장음표시 사용
141쪽
re dissimulata, non vitio statim im praeceps rapuit. Quam ut potentius VAU, ii tutiusque exereret, Clodouarum Cabilonem ducit, euocatis ad conuentum publicum regni Proceribus. Inimici dolus Villa baldum non latuit , cum tam absenti pervicacia , quam praesenti insidiae , magno utrinque periculo forent. Idcirco mediam viam initurus , adest stipatus nobilium Umine, &propemodum ad bellum in lirucho; palamque professus vereri se inimicitias Flaucati, ne in Regis quidem palatium venir, in inuidiam
aemuli potentiam vocans. Nec Flaucatus disterebat caedem ulterius, paratus in aemulum ut in hostem publicum ruere nisi ab fratre Amalberto, mitioris indolis, & in priuatam vindictam ciuile praelium detestante, inhibitus ; sarta utcunque discordia, pacem verbis , ultionem animo , promisisset. Impleuitque confestim. Qippe curato Nantii dis funere , quae Parisiis a Burgundica via obierat, seque in tumulo dilectissit ni coniugis condi optauerat ; Regem iterum in Burgundiam agit, & Augustodunum proscctus mandato Regis Ville baldum euocat; simulque ut metum & ΩΩpicionem doli amoueret, Ermenricum mittit cum selecta nobilium manu, qui promista incolumitate aduenientem ad palatium recta deducerent. Ville baldus promitsocii in anceps, Ermenrico honorifice excepto , suorum in globo nihilo secius ad repellendam vim comparans sese , Agilulfumae Visconem prae se mittit, qui aduersaris mentem explorarent & renuntiarent. At Flaucatus maturo consilio, iis in custodiam datis, instructas militum copias, in quibus Echinoaldus ipse cum aulicorum flore & robore , in aemulum ducit. Nec in occursu dubitatum, quin infestis armis irruerent. Forti animo Villebaldus irrumpit in regios , sed fortuna spem desit tuente, primo statim congressiu caeditur, mox alii fugam corripiunt, passimque strages atque direptio. Flaucatus pollinodum febri vexatus, breuissino voluptatis ex vindicta sensu, diem obiit mortis victima tam prompta quam hostis. XVI. Pipini fatum Austrasiam iuxti conturbatiit; non extemplo quidem, sed Da.',.ci lcntius, eo acerbius. De praefectura Palatii prima contentio , Otto r & G imoaldum Pipini filium. Ille aulicis artibus potens , quippe Sigeberto Regi familiaris ac prope conuictor, fratia florens Vronis patris, Regis in pueritia baiuli, magna iis temporibus auctoritate , iain Aulae
praerogativa obtinebat Palatium, magna superbia aemulique com temptu. Hic contra paternis meritis & populi voluntate fretus , praeter Cuni-berti Pontificis beneuolentiam, roburque animi summa appetentis, inanem aduersarii pompam spe virtutum multa disiiciebat. Vicitque tandem Pipini gloria ; Otto ignominiose ex Aula eiectus, admittiis ita praefecturam Patris Grimoaldus; ac anno post altero Otto miser & vagus , persequente Grimoaldo,in Alemania caesiis: tantum est aemulationis incendium, quae ab honoris scintilla in perniciem vitae inflammatur Mox in Thuringos bellum commotum est. Rodulphus Thuringiae Princeps , iam olim Austra- R. iam Io siae Regum stipendiari iis, spreto Sigeberto, & contracto cum Sciauis foe- i λάε dere , detrectabat obsequium. MIerturus illud Sigebertus, collecto nume
142쪽
rose validoque exercitu Rhenum transiit, ac felici auspicio primas Thuringi copias a Faro Duce actas in praelium, fundit ac caedit. Qua victoria elati Austrasti collatis dextris in Rodulphi perniciem iura iit. is suorum clade minisque hosti uni terrefactus, spe pugnae abscilla, in munitum castrum vertici mont1s impositum quae illorum temporum munimenta erant) cum delecto milite, uxore liberisque se recipit, a bclli casibus quid fortuna ferret opperiens. Adest Sigebertus obsessurus castrum toto exercitu ; ipseque die
corrupta fuit victoria, quia tentata est immatura. Vix accedebat miles,c diri
Duces plerique eum in hostem agendum exclamant; opprimendum illum dum metuit; hinc audaciam & fortitudinem, constemationem illinc & terrorem, victoriam confectura baud dubie. Alii contra,in quibus Grimoaldus& Adelsifilus, femum de via militem in hoc discrimen ducendum perne ani ; nihil periculosius caeco & temerario praelio 3, naturam loci inquirenam prius , retegendas insidias, non caeco impetu proruendum in muros ;nec lentam adeo fore victoriam,quae in unam noctem diffςrretur. Rege inter haec dubio, parumque gnaro viris adhaererer, dum assertores quique sententiae, hi in castra pergunt, illi in praelium. Bodo Arvernorum Dux & Eno-balus cum flore militum in Arcem properant; Grimoaldus & Adelgi silvs Si sebertum in sententiain si iam pertractum custodiunt, atque castra in vim hostilem communiunt. Rodulphus comperta re per proditores Australios, orta prorumpit, magnoque impetu in hostem irruens, atroci pugna con-erta, vincit tandem, pulsosque decliui montis A intrasios ferro delet. Bodo& Enobalus dimicantes sortiter in primis caesi, nobilium audacissimus quinque obtruncatus; Rege haud procul equo insidente, orumque exitium prosequente lacrymis & inani questu .Postridie utrinque actum de foedere; idque a Franco admissum pudendis conditionibus ; ut se in Austrasiam saluus reciperet, Rodulphiis eodem iure esset quo antea ; hoc est umbratice & nomine tenus vectigalis, reuera dominus,& obsequio solutus ageret: hoc discordiae fructu,ut pars illinc cum temeritate perierit, hinc salita redierit cum pudore& ignominia. Haec seris Grimoaldus,at peiora quae domi ausus est. Cum Sigeberto nulla proles ad regni spem foret, pio iuueni condendisque templis
duntaxat intento persuadet,ut quaesito per adoptionem herede, offensionem naturae corrigat, suumque filium Ildebertum tradit in cam rem ; Rege qua metu, qua suarum rerum incuria , Grimoaldi nutibus mire obnoxio. Facta adoptione qua Ildebertus transibat in familiam resiam, nasciuir filius Sige-berto, quem Dagobertum de Patris nomine appellauit; moriturque postmodum Pater, breui absque herede, quia relinqvcrct plures, suturus. Nam Grimoaldus seluto post Regis istum pudore , regnum Austrastae Iideberto asseruit, Dagoberrtun vix diuripuerum totondit in monacluim ; ut si minus ἶaterno regno, pietati saltem succederet; eumque mox,amoliturus oppro- .ium procul,Didoni Pictauicnsi Episcopo peregrinanti in Scotiam tradit; nequid sui Regis quod oculis tentaret animos superesser. Atrocitas scelerisClodo uaeum excivit; ex vindicta bellum, ex bello praelium,iustusque vindex Francus e praelio; in quo caesus praedo regni Ildcberrus, Grimoaldus captus, de in carcere tormentis necatus, regnumque Austrasiae Chil delico traditum
143쪽
Clodouaei secundo genito. Memoranda in Mucis Sigeberti religio, in Monasteriis pluribus quae pie condidit adhuc exstans ; meruitque in Sancto timi fastis adscribi ; summa laus quidem , sed ed minor, quod inrcr Regem pium & priuatum aliquid interest. Caeterum hic
non pollum omittere, Dagoberti istius exulis nouam & felicem sortem , quam excivit ex Obliuionis, secundae mortis , tenebris, & in lucem edidit nuper, Godefridus Henschenius, e nostra Societate ; vir admodum eruditus , atque Historiae veteris accuratissimus ii ixta & felicissimiis inuestigator. Is igitur in Diatriba in eam rem scripta , exprobatissimis antiquitatis monumentis eruit & conficit, quod hactenus scriptores multos latuerat; Dago bertum illum secundum , Sigeberti filium & Imne-childis, neutiquamdium in Hibernia obiisse extremum, ut vulgo creditur; sed illinc reuocatum , regni paterni dimidiata parte potitum. Docet nimirum per matris industriam impetrataim a Chil derico Rege Austrastae , ut patruelis eius Daὀobertus, reduceretur in patriam, ac Francis tam ad Rhenum positis , quam ultra incolentibus Rex daretur. Sive id factum sit, ut coniicit Mezelaeus, post' obitum Chil derici, in interregno aliquot mensiuin. Tenuitque Dagobcrius regnum per annos haud paucos, multis coenobiis partim conditis, partim locupletatis, praesertim in Alsatia, in qua sedem regni possietar. Magnam quippe pietatem hauserat, tum ab aduersis rebus, tum ab institutione Uilfiidi, Episcopi Eboracensis , apud quem diuerterat, & a regno detrusus in exilium,& ab exilio reuocatus in solium. Praeterea Bonifacium Coloniensem Episcopum ad Frisiorum conuersionem , & monitis inflammaverat, & omni ope adiuuerat: & in Irmina filia, sancta admodum virgine, immensa liberalitate promouente paternam beneficentiam , reuix ille visus , etiam post obitum , cumulabat Ecclesiam donis. Haec Irmina Vilibrordo sancto charissima; & Adelae soror , pie contendentis , utra Patrem exscriberet luculentius, amore liberali, in pauperes, Templa, atque Coenobia. Obiit Dagobertus circa annum Christi 678. Quo mortis genere non constat; violentum fuisse Hen schenius putat,
quod apud hostes sepultus sit , scilicet Rothomagi: quodque ad ipsius necem vindicandam, Pipinus maior in Ebroinum sub Theodorico Palatij Magistrum, bellum concitari r. Et ea pluribus de Dago berto scriptor laudatus. Vnus filius Patri non diu superfruit: filiae Irmina &Adela religionis studiis se addixerunt impensius. Nunc me in primum stadium
Clodovaeus interea sorte varia regno utebatnr. Vnum ipsius alterumve facinus memoriae traditum. Primum in speciem pium , reuera sacrilegum, scriptoribus sacris habitum est. Fame gratiissima uniuersa Francia vexabatur, egenique plures abstinc bantur inedia ; iis Rex opitulaturus , si-dem argenteam qua sancti Dionysi ac Sociorum lipana condebantur, iiDago berto patre multo sumptu elaboratam, auferri iussit, & in alimenta pauperum vendi: ratus vitam mortalium immortalium reliquiis potiorem: ipsosque sanctos, si consulerentur, suas illas opes in beneficium pauperum largituros, qui vitam ipsam in vivis dum aserent profudissent. Male ta
144쪽
men quod rem Deo sacram profanus inuasit, & erogare sua non aliena debuit, multo minus teligiosa & pio cultu veneranda. id porro facinus emcndare altero studuit; aduocato Praesulum coetu, ac de consensu Landerici Parisiensis Episcopi,coenobio sancti Dionysii e potestate omnium Praesulum vindicato,suique iuris ac dominationis effecto, hac libertate in apsidem data,& rapinam sarciete imperio. Postea ut cultum in eundem sanctum ostentaret, in eum rursus deliquit grauiter. Capsam qua sacrae reliquiae condebantur aperiri iussit , corpusqtie fanctissimulta veneratus, spectante populo, partem inde brachii abscissam , ad priliatam pietatem abstulit. Sed confestim Deus temeritatem Regis auersatus, portentis ostendit grauitatem noxae. Siquidem ipse Rex, quasi sui impos, humi assiictus est, obscura caligo templum inualit, tantusque timor spectantium animos, ut inde certatim cuncti aufugerent. Clodovaeus mente utcumque recepta , culpaeqtie conscius , illico brachium trunco restituit, auro & gemmis adiunctis adveniam; multaque in eam basilicam dona largitus est. At triennio tantum
superfuit, nec inde firmi iudicij ; imo sensi in delirare mens , de ad insaniam vergere, in qua mox obiit; gulae , auaritiae , de libidinis insimulatus: nisi haec vitia excuset amentia , in quae iam animi laesus proruperit. Sane felicitati fuit, quod Bati idem virginem regiam e Saxonum gente coniu-fem nactus sit; forma eximiam, ac virtutum laude illustrem; ε qua tresiberos suscepit. deinceps Reges, Clotarium , Chil dericum , & Theodoricum; &ipsa Corbiense coenobium extruxit ; & Cellense Monasterium aedificauit latius , dotauirque impensius ι quanquam pretio omni maius sit.
Ab Clodouaei obitu , ad Clotarium nomine tertium, maximum natu deuoluitur Francia, propemodlim infantem; Bathil de matre cum Magistro Palatij Erchenualdo regnum administrante; Childericus traditur sce- tro Austrastae, Theodotico in nullam partem admisso, seu ob infantiam; eu Erchenualdi consilio , ne diuisio regno potentiae suae detraheretur. Sed breui tempore obit Erchenualdus magno regni damno, auctoritate quidem iam regia, sed intra modum usus, nec ad tyrannidem. Tantae dignitatis, cui Rex ipso seruiret, clim plurimi candidati ellent , malo Franciae filo, Ebro inus eligitur; sive ut ni , pessimo quoque ambiente quam strenue, seu viro simulatione virtutum obtegente vitia , seu Deo poenas delictis hominum comparante. Is conflatus ex omni scelere, non illico se qualis foret aperuit; vel nondum confirmata audacia , vel Reginae auctoritate deterritus; ac Leodegarii viri piissimi, ad infulas Augustodimcnses promoti , prudentia & vigilantia, velut firmis claustris circumclusiis. At mox Clotarius quarto regni anno e vivis exiens, secum pacem abstulit de tranquillitatem. Siquidem Ebroinus diis consertis impatiens , cum Franci magna pars Childericum adstreptrum, ut Clotario proximum, accerserent ab Austrasia, ille Theodoricum minorem natu ad rcgnum euehit,
certus imperii in Regem ipsum quem promouissici; &Vb album amovet Austrasiani Palati, Ducem , qui si Chil dericus regnaret in Francia, haud dubie moderaturus esset regnum utrumque. Verum Francis proceribus pro legitimo
145쪽
legitimo Rege certantibus, Leodegarii maxime opera, tam Theodoricus quam Ebroinus capitur 1, de ad restingitendum fomitem belli,ille vi attonsus Monachiamque indutus, throno eliminatur ; hic ficta poenitentia vitae castis ingens, traditiu Luxoviensi Monasterio dato in cucullum pessimo capite , v t tectius tutiusque machinaretur fiatura scelera. Hinc legatio ad Chil derictim missa, excit isque magno plausit , uniuersae Franciae , Visbaldo Magistro palatij, habenas suscipit. Attamen plausus in querelas, indignationem & odium illico veruis est. Adolescctas rerum imprudens , &allentatorum fraude corruptus, licentia regnum metiri cepit non temperantia , oscitanter omnia agere, plura negligere, spernere nobiles, nullainoue boni aut virtutis curam prae se serre. Leodegarius unus auctoritate
sanctitatis Regem inter & Franeos medius, tum illum a vitiis, tum cos ab iniuriarum sensu abstinebat utcunque : verum posteaquam ille vcl aulae taedio, vel invidorum fraude, commeatu petito a Rege discessit, sibique &Deo daturus operam , recepit se Augustodunum ; tunc enimuero mere in omne flagitium Childcricus, ac praesertim in crudelitatem Persicamque superbiam ; donec uno facinore cumulauit priora , & posteriora abrupit. Erat Bodilo nobilitate generis clarus, proceribus Francis pridem notus;
hunc leui de causa, nec enim scribitur, Chil dericus iubet alligari ad stipitem , ae denudatum vilis instar mancipi, caedi verberibus , pdst donarii in vita stipite detrahi. Commouit Francos ignominia poenae ; fremere nobiles, nihil apud se claritate sanguinis pretiosius ; effundendum hunc pro Rege & patria , inter hastas & tela hostium , non sub tortoris flagris& scuticis , sibi Regem pro plebeio este , cui ipsi pro plebeio forent; si
Childericus saeuiret in nobiles , non pro Rege, ne pro Franco quidem habendum , cui sanguinis splendor intemeratus hactenus fuerat. Ita praecipui in Regem conspirant, incertu inqtie , o dij victimam destinauerint serro an cucullo. Sane Bodilo ad quem maxime attinebat iniuria , furore actus, in extrema ruit ; positisque insidiis Chil dericum paruo comitatu volu-I tatis causa in Lanconia silua versantem , scelere horrendo perimit 3, dc ca-enti adhuc serro Bilihil dem Reginam aggrestus , praegnantem licet atque innoxiam , utero serit interficitque : quasi Regem caedi leuius ester ,
nisi cum spe prolis e natura rerum expungeretur. Idque anno regni tertio contigit.
Ab atroci facinore, & quod miserabilius , impunito, Franci Theodori eum detracto cucullo , qui virus e Regia stirpe supererat, solio euehunt; simulque , quando Vl aldus Childerico caeso equis citatis in Austrastam fugerat, Leudesium Erchenualdi filium, memoria patris gratissimiam, Ma- istium Palatii dici curant; Leodegari j maxime ac Gerini fratris consi-io, sancto Praesule euocato ad Aulam. Idque actum consestim , ne forte Rex nouus Ebro inum beneficii memor fortunae prosperae comitem faceret, admoueretque gubernaculo sceleratissimurn hominem , cuique pro abominandum. Verlim nec Ebroino adsuit Theodorici stupid tas , nec defuit E broini ambitio ; communicato cum amnibus consortibusque consilio, abiecto per contemptum cucullo, de eiurato Monacho, praefecturam Palatii, vi
146쪽
vi ablatam olim, vi reposcit. Et postulata ipse confecturus, magna celeri- - - -- rate imparatos animos occulans, improui uis ad Regem aduolat, caesisque in in via si qui obstiterant, derelictam a fugiente Rege gazam invadit ; ipsumque ad Cressiatum alsequutus, seos inter opis inopem atque consilii, honorifice recipit,receptaque ipse Praefectiira,permissa Regi potentiae umbra, rem in se derivat, ambitionis & immanitatis nullo iam obice. Prima viri victima Leudesius fuit, quem data salutis fide ad se excitum, periurio necauit, deinceps in adueriarios vetante nullo , quorum pars excisi , pars in Vascones ac remotas terras longe exularunt. Tyranni furor in Leode- E M. εται-garium mox exarsit. Viri sinistitas honorisque contentio , olim pessi- hto .mum hominem in sanctissimum exacerbauerant ; urebat Francorum amor in s Dictum pium Praesulem , timebatque ne prudentia viri atque auctoritas, sibi ali- Lιο ψῶ. quando detrimento foret atque exitio. Iraque vi Augustoduno detrachrum , statimque orbatum oculis, cum Gerino fratre in aulam adduci, spectaculum ultionis gratissimum iubet; & Gerinum quidem tam pietatis fraternae quim consiliorum participem palo alligatum lapidibus obruit; Leodegarium lento supplicio parempturus,quo parentaret ultioni diutius, per acu ta saxa clauorum instar coactum ingredi, abscissis post labris , evulsaque lingua , sie deformatum in coenobium quoddam ablegat; unde mox extractum fulgentem luce miraculorum, per sicarios e vita & tormentis eripuit. Austrasia inter haec primum ab Vl Baldo post Chil delici necem obtinebatur ; dein ipso mortuo , , Martino de Pipino, patruelibus, sancti Arnii l-I hi nepotibus ; quorum Pipinus iunior Ansigili siue Anchisis nobilis fi-ius, ad res magnas noulimque , tonarchiae termitem adolescebat. Ii vel Francis exciti Ebroini saeuitiam detestantibus; vel sta ipsi sponte qua metu, qua ambitione, propulsi, contra Ebroinum qui regis nomine in omnenetas abuteretur exercitum armant. Ille ex aduerso nullatenus segnis,Theodorici specie, quem in castris instar imaginis fictae deducebat, vocatos adsigna Francos forti animo hosti opponit. Pugna conseritur, multaque strage patrata hinc inde, vincuntur randem Austras, , Ducibus fuga in di- uerla raptis ; Martino Laudunum , Pipino maiore periculo, sed tutiore receptu in ipsem Austrasiam. Ebroinus persequutus victos, audit in reces.su, Martinum agere Lauduni, omnique ope muniundae urbi intendere; hunc ut caperet, obsidione dimilia , in qua mora & periculum maius, virum ipsum aggressus , machinam solitam hoc est periurium admouet ; leg tis missis , in quibus Regulus Episcopus Rheniensis, qui selutem & in Aiistrasiam reditum polliccrentur, fidemque facerent iureiurando septa capsas Sanctorum praestito , atque periurio fraudem adiunxit, datis capsis inanibus religione ridicula , quam adhiberet tot inter scelera. Martinus actus in retia , cum sectis statim peremptus est, fidem & superos frustra implorans. Ab hac caede , grassante in plures Ebroini saeuitia, de Rege quasi stipite florum questibus obiurdescente , demum exstirrexit calamitatis publici de priuatae vindex. Is Ermenstedus nobilis Francus , qui minacibus ore uitari verbis ab Ebtoino increpitus , gnarus improbo homini velle de pcrficere vino lare,habito cum amicis consilio intercipiendum consiliu ratus, nocte Tom. S int resta
147쪽
intempesta in eius aedes prorumpens, incautum interfecit, moxque ad Pupinum sese proripuit ; eo sceleratorum fato , ut sicci morte vix pereant. Franci hac peste liberi, Varadonem aetate S rebus gestis illustrena praefectura Palatii donant, hoc est regno propemodum. Nam ad Magistratum clusinodi, praesertim ab Ebroini tempore, regni administratio , belli indicendi & gerendi, sanciendae pacis, promulgandarum legum, condonationis criminum , aeraris publici, potestas, ac denique omnia quae Regii muneris forent, pertinebant ; ut inanis titulus penes Regem , neruus & robur totius auctoritatis Magistrorum ellet. Varado confestim cum Pipino iam potente Austrasiae iniit pacem, qua aut horitatem nutantem initiis confirmaret. Sed foris tutus, domestica lue laborauit. Erat ei filius, dictus Gi Llemarus, ingentis animi, ori, quietisque impatiens , ambitionis immodicae , quam incendebat paterna dignitas. Ille itaque in Patre aemulum contuens , fraude & sagacitate, ereptum Patri clauum, veluti per aetatem infirmo, audax corripuit, tenuitque ferocia qua occupauerat; bello statim in Pipinum illato daturus sartitudinis specimen ,& Austrasam , ut aiebat, Principi suo ut restitueret. Fueruntque hinc inde strages haud paucae ; ad Namurcum castrum praecipua, qua Austrasios nobiles illectos periurio, fide nulla, e vitas sustulit. Sed mox , Deo occulto morbo percussus, impietatis aliorumque criminum poenas dedit ; teterrimo spiritu in cruciatibus morbi exhalato. Varado pater iterum vocatus in regimen; quod nec diu tenuit, sero mox raptus: Peruenitque ad generum Beriarium nomine, tutela regni, quem Aufledis surus, matrona nobilis, dc virili animo strenua, indignum licet, Puppe staturi pusillum vitiisque multis obnoxium , ebpromouerat; tum ne a familia splendor abscederet; tum ut ipsa ex ineptia alterius, sui specimen faceret. Verum is prauitate indolis & dominandi
libidine , suo plerumque usus consilio , illico perdita nobilium gratia, 'eorundem odia concitauit; quorum plerique contracto foedere cum Pipino , conueniunt, ut Iclauo Vanum ineptumque hominem amolitus , regimen utriusque regni capesseret ; iam Deo scalas admouente, quibus noui Principes ad fastigium summum constenderent. Itaque Pipinus lecto exercitu, irrumpit in Franciam, & apud Veromanduos acri praelio confligens , Theodoricum atque Bertarium in fugam agit. Tum Beriarius adiecto contemptu ad odium , profugus 5 quaerensaatebras , ab comitibus suis , iussit Aufledis secordiam hominis indignantis , peremptus est. Hoc perempto , Rex nullo negotio cum gaza regia venit in potestatem Pipini, iactura selicior, quod aliquando in seruitutem iusto & forti domino traderetur.
Ergo Pipinus iam votorum compos, ac Magister Palatii dictus, tam Franciaeqliam Austrasiae rector , futuri Imperii fundamenta ponit. Erant ei ex Plecti ude, nobili ac prudentissima semina, liberi duo , Drochus de Gri- moaldus , quos educabat in spem potentiae , Francis alterum , Austrasiis alterum dei ignatian . Sed quia per aetatem nondum firmi oneri erant, NOr- debertum ex sius fidum quasi vicarium potestatis relinquit in Francia; ipse in Austrasiam quam regebat unus remigrat, Diocho maiori filio in Du
148쪽
eatum Campaniae euecto. Ita tranquille administrata Francia ad Theodorici obitum, nimirum vicesimo tertio regni anno; quamvis alij ad spatia longe minora id eontrahant. Porro obiit inter Regem & Monachum parito discrimine ; praeterquam quod duos ex Clodotide coniuge suscepit liberos, nempe Clodoliae lim & Childebertum. Clodovaeus itaque hoc nomine tertius curante Pipino inauguratur etiamnum puer I quo post quadriennium defuncto, Chil debertus frater suffectus est, magnae quidem spei, pronaeque ad bonum & iustum indolis , occlusae tamen atque absconditae, gladii instar est rubigine; Pipini artibus , animi robur emolientis ignauia, de virtutibus Regiis detrahentis materiam praeter pietatem, largitiones pias , & mansuetudinem. Postea Nordeberto mortuo, Grimoaldus alter Pipini filius , moribus commodis & parente dignis , adeptus est summum
magistratum ; dum Pipinus ipse iam securus imperi j, pacis bellique dominus , late in barbaros terrorem armorum circumferebat. Ac primum Frisios' 'antiquam Germanorum sentem, ultra Rhenum ad Oceanum positam, ali . idolorum cultu adhuc foedatam , bello invadit. Erat Ratbodus Frisiorum Princeps, praeter ferociam animi, ardore gloriae in Francos incensus.Vtrinque animis paribus armisque concurritur; at successsu impari; Rat do magna suorum clade in fugam acto, Pipino spolia de famam reserente in Franciam. Inde Suevi, aliaeque sentes sub iugum missae; quarum ne nomen quidem Scriptorum incuria ad nos peruenit ; tam muta hoc tempore Francorum Historia, ut veteres Gallos credas, qui satagerent praeclara facere
magis quam scribere. At publicam felicitatem priuato luctu Pipinus imminuit: nam Drochus natu maior febri correptus , desiit vivere, dc quidem absque liberis, ne spes vlla dolorem leniret. Et quanquam Diocho duos filios alii assignant, Hugonem de Arnoldum; quia tamen Carolus illorum gloriam de nomen fulgore suo intercepit, pro nullis habiti sunt. Eum ex Alpaide concubina Pipinus susceperat,atque consenserat in necem sancti Lamberti Leodiensis Episcopi, libidinem illicitam arguentis. Impiam eaedem Dodo confecerat Alpaidis frater, neque impune ; post dies haud paucos, corrosus , vermibus , dc tam diris cruciatus doloribus ; ut suus ipse earnifex , se praecipitem in Mosam dederit: Deo prouidente humano generi, dum publica flagitia poena publica plectit. Postea Grimoaldus una cupiditatis paternae anchora, di icta in uxorem Ratbodi filia, post pacem conciliatam cum Frisio ; ceim Patrem Leodij aegrotantem inuiserer,
ac funderet preces in sancti Lamberti, a Rantgario sceseratissimo percussere interfectus est; relicto ex concubina filio propὸ impubere The ualdo , dolore omnium de desiderio ingenti. Et haec Dagoberto Childeberti si filio iam Rege ; quippe Childebertus anno regni decimo tertio decesserat, se t quanquam & id incerium, ut alia pleraque illorum tempo um.) Nec ideo i 1 m,LPipinus despondit animo , praefectura Palati, Theodualdo nepoti attribu - ' ta , de spe conuersa in Carolum filium , quem indolis ad eximia quaeque
mirificae diligebat impensius, promouebatque ad summa, nisi mors intercepisset consilia. Obiit vicesimo octauo Principatus anno, pluribusque
Regibus imperauit; transcriptis in se Regum virtutibus, ipsὀque regno S a quod Disiti sed by Corale
149쪽
quod consecit posteris; adeo Imperantium est pietate & sortitudine, non
inani titulo eminere. Nec sine praeuaricatione hic sileam , praeter Carolum, Pipino fuisse& filium Childebraiadum , ex qua matre nescitur : qui se fratre postmodum non indignum gessit ei suitque termes, unde stirps tertia Francorum Regum propagata est, Roberto Forti, ab ea recta serie progenito, quem Hugonis Capet ij abavum omnes agnoscimt: ut diuersi rami ab uno trunco prodierint; Regumque familiae , tam diuerse in speciem , eaedem in radice , simul coalest an r. Confestim Pleclaudis sescitauit animum mortui coniugis, utque audis ritate pollebat & opibus, Theodualdi nepotis nomine , admouet sese gubernaculo regni intrepide. Tuta ut rebatur foris, domesticum obicem Uppress ira, Carolum adulterio natum, qua odio nouercali , qua muliebri ambitione, ne acer iuuenis disturbaret consilia sita, statim a morte Pipini in arctam custodiam condit; & nullo prohibente, quod mirum est, Regem regnumque mulier iam grandis natu administrat. Verum haud multo post Francos pertaesum est dominationis muliebris: quos Pipini potentia grauius usserat, quosque urgebat ambitio sua, is iam exstirgunt; frementes,
indignum nobilissiniam gentem seruire foeminae; quanto spatio grauissimum iugum a Pisino passos Quid mancipentur infanti & vetulae ὶ Iam ignominiae nihil superesse, si qui vicinas gentes terrore impleant, ij terrea tur tam ridicula inaesque potentia. ocirca insenti tumultu Francia omnis in partes seinditur ; hinc plerique quibus administratio noua spei esset; illinc Pipini amici veteres & clientes , quorum intererat stare in gradu, & dignitatum usii ac commodis. Pugna mox commissa in C asilua, in qua magna strage Pipiniani victi, Theodualdo aegre fuga lapst,. Euentu prospero illecti victores , ut spem omnem Theodualdo abscinderent, simulque ex Austrasa sua si liceret depellerent ; Ragansi edum virum nobilem in Magistrum palatii eligunt, atque icto cum Ratbodo Friso foedere, ut in Aus rasiam eodem tempore copias duceret, magno exercitu& vastatione horribili ad Mosam properant, Plectrude Coloniae se communiente. Interea Carolus e Plectrudis ci istodia elapsus paterna imagine quam ore admodum referebat, ac multo magis similitudine animi, amicos veteres client Esilue fidos excitauit. Hic est Carolus cui post aduenit Martelli cognomen, siue malleum luditἡmuc hostium dixeris , quos caecidit prostrauitque pugnis assiduis, siue 1 Marte appellaueris Franci cum Martem , qui bellica re palmi'ue pluribus veram nisi numinis gloriam meruit. Et postea contigit Dagoberti mors uno filio admodum puero relicto, qui in Cellensi coenobio alebatur. Eo praeterito , credo ob aetatem, Franci Danielem quendam attonsiura Clericum squis hic fuerit, vetus Historia prorsus silet in in thronum euehunt , & nouo nomine Chilpericum dicunt, quasi ad regni umbram tam fatilem, vir aut puer , Clericus Monachusue magni referret. Raganfredus illico ad delendas Pipinianas reliquias se accingit, in quibus Carolus mira celeritate conseripto milite , iam aliquid supra foeminam minabatur. In hunc igitur arma expedita, de instauratum cum Ratbodo foedus, ut obtritus utrinque tiro adolescens, certa clade
150쪽
elade rudimenta militiae poneret. Gnarus periculi Carolus, ne obrueretur hine inde, dum longius distat Ragansiedus, militem promptum in Ratbodum conuertit, commissaque pugna acerrima, graui damno vincitur su- aturque ; magnorum Imperatorum tyrocinio, quibus prima quaeque di Rcillima sunt; nempe in posterum ut ab aduersis metum & securitatem edoceantur , animisque crescant in infortuniis. Fugato Carolo, ceu iam penitus debellatum foret, Franci & Frisi, coniuncto exercitu, foedis direptionibus Coloniam obsessuri veniunt ; quam urbem Plectrudis cum Pipini gaza obtinebat. Verum ipsa Caroli inimicitias praetendens, cuius exitium acceptissimum sibi omnium foret, multa pecunia suae urbi libertatem emit. Inde victores ad sua regressi. Clim repente Carolus , quem clade atque ignominia fractum arbitrabantur, ut Antaeus nouus E casu sortior, positis clam insidiis , in loco quem Ambiana dicunt, redeuntes Francos , & quidem soluto pro victoribus agmine aggressus intrepide , magnam stragem edidit, docuitque viro forti & sedulo, seri prospera ex aduersis , ut contri ignavo & praendenti. Postea iusto exercitu utrinque pugnatum. Scilicet Raganstedus obruturus penitus aemulum,quantas potest copias contrahit,&Chileerico abducto in appendicem militiae , in agro Cameracensi Carolum selecto instructum milite obuium habet: Ibi posteaquam pacem petens Carolus auditus non est, acerrimo & decretorio praelio, quos regni ceria spes hinc inde accenderet, inter se confligunt, donec virtus Caroli prostratos hostes, in fugam egit. Victor fugientes ad Parisios inseqtiutus; nequis tergo obex stiperesset, Coloniam reuolat victore exercitu , quam tenebat nouerca Plectrudis. Vrbem aeque opulentam ac firmatam munitionibus , cum & expugnare arduum admodum, & vi capere delendam ferro, in iacturam victoris cederet; iuuenis in ipso armorum usu fructuque victoriae, sibi aded temperauit, ut omita Marte, pacis artes ad deditionem urbis inlumpserit; perfecitque industria ac vi sermonis, elusa Plectrudis contentione & opera, ut ciuibus portas ultro pandentibus, in urbem incrueniara victoria admitteretur ; quam & coronauit mira clementia , nullo hostium caeso ; Plectrude duntaxat nouercalis odii increpita ; receptisque Pipini opibus, quas mulier ambitiosa & potens magnum in modum amplificauerat. Ea post modiim cum Sonichil de nepte vel filia in intimam Germaniam noui tumultus lames se recepit. Interim Carolus, qui se praetextu belli & specie Raganfredo imparem cerneret, penes quem Rcx Chilpericus esset; laruam laruae oppositurus , Clotarium quendam Regio sane ex sanguine, sed qua affinitate cuiue Regum proximum, plane ignotum, Regno
inaugurat, magnisque iterum copias comparat. Rasan fredus contra, reputans serio quo cum viro sibi negotium foret, Eudonem Aquitaniae Ducem contracto Redere in cietatem belli arcessit. Porro quis hic Eudo fuerit, magnarum pdst rerum cardo & momentum , in scriptorum tanta caligine , operae pretium est inuestigare. Dagoberto primo diem obeunte , Aquitania uniuersa, tum quae ad Pyrenaeos iacet obtenta , Vasconibus 1, tum quae citra Garumnam Petro
corios ,Temovices aliasque gentes complexa, iam a Clodo uaeo imperio