장음표시 사용
331쪽
sed de accusatore loquitur, quaeres an filius patris occisi, rem accusare teneatur, si occisor homicidii do. Ieat;& sie Qppoliti sententia no
Habet tamen hoc peculiare hiesorus Sancta Inquisitionis, quod in 8 eo crimen integie cofitentibus, misericordia abundanter ministratur, veniaque quodammodo concedi. tur; confitenti enim apostasiae a fide, leu haeresis crimen, vere absolutio ab excommunicatione conceditur, ad Ecclesia que gremium, a quo decessetat, admittitur, eiquere integratur abiuratis haeresibus de apostasia si eam commisit c. ad Abo. undam, ct e. penult. de haereticis. cap.
ad Ieg. Iuc Maiesiapud Hispanos cap. lnfιννα Hlypalens o 3.Abulens 9 Cuius piae dispositionis duplex se mihi caeli Ratio. Prima quod
etsi in aliis cxterioribus solis scopus, ct finis sit cc in mouere subdi. tos in commune bonum,hoc est in. quietum, tranquillumque Rei p. statum. unde Ariνιοι. in Erhi aut taxia let uia, hoc est ciuiles lege acti.
ua esst, ct conseruanuaselicitalis, parrictita timque eius. D Plato dialog. i. de tigi. ait legumlatores pacis publica gratia , ribere omnes coindere leges.s t Cicero lib. i. de leti. inquit,eorgias ρν octo. alutem cιuiam, riuisatumque ιncolumisatem, vitamque omnia
fue quietam, O beatam conditas esse seges. Et Aiis. 3. Ethic. c. I. manisse stat idem dicensi ima leges de omnibus dictant eomect./Ies , auι comm n mi mnium utilitatem, aut optima νtim,aut Principum. Et nostra iura
idem asseuerant L i. cior . ae legi.
cerit autem lex q. dis. cum vulgatis, quod non contingeret si delinque res poenas pro criminibus debitas ex consessione, & dolore euadet El. Vnde cum de eorum criminibus conflat, siue eorum consessionibus, siue testibus; quantumcunque de commissis dolere dicant ut ipsis sier o poena, & culpae satisfactio: cstetisque scientibus ea sit terror, ne similia committere tentent. Et sic Resp. quieta, tranquilla,& pacifica sit, nccesse est ut delinquentes, & si climen confiteantur, poenis criminis ordinarijs puniantur. In hoc tamen Sanctae Inquisitionis foro cum sto. ii pus, finisque sit, eiusque obiectum,& praecipua intentio, animarum se luti mederi, quae consequitur cerint ius veniam confitentibus tua crimina concedendo i cum sic inducantur ad veram criminis consessionem, ad doloremque de crimine commita. Ideo confitentibus venia conceditur, de procedendi modus seruatur ab aliis foris valde diuersus; qua mplures enim monitiones delatis fiunt, ut sua detegant vulnera si sani reddi cupiunt. ii Praeterea no satisfaciunt ,nec in . tegie confiteri dicuntur etiamsi ad unguem crimina aperiunt, si non
ex corde vere eos poeniteat: cum
sicut in interiori foro syncerus, &verus animus,ut satisfactoria sit c6sessio; requiritur, ita & in isto, dolorque de commisso crimine, qui
non ex verecundia,& ignominiata,
quam ipsa criminis commissio apud ulum infert, nascatur, sed po- me quod piissimum offenderie
Dominum, alias non ut confitens veniam consequitur, sed ut fictus,& simulatus confitens punitur.
Sit secunda Ratio; quod cu hoc 3 crimen haeresis Deo omnipotenti
aduersetur, qui fatentibus humiliter proprios reatus condonat, de quo purius,& sinceii se condem
332쪽
nant, nullam excusationem praete- dentes liberationem a morte spirituali, quam incurrerant, ipso facto propitio consequuntur. Quod promulgauit per os sapientis, ut habetur Proueib. 28. Vnde Rex David
hac lege; immo sisto confitendi proposito, misericordiam naistus est,ut ipse testatur Vac 3 r. dixi confitebo aduersus me iniustitiam meam Domino,ct tu remisiseri iniquitatem peccati mei, & idem firmant plura sacraescripturae exempla,quae facile reperies. Cum igitur haec causa directe Diuinae aduersetur Maiestati, quae confitentibus syncere veniam concedit: Iudices qui eandem causa in Dei agunt,hoc est Inquisitores haereticae prauitatis, eius vestigia sequi debent, eumque imitari. unde opportune decisum suit, ut sicut Deus omnipotens confitentibus se exhibet liberalem veniam concedendo i ita & fidei censores faciant poenitentias salutis animae adiutrices iniungendo. Sunt autem plures confitendi gradus, quibus poenitentiae formae correspondent: quidam enim ii .' tempore Indulgentiae Generalis alicui Prouinciae , populoue conacessae sponte confitentur, ut olim
in Di cesi Carthaginena in Regno
Valentiae,& Siciliae,& alijs accidit. Hoc tempus dicitur Gratiae; signa
tur enim certum limitatum tempus
triginta, vel quadraginta dierum, ne diuturni temporis gratia grassan di occasionem haereticis suppeditet, ut ait Paramus de Origine S. In-
-,'ordine iudiciario S. O ij nu. 9, seqq. intra quod integre confitentibus plena venia conceditur. Ita quod ab excomunicatione absolatio eis impartitur, Ecclesiaeque gremio abiuratis haeresibus resti-
& delationis sacci poenitentialis euitant,&ex Re ia benignitate bonaeis, quae ipso facto am iterant, relinquuntur. Ita apud nos Hispanos est hoc decisum in c. a. 3. Instru Lanti- qu. HkpaL tenentur tamen, nisi crimen sit omnino occultu, vel aliud in Indulgentia caueatur, publice
r Istud tamen Gratiae edictiim, &haec Indulgentia non amplestitur
iam ex crimine in carceratos, nec
per publica Edicta citatos ; nec denique quorum causa iam cepta est in hoc soro arg. l. . C. de abolitio. quod sensisse Iulium 3. constat ex suis litteris motu proprio concessis Romae anno Incarnationis Domini IIIo. cum in Edicto Gratiae in eis per ipsum concesso, excipiat eos, contra quos inquisitio est ceptata;&relapsos.
Non gaudent secundo praedicta gratia haeresiarchae Doctores, qui vulgo Dogmatistae dicuntur, nec qui ob legis Moysi, vel sectae Ma-hometianae obseruantiam, circuncidendi munus exercent:ita ad haec sunt in argumento, quae dicit Balae. in praescriptione num. II. Cincontratus Uel utili,ct in I.eam quam nu. 36.37. C. de deicommissct text. in L quoniam multa C.adleg. Iul de vi pu-b in L siue ex praetoriano C. de emcepἔ.cte EI. lib. t 1. O ibi Ioann. de
Plat.'estglossct ibi Abb. in cap. dilectus Alius et primero de Rescripti
psisse, g. II .vers. circa primum, O Ai-
' firmant clausulam non obstantibus in Rescriptis poni solitam non pro
desse,quando non tantum unum ,
sed plura obstant,& ita in praxi ser
333쪽
: Similique ratione hac indulgentia telapsi non gaudet, quod sentit
Io l. 3. C.de Episcop.audi. ubi Bal num. q. notant geminantem delictum non debere veniam sperare: Et si de deliciis venia concedatur. Et idem dixit Specul. in iit. de oculum . g. .i vers. eoone Iudex, Ioann. Andr. in c. si motu proprio depraebendan obf. Abb. nu. 2. 9 Anan. in c. i. de cle; i.percus Bar. in i cui in .g. Hacc . . ct In l. omnes C. de delato , ct
in I. C.desiper exacto. lib. t o. Felim in c.ad abolendam num. a. de haeretici Idem Felin.in cap. potiralis nu. 27. de except. ADX. in l. a. p. quod diximus
haeret. in 6. quibus se subsclipsi sibi in S.Monon nu. 3. Domi. aslerant
non esse admittendum ad Ecescsi gremium etsi integre confiteatur,
qui passus fuit labi tempus Edicti
de gratia, nec eo se voluit iuuare, sed quod brachio saeculari est rclinquendus. in Hispania tamen contra itum in prini seruatur &quod dicit HAEcns s rigore sapit ab hoc
3 Alij vero sunt, qui sponte haere
sis crimen fatentur, licet non vi, geat indulgentia praedicta, nec gratiar tempus. Cum quibus esse mi lius agendum etiam in poenitentijs patet tam ex Iure Canonico, & Ciuili, quam antiquorum exemplis,&praeceptis c n. defurtis c. inter corporalia g. sane quoniam de translata Episcop.cap. n. 8a .disin. c. non dicati I 2.q. I.vbiglost. l. C. de νs,quis δε--fr.ub. Io.-Auth. novo Iure C. de
paeu. Iudi qui mas. Da. 9 in prouerb. cap. 2 8. qui confisus fueritAelerasuae misericordiam cuinquetur, cisapiet. Ii .disimulatus te citra hominum printer poenitentiam. E t Seneca prouet biis illud vulgo rh ferre soletproXι-mum ad imo π iam tenet ucrecuria locum, peccatique confessio. Et refert Alrxanda; b AE X. lib. 3. cap. I. apud Athenienses esse lege sancitum, ut qui maximis retintinibus reus age' re ture ii Distridet admisium nutio
,. addito mendacis , impani ated natetur. Et ouidib. I. de Amto Di
cum theleth penati paenituisse vis
, - Cum his erg' misericolditer agen dum qui tam eo peruenire haeci promptitudos&sentaneitas prem' nitentiae commissi delictii potestive tales poenitentesimaxima mis tu corclia ekcipianturri quare siquisitierronem haeresi, se lapsum deprae-hend rini S statim ante vllasimo bationes, & antequam quia Inquisi-
334쪽
taribus notum esset, sese Inquisit ribus detulerit; errorem suu secreto abiurans, paratus ad quamlibet poenitentiam ab iisdem impositam suscipiendam pro congrua satisfactione: poterunt eum Inquisitores praedicta abiuratione praemissa,&imposita salutari poenitentia; ita benigne suscipere; ut non solun ab haereticorum poenis liberentur: Verum etiam nec beneficia Ecclesiastica ab illis, nec alia bona an O
normit. er Reliqui, Rebussus inp axi
proprie, & vere cosessus spote reputatur,ut notat d. Abbas in c. de hoc n. 8.de Simo. ichiae inae cap. vι com
α 5 Circa id autem, quod diximus, quod statim sese detulerit illud aduertendum est; quod potest accidere,Vt quis quanto citius sese Inquisitoribus desert; eo magis i imore poenae adhoc facie dum moueatur: ne scilicet accusator,aut de nunciator praeueniat. quod non ita videtur esse in eo, qui post qua aliquod tempus elapsum est ; nulla delatio allata fuit; quando videtur esse magis tutus; quod vel testes obliti; vel nulla circa suum delictiam religione moti sint: se tamen integre se. Inquisitoribus manifestat; ut condigna habita pamitentia, ad Eeclesiae sinu admittatur. Id quod ideo dico, ut prudes Inquisitor, si dictu timo
re agnoscat in xe tepore sese reue lante. matutius rem agat, ut dignos
poenitentiae fiuctus recipiat. Et contra, non quia alius post multum tempus, se propalat, repelle dus est:
si modo dicto ante probationes, & II 27 vllam notitiam apud Inquisitores, adueniat. Ad quod facit id, quod
bene aduertit Umbertus Leatus tu Iudiciali Inquistorum ψνbo incontinenti, ubi ait, quod verbum, cotia 28 nuo, ct incoliveti, significet rigoro
se loquendo id, quod codem die fit; quia quod eodem die fit, praesumitur factu eodem contextu secundum Baldum in Let. C.d cper. liber. Imrior Bart.1n On operis . loca.
Attamen quod haec vocabula dilationem ex sua propria natura suscipiant iuxta subiectam materiam ad albi trium Iudicis, & in specie iuxta αρ positam doctrinam respondet ad
textum ae cap. ad Aboluam hie vet- his. Vnde textus ille in cap. aud Abο-mdam do haereticis, necessirio no concludit ,Wpropterea hic locum habeat regula illa Liss. Iure delibr.videlicet quod υbi de incerto tempore tractatu=,talis incertitudo arbitrio Iudiis eis deesariada remittitur. Accedit quod eum in tot letibus tam can inret,quam
Ciuilis Iuris de paeniteria tua tractLtur nulli bipraeter in d. e.ad Ab indam inuenitur racta stariusia tua temporis arctatio, quod es mirabile. Nec escrendum , qui reuisatio ista tacit acie la esset,id ab alys legibus praetermisse uisses. Et eandem doctrinam aiffert Paulus Grilludus in trarii. de bareticis quaest. s. nu. 2. 3. iuncto
3o In cuius confirmationem addi potest praxis indubitata Inquisitionis , apud quam post quodcunque
tempus adueniat haereticus ps nitens; ante vllas tamen probationes
modo di cto: benigne eodem modo recipitur salutati imposita pqnitentia, di praemissa abiuratione; ita ut effugiat omnes alias poenas haereticorum.
Posset haec spontaneitas p nitetiae suos gradus habere iuxta variasDD. sententias, quos videre potes 3I apud Si eam is iba. Instit. tit.
335쪽
2 7. de poenis. Coues. Di nam q. p. resol. ilom tra I. .de poenis deuri . resolui. a de bareticis poenitentibus, Farina . de haeresiquaesii 93. ubi undecim ponit ampliationes , qui 'bus se te undecim reperiuntur vari j modi istius poenitentiae , ct spontaneae conuersionis. quos quia superfluum duxi hic afferre, ad ipsum te
remitto: varium etiam modum remissionis poenarum iuxta cuiuscunque magis, vel minus pro irptam conuersionem vide apud citatum Dianam aptissini editias poenas re- se lentem ; ct aliqua etiam ex parte apud citatum Simancam .
31 Relictis ergo omnibus alijs conuersionis gladibus. qui possunt euenire postquam inqui litoribus delictum innotuit; sed tamen ante vitimam lententiam codem natoriam; in quibus in dubium vocare non licet, non obstantibus Auctoribus in contrarium , quod debeant ad misericordiani recipi haeretici poenitcntes, ita ut brachio saeclitari norelaxentur; dummodo non sint relapsi; quamuis di beant; vi saepe diximus, iuxta maloi cm , vel minoio convcisionis promptitudinem, pq nas sustinere, ut videre potes apud paulo ante citatos Auctores. His inquam relictis trcs adduco dissiciliores casus : in quibus hinc inde validὰ coiitrouem tui an debeant recipi ad misericordia pia dicti hq
retici poenitentes; ita ut brachio saeculari non relaxentur. Piimus casus cli: an post piolatam iam sententiam conden natoriam,&ipsi reo in carceribus existenti intimatam, & in ductiore ip-33 sa usq; ad tabulatum. recipiendus sit haereticus poenitens ad misericordiam; ita ut non relaxctur brachio saeculari; impositis tamen alijsfrauissimis pqnis. Qui casui,& qvς - 1lioni Respondco; quod utique .
recipicndus sit haeieticus poenitens
ab Ecclesia ; ita ut non relaxetur Cutiae saeculari: imponantur tamen grauis limae pgnae iuxta dicenda. Ita
tenet Abb. in cap. excommunicamuselprimeronum. II .veg. venio ad extrinseca extra de haeret. ubi respondet ad verba inariisti, dae confestim exae cap. ad abolendam. ut scilicet intelligantur, dummodo poeniteat statim, hoc est post sententiam, de ante traditionem brachio saeculari. Et docet campera. in additiion. ad
. ubi post multa undique exagitata, tandem cnncludit. nemini dubitandum esse, quod in quacunque parte Iudicij redeuntes ad fidem recipiendi sunt etiam post conde nationem. Et quod ita perSummos Pontifices, peregregios DD. per Religiosissimos Inquisitores, Sanctissimos Episcopos,& denique per antiquam cosuetudinem firmatum est. Cuius accuratissimae sentetiae meipsum subscribo. Itaque de praxi Hispanicae Inquisitionis testissum fidelissimus. Et idem confirmat Diana d. refol. 2ς. ubi versicoedre- sat hic inquirere, affert verba Peg
stra sententia, cuius verba aliquid maius vocant in dubium, & nostra casum clarissime admittunt; ita enim sit. Verumtam , ubi malitiam p fA1ώm huiusmodi contemplor, auderem dicereiosissimes iis locus misericordia pate= et reis, donec a carceribus Inquiviorum educerentur. Et quam plures alij, quos refert Sim cas ritis. q7.er m. 3 6. er Fa inac. d. f. a. nu. 6. contra alios, quos refert idem Farinacia g. 2. . II.
Quare sententia Simancari tituL3s q7. num. 37. quod sententia a nobis posita sita Iure, &aratione longe auersa, nullo pacto admittenda elusi loquatur de tempore antequam
ad tabulatum ipsum perueniatur nimis
336쪽
niniis enim rigide loquitur,& contra sere communem suntentiam, &praxim ipsam ut diximus: si vero loquatur de tempore, quo iam intabulatu ipsb existit reus, infra videbimus. Poena autem, quae imponi possset his hae teticis poenitentibusnaodo dicto, ut minimum praeter publicam abiurationem, & saccum puellitentialem, quem vulgo Sin. vocamus: debet esse perpetuus carcer, villatuit Gregonus Idoxus a Sinurnca relatus 33.
pro ijs, qui conuertuntur, postqualestibus conuicti sunt, seu publicatis testimonijs, suos errores confiterentur, quare cum pertinaciores appareant, qui expectatunt iam sententiam definitivam; ut minimum illam debent sultinete:& pro maiori pertinacia aliquas alias poenitutias salutares. loco cuius perpetui carceris posset etiam dimissio ad triremes per aliquod tempus decerni. Secundus casus est; quando ha reticus iam in tabulatu, seu loco .publicis ctaculi apparet, &qu .uis quousque illuc peruenerit per stinax, seu negativus extiterit; tame ibi iam existens ad sanam mentem aedite se ostendit,& publice poeni tentiam ingeminat, de conclamat, mic debeat cum eade misericordia recipi; ut non relaxetur; qua
tuis augeri possint,& aggravari aliae
por temor dela muerte, que conver-dadero arrepentimiento, parere que
se deue hae pocas veras, y cou mu' particularesco deraciones. Et in id si fere recidit in aere L pari. 3.
Vbi id aduertendum est quod quamuis praedicti Auctores dicant 39 ante sententiam; vel quod nondum damnationis sententia promulgata est; intelligi tamen debent de illata. vltima promulgatione sentcntiae, quae in ipso suggestu fieti solet;&per quam Curiae saeculari de facto relaxari solent, & sententia prius
edita quod relaxentur, executioni mandatur, non de illa, perquam reuera condemnantur adhuc in
Carcere existentes, & perquam e carceribus damnati, iam ad tabulatum ipsum emittuntur, saeculari curiae relaxandi. In hoc ergo casu ita declarato quamuis praedicti Auctores ita te. neant : non desunt tamen Auctores a Farinaciorelati , qui teneant etiain tali casu dari locum enitentiae, ita ut non relaxentur. Idque ala tiori tenere debent ij , qui in tertio casu insta ponendo, adhuc tenent, ut videbimus esse locum poenitentiae,& misericordiae praedictae. Ponset autem horum sentetia ea ratione stabiliri: quia adhuc in tali casu
adhibentur pii & Religiosi hor
tatores ad salutem animae quidni etiam ad corporalem salutem uo invitantes ' quod si ideo adhortantur; quia spes adhuc veraepe nitentiae est. quidni dato calii vorae poenitentiae etiam a tam terribili supplicio mortis libet tur: tota enim ratio quare qui sint in contraria sententia negent huiusmodi haereticos etiam poenitentes nor debere recipi ad misericordiam praedictam est, quia putant non esse veros poenitentes. quod negari
337쪽
sitor animaduertat, haereticum ficie conuerti ad vitandas poenas.
Sed negari etiam non potest quod si esse acta signa pς nitentiae reus demonstret, debeat misericorditer recipi. quare totum negotium saltem arbitrio Inquisitoruin relinquitur. qui si in tali reo verum dolo. qi rem, & poenitentiam discernant; non desint solitae misericordiae beneficium praestaret quod in malo.
rem an inrarum salutem vertat: sin autem fictionem anitia aduertant, relinquant saeculari Curiae,quae eu co- dignis puniat combustionis pqnis. In hoc casu quamuis ex misericordia inclinem,quod deberent huiusmodi a morte liberari r tutius ta men mihi vidctur, ut praxi ipsara
comprobatur, si Iclaxentur. Cum quibus in hoc misericordia exercetur, ut ita poenitentes uiui non
comburantur, sed post strangulationem. libenter tante omitto alijs ut sequantur quam velint sententiam. Illud tamen omnino ex discursu facto conuincitur, ut saltem hoc arbitrio inquisitorum relinquatur. Id quod non sine grauis
sima ratione dicitur. Solet enim peculiari quadam assistentia Deus hos intcgerrimos Iudices, qui ni,hil aliud in tam arduis Sanctissimae fidei negotiis, quam Diuinum ob sequium intendunt, dirigere, de eis aperire probabilissimis indiciis vinq3 ram, vel salsun poenitentiam ; ita vi mirum sit ;quam multa alioquin abditissima ad eorum cognitioneIn peruenerint ; prosecto non sine Diauinae fauentis dexterae peculiarasminis auxiliis.
sententia, pr sertim si de Inquisit tibus loquatur in
tiam in is praedicto, id tempus in arbitrio Iudicunt esse: addit verum
ea perieulusi 'purio explosi quo
que atque eiecta est; nec enim vita poenitentium ex arbitrio Iudicumpcndere debet; quorum aibitratui leuiora dumtaxat relinque da sunt,
ct ea, quae in pollibile fuit legislatori dena ire, ut Plato, O Aristotiles tradunt.) Nec in hoc calu sumus contra Platonem, er A sotilem ;quandoquidem sere impossibile
fuit decernere omnes circunstatias
verae ps nitentiae in hoc casu,&poenitentiae; qua te non est absurda
quod relinquatur arbitrio Inquisi- totum in hoc casu. Adde quod prς- dicti Auctores volunt ostendere 3 non quod debeant Iudices absque ullis legibus conditis iudicare propter dictam rationem, sed no quod positis legibus non debeant intra
illarum terminos arbitrari,& circu- stantias attendere; nam hoc fere
pacto nihil possent iudicare. Dico in luper quod si accidat; quod huiusmodi in tabulatu ipso poenitens ad misericordiam recipiatur, debet
perpetuo in murari; ut ita suum errorem deflens,& pro pertinacia
Deo satisfaciens; alijs sit potius bono exempIo,& terrori,quam errori.
In quo satisfit his, qui aegie veni sit ad eum liberandum , ex eo quod posset ita liberatus alios peruertore; quod non ita facile videtur pos. se accidere; si ita perpetuo immu-
Tertius deniq; casus est, quando' pertinax, vel negativus esiuertitur toto eo t,pore, quod post relaxatione Curiae saeculari superest. Et qua-uis ex dictis appareat a sortiori; quid
in hoc casu dicendu sit, non tamen inutile erit illu araturius adducere; vi quid habeat peculiaris appareat:&quousq; tande misericor ape uenire possi melius ostendatur. In hoc ergo casi no desunt qui teneat quod ii reticus poenitus recipiatur quadocuq; usquequo niatur,d siccita liuerit traditus Cinacisci oti.
338쪽
Ita Dine d. ii direct Inquisitorum
part. 3. Rubri de decimo modo termi-
η ocissum desinu. rom ubi dixit quod quando in cenitens dia citur ad iupplicium, debet allociari ab aliquibus vilis probis, ct fidei elatoribus, qui eum inducant, &liortentur ad n dein Catholicam,&si resilire, poenitere, ac abiurare se velle dixerit etiam ligatus ad palii,
Ut copibutatur, leb: t ad misericordiam recipi, & ut poenitens haereticus perpetuo in murati. Et tenent Alij, quos restit Fartu ic. aequastio. I9 ῖ. f. a. nu. I . Apud laena ςtiam vide eadem quaeing. q. varias imponendas poenas pro varijs couersionis gradibus dictorum haereticorupoenitentium. pro quo praecipue citat Zanchinum in gr. ritu deba
L Contrarium tamen tenent Abbas 48 lm cap. excommunicamus et p)imero versveipoles dici, Paulus Gi illaLintrarii de haeret.q. nu. . oenu. IO. OpUnn. I a. Rimin.cosi. 3 9 . num. I 6. Pegna inrad i. ad semen indire I. iniquisis r. P. I i. comm. 36. littera E, vos postqv.:m traditus fuerat Iohobi a. ubi .expresse dixit - nullo modo hos sic poenitentes, dii
Cutiae saeculari fuerunt traditi es: recipiendos, ct hanc sistentiam flai semper aequa visam sui si assirmat,& quod contrarium sacere valde periculosuim est. Cui sententiae a r- . tiori mihi videtur stati dum esse . Pro hoc etiam aduo citra dubium alebere , priusquam comburatur, citiaingulari. Α9 .Ia Illud tamen non desinam adderei pro misericordiae reuerentia, de pς nitentiae cultu, quod si haereticus poenites talia signa doloris ederet, ut 'in an isestissim ei eius poenitentia appareret; qualiter esset; qui cum 2 multis Iacrymis ,& animi sensibus, resigiosissimis sententiis suum i euotem ob Dei offensiun defleret;
ita ut adderet, se libent lis me ad
poenas accedere in syorum peccatorum ps nitentiam; seque maiores poenas pro suis culpis mercii, di caetera huiusmodi; in tali calxi illuir non relaxarem, sed prout djcit D- meri peri tuo immuratem. id q uod multo magis deberet cilici; si haec manifestissima signa contritionis. ς uenirent in supradicto secundo casu, antequam do facto curi saeculari tradatur.
His ergo positis, vel pro fundamento ; vel arrepta occasione cotuquae dicemus, deuenio ad nostram qiuaestionem de bigamia, ad cuius satisfactionem dico. quod si Haeretici poenitentes spostanei debent recipi ad misericordiam, si veniantueo ante vllas probationes; ita ut nullas luant Naas: ita a sortiori debet recipi bigami, qui sponte se Inquisitoribus manifestant; ita ut etiam ab omnibus poenis liberentur; neque enim verum puto paco tanti i viri,&de Tribunali nostro bene me
' tentiis miὰ id quod in hoc casu di
ci t Diana par. q. res norat raLI. 7. de poenis delictorum refol. q. ubi ait ex doctrina Caltri Palaifummatom. l.
quod etsi praediiii bigami, si ante.
quam de eis probationes accipiantur, et plas Inquisitoribus detirat, non sint puniendi solitis bigamotu poenis; neque in secretis carceribus. recludqndi; dum eorum causa agitur; attamen quod in aliqua pecu iliari domo retinendi sint, dum eorum causa tractatur, ut obseruatum Caini stellae testatur D. Hrus Pa- imi Addit etiam ; quamuis susti-gados no esse, nec etiam plebeos
. putet; quod debeant tamen exilio, aliaque poena pecuniaria condem -- nari. 1;Non verum, inquam, puto; lunam,&praxisia contrarivim est,&rario septa tacta. Hi pc xvina fieret fiouod totis conditionis essent su-
339쪽
specti in fide leuiter, quam ipsi Hae
retici formales. haeretici enim totaliter liberatentur, si sponte modo pia dicto sese deferrent, bigami vero quamuis suspecti in fideleuiter aliquas luerent pς nas non parui momenti. Illud etiam quod dicitur quod deberent in aliqua peculiari
domo retineri, dum eorum causa agitur, nescio quo modo cohaereat;
si enim dicimus ; quod se sponte manifestant, quae causa deinde eorum debet agiὸ nisi forte velint hi
Auctores; quod eorum agatur caula in hoc, quod scilicet recte videa. tur,an aliqua antecedes de eis dela tio circa tale de luctu appareat,&qpgna debeat imponi, statuatur, e . tiamsi nulla talis delatio appareat. iCaeter u casus pro haereticis pCenitentibus positi hic locum nor habent V nisi quando bigami non suspectitantum; sed ut formales retici conuincerentur, in quo casu eadem docti in a amplecteda est. si-llendo tamen intra terminos suspicionis; solum hic accomodari posset proportionaliter in eo scilicet quod eo minores,& minores debet imponi poenae huiusmodiibigamis; quo maior in cis spontane itas, depromptitudo ad se manifestandum inquisitoribus cognoscitur, quod et iam supra agendo de poenis biga-
Sed illud hic omitti non potest forte in hoc fundatur praedicta Diana, ct Castri Palas lententia, quod cum in delicto bigamiae non solum suspicio in fide, ut diximus,
ex eo quod videantur male de Sacramento matrimonii sentire; veruet iam alia delicta reperiantur, praesertim vero adulteri j ex eo'quod iniuria fiat alteri coniugi e cumque adulterium suam commereatur pq nam, praesertimis muliere, praescindendo ab eo, quod includat suspicionem praedibam ; videtur quod
esto absoluatur a poenis uas apud Tribunal S. Officit m cretum propter i liam spontane itatem, & 'mptitudinem, quam habet bigamu se
manifestando Inquisitoribus ante vllas probationes; non tamen debeat abire inultus , ex eo quod alioqui commisit adulteris, quod sitas peculiares meretur poenas; nahaec ps nitentia,&dolor post deli. tum commissum non debet habere locum in alijs delictis: alioquin melioris conditionis esset ; qui adulterio admisceret duplicatum matrimonium , de sacrilegium ob iniuriam factam Sacramento matrimonii committeret, quam qui solum adulterium perpetraret., Ad hanc difficultatem Respondetur, mirum hoc non este quod
accidat in delicto bigamiae, in quo sola suspicio reperitur; de adulteriuadmiscetur : quandoquidem idem dici debet in grauissimo delicto hς
resis, cum quo etiam admisceatur
aliud delictum vel homicidi j, vel ladulter ij ; quod nimirum si sponte
veniat, ab omni poena liberetur. Et hoc priuilegium videtur tendere in animarum salutem, & sanctae fidei obsequium. Et haec misericordia concedi potest spontaneae accusationi, de voluntariae pgni tentiae
quandoquidem si ipsemet reus se si
crimen non aperiret, nullo pacto
cognosceretur. Et ad id, quod di- citur, quod peioris esset conditio- nis qui solum adulterium commisisset, quam ille, qui bigamiam
admiscet, respondetur non esse peioris conditionis bigamo accusato, vel denunciato, sed illo, qui se manifestat; quod ita est, ac si nesciretur, quoad hoc ex misericordia nostri Tribunalis imitantis spe- . ciali quodam modo Dei Tribunal, i quod ad misericordiam recipit pec
i catores,&ad salutem animarum ἔ
340쪽
Oilicii ex spontanea Consessione,ci peccatorum poenitentia. Cuius sancti Isimum institutum cxperientia ipsa comprobat. Et confirmatur nostra doctrina a fortiori ex eo quod docet d. Diana trari. 3. deo io, potesate Inquisitorum qi.rso mora refoc ιι8. ubi postquam proponit an Inquisitores propter caedes infantium debeant tradere litiges, & lamias Iudicibus saeculatibus, & sententiamat firmativa ex una parte proponit :deinde ex alia parte suam sententiam declarat his verbis: SedeBGria enuntiam , cr meriιὰ tenet A. ctus Pegna insuis notis ad Ambro de vignare quaest. desbigibus arist. a. Ssivero dicunt, ubi a cit in b. Pet,i Dusini Generalis Inquis oris
seris,ct S. Prnitentiari a Dιωνῶν rotis. Garatiis auctor mallei maleficaram, er Sylaser teneant,umias ob infanticidia etiam in primo lapsu tradi posse curia saecuLri. O ira aliquando obfruatum sit in quibusdaInquisitionibus particularibus,ctpraeferIim Perimontanis ubi multum in ualuit haecpestis; non consueuit ιamε hoc S.O cium illas tradaere nec aliIerpunire, quam Sacri canones puniri
mandent Aposatas Udech sintque utq; Diana, & ab ipso relati ex quo patit quod quamuis in his vcneficis repetiantur homicidia : non traduntur tamen Curiae sarculari; adhoc ut peculiariter puniantur ob illas neces. Et praeterea quod non magis puniantur, qu m ipsi haeretici: neque specialibus poenis; qua uis absolute deberent morte puniri ob ipsa homicidia; etiamsi veneficia non admiscerent. quanto magis ergo debent illi a peculiaribus pq nis aliorum delictorum absolui; qui suos errores sponte fatentur. Circa tamen supradicta insanticidia, quae huiusmodi veneficς committunt vide constitutionem Gregorii i 5. ad 3i uersus maleficia seu sortilegia committentes emanatam, Viri quoad hoc dicitur Consito,quod aliquis pactum eum diabolo fecerit, er a fide apostatado, missi, Gortilegyiunam seu plures personas ita isserat,m ex maleficio,vel sortilegio mors secutasPeIιam proptimo lapsu, curia saeculari tradatur, debitιspaenis puniendus; qui vero militer apostatan- dola tam cum diabolo, ut praefertur,
fecerit, maleficium de .rtilegium
commiserit: ex quo licet mors sicuta non t, inomitas tamen: Huoνιια , mpotentιagenerandi e animatibus
frugibus, vel alse fructibus, damnum notabIle prouenerit, muro claudi eperpetuis carceribus in Sancto Inquissionis incio,vbi illud existisabricandisi mancipari debeat.
SEXTA. De Testibus qui salso coram ordi.
nario attestantur de morte con iugis, vel de celibatu volentis contrahere, an sint puniendi
per S. Ossicium,& qualiter,& de ijs qui eos ad deponendum salsum inducunt. π
facienda , wlper reses, vel per publicam famam cumsuis requi . iissecundum diuersassententias, de obitu primι coniugis adhoc in se F dum coniugium ineatur. a. Ponitur casus, quod restra fasso deponant coram ordinario de morte
primi coniugis: an huiusmodi testes puniendi ab Inquisitoribus sint. 3 Ratio quare huiusmodi testes non videantur pertinere ad Tribunal D-Hic cy, feda orianarium, est quia