otio uetere impi
DE AEU A URTICAE. Folia atq: flores decerpti, circa i die Iuth destillationi adaptant.
Aqua Vrticae mane,meridie, atq; uesperi singulis uicibus ad tres uncias pota,prodest contra colicam Sc tormina intestinorum,peLlit calculum Sc affectus renum,ex frigore procreatos.
616쪽
DE HERBIS, CAETERIS Qv EFacit bibita ad ueterem tussim,orthopnsam, & animi desectum
ex frigida temperie proueniensem, medetur pulmoni refrigerato. Auxiliatur contra lumbricos,& omnes flatus uentris.
Conducit sordidis de impuris uulneribus,ta ulceribus manantubus si inde lauentur, uel linteola in ea madefacta imponantur. Admorsum canis aqua ex rubra urtica,valde salutaris est linteo iis imposita. DE AQvA EX RADICIBVS URTICAE distillata, Radices Vrticae pure lotae re concisae in diebus eanicuIaribus tantum destillantur. Ea aqua mane ac uesperi singulis uicibus duabus aut tribus umetis pota, subuenit contra inueteratam & frigidam colicam, sedat antiquam tussim, rumpit apostemata pulmonis. Pota ac membris illita, pellit Apoplexiam Sc paralysim, condueit uuluae,ciet aluum, sanat asseruis pulmonum, accommodata est pectori. D olorem stomachi hibita discutit, trahit mulierum menses,expellit laetum mortuum. Eadem curat malignos asset his caneri Sc fistulae linteolis imposita,uel si ex
Medetur podagrae re tumori P dum linteolis imposita. Sanat Polypum narium ex ea latum, restringit sanguinem narium, linteoIis fronti applicara.
617쪽
v R TIC A mortua est quam Hermolaus Barbarus ex Plinio La
mortuae fere easdem habent facultates cum urentibus urticiti GAAa
strumas alia, tubera discutienda efficaciorest ac ut ehormus Bochieliatur. DESCRIPTIO. similes stant, sed non urunt v I RES AC IV v AMENTA.i, , V- μ'i vi* imPost a iobeddit capillos capite inde x L. R diTeiuSin uino cocta, Pellit calciuum lumborum uino inu, CPPVAVRiqvissm MVst e, semen prioris efficacius est. Habet fere easdem uirtutes quas AristoIochia Ionea.
loci, Ne aequaIe Pondus, tertiamq; Partem inmissis aeris, haec semul
res qUos parotidas uocant, & furunculos: oportetq; ex acetobis per diem tepida, emplastri modo imponere. Fouentur& decocto eius utiliter. aciunt ad ea que pascendo serpunt,gangrenas Sc exeis dentia,cum sale emplastri modo imposita.
Hanc destillare oportet in Iunio. Certo prodest contra seroentem Phagedenam,mane ac uesperi exea,silaueturae illinatur &linteolis si imponatur. Sanat locum scabiosium in corpore hominis si1nde lauetur illinatur. Mane ac uesiperi singulis uicibus duabus aur tribus unc is Pora,medetur albis menstruisseminarum.
618쪽
ANNOTATIO IN USNE A M. C NIS N E A a reeentioribus uulgo dicitur. quam Dioscorides mi scum appellat. A Graecis autem dicitur. Est autem nihil
aliud muscus,ut Ruellius docet, quam cani arborum uilli,quales in senescente quercu maxime videmus, sed odore praestantes. Prima laus candidissimis atq; altissimis,secunda rutulis,nulla nigris.In intasulis petriss nati damnantur, omnesq; quibuS palmarum, atq; non suus odor inest. Dioscorides in arboribus,cedro,quercu, Populo, muscum inueniri tradit. DESCRIPTIO. Muscus multorum est generum,quidam enim nascitur in arbiribus odoriferis,ut in malis granatis, quidam in quercubus uel alna arboribus. Est autem subviridi colore uel subflauo,inuenitur & inpetris: probatissimus inter omnes est, qui in arboribus odoriferis nascitur,& candido est colore,ati odore iucundo. TEMPERAMENTUM. Calidus aut in prim o gradu,& siccus in secundo.Consortat cor. v I RES AC IUVAMENTA.Muscus in uino decoctus Sc potus, conciliat somnum. Sistit omnes sanguinis fluxus. Cum melle temperatus,oreque inde colluto,tollit a speritatem linguae atq; gutturis. Si ex musco in aqua decocto, mulieris pudenda foueantur, taD Iit dolorem uUluae. Si tali decocto mulier insideat, ac inde foueatur, alba menstrua restringit. Muscus Sc hyssopus in uino decocta ,si inde muster po tet, Iocis muliebribus medetur. Similiter prodest si uaporem inde
Cum herba paralysi in oleo lini coctus, mitigat dolorem membrorum paralyticorum,si in de inungantur. In uino dec octus confortat ullam.
Cyclaminias. Panis procinus. Malum terrae. Vulgago. Cyclamen. Arthanita.
619쪽
SIM PLICI B., MEDI C. et poss' ANNOTATIO IN VULGAGINEM. IvLG A GO a Barbaris appella ur herba quam Dioscorides
Cyclaminum uocat. A Romanis Rapum terrae,siue umbilicus terrae dicitur. A recentioribus uocatur Panis procinus, 3c Arthaianita. Qui primi huic plantae nomen fecerunt, Ut Verg. Marcellus inquit, circumactam in orbem eius circinationem contemplati, emim Tαυκυκλου,quasi ab orbe Cyclaminon, id est orbicularem dixe
runt, iis haec prior & antiquor plantae huius appellatio. A subuicis qui hanc pecoriso gratam esse cognouerunt, Panis procinias est appellata, Habet autem Cyclaminos folia hederae, purpurea dc uaria, in quibus supra infra g candicant maculae,cauticulo digiatorum quatuor,glabro Sotaius carente, soli sin eo purpureis,rosarum effigie, radice corticis nigri,iam lata, ut Rapum uideri possit. Sic eam Diosco ides representavit. res huius plantae species inueniri scribit Antonius Musa. DESCRIPTIO. Planta haec folia habet similia Agari soli is, sed molliora tactu, haec folia sunt incisuris diuisa ad Hederae terrestris figuram, suntq;uario colore. Radix soris est nigricans atq; rotunda, & in medio pressa instar panis duiciarii, flores sunt colore purpureo. Gaudet humidis agrim D TE M PER AMENT UM. Calefacit atq; desiccat in tertio ordine. Radicis in medicina psu rimus est usus. Eam in autumno colligi oportet, Sc in taleolas tactam filo franci & suspendi, siccariq: ad radicis gladioli modum. v I RES AC IUVAMENTA.Radix expurgat , aperit obstructiones. Cum aqua sumpta discutit tumorem alvi,pelliti mala Phlegmata,unde hydrops originem trahit. Itidem pora,Potenter trahit menses mulierum. In uino pora,Pellit Uenenum. Succus huius herbae naribus inditus,mundificat caput.Radix prae omnibus alps radicibus, locos muliebres expurgat, in potu sum Pta. Eadem in taleolas secta sineoque panno indita, & ad pessi foramam,mulierum pudendis subdita, educit inde magnam illuuiem, henei mundificat,moueti menstrUa.
Vinum in quo Cy claminus decoctus est, facit ad oppilationem Cy clam in iis in puluerem contritus,& linamentis inditus uulneribus uel fistulis, erodit gangraenam. Idem puluis naribus inditus, erodit carcinoma,quod nares ore
620쪽
ANNOTATIO IN UUAM UERSAM.vouersiae uulgo ab Herbarijs dicitur, est autem,ut Antonius Musa, Iacobus de Manliis, ac tino Brundelfius testantur qu Trum genus Solani, quod apud Dioscoridem est solanum furiosium appellatur. A nonnullis,
DESCRIPTIO. Haec planta caulem habet crassiim re excelsum, foliaei Belae similia, in caula ferens ni3ros acinos habentes folliculos, qui retro inversi sunt. Radix crassa dc magna estintra terram,gaudetq nata in sylvis, ubi uetustae fagi amputatae sunt, retruncuspum TEMPERAMENTUM. Herba atq; radix calefaciunt in secundo gradu facit ad rasorem corporis tam foras quam intus, uerum generat & au et Melanchoiiam,quapropter isti hane herbam & radicem vitabunt.