Tractatus de beneficiis ecclesiasticis Caroli Gagliardi

31쪽

fabrisae arm Romani Ponti is e re3m Hrentia si). Paulo post Tridensna Synodus decrevit: ut patroni bene torum

euissetimque Ordinis, et dignitalis , etiam3i commvnuales , tiniveratiales , collellia quaecumque clericorum , vel late rum eaei stant, in perceptione fructuum, Proventuum , Obvensionum quo meumque bene serum, etiamsi vere de jure patronatus ipsorum eae fundatione, et donatione eagent, nullat nu3. miliave cauSa, vel Oe 3sone se ingerante sed illos liam re rectori. Seu beneficiato, non Obδtante etiam quaeumque

consuetudine, distribuendos dimittant set). XVI. Hoc in Regno Neapolitano, ubi negligerent Praelati, rectores, beneficiarii suas reficere Ecclesias, Clemens VII. lil-teras sub annulo Piscatoris dedit die et O. Ianuarii 15 26, regnante Carolo V, pro eaque temporis conditione urgentibus Ecclesiarum necessitatibus consulturus indulsit, mandavitque Mareollo Galello Regenti Cancellariae, et Hieronymo Cantelles Nuntio Apostolico potestatem capiendi quartam partem fructuum omnium Ecclesiarum hujus Regni lam Chaledralium , Collegialarum, et parochialium , quam beneficiorum simplicium , a viris locupletibus , et idoneis custodiendam , et detinendam, qua ipsae reficerentur Ecclesiae, deque sacra sup-Iellectili, rebusque necessariis providerentur. Cum quo illas omani Pontificis litteras promulgasset Prorex S. Severinae Comes 3), suis inde litteris ad omnes hujus Regni magistratus, ossiciatos, et Universitates datis die 26. Februarii eiusdem anni I 526, earum executionem imperavit. XVII. Alia lamen onera aliquando subire bsneficiarii coguntur super ecclesiasticis fructibus, ratione publicae necessitatis , vel . uti lilalis. Ex. gr. laxae quotam pro sustentando dioecesano Seminario adolescentium contribuere, non minorem iribus, nec majorem quinque in cenium s4). Nec non pro stipendio iam Canonici Theologi in cathedralibus Ecclesiis, et Collegialis alicujus insignis oppidi, ubi clerus adsit numerosus,

xl Leo X. in conSt. supernae 7. g. 39. 3. nonas Majas I SIS. et) Trid. in vas . sicuti lectitima 9. sess. 25. de res. 3) Cui et legum, et eanonum custodiam a Deo concreditam lassus est Iustinianus initio Nov. I 37. 43 Ex supra die lis caF. 4 num. I4. et I 5.

32쪽

S. Seripturast loelionem obituri si): quam magistri, qui grammaticam doceat in Ecclesiis egenis, locisque non populosis sa).

XVIII. Al certant adhuc Doctores, nu in ecclesiastica benescia oblinen los ua ruemarri eorumdem sint, an umarii lan-lum Τ Qui tisvfructuarios esse luentur, lacullatem eis pleniorem adstruunt disponendi ad libitum do omnibus benesiciorum fructibus, iisque utendi, et defruendi ultra necessitatem non aliter, quam de rebus prosani patrimonii suis 3): eosque abutentes non peccare contra jusliliam, sed contra cliaritalem dumt xal 4J. Suamque isti sententiam conantur ex eo firmare, quia Ecclesiarum bona sunt principaliter in substentationem, stipendiumque sacrorum ministrorum destinata. myntia est enim Operaris3 mercede gua, vel cibo suo, ex Christi Domini or

culo 5). D quis militat suis διίpendiis umquamγ ex Apostoli sententia s0). Qui constituerunt, Juslinianus Imperator inquit. vel fundarunt sanetissima8 Keclegiag pro Sua Salute, et communia reipublieae, resiquerunt illis aubstantias Suas, tit per eas debeant sacrae liturgi aeteri, et tit in illis a ministransibus piis olerisse Deus colatur 7). Siculi ergo villos quam

i) Εx supradiclis eodem cap. 4. num. 2O , et Seg. et) Trid. in ea . I. Sess. 5. de res. 3ὶ L. 2,s, et I a. D. de ustfructu. Minus porro jus in usu , quam in ususructu statutum est aure civili g. I. Inst. de usu, eι habit. O S. Carolus in Cono. IV. MediolanenSi par. 3. cap. I. ad elerisoa ecclesiasticis redditibus astaentes converso Sermons , ait: a Christi viseeribus substantia in ecclesiasticam erogate , Pau- peribus scilicet, peregrinis, viduis, pupillis, aegrotis, in vincula

I conjectis, captivis: quibus mentibus, et osurientibus quum sub-3 venire possitis, si alimenta necessaria denegatis, violatae cha-3 ritatis rei estis in conspectu Domini, I Silvius inll. 2 . D. Thom. qu. I 85. art. 7. concl. 5, nemo plane Docloruin dissentit, ait, si vor inter theologos scholasticos,sive morales Sive inter juris peritos, 3 quod peccatum grave in dispensatione supcrfluorum alitur,quama ad pios usus beneseiarius admittat: quamvis dissideanι DR adhuc, dominium ne fructuum supersuorum is fiageat, an pauperes , et Ecclesia II.

63 Quam initio hujusce tracta lus exscripsi sustus Pass. 2. 7 Iuslin. in l. omnem 4 a. g. io. C. de Epise. el clericis.

Rom. III. 3

33쪽

is loeuples, ei neeossariis alimen iis non indigens suis non de hel expensis alteri mili lare: ita clericus, cui bona profani patrimonii, unde vivat decenter, suppetant, debet de proventibus altaris, cui servit, ac militat, vivere, stipendiumque laboris accipere eo etiam non indignus. Quidquid vero clerieus pro Sua substet. talione, ac Stipendio accipit, instar prosani militis adeo suum facit, ut pro libilo distrahat, ei praeter necessitatem absumat, perinde . ac quisque rei suae moderator, et arbiter si). Addo bens viris jure possidere idem apud philologos

ESSe. Re per uδu metum sa).XlX muarios eatenus mavult altera BD. opinio, ut cleri- eis vix relinquat usum congruae portionis, quae sussicini ad quotidianam ipsorum, familiaeque substentationem horapsiam:

arbitrium vero deneget distrahendi ad libilum reliquos fruetus, quos pauperibus, et Ecclesiae, aliisque piis operibus si dolitoresso dispensandos ex justitiae lege contendunt 3). Quod superest, date eleemosynam. ex Christi Domini praecepto si . Vsem, et testumento, his contenti ελυδ, Apostolus ad I imotheum scripsit s5 . Tertullianus de spontaneis fidolium oblationibus loquens: haec qua8i deposita pietalia gunt, ail. Nam non epulis, non potaculis, nee in granis dispensantur: sed egenis alendis, humandisque, et puellis, re, ae parentibus dessistitis, aetateque domitis Senibus , item naufragia, et 3iqui in metallis , imulis , custodiis dumtaaeal eae caussa Deiaeelae alumni eonfe33ionis δuae sunt 6). A B. Hieronymo di-

1 Constantinus in I. in re mandata 2 r. c. mandati. His rationibus Deli hanc tenent opinion om Dominicus Solus . Silvius, Nolina, Vasqueg, covarr. Sarmiento, Marsilias , Gonga leg apud Bened. XIV. de Syn. dioee. lib. 7. cap. v. num. T. Fagnanus inev. si quia sane de pecul. clericor. et Thom. de Rosa de Net. distribuι. cap. 2 num. 87, et Seg. sit Carolus du Fresne in glossar. verti. benescium. 33 Navareus, Aetarius, Comitolus, IV. Alexander, Genellus, Card. Capigucchius apud Bened. XIV. de Synod. disces. lib. 7. ov. 2.

N) Tertullian. in apologo t. cap. 39. Eae concilio Antiooh an. 34 i . can. 25. Episcopus habet rerum Ecclesiae potestatem , ut eas

34쪽

citur rapisa pauperum in domibus sacerdotum , qui sibi Ε, clesiae opes thesaurigant. S. prosper, non proprsae Sunt, inquit, sed communes Gelesiae facultates: et ideo quisquis praepositus fueris faetus Gelesiae, emisitur dispensator IJ. Ioannes III. in Canc. Lugdunensi I. ros Eeclosias egentium gubstantiam appellavit sq). Martinus Bracarensis de potestatu Episcopi in rebus Ecclesiae dispensandis ait: paris pare cum Oportet, quae nece8Saria sunt. Si tamen ipse, aut qui eum eo sunt fratres, indiguerint aliquo , tit necragitatem nullo modo pasiantur, δecundum Apogiolum di centem: victu , et legumento his contenti simus. Sin autem Episcopus , pel qui 'eum eo gunt presbyteri, aut Maeonii ea, quae vel eae reddim Bel eae quolibet actu Meleaiae veniant, in alnus auos collia sunt , es paupeτω fraudant, et fame est seiunt, hos correspioporteι 3). Itaque sanctorum Patrum traditione novimus res etesiae vota esse detarum, pretia peccatorum, et patirimo nis pauperum ). S. Bernardam indo colligit: quidquid mamser nece38arium victum gimplicem vestitum de altari retine3 , tuum non rat, rapina e3t, saerilegsum eει 5). Addo canonem Concilii Sole lani II, quo clericis permissum fuit ago, los, vel vineolas in terra Ecclesiae constructas possidere usque 3 d sui obitus diem austentandae vitae caussa, non fruendi 6). Si ergo rea Getessae non qua8i propriae, δed quaSi commm 3 haben e aunt, quum de communi nullus dicat, hoe

in omnes indigentes dispenset. Videntur, au S. Augustinua ep. 5o, alias 185, quod male fecerint Principes, et alii dando divitias a Praelatis. Dicendum quod non dederunt propter Se , sed propter pauperes, et ideo non dederunt eis , sed pauperibus : Prael alisa autem dantur tamquam dispensatoribus 2. iὶ S. Prosper in can. eaepedis I 3 c. I R. qu. I , et rursus inean. si quis 8, ει cau. Sa eris3 9. C. I. qu. 2. a covc. Lugd. I. an. 57o. in ca . qui res Ecclesiae R. de reb. Eccl. non aliau.

3) Coae. Martini Papae an. 649. in can. Episcopus I. c. I .

43 Ex lib. r. Capitular. Gratian. in can. quia tuae a C. I 6.

35쪽

osi, nee de rebus Leel me, linec est mea . . . PD, et reli. si e possunt distribui, uι eae his, quae Sibi asysynam gunt, primum sibi necessaria percipiat: Si quae vero suis necessita. libus supersunt , in communeS NSM Ecelegiae eaependat, Graiianus docet si j. I in stipendium clericis collaborantibus debilum ad nocessaria vitae alimenta redigitur, non ultra exien- dondum. Nam oportet eos gratis dare, quod gratia a Domino acceperunt a). XX. Isaeo sententia quidem in foro poli tutior non velal Prastalis, et clericis beneficiariis suos alere domesticos, et consanguineos pauperes: sed locupletari solum eos proventibus occlesiasticis, nimirum communi pauperum patrimonio. Quia, ut monot S. Ambrosius , perfecta liberalitas Ide eauδω,

Deo. Iempore commendatur, ut primum operis circa domm

alleos fidei 3). Est probanda illa liberalisag , ut proaeimos

seminis tui non dispos*, Si vere evnoae . Melius ut ipge subvenias mis, quibus pudor rat ab aliis au tum deposeμre , ani alioui postulare δε Sirium nece3δitati: non lamentit illi ditiores eo seri velint, quod tu pogges conferre inopibus. Neque enim propterea te Domino dicasti, tit mos dA

wiles faetas: aed νι vitam tibi perpetuam fruetu boni operis

i in Gratianus suis ita verbis docet post can. 27. C. I 2. num. I, ubi quaerit utrum liceat clericis proprium habere. gὶ Apostolus I. ad Corinth. cap. 9. vers. 15, et seq. Λaec ha beι: Si evangeliravero , non est mihi gloria, necessuas enim, inibi ineum bit. Vae enim mihi est, si non evangeligavero , sis enim volens hoc ago, mercedem habeo: si aut in invitus , dis sponsalio mihi eredita est. Quae est ergo merces mear ut Evans gelium praedicans δine sumptu ponam Evangelium, ut non abu a lar potestate mea in Evangelio I tiane AFostoli sententiam S. 1 Auctustinus emonens lib. de Pastoribus,ot ovibus cap. 2. au. 3, Clericis ergo non redditur substentatio necessitatis a populo qua a si merces illis, qui sibi in charilate serviunt, sed tamquam Siba pendium, quo ui possint laborare, pascantur. Quare veri Chrix sti ministri non evangeligant ut manducent, et propterea Secuu's dum Apostolum non in victu constitvunt linem evangelizandi, a sod ipsius victus sui sinem in Evangelio collocant. 3

3ὶ S. Ambros. tu can. non salis est Ii dist. 86.

36쪽

adquir , et pretio miserationis pesteata redimas tua i). Idipsum docet S. Augustinus s2ὶ, suoque decreto strinai Tridenti

XXI. S. I homas in ojusmodi quaestions distinguens, aliter dicendum eδι, ait, primum in quodlibetis. de illis eoelesmaticis bonis, quae mineipaliter δunt attribuenda necossi talibus pauperum , eι eae s Sequenti nece3gilatibus ministrorum, sicuti sunt bona hospitalium, et alsorum hujusmodi . et aliter de illis bono, quae aunt prive aliter auribula usis bus ministroriam , asculi gunt praebendae clerisorum, eι alia hujusmodi. Atan in primis bono peeeatum committitur nouδOlum eae abinu , etiam eae *8a rerum conditione , dum aliquis in auos usus asgumst quod egi alterius: et ideo tene- mr ad restitutionem, tamquam defraudat rei alienae. In Secundo vero bonis non committi in Peccatum, nisi per abu-aum, aseul et de bonis patrimonialibus distum est: tinde non tenetur quis ad restitutionem, sed golum ad poenitentiam peragendam si). Deinde in summa theologica eamdem resumens quaestionem : de luis autem ecclesiasticis proventibus . inquit, quae δunt vecialiter suo usui de fata, videtur e se em ratio, quae est de bonis propriis 5). In partes quis

i in Idem in seq. can. 16. 23 S. Aug. lib. I. de doct. Christ. cap. 22. Omnes aequo dia ligendi sunt, ais, sed quum omnibus prodesse non possis, liis a potissimum consulendum est, qui pro locorum,et temporum, vel a quarumlibet rerum opportunitale constrictius tibi quasi quadauia sorte junguntur 2. 3ὶ frid. in cap optandum T. sess. 25. de res. Discopis interdicii, ne ex redditibus Ecclesiae consanguineos familiares suos augere studeant, cum et Apostolorum canones prohibeant , ne res ecclesiasticas, quae Dei sunt, consanguineis donent, scd si pauperes sint, iis ut pauperibus distribuant , eas autem non distrahant , nec dissipent illorum caussa. Quae vero de Episcopis dicta sunt , eadem in quibuscumque beneficia ecclesiasti ea tam saecularia ,qua iii regularia obtinentibus pro gradus sui conditione obscrvari δε-

crevit.

psit circa An. I 257.

5ὶ idem in summa theologiae, quam hortant Clemento v. Con. seripsit, absolvitque anno circiter I 269. iu 2.2 guaeSt. 185. art. 7.

37쪽

quo sitas Angelicum Doctorem vortere studet, qui alterutram sectatur Opinio vem. XXlI. Distinctione landem alia alii opiniones discordes componunt, et arbitrantur beneficiarios cum libera administratione proventuum ecclesiasticorum, quales sunt Episcopi etiam regulares , Ρrael alique inferiores post mortem subjecto spolio inseri usi explicaudo, quamdiu vivunt incolumes, aequari fructuariis, quoniam suum utendi fruendi jus morte sinitur: . infirmos vero mortique proximos comparari νδ uariis, quippe qui caussa mortis disponere de huctibus intuita Ecclesiae quaesilis, spoli0que subjectis nequeant, nisi in Ecclesiae suae utilii lem. Celeros vero beneficiarios annuam pro transacto spolio quotam Camerae apostolicae solventes, quibus Apostolica Sedes, vel consuetudo indulsit facultatem testandi ob onerosam spoliilransael ouem, fructuariis omnino pares facilini in vita perinde, ne tempore mortis, cum pleno juro utendi seuendi Duelibus omnibus jam perceptis, atque a solo separatis beneficiorum suorum, de iisque ad libitum disponendi inter vivos, et caussa mortis , et suos ad heredes profanos ab inleslato etiam trans-

millendi. Haue distinctionem a glossa traditam si) probavit Bola Romana sa), et usu receptam in soro externo, Ecclesiaeque disciplinae recentiori consormem esse Doctores plerumque

XXIII. Apparsit exinde conditio beneficiariorum . qui apost Iicum testandi indultum non habeant, in vita, quam in morte polior. Propioreaquod inter vivos donare irrevocabiliter , cto distrahere possunt fructus ecclesiasticos jam sibi quaesitos , at

caussa mortis donationes ipsorum , ei quae p0si mortem sint esseclum consecuturae, quamvis instrumento inter vivos cum clausula nune pro tune luerint conceptae, quemadmodum et legala, et dispositiones testamentariae nullo paclo sustinentur.

Clsimens VIlI, et Benedictus Xm invalidas ipso jure declarant do-

i) Gl. in eap. praesenti de G. Di d. in VI. verb. reservari. a) Rota apud Redoauum de spoliis in Romana, seu Vercellensi

Pecuniar. de . I. num. I. in Usgellensi spoliorum coram Lodo visio deo. 3. num I. et 2. coram Blanc bello tu nullius seu Romana pe- euniaria dee. 4. n. 7, apud Cavalcanium deo. Io4, tum de . 4ι2. num. 4. Par. i. rec. to. r, alibique passim.

3 Τho m. de Rosa in tra ι. de recta distribui. Ov. 3. n. I 24.

38쪽

nationes inter vivos eliam factas eum reservations ususfructu , vol usus ipsi met Episcopo, seu Praelato donanti, quae Scilicet in vila donantium sortitae suam non sint exeeulionem si . Ut enim usuarius ipse utendo reipsa, et consumendo fructus facit Suos, quum personale jus suum utendi nequeat ab se in alios, nec oliam ad heredes transmillero : ita fructus Ecclesiarum non consumpti, sed ex lanies a morientibus clericis usuariis non possunt ad prosa uos haeredes, vel donniarios transire, sed ad ipsius Ecclesiae dominium, ne proprietatem redeunt, statim aedesierit eorum administratio, et usus per mortem. Profecto canones non patiuntur liberam administrandi, ne dispensandi po-lesialem cistricis, donec vivant, concreditam extendi, vel conferri in tempus, quo ipsi nec beneficiarii. neque adminisleniores sunt amplius. Id autem palobii aperitus in capite de volio bene si ortim, in quo varias seuoluum spccies distinguere oportet. XXIV. Sano fructus alii sunt naturales, aliique ei lea. Dicuntur naturalea, quos natura producit ex ipsa re frugi sera , aut sponte magis, quam diligentia hominum, ut poma, nuces ligna, Menum: aut industria magis hominum, quam naturali Aecunditate, ut segetes. legumina, celera in agris Sala, quResine labore. industriaque hinnana quum non producantur, juro merito dicuntur in ursatos setj. Qui vero non ex corpore foecundo rei naturaliter, sed extrinsecus occasione rei locatae aut Operae, vel pecuuiae creditae percipiuntur , eos appellant a) Rota apud Redoauum cit. dee. 3. num. 3I. Videsis dicenda in serius.

23 Pomponius in l. fructus is . D. de usum.Ut mim eanit Virqgilius Georgic. lib. 2.

Principio arboribus varia est natura creandis. Namque aliae nullis hominum comaetibus ipsae Onte Sua veniunt, camposque, eι sumina late Curva tenente ut molle siler, lentaeque senistae. Populus, et stlauca canentia fronde salicta Pars autem posvo surytinι de semine, uι alias

Castaneae o .

Milicet omnibus est labor impendendus , et Omnes

Cogendae in sulcum . ad mulia mercede domandas.

Sed truncis oleae melius, propactine vites

Respondent. . . . .

Pecudum scelus, lae, pilum, lanam alii inter liuetus naturales spontaneos. tuler iudustriales alii reseruat.

39쪽

esviles, quales sunt usurae, annui pecuniarum redditus, me cedes, pensiones. Si peculiaris vocabuli notio spectetur, isto fruetua proprie non sunt I sed quia vicem fructuum supplent , inter fructus numerantur 2 . XXV. Agros etiam frugiferos ellaecunda praedia quoties dominus vel fructuarius locaverit, certum eanonem, Seu pensionemn conductore accepturus, aut pecuniae numeralae, aui humenti, vivi, olei, aliusve rei: non naturales lunc fructus percipere ab suis, sed civileg a manu conductoris aestimatur. Nam species frugum , et rerum, quae persolvitur pro convenio canone, ad

qualitatem fructus indicandum non spectatur , sed sola pactio constituli canonis, et pensionis 3). Terminum vero localionis sigit mensis potissimum, in quo fructus naturales conductor a fundo separni, et colligit: non dies ad solvendum canonem com dictus vel ante, vel post tempus collectionis, aut messis si). Nam Scaevola Ieius respondit non ad Rempublicam, cui proprietas fundi legata suerat, sed ad heredem usu fructuariae integram Ieriinere pensionem annuam , quamvis mense Decembri ante alendas Martias, quibus solvi ponsionses debeant, ipsa decessisset, sublatis 0ctobri mense jam praelorito fructibus 5). XXVI. Consumatos praeterea Duelus distinguere ab G- tantibus debemus : nec non pereepω3, seu eae toS a penden tibus, et meaeaeto. 9uandoquidem clerici benssiciarii de consumptis Deo soli rationem reudunt, eaetantea autem inter vivos distrali lini, caussa mortis donare prohibentur. qui nullum de iis testandi indullum habeant, pendenωδ, ei meaeaetos, Vel Εωcissia, vel Camera apostolica percipit jure spolii.

niae, quam percipimus , inquit, in fructu non est: quia non eae ΦSO corpore, sed eae alia caussa eyι nimirum ex nomine debitoris.

Ferfecto tempore locationis ususfructus interieris morte fructuarii ; quod supereδι ex tempore condicto ad proprietarium perlinebis; quod praecessit inlcritum ad heredum fructuarii, ex respon so Pauli tu l. si operas 26. D. eo Ain. Cousouat Ulpianus in t. Sed etsi quid 25. g. 2. D. eodem.

40쪽

mulationem.

III. Vel necessaria: quae aut eontivis de jure, avi de faeto , avι de jure simul, et faeto, avι per sententiam judicis. I. Vacaro benescium, et Ecclesia dicitur, quae suo carethenosciario, seu Pralato, seu rectore: quemadmodum dureconsulti vaeare aiunt loca, et vacantia bona nuncupnnt, quae Vacua sunt, Suumque posSeSSOrem , vel heredem non ha

II. Duobus generatim modis, praeter obitum naturalem, vacatio bonesciorum contingit, vel scilicet voluntariis, vel ne- 33arsis. Voluntarii sunt renuneiatis, seu reδignatio, et permutatio, quae nonnisi libera beneficiariorum voluntate sunt. III. Necessarii autem , in vilis sere possessoribus, aut ob pluralitatem incompatibilium benesciorum, aut in poenam patrali criminis, vel desertas militiae clericalis contingunt multiplici-ler : nimirum vel ipso jure , vel ipso faeto, vel ψδo jure δμmul, ipsoque facto, vel per aententiam Diaeis. De omnibus singulatim dicendum superest, et primo de vacationibus voluntariis.

AD RENUNeIATIONE Ad iii. IX. lib. I. Decretalium. I. Renunciatio, et resignasio pro spontanea benescii dimissione

cessio pro commendae abdicatione accipitur. II. Invitos quandoque ad renunciandum, eι cedendum benescia, et commendas cocti elericos Dra statutin . III. Sine superioris auctoritate ab EccleSia propria recedere ca-

i in Cae tit. C. de bonis vacantibus, et tu. D. de vaealionibus

munerum.