장음표시 사용
61쪽
Ievitasvero nequaqΠam; cirm veIutraq; vel potius neutra inter entia iure videatur adnumeranda. Sed ncm est, ut in his te patiar ultro immorari Marcelle clarissime, praese rim cum iam aliquando tibi cotig rie audire Iosephum Bonaccursium virlim undequaq; dostissimini, de natura gravis, & levis tam scite subtiliterq; disserentem, ut ego neq; Ister sentire neq; omnino quicquaadjicere, aut possim . aut debeam. Tandem ad nostrae thesis , seu mavis Platonici dogmatis veritatem
undequaq; firmandam , examinandae forent magneticae, atque electricae operationes; quae quia longiori indigent disputatione, quam nunc serat suscepti muneris brevitas , a nobis alibi discutiendae sem
antur . Interea notandum electricas conjunctiones eadem ferme ratione contingere , ac motus illos vulgo relatos ad metum vacui. Ashccino enim, & similibus corporibus emanat effluvium, quod vapores halitusque in Frbem propen
62쪽
lens, cireumfusum aerem puriorem ac proinde leviorem reddit unde mox ilIuc ab aere circum;ecto grauiori corpuscula adiguntur: namque, ut iam sese ostensem est.
eunque oratius -r, ὀ tergo quasiprovebat , , atque prope ut . Semperenim circumpo tus rex
Atque hinc potest esse manisessum
cureIectetica tempore nubilo, a reque multis vaporibus reserto p rum, vel nihil attrahant.
Sed objiciet quispiam si electrica
ope effluvii vapores halitusque ab aere disjiciunt, cur non & paleas quoque capillos, & similia corpuscula abigunt potius , qua ad se accedere patiantur Z Vetum hoc haud mirum, quia vapores atque halitus utpote in minutissimas par ticulas facile divi sibiles possim tabiteratis eiu uvii propulsio ibus abigi : at non item paleae, ει capilli cor Pora vaporum comparatione longe . C s maxi-
63쪽
maxima'. Sic ereempli caussa nos ore spiritum leviter eviantes ne quiamus triticum movere , cujus polli--nem facilὰ abigimus . Hinc etiam perspicuum est cur ipsa essi uvii propulsione adhuc durante, possit aera tergo paleas movere. Siquidem circumpulsio haec aeris est omnino maior, quampropulsio ab essi uvio
manans, quae non unico tantum ,
sed iteratis motibus finitimum ae- . rem ita disponit, ut resistere nequeat impulsui acris, qui pone paleam incumbens nullam patitur abessi uuio mutationem . Multa praemterea mihi cum primum haec meditari coeperam, adversus hanc sententiam occurrebant argumenta .
quae deinceps pensius cogitata, visa sunt eidem robur potius, ac fidem adjungere posse: ut haec diligen tius inquirenti manifestum fore , iconfido. De Magneticis porro conjun ct innibus aliter est philosophadum . Perperam vero Lucretius in his explicandis ea usus est ratione , quam
64쪽
nos in electricis sequuti semus rquippe vis illa magnetica penetras
densissima quaevis corpora alia . omnino exposcit caussam; ut int rim praeteream directionem, excrutationemque , & quam nos paucis ab hinc annis observare coepimus refractionem linearum magnetic rum, a ferro & similibus in aha corpora transeuntium : in quibus exinplicandis, ac demonstrandis claudicant omnes omnium quotquot
adhuc mihi nosse licuit , philo
phorum hypotheses . Ego tamenta in novas incidi positiones, quae non modo observationibus omnino satisfaciunt, sed rationi etiam atque ipsi naturat adprime consentire videntur . Quamquam has,'ut calumniar vim effugiant, supprimenα' das potius, qnam divulgandas censeo : praesertim cum nulla usuve Diat Platonis, Aristotelis , aut at terius magni nominis Philosophi authoritas,quam detractoribus o ponere possim. Animadverti enim
atque experimento didici hoc hominum
65쪽
m num genus nulIum eertius veri. ratis argumentum expostere,quam testimonium ab antiquitate desum-Ptum. Vnde quoties cum istis mihi res est, veterum authoritates st .diose conquiro Quippe cum sciam nullum esse remedium adversus sycophantae morsum s malo sane, ut
mihi objiciant quod ego inveniam
jam inventa, quam quod novitatis studio flagrans exprobanda loquar opinionum monstra atq; po
Habes jam eruditissime Marce te sententiam meam de caussa ill rum moruum , qui vulgo ad fugam vacui referuntur; rationesque item atque experimenta, quibus ad circumpulsionis potius , quam attractionis dogma adprobandum adductus fuerim. Spem autem te n iliis hisce meditationibus , pomquam earundem momenta rectε .dissaveris, facile assensurum. Verum enimvero sicut experientia quotidiana nos edocet posse v-
num corpus ab altero deturbari , dum
66쪽
-dum hoe seu motu naturali, seu tiam impulsis aliunde sibi delato, ad illius locum sertur; ita omnino in-χIens est atque repugnat, vicor in pus iam quiescens moveatur unis quam, nisi veI per siubtractionem impedimentorum , quibus antea detinebatur ne ad propriam sedem
duci posset et vel per novam motus impressionem concitatam a corpore, quod ad illud accedat . Atqui dum unum corpus ad alterum se tur, eidem motum suum impertit, juxta eandem determinationem . qua illud serebatur : vo 'autem determinationem , mobilis versus certum terminum directionem . Igitur ut manifesta est corporum
propulsio, ita omnino absurda vis detur attractio . Siquidem potest unum corpus alterum abigere pertranslationem impulsus, nequaqua vero trahere & ad se allicere, nisi ex accidenti, & quasi aliud agens. Quς madmodii si loco exempli, decem globuli intra canalem in circu. A sermam excavatum ita dispona
67쪽
'tur, ut sibi mutuo ἡ latere incumbentes universum canalis cavum compleant, non . poterit illorum Primus versus secundum moveri,
mifi ipsum comitetur εο decimus: non quidem quia primus decimum trahit, sed quia perpellit secund umatque hic tertium , & sic deinceps ,
donec ladem a nono decimus protrudatur. Nam cum nullus in canali ponatur loeus globulis vacuuS, non potest quispiam ex iis per i sum moveri, nisi & Omnes pariter moveantur. Propterea si decimi globuli resistentia exsuperet impulfum primi, nullus omnino fiet m tus : quia, cum nulla detur dimenia dionum penetratio, nequit alter at veri locum coneedere, nisi & Onwmes eodem simi tempore eircu ducantur. Sane vero quid simileis contingit in omnibus motibus, qui ad tractionem , & potissimum ad fug am vacui , vulgo reseruntur: ut haec diligentius consideranti peripia
Videbatur mihi vis amplissim ,
68쪽
eo demum, perducta haec disserta
tio , ut petitioni tine quadantenus satisfacere posset: quamobrem calamum a papyro subduxissem, ni si
interea meminissem exsolvendun me adhuc esse promissis, quibus me tibi nuper devinxeram ; cum scit cet inter nos esset sermo de experimentis illis , quae Florentiae , VII auito i primum inveta ad nos paulo ante delata suere. Pollicitus enim sum alia queda ejusdem generis ex- Perimenta, quae jam pridem animo concepta & ab ipsisfundametis auis spicata, tandem ante duos sermΘmenses ad opus ded axi,& prori' suatiam Philoisphiae, & Mathematices studiosis videta exhibui. Vt autem hac de re certiorem te faciam, O stendam breviter qua occasione in hasce nugas ego inciderim. lam volvitur alter annus ex quo Ludovicus Casalius vir, ut probe,
nosti, non minus genere clamSν
quam disciplinarum ornametis co spicuus, nunciavit mihi inventum
69쪽
issimodi. Quatuor globuli vitrei in cyathum aquae plenum immissi, sie
aqua frigidior esset, duo ex his suta idum peterent, reliquis duobus supernatantibus; at mox adjecta a sua calida illi e fundo adsurgerent
atque hi e summa aquae superitii is pessiim irent.
Ego rei novitate pellactus inter rogaui undenam hoc accepisset, at ille subdidit ab homine Florentino , rerum naturaIium non ignaro , sed qui globulorum structuram, quam ut indicaret rogatus suerat, se nescire simularet, ut proinde ejusdem fides Hspe cta videretur. His ego auditis a spe veritatis consequendae decidi ac propterea nihil ultro te ravi: donec tandem mihi narratum seret versari in manibus cujusdam . Mathematici aliud quoddam artifi-ficium, nempe vitreum tubum aquae plenum , in quo plures globuli vitrei sursum deorsumq; serebantur ad nutum ejus, qui tubi ostium di
70쪽
Tum eo cogitationem intendi, ut qua ratione id fieri posset affe-
querer: nec diu cunctatus intelis laxi orbiculos illos esse aliquanto Ie-Viores aqua , & foraminuta haberes per quae compressione digiti aqua in truderetur, aere intus contento in minus spatium coacto, veproi
de orbiculi grausores ficti fundum
peterent f at mox compressione laxata, dum aer sese iterum ad debitam expansionem redigeret, a quam per ramen extrudi; atque
idcirco urbiculos leviores sectos ateriim arsum adsu rgere is libus animadversis memori mili suggessit ea, quae alias ined latus eram de impulsu aquae in concavitatem orbis infra illam deme si, eu)us apra ficta est mentio . Pa..4 Quamobrem existimavi posse orbiaculos per atos sursum, vel deo sum ferri, Scin medio libratos de tineri absque ulla caloris aut frigo-iris opera, item sine ulla digiti manuse compressione, sed tantum ope ipsius aquae, quae modo malo.