Tractatus de beneficiis ecclesiasticis Caroli Gagliardi

51쪽

52bus Innocentius III si . quae liis versioulis in epigrapho eiusdem

textus relatis comprehenduntur:

Debilis, ignarus, male eo citi8, serestularis, Quem mala plebs odis, disia Mandala ee re po3gis. Il V. Gregorius XII l. de benesi is, quae in manibus Ordsnariorum eoucilorum etiam Carrinalium , et de Pato meliam specialsum Sedia Apogιolscae eaetra Romanam Curiam

resignari, etiam eae cauaga permulationis contigerit, sanxit , ut imi intra memem negotium univergum admisδionis,

risus fuerim, intra Dea menaea a dis albi factae provisioni sillam mbinet, eι posseδεionem beneseii capiat modo, et somma supradiolis; alioquin iliis elapsis nulla εδε θυε provisio, et lenae,seium vaeare cenaeatur eo ipso: Ordinariique, eι alii praedisti, νιi haec: non perfecerint, eo e u potestare disponendi de ipsis benemetis ελι ea vise privare, eorumque divo- aisso eo ipso ad Sedem Ap folleam derolum eaeistat, es altis idoneis ab ipsa Sede tammaeat eonoedatur sa). Sed publicandao resignationis lex explicati onem postulat accuratiorem inserius. Beneficium litigiosum polentiori ne cedatur, legi bus, et canonibus caulum est s3ὶ: alias irrita cessio erit. 9uemadmodum

ol si cujus stat ab aliquo reo criminis, quod privationem beneficii ipso laeto secuin serat s4ο.

XV. Conditionalis resiguatio ad favorem certae personae in manibus Summi Pontificis tantum fieri potest, ac solet, vel per ipsum resignantem , si in Romana Curia sit praesens, vel per procuratorem cum speciali mandato in forma publici instrumen-li quod notarius apostolieus debet manu resignantis subscriptum exarare ad vitandas fraudes. Cancollariae enim Regula XLV. voluit. et ordinavit, quod aufer regignasione cujuδstumque ι ne ii reelegia8αei. aeu αδδsenebria in eo, quam λ mani

i) Innoc. llI. in eis. ev. nisi eum pridem. Io. de reuunc. 23 Gregorius XIll. in consi. humano viae Diaeio g. 12, et I 3. De qua sustus infra n. 24. δὲ L. 3, et A. c. ne liceat potentiori. M Rigant. in Rey. 29 g. r. mim. 25, et Seg. tom. 2.

52쪽

srotaeae litterae nullatentia eaepedian M. nci resignans. vel cedens, ri praesens in Romana Curia fueris, pergonaliter, alioquin per procuratorem auum ad hoe ab eo verialiter eoninstatutum eaepedissoni hujusmodi in eadem Cancellaris e res-δe consenserit, et juraveris, ut moris est. D si ipsum resi-ynantem , δeu cedentem pluries aver uno , et eodem benesneso in farrorem diis rearum pergonarum 8ticce88sve congentiare contigeris, voluit, quod primu3 eormenδug tenere debeat, et alii po3Ieriores consengus ae litterae nullius δίnt momensi. o litterae reδervationis, vel asaignationis etiam mom Proprio ora avia pensionis annuae super alicujus denosci ruetibus eaepediri possinι. nisi de consevsu illius , qui penδί nem perSolvere tune debebis. XVI. Istud speciale mandalum debet facultatem conlinerolam renunciandi, vel simpliciter , vel in favorem certae personae certum beneficium, cujus doscribi, ac exprimi nomen debet, seu litulus, et locus dicedesis,uel Ecclesiae, ubi positum est et valor annuorum reddituum, nisi concistoriale sit, ut animadversum supra est I in quam praestandi consensum renunciationi in Cancellaria pontificia, alque novarum expeditioni bullarum in resigna larii favorem vel simplicitor, vel cum reservatione

pensionis annuae tot sculorum cum clausula non aliter, nec

alis modo , et jurandi in animam ipsius renunciantis , et constituentis nullam in eadem resignatione fraudem, aut Simonian labem intercessisse. Noe sussiceret mandalum generale eum libera potestate renunciandi omnia beneficia mandantis, ea si per lilulum et locum minime descripta sint. Vicissim resignatarius, nisi praesens in Curia fuerit, mandato etiam speciali confli luet procuratorem ad resignationem acceptandam cum eodem juramento de fraude ac simonia inde procul habita, et consentiendum reservationi pensionis in favorem resignantis, et lillaris apostolicis desuper expediendis. Istiusmodi mandalorum sermulae habentur in appendice ad formularium instrumentorum Plorentiast impressum anno I 576.

XVII. Mandalum ejusmodi speciale ad resignandum quovis

Iapsu temporis non expirat, nec dissolvitur umquam: voluntas enim resignandi praesumitur in mandante Semper perSeverare, quoadusque fuerit revocata , quum nonnisi mulata voluntato i Cop. XII. n. IO.

53쪽

mandalum extinguatur si . Expirat nihilominus per mortem ro. signantis re inleεra sequutam sa), scilicet ante gratiam a Pontiliee signatam. Post illam vero poterit procurator specialis in-eO0plum resignationis negotium perficere, et bullae apostolicae expeditioni consensum rils praestare s3), nisi mors resignantis acciderit intra viginti dies a praesentatione mandali in Cancellaria pontificia computandos. Quandoquidem Regula XX. Caneellariae statuit: quod si quia in ins state constiturus reas gnaverist aliquod beneficium asve 3imploster, δίDe eae cau33a permutationis, vel alias dimiserit, aut illius commendae rem gerit, aeti ipsius bene si unionis dissolutioni consenserit, etiam vigore a piscationis . dum eδδet mnuδ, lignatae, eι postea infra viginti dies a die per ψεum reginantem pra standi eonaengus computandoa, de ipsa infirmitate deeesserit, et ipsum bene sum quavis auctoritate eonferatur per re 3 gnationem aso saetam,collatis hujusmodi sit nulla, ipsumque bene sum nihilominus per obitum eemeatur vacare si). XVIII. Ut ergo vim, effectumque suum habeat resignatio , debet resignans supervivere viginti dies, qtii non compulanlura lempore mandati procurationis ad resignandum in lavorem certas personae dati, sed a die praestili consensus in Canceblaria apostolica, seu exhibili in ea mandali: quum resignationem perficiat hujusmodi consensus, non vero simplex mandalum, seu constitutio procuratoris ad resignandum. Ab hac tamen regula excludebant glossalores olim sanos resignantes s5). At Clomons VII. eamdem ampliare coepit ad eavagam etiam vigore aupplicationis, dum erael ganus, asynatae. Cujusmodi verba sequentes Pontifices in eadem Regula quum usurpaverint: ea proinde et infirmorum, et sanorum resignationes ae

quo iii re assicit. Xl X. Expirat eliam, quovis tempora ante bullas expeditas

i) L. I a. g. Penuti. D. mandati.

Vin clemen. ult. de Procurator. 3) Flam. Parisius lib. 9. quae3ι. 13. n. 28.

4) Regula XIX. caneellariae de visisti, et olim de infirmis

resignantibus.

54쪽

revocetur mandalum. Ut vero valeat revocatio irritare procuratoris consensum: debet ea rite nunciari vel ossicialibus Cancellariae, vel ipsi procuratori. Nam si quis ad eodendum cuili- bot dignitati, vel beneficio procuratorum spunte constituerit, et ipsum ignorantem postea auxeril quomodoIibet revocandum: valida lunc erit cessio per eum lacta, priusquam ad notitiam ipsius . ejus ve , in cujus manibus esset ea peragenda, revocatio hujusmodi pervenisset IJ.

XL. Constitulo procuratore ad resignandum in inanibus RG. mani Pontificis, deinceps tunc nequit resignatio fieri coram 0rdinario, nisi post mandati revocalionem rite nunciatam: quum non liceat recedere a p0stulatione Papae praesentata, ne Sedi

Apostolicae illudatur set). Adde quod possit Papa resignationem

incoeptam istis ex caussis perscere, ubi voluntatem resignantis irrationabiliter, et contra utilitatem Ecclesiae mulatam agnoverit. XXI. Simulatas , occultasque beneficiorum resignationes multifariam prohibuerunt Summi Pontifieos Xisius IV. Innoc.

VIII, Clemens VII, Pius lV, ol V. 3), aliique per Cancellariae

Begulam de pubiseandia reaignati Aug. His ea verbis occupata suit. Idem D. R. atatuit, et Ordinavis, quod quaecumque benesiesa eoelesiastaea 3 e in Romana cinis,sive eaetra eam ase resignata, nisi de illis faetae resignatisnes sal in eadem Curia infra sex me ea a data mulseatonis, et non praealiti eo engus comptatandoδ: δi vero eaetra distam Curiam faetae eint, infra mensem eae Iuno, ubi salsa benesiosaeonsistant) publieatae fuerint. Collationes quoque, et aliae quaevis dispositiones de illis tamquam per resignationemnaeantibus saetae, et inde Seeutae nullisa sint roboris . vel momenti 4). Haec Regula . ait Rebussus in Galliis fui ι reee-pla , et in Curia Par lamenti registrata anno IS93. dia 27.

I) Clemen. un. de renunc. eui consonat. I. I 5 D. mandati. 23 Innoe. III. in eap. gratum a. de Postuι. Prelat. 3ὶ Ρii IV, et V .const. explicui lib. 4. Can. μει. til. desimonia. 4 Eam ita exscriptam habent Sarnus, Io. Kohier, Rebussus , alii: quam a Xisio IV. proditam primum luisse lenent Flaminius Parisius lib. II. de resign. in praefat. n. I. post Sarnum, et Riganlius in Reg. IX. tom. I. n. Ira. Ab. In n. VIII. X isti succe

55쪽

Augusti s sub Innooonlio VIII): unde est leae regni einem ,

ideo ue per mortem Papae non tollitur si). XXII. Ab jure communi eruta haec Regula videtur. Nam Innoceulius IlI. ad Milani Archiepiscopum rescribens, irritas censuit occultas beneficiorum donationes, et collationes, improba suspicio no asseclas set j. Idemque in generali Concilio ei etaonra quoque clandestinas reprobavit statuens tiι quam ei D

XXIlI. Ut Regulae illuderent, ei jacturam honesciorum evaderent quum negligente 3, tum contemnentes solemni orem publicationem : contendebant eam salis expleri ab eo, qui palam in resignanti beneficii possessionem coram duobus, tribusve testibus immitteretur. Doctores autem cordaliores, in his Abbas, Panormitanus, si Rebussus, peculiarem publicandi ritum ab actu possessionis quantu inlibet publicae separatum omnimodis exquirebant s5). S. Pius V. solemnem publicandi formam prusiὶ Rebussi in praΣ. beneso. tit. Regula de public. resisnat.

Hinc Pontificias et Regulae derogationes locum in Galliis inde non habuisse commonent idem Rebuss. εἰ. I 3. n. x3, Ludovicus Charonda lib. I. rev. 23 , ZIpaeus ae renunc. n. 2 , Georg. LOve sus ad Molineum nota 6. g Inuoc. IlI. in caP. un. ne ecclesiastica benes alae deminuι.

δ) ldem in eap. quia propter R. de electione. 4) Bonis. VIII. in caμ. quoniam M. et ult. de eleel. in n. Nos

volentes, ait. huic morbo t fraudibus sputa clandestinae electio' nis Obviore, sancimus, eι coormationes tales viribus omninoearere, ipsaSque decernimua irritas, et inanes. Glossa in eodem cap. quoniam verb. Observari tolluens de ritibus in electione, et conficinatione publicanda constitutis ait : in provisionibus , vel collationibus tantum puto, et haee feri. 53 Rebussus anno 154ο. commentarium Regularum Cancellariae sub Paulo III. aggressus in pr-. bense. tit. de publicand. r Signat. 9l. IO. n. I9, haec scribit contrariam refellens opinionem: aliter parum serviet haec Requia volens resignationem publicari: nam de jure testes debent interesse in adeptione possesSsenis, Si cut in aliis Gelibus , alias actus non posseι probari. Eryo haec RUula i requirens publicationem aliquid addit juri communi. O quod non, Meatur publicatio coram duobus, aut tribus ιeotibuS , conauluis Pavormιtauu3 Couδ. 99.

56쪽

mus edixit. eamque porpetua lege imi stravit si . Dein Crogo

gorius XIlI. suam edidit eonstitutionem IX. Kal. Januarii I 583. promulgalam sequenti anno I 584. 2), qua modus,et sorma publicandi resignationes explicatius , et accuratius praescribitur perpetuo jure servanda. Posthae Omne3 eι quaecumque resignationes salt) eliam cau83a permutationis, ae commendarum,eι etiam litteris apostolicis non eonfectis, eι pogae8δsone non habita, nee non litis, eι jurium 'orumcunque ceSsiones, ac retraee iones, quae deinceps de quibuseumque lenemesis emeleas sieta in nostris , aeti Romani Ponti is pro tempore eaeotentis manibus, ae etiam eoram notarso publieo , es t otibus et, et ευper eis provisio 8, et quaecumque aliae diau itionea rive temporales, gine perpetuae publicari debeant eum lueris apostolisis drauper confectis intra sex menses, Si bene irem citra montra fuerit: ultra vero, intra novem adam conceδasmo gratiae, non autem a die praestiti mper ea comenδuct numerandoa. θεα autem publieatio in Catho-drali, eι in beneficii Meleasa, vel Gelestia, si in pluribua iblud εit, Aat: Usque dum frequens populua ad Miggarum δωlemnia eonvenerit, palam Omnibus litterae apostolicae pra dictae ,earum tran8umptum authenti cum eaehibeatur,elara-gue, et intelligibili voce resignatis,aeu eeagio hujuδmodi, ac bene si qualita3, et invocatis, nominaque, et cognomina re aignantis. acte cedentis, ast illius, in cuius foenorem gratia 40ugmodi faeta est, pronuneietur: tit haec omnia po38int ad notitiam omnesum ibi eaeiarentatim remisimiliter pervenire, aeriplosve de his omnibua Memplo collato , valvis distarum Gelegrarum assixum relinquatur. Si vero Meleasa beneferi

ruralis ait, aut populo, conventuque careat: eo ca3u in pn

rochiali, infra curua paroeliae litastes benesolum ipsum comaistis , et in cathedrali Geleata, vel si Deus bello, leu pe-ate , aliisve manifratis periculo gubjaceas, tune In proinima par Malcae etiam in Cathedrali Gelesia , vel gi adima ad

r) S. Pius V. in const. cosit nos, quam motu proprio tulit die I 3. Martii a 567, et eoiast. quanta melesiae Dei, edita an . I 568,

quas collaudat Benedictus AIV. in const. Ecclesiastica IO. tum. R. Bull.

2ὶ Gregor. XIII. iv eonst. humano vir judicio 85.

57쪽

Aas,atu utramvis miumst sil recurus. in alia Cathedrali uel paroohialinteiniori periculorum immuni publiealis hujusmodi peragatur si). Quod si quidquam praedictorum omnium omis. δum fuerit distis terminis elapsis, Omnes dispositiones. et stratiae resignatorum, vel cenorum beneficiorum, aiat jurium hujusmodi eum omnibus inde geoutis, δive de pae eis, δive de litigiosis, sint irritae et inanes, nullaque, stratis ouper hujusmodi bene se ,δive jure cegso a Pagetur: sed ipsi inhabiles, et inovaees sint ad busmodi genemeia ais resfisnata , et cena quandocumque Obtinendar illaque ab spisa

propter diuturnam continuatae po88rassonis hujusmodi to- Ierantiam ullo sempore au=rventur: δed ipsa benescia, s ve jura aio a priseipso vacantia a Sede Apostoliea praediaeta dumtarat impetrari valeant ae eoneedi 23. Illorum vero impetrationes numquam gub clausulis generalibus, vel implfectis comprehendantur, ged 3pecialiter, et e reg3e ob non Servatam praegentis eoMUIulionis formam, et eum declaratione nominum. et cognominum reSignantis, δeu cedentis, eι

gratiam habentis dispositive, eι non conditionaliter feri omnino debeant s3j. De benesciis aurem . quae in inauibus

Ordinariorum collatorum etiam Carrinalium, eι delegatorum etfam vestialium Sedia Apoatoueae eaerea Romanam curiam resignari, etiam eae caincta permutationis contigmrit: ipsi intra mensem negotium univergum admissionis , vel

misereonis regignationis ejusmodi, et si per eos facienda erit' provisionis resignasi benesieti Daeta aposωEoas et alsas 'canonicas Ranctiones omnino absolvant. Et qui sis provisus

fueris, intra tres menses a die gibi saetae provisionis illam si Ibidem g. 8. α) Ibidem.

δ) Idem in seq. g. s. Constitutionem hane explicant, versant. que in primis Parisius tom i. de resistu. beneso. ιι b. 21. Per ιοι. et Stepli. uuarania in sum bullar. τοι b. beneso, resisn Publi .

58쪽

ptibiiset, et po88erasonem bene si ereptat modo . et formasti adistis: alioquin illis elapsis nulla ais ejus movisse, eι

benemesum vacare cengeatur eo ipso, ordinarisque, eι alia praedisti. qui hoc non perfecerint, eo pote3tato αν

nendi de ipso bene iis aint ea vice privati, eorumque dAopositio eo ipso ad Sedem Apostolieam devoluta eaeislat, es aliis idoneis ab ipsa Sede dumtaaeat concedantur si). XXIV. Ex rebus quidem gestis liquet Apostolicae Sedis litteras pro impetrantibus beneficia sexceptis iis, quae sunt juris-

patronalias) ob neglectam resignationis publicalionem vacantia ipso jure vigore eiusmodi Gregorianae constitutionis , executioni mandatas hoc in Regno suisse ad nostram usque Rel lem, regiumque iis placitum continue nemine contradicente, Bul reclamante concessum. Petrus Blancardus quum beneficium Sanctissimae Trinitatis intra parochialem Ecclesiam Fractae majoris in Aversana dioecesi ab Urbano VIII. impetrasset anno I 629. uti vacans ob publicationem a resigna lario possessore non faciam: Archidiaconus Aversanus executor apostolicus pontificiae eollationis litteras sine obstaculo exequens eum a molo resigna lario in possessionem illius beneficii immisit, ut palei ex aclis in Episcopali archivio Aversano servalis eiusdem

beneficii familiae olim de Fuseonis, hodie de Spenis set). Codices aulem Curiae Capellani majoris redundant impetrationibus ejusmodi ab ea retulis ad Proreges olim, et Collalorato Consilium , mox ad Regem nostrum eum volo indulgento super iis regia placita, de stylo exinde concessa, quoties nemo laesa patronalus jura, nec alias Regni leges conquestus esset. Unde sanctio Gregoriana, quae ipso jure vacationem beneficiorum insert ex neglecta eorumdem resignatorum publicatione, videtur usu jamdudum viguisse. Quum vero nec petitum, nee datum, nec nec denegatum constitutioni Gregorii XIII. placitum regium , quemadmodum nec plerisque Pontificum constitutionibus anto ,

nc post comitia Tridentina editis, quae proflant in bullario M.

ullatenus serant rerum nostrarum seriplores, statui exindo nequit eam hoc in Regno non aceeplatam. 9uiuimmo ex tali scriptorum silentio magis praesumitur eam laetio saltem regiae Poe 13 Greg. XIII. ibidem g Ia. Videsis dicta superius num. I 4. a) Ex areh. Avers. Ilia 3. n. 2.

59쪽

6olestalis placito receptam usu . quam non in iis partibus , quae nullum patronalibus vel regiis , el laicorum juribus detrimen.

lum inserant.

XXV. Benedictus XIV. aegro serens animo fraudes ad eludendam Gregorii XIII. sanctionem adinventas ab se ipso in judicio delectas, videlicet eae dissonem litteramum apostolicarum ad preces resignantium prorogari solitam, realisutionea in integrum saepe largitas ad publicandam, ut resignantes intersa fructus benesciorum resignatorum perciperent , iterata emmaraentatae super una, eademque resignatione ad protrahendam signaturae gratiam, poSδωδionem, et publicationem usque ad obitum resignantis dilatam , sategit ea radicitus Rm Overe.

Propterea constitutionem saepedicti Gregorii de publicandis imira certum tempus resignationum gratiis, ei capienda resignatorum beneficiorum possessione confirmans, et in BOVans constitutione sua itidem perpetua voluit Nolario Dalariae, ne recipiant umquam consensus super resignationibus, quoties mandata procurationum hinc ad resignandum, hinc ad acceptam dum data videantur ante menses octo a citra montanis, Vel duindecim ab ultra montanis. Τum jussit ab eo die , quo rescripserit pontifex admittendam esse resignationem, ut intra dum ad Summum menses quum supplicatio signetur, tum litterae apostolicae desuper expediantur, mox a die signalae gratiae in ira Sex menses possessio resignati beneficii citra montes, et initanoVem ultra montes revera capiatur, litteraeque apostolicae simul publicentur ad formam Gregorianam. Utque nulla temporis prorogatio ad publicandum amplius indulgeatur prima etiam vice, nisi antea constiterii in officio Subdalarii apostolicas litteras suisse jam expeditas. Insuper ut prima,el secunda dumtaxat prorogatio tunc liceat concedi, tertia nequaquam, nisi palens impedimentum sine culpa petentis interjectum aliter Dalario suaserit. Si quid contra gestum erit, irritum omnino voluit, et beneficia ipsa ut vacantia impetralionibus soro obonoxia IJ.

XXVI. 0nus probandi omissam publicationem non resigna lario, sed impetrauli benescium incumbere, Doctores consen- a) Bened. XIV. in eoust. ecelesiastica ministeria Io. die I 5. Iumi ar46. to a. Bullarii.

60쪽

6 Iliuni si): quum is, qui negat aliquid , in quo suam suadal in- lentionem, d obeat id ipsum plene probare. XXIII. S. Pius I. dum formam imperavii ex podiendi lilleras super resignationibus Ecclesiarum praesertim parochialium in sorina dignum, studuit omnem Simoniae suspicionem, si labem ab eisdem amovere, mandans exequuloribus Apostolicis ,

ut ea de ro diligentius inquirant set) Hinc ea in litteris pontificiis resignationum adjici clausula suevit in serius exponenda, ut sedulo circumspiciant singuli executores, an in resignationibus beneficiorum apud Sedom Apostolicam gestis atque admissis n-ιercraserrι simonine labra, aut aliqua alia illicita pactio, aeuessam eorruptela s3ὶ.XXVlIl. Si quis bona fide beneficium Sedi Apostolieas resedivatum, vel asseclum, vel alleui a Papa collatum acceperii ab Odidinariis collatoribus ignorans, tum P0st fgnilam reservationem, collationemve pontificiam sine mora dimiserit: Boni laetus Vlus latuit eos ad sua propria beneficia, ea etiam , quae sponte dimisisset, regressuros esse, non Obstante quavis collatione eorumdem aliis interea impetrantibus saeta 4j. Nam Cancellariae Regula III. superius exposita eos, qui beneficium incompatii, te jam jam adepturi ab Apostolica Sede in fraudem reservationis beneficia sua vel dimiserini, vel rosignaverint, coercei 5): non alios bona fido dimittentes. XXIX. Ad benoficium somel renunciatum nullatenus poterit

renuncians amplius regredi, nee illud umquam repetere. Quam perieulosum ais in divinis rebua, ut quo cadaι iure suo, αμωδίate, Scriptura Sancta declarat, gutim in Geneat Gauprimastis auos inde perdideris, nee recipere id postmodum potuerit, quod remel o Sit, regreδδum, Nicolaus i. rescripsit