장음표시 사용
61쪽
la colonne telle qu'onci' supposee etai la dispositionia plus avantageus pou gagne te pied de la montagne, parce quχlle est propre a tout terrain, D'elle est en Arce partout et qu'i tui est aussi sacile qu'a halaillon carre de laire lac de quatre cotes. Si cette legion se sui sor-
me fur deu colonnes gales hacune de divituit cenishommes fur vingi de front et quatre-vingt-di files, en supposant qu'elles elissent et obligees de satre face desquatre cotes, hacune aurait eu vingi homines de frontsur di siles en axant aulant en arriere, et surries deux cotes soixante-di homines de front fur di files. En se placant a ne distanc proportionne l'une dera'autre, elles auraient et plus en force, auraient eu deu potnisd'attaque et de defense, et se seratent solitenues mutuellement; 'ailleurs, hacune etant mollis non breuse en iomines, elles auraient marche plus legerement aulis γ'une colonne de trois millo siccent homines nepetit et re que tres-pesante, et a forc nuire araa et
rite de s marche, uelle doli rendi e la plus prompte possibie. Vel igitur deleatur in orbem ves interpretetur in longum agmen etsi mihi displiceat haec interpretatio. Quidni dicatur, tricesimam sextam legionem prius in orbem, ut jam vidimus in Bello Gallico pugnasse, deinde per agmina procedentem ad radices montis recessisse Et hoc quoque loco m. Al. c. 46 , ut supra, C. 6, Vatinio consilium aflingit, non dicam imperito sed ne sano quidem duce dignum. Illum enim quum anima retinet
neque na pium Sc magniturine, neque num sparem, e
utura dimicationi, fortunc rem commulsere maluisse; quasi Vero, quod impar hostibus esset, idcirco statim sortunam tentare debuerit. Sed et alia suerunt ei, et multo
gravioris momenti, rationes, quarum duas tantum expo-
62쪽
nani. Et primum ei provincia servanda erat antequam Q. Glenus ad subsidium Octavi veniret; deinde paucos quidem habebat milites, sed optimos et exercitatissimos Veteranos quippe, eo denique qui, et magnitudinem navium et multitudinem tironum estinantes hinc et inde conscriptorum, facile compensare poterant. Et ea, ni salior, sui Vatinii fiducia, de qua neque Caesar, neque alius peritus auctor tacuisSet.
Sed et, ut alia omittam, capite LXXIII hujus belli,
Caesar dicitur locum cespisse in quo Mithridates Secundum proeliin Gersus Triarium fecerat. At praecedenti
capite, vidimus colles circi positos oppido aietas',
quorum editissimus unus; qui propter victoriam Mithridatis et in licitatem Triarii, detrimentumque Exercitus nostri, te Ηunc locum Pharnaces, veteribus paternorum et elicium castrorum resectis operibus copiis omnibus suis occupavit. otest igitur illud quaeri, quomodo sine praelio potuerint umbo eosdem loco occupare. Quod tamen libenter explicandum susceperim Secernendus autem est locus ubi praelium committitur, ab eo ubi exercitus duo ante proelium consederant. Is erat, ut plerumque fieri solet, collis vel montis alicujus declivitas. Porro ibi erant colles magni multique intercisi τάllibus quorum unus, et quidem editissimus a Mithridate suerat occupatus alter Vero, ut rati loci serebat, a Triario. Infra vero colles, in vallibus praelium commissum sui iuquo riarius et Romani victi sunt. Aliquot post annos, eodem conveniunt decertatur Pharnaces et Caesar Parerat, ut Pharnaces paterna castra tam felicia occuparet; dissimili ratione Caesar castra Triarii, quo milites ejus, lo- Corum aspectu et memoria calamitatis, acrius ad pugnandum incitarentur; inde quoque iisdem in vallibus et collibus Aecundum praelium commissum fuit. Hoc modo dirimitur 42
63쪽
omnis discrepantia in verbis et controversia in sactis sed auctor non culpa obscuritatis immunis prorsus est, cui facile esset haec explicare, dummodo habuisset partem aliquam, Vel minimam, Caesarianae perspicacitatis. Non longius disquisitionem producam. His abunde satis suerit demonstratum scriptorem hujus belli et sequentium, si omnino spurium, at saltem mirum in modum a sciolis inserioris aevi deformatum ad nos venisse.
64쪽
AD B ALEX. C. XIIIA NOSTRAE EDIT. T. II, P. 355.
De Nari D. Nos ea mens est nobis, ut de navigatione et navigiis ex professo et sustus disseramus, sed breviter et raptim; ita tamen, ut lector aliquam hujus rei notitiam habeat. Caetera ipsi haurienda sunt ex sontibus uberrimis, scit ex re antiquariae scriptoribus, ac praesertim ex celeberrimis, Baysio Schessero, de re navali D. non faucon antiq. pl. t. IV, a pari. et sumi. t. IV Vinc Elman antiq. En clopedie methodique antiq. t. IV, ara naUDES, etc. De origine navigationis multa docti disseruere utrum ante, an post diluvium nata Sed quid interest 3 et ab incunabulis mundi fluctuantes trabes viderunt homines et quid facilius, quam equitare prius in eis, et rivos ita transire, pedibus remorum vices gerentibus Quid deinde vetuit, quin pluribus trabibus una junctis usi essent, ut rates
pararentur Ιnnantes in aqua crateres ac scyphos ligneos viderunt, o in promptu ex truncis arborum scaphas concinnavere cavas et ea sane suit vel ante diluvium, ut innuit D. Monticiumn navigationis origo caetera ex Mythologorum somniis procedunt.
Prima igitur navigia trabibus, ignis, tabulisque constiterunt Rates primum et antiqui imum genus nari ie ruribus lignis asseribusque congerium Isidor. XIX, I. Quintilian. l. si nemo plus effeci et eo, quem SEquebatur, adHι ratibus narigaremus. Et id genus navigii, quod ipse usurpatum frequenter vidi in Austria et 43
65쪽
in tota Hungaria, super Danubio flumine, vocant Graeci in εδίαv, Latini ratem , Galli rata u. Hujus generis inventionem Lydiis nonnulli tribuunt. Secundum navigii genus, et quidem pervetustum, hinintilibusque vel serocissimis innatum, ut videre sui in tota America, idem est quod invo5H6 Graeci vocant, Latini cymbam, Galli ondole ex uno arboris trunco excavato effictum. Monoxylorum memini Xenophon, t. VI, Hist graec. aitquc singulis Vcctos tres viros fuisse. Horum usus, teste Spon, Omag. t. I, p. 14 L, viget adhuc
in Graecia Cymbae sunt ex uno arboris trunco excavato
consectae, longae XV ped. latae II et seri ped. altae totidem in his vel equi admittuntur. Sid Apoll. in Panegyr.
Pars lintre cavata Iam dociles exponit equos
Aptae potissimum vadosis locis, quia non plus uno pede in aqua immerguntur. In Germania praedones utebantur cymbis istis, quae triginta homines veherent. Plin. XVI, 4 i. Item Galli, teste Livio XXI,46, et Hispani, praesertim Cordubenses, ut monet Strabo l. II. Quod autem dicitur de Romulo et Boino expositis in Deo super Tiberi numine, nonnisi de simili cymba potest intelligi. Prisci homines, ut diximus, navigabant ratibus. Inde
coeptum est rates illas cratibus vimine textis cingere. alis Ulyssis navis erat Homerus, Odyss. l. V. Britanni, auctore
nostro Caesare B C. l. I, c. 54 t. II, p. 8 i), hujusmodi
naves adornabant marinc primum, inquit, ac statu mina ex eoi materia rium, reliqu- corpus viminibus contexti coriis intemur. Omitto varia et diversa ratium cymbarumve genera, veluti δερματι, πλοια Cymbas sutilos, pelliceas, coriaceas, seu corio et pellibus essent consectae, seu tantummodo tectae omitto etiam naves fictiles ex terra coctili conflatas res paene incredibilis et
66쪽
nostris temporibus incognita , quibus tamen utebantur Egyptii, teste Strabone l. XVII, quasque phaselos vocat
Imbelle et inutile vulgus Parvula fictilibus solitum dare vela phaselis. Et brevibus pictae remis incumbere testae;
Naves in duas species dividebantur in clarascas et onerarias Classicae ad usum belli aptae, majores aliis, et longra plerumque dictae a scriptoribus, vulgo remis agebantur sine velis, etsi interdum velis simul ac remis instructae, primum sine tabulatis, mox cum iisdem et quidem duplicibus onerariae autem rotundae aut ovatae erant graecis στρο υλοι dictae , et velis et remis utebantur. Ex navibus longis, aliae actuaris dicebantur, quum essent ad littora legenda, vel breviora freta trajicienda aptae ideoque leves et expeditae Gall. rigantiss). Ex iis nonnullae adeo parvae erant, ut duobus tantum remis agerentur, ad earum modum, quas quotidie videmus in Sequana nostro flumine. At istae potius referri debent ad naviculas istas , cymbas supra dictas nonnulli eas κοψας nominant. De Inopinonibus Vide, apud nostrum Hirtiuin
B. l. c. 46 nostrae edit. t. II, 396). Hemiolia, quae
graece dicitur in neutro genere ηρυιΩinu erat leve navigium, in classibus usitatum, ut sunt hodie nuperae istae naves minores sed armatae, quas dicunt Moo , ut-ter, etc , leves admodum et paucis remis actae. Haec minora navigia aperta ut plurimum vocabantur graeceo ρακτοι, quod nulla tabulata haberent. At naVes magnae. quas diximus longas, classicas tabulata habebant unde cataphractae, κατωρρακτοι, latine constraria naves dictae; et tabulatum D poni dictum καταστρωαα. Harum, quae ad belli usum reservabantur, duplex genus erat. Aliae
67쪽
Unum tantum remorum ordinem in utroque latere habebant inter hujusce generis navigia erant ο ρακτοι quibus
tamen puppim versus ac proram transtra quaedam essent, unde pugnaturi starent) aliae autem, scit magnae, duos, Vel tres, quatuor, quinque, aut plures, usque ad quadraginta ordines remorum habebant sed ii postremi a quinto vel scxto magis ad ostentationem ac spectaculum quam ad usum comparati. Ex iis quae unum tantum ordinem utrinque haberent, pleraeque ab una parte XIII, vel XV remis movehantur, ut videre est apud antiqua monumenta, scit nummos et lapides meque tamen desuerunt quae remisi, aut pluribus instructae forent usque ad C; ita ut dimidia pars hujus numeri ageretur in uno latere, alia autem in altero. Sed eas naves ad ostentationem ita consectas, ut et caeteras de quibus supra, crediderim jam tot remis non opus ad navigia vel maxima movenda. Inde igitur hae voces πεvτηκολ- τυρος, κατοvτορος, in scriptoribus graecis. Et naves istae medium quasi tenebant inter minora navigia, quorum jam mentio suit, et Πυjora, καταρρρακτα, plurimi remorum ordinibus instructa, de quibus jam dicturi sumus, postquam de Liburnis prius nonnihil attigerimus. I burram , quo nomine multoties insigniuntur generaliter romanae naves, tamen plerumque navigia levia erant et exploratoria, quae in pugnis navalibus non adhibebantur. Sed et majores erant classicae et quidem numero
ingentos de quibus egetius, lib. V cap. 7 Quod ad
magnitudinem pertinet, minimm liburnin remorum habent Singulos ordines paulo majores binos; idoneae menauram, ferus , et quat nos, interdum quinos Sortiuntur rem, gum gra s. Ita igitur, si ad usum respiceremus, nillil disserebant ab aliis majoribus navibus, nisi sorma longiorio velocitate eximia. Majores naves pluribus remorum ordinibus instructae
68쪽
erant : uniremes uno, hiremes duobus triremes tribus, quadrireme quatuor, qmnquereme quinque exerra Sex hepterra Septem ennere novom, etc. Inter classicas
usitatissima uniremes , in mes , trirem a quapropter de iis tantum loquemur. Erythraei primum Birremem in- Venerunt, reserente Dymasto p Plin. l. ΙΙ, 56. Caeterum hiremis duplici modo accipitur apud script pro parva
Scapha quae duobus tantum remis agatur, et pro naVimagna duplici remorum versu instructa. De ea ultima
Sermo est. Biremes nonnullas nobis osserunt columna ra-jana, marmora et numismata. In summa , elegans admodum erat veterum navium Orma.
Sed antequam de navis cujuslibet partibus sus disseramus, aliquid de ejus structura proserendum. Navis bellica bona ut sit tria observanda erunt magnitudo decens, levitas, robur Magnitudo nec nimia, nec minima Maxima navigia vix regi possunt. Ρorsae apud Curi l. IV, c. 8, ad Alexandrum 'iuesne, ut narina, ure modiu Excm ιι, rem nequeant'Minima quia sunt inutilia, et a fluctibus facile subvertuntur Aristot Polit. l. VI Naris palmi vivus morsu non erit naris vi nec Gormn sta-Hormn aliqui quia altera propter inmitialem, alteria propter magniturinem curaum seu napi Lionem impedire solet. Sed nec satis, ut non sit inaniens navis; levitas requiritur, quo sacile necti et regi possit. Initio romanae naves, inscite labres actae, prope immobiles erant. Unde ap. Liv. l. XXXVI, c. 43, Polyxenidas se gloriatur omnibus rebus osse superiorem, et celeritat nao n. At in posterum, nihil in hac parte desiderandum suis hostibus reliquerunt Florus, libro II c. Roma na classisPVOmPla, Eois , et quodam modo castrensis , sic remis
quasi habenis agebatur. Ad hanc levitatem impetrandam pertinet materiae delectus. Et primum ligna spissa, ut quercus nux juglans, rejicienda et alia non subito caesa
69쪽
sunt capienda, sed ea recipienda, quae, ut ait Homerus, Odyss. l. I,
Aυ παλαι περικηλα, et o πλωοα δεα ρρω : dudum arefacta,rim nari rent leriter. Praeterea, .u Diues iis P compingantur, quum μιμνum hαmorem exsudaoerint, contrahuntur, et rimas δε-ciunt latiores, quo nihil estpericulosius naoigantibus.Veg. , 6. Abies, larix, domestica pinus, et alnus inter arbores alias praecipue commendantur a scriptoribus Persicam laudat Plin. XIII, 9; cletram et populum Hom. d. E. Praeter levitatem requiritur robur quam adsequuntur quoque operarii materiae delectu. raesertim autem materia tempestivo tempore sit caesa requiritura nam intempestive a vermibus facile per ratur Iustum vero tempus est a primo autumno, ad id tempus, quod erit antequam flare incis piat Monius. Veget. l. IV, c. 35. Cato quoque Tum erutem Stio materies, quum Semen suum maturum erit. Et quidem, luna crescente, post meridiem Deinde, ut compaginatio sit solida, a rea videlicet, nam serrum brevi in aquis consumitur rubigine. ostremo commissurae tabularum maxima cum cura firmandae sunt. Eas tu a
Graecis στυπει- , ea lin arte, quia proxima cortici, a les tu aris contusa, stipantur arti es inter tigna et rimas narium dehiscentium taliquando etiam sparto praecipue Graeci, ut docet Varro apud A. Gell. l. XVI, c. 4; stipatae commissurae hunc in modum ungebantur cera liquida, vel pice, vel resina. vid. Epist. n. V. 4 a
ungebant. Nec tantum eas materias seorsim adhibebant, sed et confusas unde amissam dixit Plinius, lib. XVI, cap. 3, hanc commixtionem picis, cerae et resinae cui
70쪽
etiam addebatur colos ruber Polyaenus , libero, de Nicone Eae autem praecipuae sunt materio , qua una complectitur Plutarchus in libro de ori Romana; quaeque quo melius coalescant, aliquantum temporis, antequam in mare deducatur navis, sunt in sicco relinquenda :Triremis ictibus mugiis et vi magna compingitur, a
tria, claris, cuneis, serra, securibus u libitis Compactam autem ad cretum Iempus Stare oportet et Coalescere, dum vincula roborentur et mentur claui. Quod si recenti adhuc et lubrica compage in mare δε Cerra, omnia concia a fatiscerent, et aquam rarent admi ura. His praemissis, ad navem transeo. Tres porro partes praecipuae in navi qualibet distinguuntur Scit Corpus, seu venter prora, Sive par anterior puppis, seu pars posterior Naves antiquae, ut ΠOStrae erant rotundaeci et venter eorum carinam graece
τροπι, gail quille habebat, ad secandos nucius aptam,
cuique caetera velut undamenta superstruebantur in Id. Dum mea puppis erat valida fundata carina.
Non hic loquor de porthmiis aliisque fluviatilibus naviculis latis et sine carina Carina, id est, lignum tenue ac longum quae pars, ut curvari et recte in navigii speciem formari posset, palis quibusdam firmabatur subjectis et per intervalla circumcirca rite dispositis ab utroque latere, quos δρυοχους appellavere Eustath. Odyss r δρυοχοι, πιτταλοι
aliter πιισσαλοι γε δρυος, ο ὐm απλως ξυλου, καθιστ-τες τη, τρo tvrivisti, περις αυτη συvevi in Secunda pars Ventris est piari scit ea pars qua sentina continetur Pollux τυ τη στειρα προσηλουριεvov, αλκις, α''o ἡ οευτερα τροπις, quod carinam excipit, phalcis Inde parimentum, Seumrinu Secunda, quae non confundenda cum δευτέρα τρο ι. Haec enim est pavimentum prius, seu constratum, quod sentinae imponitur. At concavum, quod est inter utramque