장음표시 사용
21쪽
peratorem elatissimum,cuius exitio seralis illa sex spulanae proseriptionis exstincta est, non Romanum, sed Nursiae Sabinorum oppidi ciuem agnoscimus , ' Salli stilis ii laru stium Amiterni,h Cornelium Balbum, qui etiam Co sul fuit, ε Gadibus Hispanum; omitto alios prope i numeros,qui Romam ab suis ablegati, & viris Princiapibus grat=dignitate, & gloria floruerunt, ne in reon nibus notissima frustra ins stam. Nunc qua aetate in.ser Plinius Romae vixerit videamus, ibique quid eg rit , viderit, aut scri pseris, sui ipsius testimonio magis, quam aliorum indicio, ostendamus. In primis igitur certum est, Ap. Iunium,& P. Silium Consulas bEVo SUO suisse,ut ipse prodit anno scilicet V rb. Conditae
DCCLXXXI, & XV Tiberii Principatus; a SEVIS UM etiam inSeruilium Nonianum Consulam. Hemd Qtestatur, sub eodem Principe, anno lis, 3 ει DCCLXXXVIII, nec non &ς Sex. Papinium Co selam, anno DCCLXXXVIIII, quo tempore Pli- annum aetatis suae XII, & XIII agebat. alibi etiam A SE VISAM Lolliam Paulinam Caii Primcipis matronam scribit, gemmis, & margaritis onuctam , cuius verba hic non piget subij cere, quia & ipsa vere aurea, nec ipsis Lollianis gemmis minus pretiosa --' sent, vel ipso Iulio Solino teste,qui eandem materiam nullis alijs verborum coloribus exprimere valuit, qua Plinianis. Iodiaminquis mutinam,quae fuit Caii Principis matrona, ne serio quidem, ac solemni eeremoniarum, aliquo appara , sed mediocrium etiam sponsalium caens, vini, se nugdu,margarituque Nertam,acterno textissa gentibus , toto eapite, crimb- , Ipixu, auΠbm , collo , --ίαν, Euctura , να summa retari exties HS collia
22쪽
udat, ipsum confestim para ta- nuncupationem titἶκluprobares nec dona prodigi Principis fuerant sedauitae opes, Frouinciarum scilicet Jolys partas bis es rapinarum
exitus , loe fuit quare CII. Lostiuae infirmat in Regum m neribuae in toto Oriente, ineerdicta amicitia a C. Caesare
Augusti filio, venenum biberet , ut neptis eius CCCC HS operta jecta rettir ad Iucerno: SVA etiam MEMORIA Caii Principis Alluria Roma remigantis pisciculum auspicalem nauem tenuisse' prodit, quo anno suis telisconfossus iacuit. Claudio porro Ctesare OLtiae portum aedificante, & Orca in litus fluctibus propulsa, militem lanceas congerentem ex nauigijsalsultantibus mergi A SE VISUM 'scribit, reflatu belluae oppletum unda, item Hippocentauru eidem Plin- ..ii, j., cipi ex Agupto Rotnam allatum in melle, Lusciniam d.lib. io viij hidem candidam,' turdumque Agrippinae eiusde Clan- elitato. sdij uxoris sermones hominum imitantem. Libertos praeterea Claudii potiri rerum,& eisdem, iubente Agrippina Praetoria ornamenta a Senatu decerni cum indignationes UIDIT . s Alibi etiam bis inquit UL DIMUS Urbem cingi domibus Trinwipem 6aij , ἐν ε Φ h eronis, & rursus halibi ' NSTRA' AETATE , lib., criinquit Poppaea coniux Neronis, S alibi. AMNES te- ίsstro fuere ω NOSTRA Oidit AETAS Neronis Prin- ripis annis supremias. Praeterea familiaritate Pomponii Secundi usus est, Poetae illius temporis clarissimi, &Caligulae Principis familiaris, cui etiam aliquando coenam dedit, de cuius vita libellum Plinius nosterast scriptu ' docet. Sub Nerone vero Ausonium Pau-i. lib. 4.e 6,
linia in Consulem SE UIDIS SE alibi ostendit, inultat sub eodem Principe illum scripsisse nepoS' re- . a B a seri,
23쪽
lari, at ipsam Naturalem historiam cum seriberet aa nus nonagesimus agebatur ab obitu P. Vergilij Maronis, ut ipsemet testatur, qui suit Vrbis conditae DCCCXXV, Vespasiano Ili I,&Tito II Consulibus , decessit enim Vergilius X. Kal. Octob. C. Sentio Saturnino,& ia Lucretio Vispillone Consulibus,h vi aVe a. anno DCCXXXV, Donato, & Eusebio auctori- ' 'μ bus. ipsum porri, Naturalis historiar volumen absolutum T. Vespasiano filio VI Consuli dicauit, anno DCCCXXX; studiotissimus omnium suae tempestatis fuit, atque adeo temporis parcus, ut illud omnino perijsse existimaret, quod studiis non dedisset; Principibus Vespasianis acceptus supra omnium gratiam viaxit, cum quibus Iudaico illum bello interfuisse, tum vetus, nec vulgari S illorum consuetudo, tum illa quae alit , i. de Iudaea, & balsamo ipse q Plinius scribit, mihi facile' persuadent; quodque Plinius nepos cum esset adole- . scentulus in Siria se militasse cum auunculo creden-ο M.t sita dum est in epistola ad Actium Clementem testatur,ioi 'cum Pontio quid inde Romam rediens scripserit significat; militia, magistratibus, & rebus gestis apprime clarus, procurauit in Hispania, Misenens classi praefuit, amplo vir corpore, sed diuino,& incomparabili inge
24쪽
C T V R U M de Patria C. Plinii S
cundi quispiam fortasse arguet me a recta propositi semita aberrasse , quoniam ab illius vita initium scribendi feci, v rum nihil a me temere actum fuisse intelligent , quicumq; consilij mei rationem toto opere prius perlecto percalluerint , fuit enim plusquam neceLsaria ista demonstratio temporis vitae,& mortis ipsius Plinij, ad cognoscendum etiam illius patriam, cum non desuerint homines alioquin studiosi, & literati, qui ea quae plodita sunt a scriptoribus de posteriore Plinio
Novocomense, nominum uti iusq; similitudine decepti ad superiorem de quo agimus , praepostera temporum serie perperam retulerunt, quamobrem illius ubiam praemonstrare non ab re mihi visum est, ut illio cognitione praevia , ceu quada face praelucente, quodcumq; obscuritatis in legendo obtendi posset, statim in ipso limine claresceret. Caeterum quia multa sunt argumenta, quibus haec nostra de Plimj patria disputatio nititur, ab eo, quod est omnium maximum, illius Gxordium ducere decreui, ab ipso scilicet eiusdem Plini testimonio, quo nullum nec certius haberi potest, nec quod a Comensibus acrius impugnetur, mox caetera omnia singulatim percensebo, ita enim siet, quod dificantibus usu uenir, ut solidioribus iactis sundamentis, quod superimponitur aediscium nulla ex parte nu-ter, sed cicumfrementes vento una piocesias srmitatu sua ii angat, ta cludat ; Ex hoc ignui ipsum Plinium
25쪽
Veronensem fuisse non dubitamus asserere, quia ipsemet Catullum conterraneum suum vocat in operis suiptietatione ad T. Vespasianum his verbis. CVt obite .uquit emostiam catustum conterraneum meum P dubio procul indicans eo verbo ex eadem se terra, & patria ortum, qua Catullus, ut ergo ille Ueronensis suit, ita εἰ Plinius. Non ignoro argumentum hoc meum,quo etiam alij ante me pro Veronensibus usi sunt, a Ben
dicto Iovio,& ab alijs viris doctissimis parui fieri, a
Basilio vero Paravicino aperte etiam improbari, &irrideri. Hi enim omnes verbum conterraneus) h minem non ex eadem patria, dioeces, & territorio, sed ex eadem regione, S prouincia interpretantur, atq; ideo non impropriἡ Catullum a Plinio conterraneum vocatum fuisse contendunt, cum uterq; es et ex
ipsa Cisalpina Gallia, & I ranspadanus. Ex quibus patet primam disputationis nostrae partem ab ipsa definitione vocabuli nostri pendere , cuius aleae discrimen ut Veronensibus plurimum confert, ita Comensibus vel nihil , vel parum utilitatis afferre potest; Nam si conterraneus is proprie dicitur, qui est eiusdeterrae, territorii, & dioecesis, iam ipsum ilinium ex propria consessione Veronensem ciuem habemus; si vero etiam conterraneus is dici potest, qui est eiusdem regionis,& prouinciae, ut arguunt aduersarij, in dubio magis erit, Comensisne, an Veronensis fuerit, quam ut Comensis eis ciatur, sed pauca prius de origine illius sormationis differamus; Credidit Ambrosus Calepinus, a quo nec Cigalinus dissentit, vocabulum hoc in castris ortum suisse, ipsa praesertim militum multitudine eo confluentium id suadente, qu. l
26쪽
facillus alter ab altero dignosci posset, atque Ita ipso etiam Plinio innuente, ibi sag su ω hoc castrenseriis um9 Sed alia est origo Pliniani vocabuli, ni fallor , ita enim mihi illud appellare libet, quando antiquorum nullus, quorum scripta nunc exstant,illo usus suerit, excepto Plinio, ut etiam Nicolaus Perotus, ac post eum Cigalinus,obseruauit. Siquidem non ideo castrense verbum a Plinio dictum est, quia ortum esset in castris, sed quia ibidem usu frequentiore, quam in foro, & in publicis, priuatisq; negotijs tractandis, itare exigente, esset receptum; necessitas verb, & latinorum vocabulorum inopia illud effecit, & e Greco sonte, ut alia multa, Varrone, Horatio, & Pompeio Festo auctoribus, in latinos rivos deduxit. Est enim conterraneus apud nos, idem quod apud Graecos constatq; ex Mo, quod ipsum significat, de quod terram, Homero,& Florilegij auctoribus perfamiliare verbum, perinde ac si diceretur homo Giusdem terrae; quoniam vero terrae nomen, a quo tam
Graeca, quam Latina dictio derivatur, plurifariam a cipitur, quandoq; enim globus hic uniuersus, qui inceano vndiq; circumfusus Coeli ambitu continetur, a. Cosmographis terra dicitur, nec aliter sensit diuinus
ille Moses, cum m. ν γουν, hoc est terram a Deo crearam in principio, & in ipsis mundi primordijs dixit, nec Cicero in illo admirabili suae diuinitatis fra et me io, ubi somnium Scipionis describit; quandoq; verbsolas ciuitates cum suis territorijs comprehendit; ac demum non improprie qtrantulacumque terrae Par*. quam vel oculis per temporum momenta lustramus, x et Pedibus tetimus,vel etiam digitis attingimi ,rzΠadicitur;
27쪽
dicitur, ideo ut veram latini nominis significationem assequamur, Graeci primum proprietas, a quo latinum emanauit, videnda nobis est. h st igitur apud Mia M' Graecos, Ut tradit ' Pollux, eiusdem terrae, & ciuitatis incola, & indigena, quam dictionem, ideo Rodulsus
Gualterius, qui illum latinitate donauit, in conterraneum transtulit . quamobrem Athenienses cu vellent antiqua generis nobilitatem ostentare, se imuicem nomine ab alijs distinxerunt, prout etiam Arca- h. in Lexi- des, AS i netae, ta Thebani, ut ex Hellanio refert 'Ha
-- .pocratio, Vt pote non aliunde oriundos, non aduenas,. i .. , sed indigenas, & cum ipSa quodammodo Attica terrae,sulio natoS, ut testatur Euripides apud Plutarchum,MSuidas, & Claudius Minos, quod etiam apertissimo pro- , τώ didit testimonio Iustinus his verbis ibi de Athenis L lib. L loquitur: αuippe non aduena , inquit , neq; passim coPμcta populi costuuies originem Vrbi dedit ,sed in eodem nati solo , quod incolunt, G quae istis sedes , eadem origo e ratius o.. a. quo respiciens ξ Lar arti S Baysus, I. C. doctillimus, uua ii. Graecos illos, qui in Gallia Francisci Regis gloriosissimi beneficio suo tempore floruerunt, tales fuisse inquit, qui valerent reuocata Massiliensium memoria, cum ipsis α-χθ.ri, id est Atheniensibus, non solum de .
disciplinarum elegantia, sed etiam de ipso Atticismo
contendere. quam generis claritatem non solum nomine, sed etiam exteriore nota ad cultu comporis comparata ostendere Athenienses voluerunt,ci- cadas enim aureas ea ratione crinibus innodabant,
quod N ipsae, in qua nascuntur terra, in eadem vivat, dc moriantur, unde ,,,D. . a Thucidide, & Suidst, hoc est terrigenae, & indigenae non absimili uocabulo nominantur.
28쪽
minantur. Iam igitur si ipsam verbi nostri originem,& derivationem inspicimus, eiusdem terrae, & ciuitatis hominem significari per illud videmus, si vero etiaipsam illius definitionem, idem crit statuendum; haec
autem a posterioribus, & recentioribus erit nobis petenda , quando nulla antiquorum monumenta nobis
supersunt, v nde illam possi mus agnoscere. ONTERRANEUS , inquit ' Valla, post bGuarinunostrum,& Nicolaum Perotum, viros doctissmos, is dicitur, qui es eiusdem terrae , hoc est territori= , m dioecesi se id ipsum in Elius etiam Antonius Nebrissensis,& . Antonius Mancinellus post: illos tradidere; nec aliter de hoc ipso vocabulo sentit Angelus Politianus, peracri vir ingenio, & , vel ipso I uiti Lipsi j iudicio ,
quod summum est in literis, docti Limu S, cum enim alias in nobili virorum Ueronensium cetu Catullianum epigramma in Arrium, imo plane uniuersum Catullum explicasset, eosdem sibi applaudentes describit,& Angelum demisium coitus clamitantes, qui sibi poetam CONTERRANEUM interpretaretur, innueS, imo aperta significatione ollendens, hoc verbum ad ciuLdem terrae homines, & ciues esse proprie referendum. Expalluit repente Iouius tanti viri sententia audita, ac subito exanimatus metu diriguit, non aliter quam si Gorgonem aliquam, aut quippiam horrendum ex improuiso obuium habuisset ; inde, ut est homo ingeniosus, & ad omnem defensionem paratissimus, ad artes, ut alter Proteus, se conuertit, si qua Politiani iudiciu fallere possit, & cludere, Catullumque, non a Politiano, sed a Veronensibus, cum eo colloquentibus, CONTERRANEurus seu vocatu fuisse contendit : tam va-C no, d
29쪽
no, & ridiculo commento, ut ego existimo, qui in sidixisset,caput illud Mistellaneoru , ubi haec ab eo produntur,a Veronensibus,non a Politiano,fuisse conscriptum; verum nec aliqua fortasse venia indignus habendus esset Iouius, nec alij Comenses, qui cum eo transierunt, ex quo legerint, ut ipsi aiunt, aliquando apud Politianum, Plinium nostrum Novocomensem Musteiu sui me vocatum, nili impossurae magi S aurem, quam: veritati, & reste Politiani sententiar,praebere voluiia sent, ut enim ista dictio Novocomensis) in meo codice Lugduni impresso anno D ni M D XXXV IIIl ,
apud Sebastiamim Griphiuin non legitur, nec in alijs, quotcumq; vidi, ita ab eis contra mentem ipsius at Aoris iam satis exploratam, non erat recipienda, sed potius uti spuria reiicienda. Uerum enimuero praeclarum de huius vocabuli nostri significatione testimonium, & exemplum nobis reliquit Franciscus Nigeo in epistola ad Iacobum Comitem Puridiarum Virunx natalium splendore, & doctrina spectatissimum, post illius libellum de Liberorum educatione, imprellum Taruisij anno Domini MCCCC LXXXXII ; idem quinti de eodem vocabulo sensere M Angelus Decem. ἀι-i bsius,& Marinus Recichemus Viri doctissimi, sed po- uarii liis luioru literaru studio suo tepore in primis insignes, a quibus nec Marcus Mantua LC. clarisia dissentit et qui in eo libro,in quo Iurisconsultorum vitas describit, Nellum a Sacto Geminiano CONTERRANEvM Francisci Pepi vocat, Florentinum videlicet, siqu idem ipsum
Franciscum iam antea inter I. Consultos Florentinos retulerat. His accedit Andraeas Scholius vir inter literatos aeui superioris non obscuri nominis, is enim in suae
30쪽
sua praelatione ad Sex. Aurelii Victoris librum de Vi
ris illustribus, rneliu Nepotem Veronensem ciuem, α municipem Catulli vocat,& CONTKRRANavM, Plinii nostri castrensi vocabulo usurpato. Neq; vero' Be nardinus Scardaeonius aliter de hoc nostro vocabulo statuit, qui Iulium Paulum I.C. Patauinum Titi Liui costaneu per errorem in marmorea inscriptione nuncupatum, CONTERRANEVM vocandum docet. Ipsi porro Tito Livio C. Cornelium Augurem fuisse Plutarchus prodidit, k ciuem Gulielmus Xyla der transtulit, Sed CONTERRANEUM etiam 'Iacobus Angelus a Scarparia vetus Plutarchi traductor conuertit, cuius etiam meminit S Scarda oniuS; A- e lib. .Hassilexander quoq; ab Alexandro vir doctissimuS Iovianu .d. lu,.1. erat.
Maium CON FERRANEUM suum vocat, Neapolitanu.& ipsum innuens, fuit enim praeceptor San-naharij, N aliorum insignium virorum, de quo idem
Sanna1arius' sic cecinit. aeuis tot egregιπι animaae , tot clara ironum Ingenia enisu format , alit i suo , Nectat honorata Maius sua dicta corona , Tam a pias ferulaι regia seceptra evocet.
Fuit autem usu freques ingenijs Neapolitanis hoc vocabulum, namq; & Pomponius Gauricus Neapolitanus in libro de Sculptura, ubi versus Papinij Statii citat de Equo Maximo Domitiani, ipsum Poetam CONTERRANEUM suum vocat, idest Neapolitanum. Catulli demum CONTERRANEVM Plinium, id est Veronensem vocat Achilles Statius in suis in Catullu cometarijs,& Georgius Iodocus Berganus eundem Catulli CONTERRANEvM eode sensu prodidit.