장음표시 사용
71쪽
Carinam αwτλια ovτλια inquit scitot Aristoph. in Equit. λέτεται τολος τις του δεοιου. εἰς ovo υδα, σωρeυεται εἰς ἡvvαυv. Latinis sentina, nostris quoque la sentine Carinae autem olim, ut hodiernum, alligebantur ligna quaedam crassiora, quominus illa, si in saxa incurreret navis, attereretur rimasve contraheret. Ea Graeci Uλευσμαιτα nuncuparunt. Ovidii cunei suisse videntur Metam. l. Ι, . 5I4.
Iamque labant cunei, spoliataque tegmine ceraenim patet Sequitur secundam carinam κοιλη τῆς ηος, Seu α τρα,
ima pars navigii supra sentinam, in quam qui abscondere se Volunt, descendunt. olyaen. l. P, Q xiv Μειδεαος εις κοί .vαῖ κατεκρων. Gall. Dionides cale . Hanc partem
et totum corpus navis sustinent voμεις, εγκοιλια, C tm,
Caesari, B C. l. I, stafinini Gall. les arangues', quae ex carina sursum ascendentia tabularum fulcimenta, per medium navis, veluti costae a spina dorsi animalium, tranSeunt. Succedunt latera graec πλευρα Gali stribo, et has-hord, Ptin potir les cote, sit, aureopour te cotegauche). In his spondin, graec. ambula.ατα Sunt Zo P, ligna rotunda a prora ad puppim ambitu suo navem continentia, Heliodoro Ζωστχρες appellata l. I. Quanto igitur altior navis, tanto plures Zonas habebat. Porro latera intres partes dividebantur isti Zonis distinctas scit quarum ima dicebatur αλαμ. Thalamus, media ZυIα, in Suprema ραλος Thrantis. Ab his Zonis remiges, nam in hac sola parte, scit in corpore navis sedebant, nomen acceperunt : V. r. remiges inferiores dicebantur Θαλαμ.ttit, Thalamum, medii Zυγιοι, reum, superiores circa catastroma Cloione sedentes Θρπιιται, Thmmim. Inter Zonas, sunt fori, ec ια, τρωμη, foramina Per quaerem exerebantur sequali sero modo quo apud nos ea foramina quae dicimus es abor s). Festus τρωθη vertit
72쪽
Columbaria Columbaria, inquit, in navi appellantur ea quibus rem eminent rana autem superior, Thmnin, saepe saepius in monumentis veteribus cancellorum de balcons in modum emtigitur; atque e I lirant cancellis superioribus exeruntur remi hinnitarum Ab utraque parte inter puppim et Thranitarum ordinem, non in medio, ut vult Schesserus, spatium aliquot pedibus vacuum, quod Zonam superiorem secat et is locus dictus παροδος, vel παραθρπιος. Pollux L ἡ δε περὶ τους θρ ιτα οδος, παροδος, παραθραγος et per hoc spatium, veluti per sores navim intrabant, atque etiam ibi sedebant nautae, et magistri hortatores accedebant, unde hic locus latine vocatur agear, sicut torcular columbar, ab agendo, quia ducere et agere
per istos aditus cuncta nautae solebant. Eae sunt corporis seu ventris navigii partes Ad proram accedamus. Prora est pars anterior navis et quasi rons quapropter eam partem Graecii et oreti appellarunt Scholia hucydidis l. II τ μέτωπο τῆς εως, πρωρα tim. Exstitere naVescum duplici prora Hygin sab CCLXXIII: Miner primanaoem hi oram Danao a disicarit, in qua AE ptum a-ιrem profugit. Et navis Philopatoris non modo διπρωοος erat, sed et o Heρυμυος Quali sorma eae naves fuerint fingitur facilius, quam explicatur quin imo usus earum nullus
esse debuit. Porro latera prorae erant παρειαι et πτερα,
in quibus παρεξειρεσια, id est, spatium a remigibus primis ad parasemum usque, remis vacuum, sed figuris ornatum, puta delphinis, equis marinis, tritonibus, etc. Eadem latera et nomina dantur puppi. rorae pars inferior et praecipua est εριόδεov, seu rostrum, quae pars simul atque fluctus secat, inter arma nocitura numerari debet. Ea temporibus troianis ignorabatur, nec ab Homero memorata; etsi, anachronismo poetis amiliari, vix αεριαλαδωvΜαω meminit Euripides in Iphigenia Concinnius noster Caesar B. G. l. III, c. I 3, roraro noceri non POSSE CAEHO-
73쪽
perat. Hujus inventorem Manethon esse dicit iscum Thuscum insignem piratam, qui circa Sylvi tempora Italiae linperavit et Plinius quoque husco cuidam inventionem attribuit, i. III, c. 5. Erant autem εμόολοι, in principio, trabes aere munitae; deinde varia et diversa admodum ruit rostrorum forma Modo Superiorem partem rostri aquilini recurvam ac retronexam extubebat εμουλος modo duplex, rostrum ejusdem avis inhians ostendens, e medio cujus aries aereus in modum linguae prominens surgebat; nunc simplex et acuminis formam habetisci sed plerumque praesertim in bellicis navibus triplex, et longe infra carinam descendens, tridentem, seu tres gladios repraesentabat Terribile autem et horrendum telum istud, quippe quod, per latus navis hostilis rapida vi actum, tabulas perforaret primum, mox, accedente arietis capite, navem latissimo vulnere confossam partes in duas scinderet, atque brevi deprimeret. Adversus εμεδεους erantare δε graecis tantum navibus usitatae Armamenti istud onus, scilicetti abes vel inhulae crassiores ab utroque prorae latere prinminentes, ad eludendos rostrorum ictus. De iis locutus est Thucydid. l. VII. Unde Scholiastes ejus tinti δες ελὶ ταικατερωθε πρωρης ut τα ξυλα. Post rostruin, Venit παρα- milio , iurigne, pictum aliquando, saepius sculptum, ros ensemgiein animalis, puta tauri, conis, lupi canis, etc. aut rei cujuslibet, arboris, floris, montis, etc., illa ad terrorem.
Non te quod classis centenis remigat alis
Tigna cava et pictos experiare metus.
haec, ut miles suam navem propriam dignoscere lacilius poSSet Nec parasemoti est confundendum cuni altero signo quod tutela vocabatur. Hoc erat in puppici de eo infra dicemus. Locus paras mi erat into embolidem et stolum. Inter praecipuas prorae partes numeratur Sion , τῖος
74쪽
in animalibus est tenor caudae, στολος κερκου Aristot de part anim. l. II), do quo Apollonii Schol. l. Ι στολος λεγεταιτ εξεν - τα του si και Arim αχρ της πρωρας ξυλοη, scilicet ea pars, quae a media sponda surgens, curVatur plerumque intro, navimque spectat. At interdum, in ornatioribus navibus, retro, non in speciem caudas, sed in modum rostri unde cum parte inferiore prorae estingit velut animalis rostrum, cujus pars superior est ipse stolus.
Acrostolium erat extremum ornamentum prorae, ut GPlu
ste puppis et haec male confunduntur. Acrostolium sormam clypei aut cassidis habebat saepius in orbem atque in spiram flectebatur hinc et corona, seu corymbus dicebatur. In extrema stoli parte, seu ακροστολι , Sehesterus oculum locat. At est scutulum aliquod seu clypeus, qui caudam terminat, et idem ipsum acrostolium oculus aliares est. In nonnullis rostris elegantissima sorma os fictis sicuti observare licet apud Montinaucon, u Evo. ΓΝ,2' art. stoli exsurgunt retroflexi versus mare , ita ut cum navis rostro jam descripto, exhibeant verum animulis rostrum et quidem horrendum inhians. Supra igitur spondam mediam, et emgies marinorum animalium, bdeas ingentein oculum adeo scite expressum, ut anterior pars navis ex altero tantum latere et oblique conspecta monstri caput efferat. Super hanc partem navis, ab ima
parte stoli ad primum remigem, surgit aliquando turris,
vel pons, vel aliquis eminens locus, unde pugnatores.
vel balistae, vel machinae hellica tela aciant in hostiles
naVes. Ea prorae descriptio, quae tamen non in cunctis navibus eadem est, etsi in omnibus duae partes praecipue Conspiciantur, scit rostrum et stolus. Hae autem partes, quin et tota navis coloribus vividis adumbrantur, cuique rei exprimendae aptissimis, quorum colorum fundamentum erat minium, adeo tamen tenax, ut fluctuum agitatione perpetua non debilitaretur.
75쪽
De puppi autem, parte navis postica, haec tonenda sunt: quemadmodum prora caput navis piscis , seu monstri marini speciem prae se serebat, sic puppis caudam itati in nummis et aliis monumentis plerisque, quae ad nos pervenerunt, vere delphines ore patenti cernere existimares. orro pumis, quae Graecis πρυμγα, et poetis ιυρα dicitur, tota concava est, o id Metam. l. XI, v. 464 ,
quin et altior et magis conspicua quam ipsa prora Virgil. aeneid. VIII, 68o
Hujus partes sunt, ut prorae παρe .eιρeσια, id cst, spatium a primis remigibus vacuum, et tribus spondis dispertitum quarum superior περιτο veto dicitur, Zona, plerumque cancellis distincta, quae totam navim circumcingit. In nonnullis, inter remiges c puppim, eadem est παροδος vel παραθραvος, ac in prora et in hac parte gubernacula, seu clavi ejusdom sermae, quae est nunc nostris, locabantur ab utroque latere; nam duo erant. Et ibi navarchus, seu rector, sedebat. In centro puppis, et inter spondas superiores, erat tutela navis, quam noli confundere cum para- semo, de quo supra diximus Parasemon erat signunt quod nomen dabat navi tutela autem , quasi tutelare
numen, cui commissa erat naVis cura. Consueverant enim Veteres suas naves consecrare alicui deo. Ovid. Trist. l. I, El. X, I Est mihi, sitque, precor, flavae tutela Minervae Navis et a picta casside nomen habet.
Parasemon igitur hujus navis erat cassis, Minerva automιtitelia Euripid in Iphigeti de Achillis classe
76쪽
Ρicta erat tutela Ovid. Fast. l. IV:
Picta coloribus ustis Caelestem matrem concava puppis habet.
Sed et sculpta quoque 'unc altius collocabatur, supra superiorem spondam, vel peritonium Id. Eurip. supr. cit. Κατ' ἄκρα Νηρυες ε ζασα θεαί. Sicut autem pagani suis diis, ita christiani martyribus ac divis tutelam navium commiserunt. Procop. in Esai. c. I τα γαρ πρύ αις αι hecis eἰκόvec eve ρα pov, ις και υvἀγι- Mαρτυρωv. Idem quoque mos apud nos viget. Caeterum sacer erat iste locus et puppis ipsa Asylus praeterea, et uti dicam, ara, quam ullo modo temerare nefas esset: nam puppi super foedera ungebantur, et sacra fiebant. In puppi quoque, eminentiore quippe loco, praesertim in proditoriis navibus, unde dux classi imperabat, surgebat diaeta, seu tabernaculum in arcus formam effictum, ubi inperator sedebat, signum pugnae daturus, Vel exercitationi praeses futurus Postremo, puppis summitas erat ἄρ--τοv, Latinis vlussire, quae pars prorae quoque conVenit; nam in ubiis monumentis eam in prora quoque conspicere licet
nihilominus puppi peculiariter addicitur υρλαστα igitur quae in puppi erant, in pennarum formam fictant Eustath.
Finge igitur baculum erectum, e cujus medio fasciae suspensae erant, taeniaeque VerSicolores, quae, quum Vento agitatae essent, per aera ludebant in modum alarum Pollux:
rentur venti. C est Miniec qui est re tace dans nos
77쪽
media parte aplustris surgebat Cheniscus, alterum ornamentum, quod anserculi effigiem praebebat Lucian.
χιvmiσκο επικει IA'. Et alibi IM:θους στοριο ς, ι εὐπρύμυηγγvισκος quo επτερυξατο. Male Etymologicus hoc ornamentum prorae addicit. Ex aplustri autem saepe praesertim in praetoriis navibus, lucerna, seu sax nocturna dependebat, vel duae, vel plures, ut videre est in triremi, qua vehitur Trajanus Imp. in columna r ana. Postquam de partibus navis summatim attigimus, superest ut de armis et armamentis ejus loquamurci scit de catastromatibus, delphino, turribus, transtris, Velis, malo,sunibus, etc. Catastromata erant tabulae, quibus consternebatur navis ac contegebatur, ut in hoc veluti tecto stare propugnatores, inque hostes tela emittere possent. Gmporibus rojanis, naVes constratae non erant neque enim
tabulas ullas habebant, nisi in prora et puppi, ut patet ex
Homero Odyss. M : Et ἰκρια Μηος εοαιvcvΠρωργὶς Ubi scholiast interpretatur Ἐκρ- τα καταστρωριατα - vηωv. Non omnes, ut jam diximus, naves constratae erant; sed eo tantum, quae ad belli usum pararentur. In his catastromatibus propugnacula et turres locabantur. Howgnacula, diversa a turribus, dicuntur loca altiora, quasi mini, unde milites suos hostra pro u aut aut manu, arit telis. Becte quasi muri dicuntur; nam e Graeci
τουους appellaveres et haec propugnacula sorte nihil aliud erant, nisi illa quae nostri dicunt Bastingves de fortis
miles, ou es eatim tendue derriere se peritonesium potin defendre les rameur et les combattant contre les traitidos ennemis Nummi nobis osserunt milites armatoso instructos ad praelium, tectos ad mediam partem a pro-
78쪽
pugnaculis, quae totam sere navim superiori parte ambiunt. Super catastromatibus erigebantur turres, praesertim a Romanis, ut videre licet apud Veget. l. IV, c. 44 et Dion. l. XLIX. Plin. l. XXXII, c. I Armatiae classes imponunt sibi reium propugnacula, ut in mari quoquepugnetuir, melut e muris. Ab utroque latere, scit a prora et a puppi excitari solebant, sed leves tantum, et ad tempus, eaedemum, quae dissolvi facile possent, aut exstrui, quum res posceret Clare Servius ad hunc Virgilii locum, aeneid.
Tanta mole viri turritis puppibus instant.
De tabulatis subito eriguntur, ait, simul ac ventum est in proelium, turres hostibus impro Saph in naolando erant occulcar Inter arma navis erat quoque delphis, seu delphinus instrumentum pertinens ad pugnas navales Fuit autem massa ponderis ingentis, ac servo vel plumbo in delphini emgiem sormata, quam ex antenna, sive malo navis pendentem, funibusque et rotulis religatam, in hostiles aves dejiciebant, atque ea navim Vel mergebant in aquam, vel perforabant Pherecrates in Suida ex recensione Salinasti:
Omitto corvos et harpagonas satis vel tironibus notos. Armamenta vero, quae ad remigationem pertinent, sunt transtra, in quibus remiges consident, sic dicta, quoniam a latere in latus per transversum ponebantur.
Virgil. l. V aen. 37, ea vocat dura sedilia recte dura; neque enim lectum, vel quid aliud somni causa debebant substernere, quippe quod mollius haberetur, quam ut militibus et nautis conveniret igitur et sedebant et recumbebant diu noctuque remiges et nautae per dura sedilia
79쪽
seu transtra Remi, graece κώπαι, perticae sunt longiores in latitudinem quamdam desinentes. Remi dicti vel a ramis arborum, vel a removendis mictibus, ut tonsores a tondendis capillis, et alia similia, eamdem habebant sormam quam iis ipsis nunc videmus Nisi quod plumbum nonnunquam manubriis habuere insusum qu propter pondus facilius moverentur Athen. l. V De ordinibus remigum supra diximus Remi autem apud veteres ris ad scalmos,
hoc est paxillos quosdam alligabantur, quos singuli ha
quoque strophi, Vel Stru i Germanis Stro . Les rames etaient attachera par des Strops, strophis, aua toleis, scadmis, inos au plat bord; et elles penetrasent a tra- per te peritonesum par Saboris de nam, nommes columbarii M. Henri, emoire surcia marine des -- ciens, p. 56. De istis autem ιν ασι, pellitus, de quibus loquitur Homeri Schol dubitatues sorte ascomata, munimenta pellice quaedam in foraminibus iis per quae remi exeruntur. Fuit et alia pellis in navibus graece et ρεσι dicta, quam sibi substernebant remiges. Vela trianice' graece ρώσσωveς, παρα τ ρυσασθαι υπ' eμωv, qui vento tum cunis aliter αργιεvα, sed vulgo ια singula prius fuere in quaque navi, dein plura et primo artemon, quod in fuso supra antennam Suspenditur, et, ut ait Isidorus, dirigendae potius navis commendatur. Μentio illius in Actis Apost XXVII, v. oci μα-
80쪽
EM GIgere passi majoribus istis Hesych Ακατια, ταμεγαλα αρμevα Dolon, seu vadum, minimum velum et ad proram defixum, ut Isidor testatur. Suid olia μες, ταμικρα Θια Demum ἐπιδρο- epidromus, secundae magnitudinis velum, quod suspenditur in puppi. Idem nobis
videtur qui artemon. Haeterea minora habebant vela,
joribus imposita, quae appellabant Sumam Senec. p. LXXVI solis ilicet supparum intendere, quod in aliorat. Caeterum ista omnia vela raro admodum in navibus simul reperiuntur; sed mobilia erant sicut mali; et cum istis vel attollebantur, vel demittebantur , prout staret Ventus. Quod ad velificationem attinet, nihil veteribus deerat. Vela ex lino cannabe conficiebantur aliquando etiam sparto et corio Vid. Caesarem l. III, de B Gall. de Venetis navibus. Quae e tenuissimo lino erant, carbasa
Vocabantur: Tumidoque inflatur carbasus austro.
Virgil. l. III. M. 357.Vela diversis coloribus tingebantur, et quidem purpura aut hyacintho; aliquando in rebus assiversis nigra conspiciebantur. Quae omnia pertica quadam extendebantur, quam Latini Gntennam, Graeci κέρας vocabant, cujus partes sunt αα λα et συμ.&λα. Hae circa malum sunt post 'κυλαι, brachia, ultimo κροκέραια, cornua Malus autem sic dictus, quia, quasi quibusdam maleolis malorum, pomorum similitudinibus Egneis cingstur, quorum Ol tutate veta faciatas elisa min. Isidor Graece est ιστο munc unicum antiqui habuere in medio navis collocatum. aliis hic erigebatur, et με τόδl , Ommini, inserebatur, ac rudentibus firmabatur. Porro partes mali, qui et arbor dicitur, sunt: πέρηα, pars quae
foramini inseritur; λεια se τραγγλος circa quam Velum suspenditur summa pars θωρακιο, in qua dolon nonnunquam et καρχristis vocatur. Eas partes complectitur 53