장음표시 사용
51쪽
hi lib. t. de Com nobc: in italiae tabis di lib I. abr.
inus tamen recte, ut mox patebit; quemadmodum igitur a ueritate alienum, ita fabulae propius est, quod tradit Iouius, quodque a firmat Paravicinus, aliqua Comenses, Veronensesque inter se communione uti,&utriusq; Ciuitatis agrum sibi confinem esse, Verone
siumq; Territorium usq; ad Vallem Telinam protendi: sabulosum porrb est, quod Paravicinus subijcit, agrum scilicet Comensem ab ea praesertim parte, qua
Vallem Camonicam attingit, Valli Camonicae Ver nensium adhaerere,ut ostendat uterq; non solum Regionis, se Prouinciae iure, sed etiam ex ista communione, & uicinitate, Catullum licet Veronensem, uere Conterraneum a Comens latinὸ dici pntuisse. sed doceat obsecro lovius, uel saltcm Para uicinus illius superstes, unde hoc sibi compertu si, aut ubi tam prodigiosa,& ipsis sensibus repugnantia unquam legerint ; quidquid enim sit de Valle Telina, an coeat, uel ne, cum Valle Camonica, hoc certe manifestissimum est, Uallem Telinam Vennonetes re harios continere, Comensibus finitimos, & in his, quae ad sacra spectant, Ecclesiae Comensi subiectos, Habrahamo O telio,&k Thoma Porcachio auctoribus, ita etiam tradentibus Castaldio, qLaurentio Anania, & Gerardo Mercatore; Uallem uero Camonicam nunquam Veronensium, sed Brixi ensis ditionis semper fuisse, Elia Capreolo, &s Ioanne Botero testibus; Agriporrb nostri fines ab ea parte quae ad Comenses uem git, Benacum nostrum non excedunt, a quo Sal tu,& alia Brixiensium oppida, pagi queam aenissimi leni fluctu per ambitum alluuntur, ipsis Brixiensibus, Berzomensibusq; inter nos,& Comenses constitutis; quo ergo
52쪽
ergo nos cum illis commercio iungi possumus, quos ipsa natura immenso terrarum tractu, duorumq; p pulorum territorijs interiectis, longi ssimis abhinc saeculis , de Ionge ante ipsum Plinium separauit quis igitur recte talia prodentibus non obijciat, quod olim Thaleti 'Milesio ancilla obiecit, cum domo egrestis contemplaturus sidera in subiectam foueam incidisset,
ua ratione, inquit, o Males, quae in Ulu sunt, comprehensurum te arbitraris, qui ea quae sunt ante oculos miadere non males ' quando autem in Benaci nostri mentionem incidimus, opportune lectorem admonitum
esse volui, Benacum ipsum nostri iuris esse, vcl ipso Plinio 'teste, & ideo manifesto errore lapsum Ioannem Boterum, qui illuin Brixiensibus adscripsit, sic enim de illo inquit Plinius, Lacus est Italiae Benacus in
Veronensi agro Mincium amnem transmittens s cuius undae ideo Lydiae dictae sunt a M Catullo, quia ad Uerona vetustissimam luscorum coloniam spectabant, nam Brixia C nomanorum suit, Tuscos enim a Lydis ortos, Herodotus, Vergilius, Strabo, & alij prodidere, hinc etiam Uergilius Tiberim Lydium appellauit, Tuscum scilicet fluuium,& ex Hetruria ortum ducentem. Veronensis etiam appellatur Benacus in tabulis solemnis *deris inter Venetam Rem p. & Mantuanorum Marchionem initi nonis Novembris anno Diti M C C C C Ul I. Multos praeterea myoparoneS in classis speciem instructos in eo Verona tenet, in certuvetustae illius possessionis, & dominij titulum, ad arcendas latronum, piratarumque latentes incursationes, illicitosq; Mercatorum conatus compescendoS, Pra secto illi Senatus nostri suffragij sex optimatum ordi-F ne
53쪽
ne constituto cum imperio quinquennali: Ad nos domum Benacum ipsum pertinere,ab Excellentiss. Senast tu Veneto,du haec nostra disputatio praelo coinittitur, nuper decretum est, Aurelio Prandino I. C. & hquit S M. Antonio Gestentio I. C. V V. clarissimis Vero, nensium legatis orantibus, & Sal iesibus aduersantibus. Sed hactenus de his, nunc ad ea quae nobis ex EG lesiastica historia obiiciuntur,transeamus. Scribit Be nedictus Iouius Romanae Curiat libro in primis fretus, quem Prouincialem vocat, Comensem Antistite aeque
ac Veronensem, tamquam ex eadem utruml Prouincia, Aquileiensi Patriarchae subiectum esse, idq; inde euenisse usq; a primis nascentis Ecclesiae primordijs,
quoniam cum olim etiam ante Chrisi natalem Aqui ieienses Pontifices, & Flamines dignitate Comensibus,& Veronensibus anteirent, qui primi Ecclesia sticas dignitates in eisdem ciuitatibus constituet unt, nihil de veteri Prouincit iure immutatu esse voluerunt, ' Gratiaro, auctore,qui ex Lucino Papa de quo mihi, ut omnibus nondum liquet). talia refert. Urbes , ω loca , in Pibur primates praesidere debent,
nona modernis ,sid multis ante aduensum Christi mi taesunt temporibur, quarum Primateν gentiles etiam pro maioribuae negotys appeliabant f in ipsis mero urbibus possa ventum Chrisii Apostoli , , eorum successores, Patria archain, g Primates posuerunt, ad quos Episcoporum negotia CPalud tamen in omibus Apostolicά auctoritateucr maiores causae per Apostobcum sidem sunt reserenda.
54쪽
Discoporum Primates , ae Patriarabs bearin Petrus p m praecepit , qui reliquo m causim Episcoporum maiora negotia in side agitarent, in istis autem , in quibus dudum apud prae ictos Ethnicos erant eorum Archi mines, quos tamen minores esse tenebant , quam memoratos, ses
pos institui praecepit hucusque Gratianus. Huc Plia Dium respicere potuisse scribit Iouius, idem refert Para uicinus, cum Catullum Conterraneum suum voca--; quasi stilicet nihil, vel parum seret, tot artibus,
ει tanta calliditate Pliniani vocabuli sententiam ci cumscripsisse, nisi etiam profana sacris miscerentur, ut tantae vanitati sacrorum fuco fides adstrueretur. Sciendum est igitur, Gratiani Decretum multis in locis, atq; in hoc potissimiam, quia Comensibus citatur, suspectum esse, prout vel ex ipsa primθ fronte duorum capitum superius relatorum quilibet vix mediocriter literatus, facillime intelligit. Lucini enim nomen nunquam inter Romanos Pontifices fuit receptum, nisi forte pro Lucino Linum restituamus,qui proximὸ Clementem antecessit, cuius tamen nulla exstant scripta, vel Lucium, ut postremi decreti correctores reposuerunt, in cuius epistolis decretalibus hec itidem non exstant . Barbara porro latind scribendi ratio, & nulla, vel saltem pauca antiquae historiar demonstratio, de s de Gratiani in loco iam dicto nos cogit dubitare. Nusquam enim Reip. Romane tempore , aut serius sub imperio v': ad Constantinum, Primates in Italia, aut in alijs Prout ijs constitutos si
isse legimus, quod equidem sciam, hoc enim vocabulum, si latine accipiatur, non publicae dignitatis nota, non sacerdotij praeseseri, sed primatum quendam, &F a sum-
55쪽
summum inter suos ciues gradum. Ita Primates iaciuitate viros vocavit' Constantinus, & i, Primates A- si .ό.eba leXandriae Theodosius, eosdem Principes ciuitatis, gede Min P, Primarios populi Cicero, Velleius, Liuius, Plinius mi- nor, M alij, Prouinciae Caesar, Primores Tacitus, A seise Graeci vocant. Ecclesiastici tantum scriptorcsὰiA . . primi post Constanti Πum, prout etiam me V volsania
3. R Rus La Eius monet, hoc nomen pro dignitate usurpa-
' runt, ut ex epistolis , quae latinitate donatae sunt nam Graecas nunquam legi) Anacleti, Zepherini,& ali rum complurium Summorum Pontificum, Concilioq; Chalcedonensi, atque ex alijs multis colligitur; sed quidquid si de hoc vocabulo, illud certe barbarissimum est, Cmodernis9 pro recentioribus,& postremis, quo nunc vocabulo passim in Italia utimur. Neque illa verba primi capitis C quarum Primates gentilesJadeo clara sunt, ut aliquo Palaemone, vel potius Apolline non indigeant, quatenus eorum sensus ex se ais- ., cunda 4 Anacleti epistola non suppleatur. Praeterea flaminum quidem frequentem memoriam apud vel
res , & posteriores scriptores vidi, frequentissimam in antiquis lapidibus obseruaui, at Archi flamines aeque mihi ex utroq; essent ignoti, ac Primiflamines,&Himilegum doctores, nisi Archissaminu,qui in Britannia F semel μ a V voliago Lario,& eoru qui alibi semel a Ros no fieret mentio, ac sola sortasse Gratiani in hoc I τ' μ' co auctoritate; Primos verb legum Doctores a b Caio
I. C. inter veteres iurisprudentiae auctores memorat
nunquam vidi. Ac demum quod Archiflamines alijs, staminibus minores essent, repugnat vis vocabuli, si ex vi 2. lingua hoc mixtum coeat, repugnat , Rosi-
56쪽
nus. .Quare iure merito locum istum, tamquam corruptum, & emendatione indigentem' Antonius Au- ά ijs gustinus I. C.clarist. & Tarraconensi S Archiepiscopus in aumum. Veru notat. Deprauatum etiam Gratiani Decretum
innuit Iacobus Pamelius in sua praefatione in Tertul-- lianum Gregorio XIII Pontifici Max. dicata, cuius etia m emaculandi, & repurgandi prouinciam ab e dem Pontifice susceptam fuisse testatur. Patriarcharporrb nomen longe post Apostolorum tempora Eccle- suae innotuit, quamuis enim illius origo ab expugnatis Hierosolymis paulatim inceperit, ut tradith Baronius, h.'ζζα atq. inde postea tractu temporis in Ecclesiam migrauerit, ita ut vix in prima Anacleti epistola, qui Clementi sub Traiano successit, atque in prima Zepherihi, prout latinae redditae sunt, huius vocis mentio sit, in aliis uero multis Leonis Imp. ad Stephanum Con-
1 tantinopolitanum Patriarcham, qui rerum potituS eli Sae olain.
anno D ni CCCCLVII. aliquanto etiam 'effusior, Iet L ij.
illius tamen usus frequentior a Gothis primum uide- Riv .muit Τ.tur emersisse, Iustiniano imperante ἱ si quidem Atha- ει Bamon. mlaricus Rex omnes Archiepiscopos Patriarchas promiscue uocare solitus fuit, quod etiam ab Ecclesia factitatum aliquando fuisse idem fBaroniuS tradit, hac ipsa ilhisis, , licent id etiam ab Arrianis lifreticis saepe usurpata, queenim sequebantur erroris Principem, eundem, ut maiorem suis fraudibus ab hominis auctoritate sdem captarent, & Patriarcham 3 dicebant, eodem Batonio in auctore. Haec sunt quae nos a Gratiani Decreto tutos praestant. Quae uero Benedicti Iouij sententiam prorsus eliminant, multa itidem sunt. Nulla enimueritate, nec ueritatis Becie nititur,quod ait Iouius, ante
57쪽
Christi natalem Aquileienses Pontifices, seu Flamianes, nostris, seu Comensium Pontificibus, aut Fl minibus praestantiores fuisse; obstat enim Aquileiensis, Veronensisque, & Comensis coloniaeῖratio, ut mox declarabo; post Christum verb natum idein esse statuendum, & praesertim Plinij tempore, utriusque Prouinciae distinctio, Venetiae,& Transpadanae Italiae facile ostendit, ut supra vidimus; Tempus demum Patriarchalis, & supremae in alios Episcopos diagnitatis apud Aquileienses constitutae, non ab Ap stolis, non a primis nascentis Ecclesiae Patribus, nec etiam a Romano Pontifice, sed setius, & Alboini Re-τis tempore, ab Episcopis Liguriae, Venetiae,& Istriaesthisinaticis, ut ostendam, tam insigne Benedicti Iouijgrrorem demonstr abit, nunc de singulis. C A P. V. VI Τ olim Aquileiam eum iure Latij deducta colonia,post ancipitem diu Seianatus sententiam in eius iure statuendo, Istris etiam bello prohibentibus, ut tradit , Liuius,anno V. cod. DLXXIII. P. Cornelio Cethego. & M. Baebio Tamphilo Coss. deduxere Triumuiri P. Cornelius Scipio Nasica, C. Flaminius, L. Manlius Acidinus; Comum vero colonia a Cn. Pompeio Strabone Pompeij Magni patre.
Data. . cum eodem iure deducta est, V Strabone, e Panuinio, ius ' & - Sigonio auctoribus. Verona an cum alijs colO te mul iuxς latis Transpadanis iure Latinae coloniae ab eode Pona
58쪽
peio donata fuerit, vel ne, in dubio quondam fuit, a Pompeio enim hoc iure donata Mamertinus testatur. sue quisquis alius est auctor Panegyrici ad Constantianim, illis verbis: ubi de Verona loquitur, Filisee
me quam coloniam Cn. Pompeius deduxerat Tompeia nus euerteret. idem probat , Panu inius,docet Sigonius: 3 i lori s --b Augusto verb inter duo de triginta colonias relat ' ' ' μ' quarumh Suetonius meminit, videtur innuere Toret ARS lus Saraina, ubi de Theatro loquitur , sed perperam, in/: qui alia multa; Pompeium enim Strabonem sui colonia νbitave ci iuris auctorem agnoscit, non alium, ut infra latius '' probabo. Erunt igitur pari iure omnes istae coloniae constitutae, nisi melioris conditionis Ueronam fuisse credamus, in qua nulli coloni externi ex illa faece R manae plebis deducti sunt, ut in alias, sed suis ciuibus suae sedes seruatae, ut docet 4 Paedianus. Quomodo igitur fieri potest,ut ab aequali colonia altera eiusdem M'iuris sua sacra agnouerit ξ petierit nullo auctore, nul- Iis testibus, & historiae fide resistente λ est enim certi L fimum, colonias omnes iura,& instriata omnia P puli Romani, non sui arbitrii habuisse, ut docet A. M Mεα Gellius, ita ut quasi effigies paruae, & quaedam Pop. Romani simulacra viderentur, quod etiam post Pa uinium nostrum latius explicanis Lipsius, &h Uelse- 1 Irus, duo aeui nostri lumina, his verbis. Triumuiri inquit Lipsius) coloni,s HAurenaeis graues, ω prudentes Ληεμαί ι solebant, qui etiam sedes, rosq;,s' i um oppidum, si condenaeum esset, HLponebant, is iura, τ formam n prasi Rrip Lbant ine tinen , ut omnis, Romam amrbem matrem referrenis ipsis p op locis fora, Capitolia, Dusa, Curiae pro uuimur ve essent, sis in gubernationa
59쪽
Duumviri pleriisq; locis , quasi duo consules, aediles item, ω Decuriones pro Senatu. bu inquit Velserus da
religione Nniuersim eo minus dicendum, quod colonos patria sacra, Romana mirilicet, coluisse nemo ambigat s imai, uinis i. G tWmcra quibusdam diebus variasse docet ' cise ro , quod inter Romanae Vrbis commoda ludos, γ' fessos Hes numerat, quibus V uiriter in coloni, missi sint carituris deinde subdit, Curatio sacrorum Sacerdotibus d via, in. mgΠaeata es, inter quos eminuere Pontifices, s exstants-ν νωι n. si marmorei cum inscriptione Pontificum coloniae Iuliae Sutrinae . Item C. Virius quidam: PONTIF. ET DECVR. in antiqua inscriptione legitur, gr plura huius generis ,rraeter Ciceronis merba, nos de colonicis Pontificibus Abia rare non patiuntur s singulorum deinceps Deorum Flumianes, Augures, Harussices, AEditui etiam, TIlIcInes, Popae,
ministri aia, a quid clarius Θ De Sex uiris quoq; Augustalibus, quorum in nostris antiquis inscriptionibus
frequentillima mentio est, an inter Larium sacerdotes. 29.a, essent reseredi, ut suadet Alexander ab Alexandro, an in ideam. potius Augusti, ut tradit 'Choulius, an vero medio ' ' 'st inter decuriones, & plebem ordine censendi, ut do- - si cet ' Vel serus, vel potius de illis, eorumq; munere decernendum esset inspecto regionis more, ut innuits i , i. ,νι. Vuolfangus f La Zius, nonnulla curiose scripseram, ve- ο n. R. rum omnia de industria reieci, cu viderem illos ad c lonicum ius eatenus duntaxat pertinere,quatenus d
curionum numero, & ordine seligebantur, ut scriptis sitis idem Lahius testatum reliquit.
Romanorum porro numinum, quae a maioribus nostris, ut pote colonis latini iuris, colebantur, exstat mentio in antiquis inscriptionibus Veronae, & in agro, quas
60쪽
quas hic subijcio: earum prius exemplo in Germaniam ad Ianum Gruterum a me misso, in cuius postrema appendice leguntur Palemanarum schoedarum praeis
potita nota. ceratae in angulo aedicula D.
I o v ILauanei prope assiculam ad montis radices sitam. I. O. M. Iv NONI
porcus infulatuae . P. FALERIUS L.F. COS. Ibidem a
S A B IN US UET. Coll. II. PRAE. Vargatariae in templo D. Firmi.
vidit Saraina, et mendosam,Ῥt omnes edidit. DIs Iovi ET IvNONI MANI B. Ti. FLAvivs NORICvSIHI VIR ID. &c. veronae apud me. Iv NONI
porca fila mammis prominentibus.