장음표시 사용
201쪽
ses & Bauaros proruperunt: Vtrobique victi & prostrati praesertim 1 Miraris cum ingenti strage, Danubio ferri reliquias hauriente. Perfunctus Carolus bello incruento, ad aliud ferocius & dissiellius se
accingit. Gens erat ad Oceanum Balthicum , qua Ger amam terminat, ubi nunc Pomerania, Mecleburgum, atque Houatia, atrox , barbara, ScFrancoriun hostis, Abroditis praesertim infensa, quorum fides eximia in Francicum nomen. Ea gens Sclaui siue V velatabi dicebatur, maris vicinia,& immense a Francis spatio tutior atque audacior. Carolus in eos sectorum causa prosectus, Rheno ad Coloniam transito , per Saxones copias
ad Albim ducit, seminisque pontibus iunxit amnem , quorum capita hinc inde castris praesidiisque firmauit. Inde in Sclauorum terras ingressus, qua populando , qua dimicando , dubium tamen an pugna commissa sit , sic hostes attriuit, ut ferocia domita, Reguli gentis omnesque proceres se tradiderint potestati victoris; mira fidei constantia , a qua in posterum neminima quidem in re abcesserint. Ab iis aerumnis uno anno arma doposita, mox induta, Hunnis prouocantibus , & obstrepentibus Martio strepitu. Erantque Hunni iis ex gentibus, quae ex Scythia iam ab Honorio Imperatore in Europam effusae , insentes clades in humanum genus inuexerant: Porto Hunni fixerant seΓs in utraque Pannonia; tum iu Superiori occasum versus, ubi nunc prouinciae Carniola, Carinthia , maiorque pars Austriae ; tum in Inseriori,qui ad Austrum vergit, complexa Boiiam, S clauoniam, eamque Hungariae partem quam Ister alluit. Iidem praeterea
dicti & Auares, Constantinopoli terribiles, quam iustis exercitibus saepe oppugnaram ; unde factum postea ut ex duplici Hunnorum & Auarii mappellatione, Hungari dicti sint , tam in posteris celebres , Christi. inoorbe propugnando in Turcas, quam famosi in patribus , Christianis terris
depraedandis. Steteratque cum iis Pax , quandiu Bauaro medio abiungebantur a Francia; mox cam de finibus una cum Carolo conlaenire haud possent ; coortum est leui origine bellum graue ; quod unum ab Saxonico diutius Carolum tenuit; quippe octo annos gestum est ; tandemque desiit uniuersae propemodom gentis internecione ; ma ni Francorum gloria , summisque opibus. Ergo Carolus delectis accurate copiis bellum infert quodque ipsi in more erat hostem distracturus, partem exercitus ex Saxonibus Frisiisque conflatam Theodorico Comiti Sc Megni frido cubiculiptae secto committit, qui ad Borealem Danubii ripam incederent, dum ad Australem militum alteram partem per Bauariam ipse deduceret: Designatique ex Bauaria viri, qui nauigiis secundo amne fluentibus commeatus utrique exercitui facile & copiose deueherent. His constitutis, prima castra ad Oeni ripam Bauaros a Pannoniis dirimentis figit, & auspicato bellum incepturus, triduum impendit fundendis precibus, & obeundi, Christianis supplicationibus ; tum demum ingre lius in hosticum , vastationem late agris infert. Hostes non ausi aequo certamine dimicare , intra munimenta labore multo erecta se continebant; quorum duo praeaaeteris eximia erant, qua locorum situ , qua magnitudine operum. Nam
alterum ad ripam Cambi fluviij positum, inexhausta praeterlabentis aquae
202쪽
fossa tegebatur; alterum in sublimi monte , propugnaculum urbis firmissimae vix accedentium oculos ne vestigia quidem admittcbat. Vtrunque tamen expugnat Carolus , perrumpente per obitantia munimenta milite , nec excluso vel acFarum vorticibus, vel abrupto montis ; inde caesi pronii scue Hunni, & direpta castra. Postea circumlata per Pannoniam totam incendia , peruadensque prouinciam intimam Carolus, Rabum traiicit, sequutusque amnem qua Danubio infunditur , se tuentibus Hunnis fuga &latcbris, deficiente quem vinceret, in Ba uariam rediit : Vno a Textus incommodo , ob luem iumenta inter & equos vulgatam , vix decimo quoque incolumi; milite reuera praeda onusto, qtram cogeretur suis ipse humeris vehere. Thc odoricus successu eodem praedantes copias Pannoniae intulit, reduxitque incolumes. Postquam haec acta sunt, nouam expeditionorn meditrati Carolo, iamque ponte e nauigiis strato, quo Danubii ripae iungerenti Ir; nuntiatur Saxones conscia su unanimi defecit se , & Saracenos Septi-m.miam ingruilbs , multis Francorum caesis, impune grassatos, dc rediisse praeda opulentos. inibus notiis curis commodaturus se prudentissimus Rex , Hunnis dilatis , ad compescendos Saxones adiicit animum, tradita Pipino filio tace, Hunnicique belli prouincia. Quam ille strenue exequutus , Francis Italisque militiae adscriptis, variis expeditionibus nulliinque praeliis Hunnos sic attriuit, ut quod Eginarius obseruat, Pannonia insolitudinciri vera , inanes urbes, agri inculti , caesi proceres , plebsque extincta , necessarium bello finem posuerint. Nec omittenda C agani re-lfia ippe Hunnorum Reges omnes C agani appellati , ut AEgyptii Pto-emaei, unde sorsitan Cani , principis Tartarorum , nomen inualuit)omnibus opibus, gazis locupletissimis , argento , auro, lapillisque rcferta , congcstis in eam longa annorum serie spoliis, ex Asia raptis atque Europa ; quam post victos fugatotque ad Tizam fluuium Hunnos Pipinus cepit atque diripuit ; immodica praedantium opulentia ; sqii idem scribitidem Eginarius, Francos eatenus inopes , nihilque in censu praeter arma Scagrorum fructus numerantes, ex ea direptione opulentos, totam Franciam
auro mirificisque rebus cumulasse. Pipinus spoliorum maximam partem ouans triumphanti de Saxonibus patri Aqui ranum detulit ; instar Olympionicae patrem aut patriam coronantis, & Henricus Dux Foroiuliensis armorum socius tantum hinc decerpsit, ut dignum munus visum si Carolo , quod pro manubiis iancto Petro Romae offerretur. Porro Rege in Ba uaria ad Flunnici belli procurationem haerente , duo contigerunt haud praetermittenda. Primum altera in Regem coniuratio Procerum , cuius auctor & caput Pipinus alter Caroli spurius. Is pulchra oris consormatione & specie , sed insigni gibbo deformatus, animo ctiam quam corpore turpior , cima per natalium ignominiam , spem omnem haereditatis paternae abscissam videret, eam ut scelere adipisceretur, regni occupandi, necandique Regis cum aliquot Proceribus consilium init ; quibus nimirum Fastra dae mores odio forent, cuperentque omni periculo odiosam feminam amoliri. Eam in rem Pipinus,patre in Hunnicum bellum profici icente, simu - , Tom. I. B b laueratc A R Ο
203쪽
lauerat morbum , maturaturus consilium , & parricidio viam paraturas. Sed Deo Regi optimo inuigilante , Fardulphi Longobardi opera , coniuratio impia patuit: Rei achi in vincula, & crimine agnito, statim in poenas; paIs truncati capite , pars e ligno suspensi; malique causa vel praetextus Pipinus , in supplicium coenobio Prumiensi inclusus. Deinde memorabilem rem suscepit Carolus , si fas esset mortalibus naturam quam Deus condidit
immutare. Nouerat Rheninia atque Danubium Germaniae maximos ferri amnes ac prope Europae, aquarum copia longoque cursu; quorum alter
ad Borcam Oceano, alter procul ad ortum Euxino Ponto influeret: ij si ducta Qua eademqtie nauigabili iungi pollent, magnos fructus & egregia comoda in Germaniam & Europam totam inuectum iri. Fecerantque spem indubitatam perspecto loci situ quamplurimi posse rem perfici; cum inter duos fluuios, quorum alter in Danubium, in Moenum alter Rheno post
exccptum effunderetur, interuallum esset permodicum , solum molle ap- tu inque solibribus , nulla montium intercapedine rupiumve. Ita sub autumnum totum exercitum immensamque sessiorum vim ad conficiendum opus adducit, & designata fossa, trecentos pedes lata , factum qiae inirium ab uno amnium. At labor tantus irritus fuit, quaeque res adiumento esse sperabatur, ea impedimento fuit quam maximo ; sbium siquidem molle, at idem palustre & vliginosum, quim facile proscindebatur ligonibus , tam facile unde egestum fuerat relabebatur; aquae instar illata a remis vulnera statim reparantis ; humore etiam per humi viscera pene- rante , de aerumnosum opus corrumpente ; magna praeterea imbrium copia , coelo Germanico sub Autumnum maxime pluuio, conturbabat ope-Iam vetabatque; ut quantum plures homines toto die magnis laboribus contendiisent, tantum una no e suo terra pondere intercurrentibus aquis
euerteret. Quocirca inceptum opus omittium est , relictusque orbis limitibus suis. XXIII. Ab hoc opere Carolus ad Saxones volat, quibus perdomandis dum in-CM.lti, a Cumbit, infando scelere Romam auocatur , moxque ad honorum apicem L ne dictra tandem prouehitur. Ab Pontificis Adruini obitu, Leo III. sanctissimus ἔπη δι Vir, in Petri cathedram euectus, per ultimum nefas, dum rebus sacris inpendit operam , ab Adriani assinibus inductis armatis comprehensus, dire multatus , effossis oculis , abscissaque ling , sicuti existimabant, qui stum tam immaniter exceperimi cruentusque verberibus , in carce-τςm mox ematurus animam truditur.Verlim Deo execrabile facinus emen-d late , sanctum Praesiilem restitutis lingua & oculis sanariim mirifice Auctores scribunt, & Vinigsum Spoletinum Ducem immissum diuinitus, quo vindicatus in libertatem Pontifex , Spoletumque ductus , nihil pxλ habuit quam ut Carolum Regem coueniret. Rex detestatus inania ης incinus , exceptoque Pontifice quanto potuit cultu ac reuerentia I eun ς por Legatos reduci Romam curat ut, oe in sedem Petri restitui, Cle-2 ψpunque Romani summa laetitia. Ipse ut primum per Saxones licuit, ς si maerens ob Luttgardae tertiae coniugis obitum, postquam adii sisti' - religionis
204쪽
religionis eausa Diui Martini tumulum , in Italiam iter pronuntiat I c ovenitque Rauennam , inde Anconam, cum Pipino filio aliaue exercitu. i , Inde milite in Beneuentanos dimisib, ne Romanae urbi suspicioni esset vel oneri, Romam cum comitatu aulico petit. Regi Pontifix Nomenti occurrit ; ibi post mutuas gratulationes una ad mensam accumbunt; reditque Pontifex ad Romanae pompae apparatum. Praebiti Regi iidem honores eademque celebritas , qtum instituerat olim Adrianus post Deliderium victum : Effusis omnium gaudiis ad Basilicam sancti Perri Rex accessit, pro foribus a Leone admi illis , dc festis acclamantium vocibus ad intimam aram perductus. Tum ubi septimo die Rex in concione causas explicas let itineris sui, in Antistitum Synodo accusatio
Leonis proposita est; quippe sacrilegi perfidique sicarii qui virum sanctum violauerant, in eum multa impegerant excusandi criminis gratia : Verum accusatorum nullo comparente , nec enim probassent quae ipsi per nouum scelus excogitauerant, totaque Synodo contestante, neminem summi Pontificis praeter ipsum se arbitrum fore; enimvero Leo ambone conscenso, iureiurando adhibito , immunem se ab iis flagitiis quorum falso postulabatur professiis est. His perfectis Leo, in Sedem& existimationem restitutus , nouum aliquid plane de inexpectatum exequutus est. Obversabatur illius animo Chriniana Respubliea, longe ia-reque in uniuersum orbem diffusa, qηa tametsi stabilis inconcusse nixa fundamento ; tamen praeterea ct fulcimine aliquo O tutore egeret , euiis opera σauctoritate vim hostilem fraudesque trapelleret. Diu defecisse Constantinos
ct Theodosios, quorum religio summaque pietaου Ecclesia tam adiumento foret quam ornamento. Occidenti ct Imperatores suos fuisse , imo ab iis partibus in OrientaIer plagas transuisse : Reddendum esse suum gentibus decus , ct sequendum Deum qu. vocaret necessitas. Guid enim spei in Orienti, Lxperatoribm ' Quorum plerique impietate ct nequitia principes , probi paucissimi ; multi tolerabiles, quὶd priuatim tantum mali essent. Iam ab Leis erurpissimo propagari cum sanguine impietatem in poneros I adeoque non δε-
flentari ab iis Messam , a quibus contentione omni, se Deus sineret , euerteretur. Ain ergo peteretur a Christianis Principibuι, is qui Christianam rimrueretur ' E. maxime quὸd qui excidissent Italia regno , excidistent oe ritu , . Adesse Carolum , euius beneficia maximaque merita in uniuersam Ecclesiam, in Romanam, i usque caput Pontificem , maiora essent quoruncunque honorum apice. Annon is Carolus , cuius Maiores studuissent Melesia , cuius
arma in Romanorum hostes, in idololatras, in Saracenos conuersa eatenus , uni
Christo pugnassent i Wοque gradu Francorum gloriam diuinosque cultus'
mouissent ' Annonis Cariam , qui pietate, octoritaιe , foriitudine , prudenrit rerumgestarum laude, inter omnω Principeι longe emineret; ut si haec merita ab Ec lesia eommodis seiungi possent vel cogitando, is iure Imperato rei, quem in id fistigium natura σ virtutum dotes evexissent. Et vero sot sentium domino , Francia , Italia, atque Germania, quid Creona ilia Impe-
205쪽
ciuica , prosemuo non Xomano Cit e , sed Roma ipsa, sed Republicit Ura
Christiana. At iam repugnat modestia Caroli , Princepsque optimus mere ri honorem siti det , adipisci fugit, tant. moderatior , quanto metior; vn conscientia sua calculhm ambiens. Imo vincatur in Reipublica bonrim I fodestia , ad fastigium euehatur inulta. Ita confirmatus in sententiam suam I)ontifex , Coronam pretiosis limam confici curat, habitoqtie clam consilio suo, sanctissimo die Natalis Domini, in Vaticana sancti lyctri Basilica , uniuerso populo quod intenderet enarrauit; simulque Caroli imRegem prael ntem ut sacris littere flet mysteriis , totius rei inscitim, corona impolita, Augustum dicit & Imperatorem; . acclamante prae immcnsa laetitia uniuerso populo , Carolo Piissimo, Augusto, a Deo coronato
Magno, Pacifico, Imperatori, vita de victoria. Et reucra tantus honos moderatissimo Regi repertus est non quaesitus : Nec tanta laus Principum optimo detrahenda; nisi ipsi culpam mendacii adstruarnus a quo sincerissimus animus longe abhorruit ; vel adimamus Eginario fidem, diserte scribenti , assirmasse Carolum , se eo die quantumuis maxima celebritate se lemni , abfuturum fuisse a templo ; si Pontificis menteni praesciuis let ; male autem explorasse colligitur , quod praeclarissima d na , & ni unificentiae vere Imperatoriae Ecclesi ae obtulerit ; quasi non alias opulcnta donauerit ; Principἱque piissimo inefficax stimulus religio sit. Actum postea de reis illati in Leonem parricidij, damnatiquesuat capitis poena ; quam tamen deprecante summopere Leone , & ratione Christiano iis qui letalia inflixerant vitam optante , commui. iiii exilio Carolus ; quodam iustitiae temperamento & vcniae. Mox constituendis Italiae rebus Imperator notius intendit, tota hycine in Italia traducta, ciuilemque se Principem prastat; tam togata prudentia, quam armata sortitudine Augustus. Et vero utrique par statim in Germaniam redux loricam induit, & in Saxones eo euentu quem retuli supra bellatisit. Sed ab uno bello vi plerianque fit transcursum in aliud; Marte vicina quaeque instar inccndij dcpascente; Danicum istud, serie quadam locorum & rerum cum Saxonico continuatum. Quippe Dania Saxoniae ad Alistrum obitersa, iam diu Cimbrorum colonia ferocissimae gentis , tunc nihilo ignauior pigriorve , & Saxones ad rebellandum omni studio seuerat, opibu'tie adiuuerat; & iis profligatis Carolum iam admotum finibus sitis statuerat coniciatione omni amoliri. Eam regebat Godefridus, animi ferocia nemini impar, & laudum cupidine quantum barbarus caperet praegnans. At nondum ausus pleno gradu bellum inserre , id velitatione quadam & proludendo tentaverat ; instructis identidem classibus quas ad vexandos & diripiendos Gallicos portus immittebat. At posteaquam Saxones penitus victi sunt, notiisque coloniis in meliorcinfrugem acta est rebellio ; tum omnibus populis qua continenti Dania adiacet in Francorum vel ditionem vel foedus adiunctis, tenui admo-
206쪽
dum limite bcllicosissimas gentes dirimcntc ; enimuero vel sancicnda C A n o pax , vel in atrox bellum prorumpendum : eius tamen furor adhuc in- L v s M. lii bitus , seu Dani metu victorem nondum ausi prouocare ; an fraude, abse tu iam aemuli tempusque commodius praestolantis ; an solita temperantia Caroli, feracos triumphorum laureas magno pacis studio re-1ecantis. Satis ambolus fuit Ostentasse pacem & bellum. Nam Danus cum uniuersa classc & toto regni equitatu ad Saxoniae fines propera iiii, petiitque Imperatoris colloquium , de concordia acturus; & Imperator ad Albim consederat, nec abnuebat colloquium ; cuius spes statim euanuit, Dano haud quaquam egresso limites , 6e Imperatore Aquis granum eunte. Interim hybernum tempus transigitur , & primovere Godefridus in Abroditos Franco foederatos bellum atrox mouet. Et primo quidem impetu improuisos occupans , multis castellis in potestatem redactis , eorum Duces male multauit: nam Drasconem pugnae
dubium ob suorum incertam fidem , ad interiora fugienti similem depulit , quem dc postea incautius Rerici agentem per sicarios interficit;& Godelabum alterum Ducem dolo captum necauit suspendio : praeterea regionis maximam partem vastatam subiecit, effecitque vectigalem , uniuersim breui sub iugum missurus. Verum Imperator audita sociorum strage , Carolum filium cum exercitu versus Albim mittit, prohibiturum nouam iniuriam , primamque ulturum. Ad famam exercitus Godestidus nouo consilio, & ipse in urbibus castellisque expugnandis , suorum pluribus caesis , iisdemque promptissimis , imminutus; in
quibus Reginaldus e stat re nepos , praeda contentus, non expectato Carolo redit in Daniam. Simul ut sequuturo hosti viam occluderet, emporium Danorum celebro Rericum , ad Oceanum commodo portu magnisque vectigalibus regno fructuosum , quia admouebatur propius Saxoni, a fundamentis euertit, incolis Sc mercatoribus ad interiorem portum traductis : haerensque regni in limine , magnam r suscipit, operisque non ardui minus quam utilis. Scilicet continentem . illam quae Isthmum efficit, cum Daniae caetera concludantur Oceano, statuit vallo ob ortu in Occasium ducto , longo sanc spatio, validO-que erecto munimento, praetexere atque desera aere, una tantum porta ad exitum permissa , cuius custodia quasi Termopylis faucesve Cas piae Daniam tegerent ; regium sanc opus & memorabile, Franco ta-nacia quam Dano gloriosius ; nec enim cauetur nisi qui timetur , ut cautio omnis a metu est. Curam operis inter Duces exercitus Rex parritus , quod perfectum an sit haud constat, domum regressus est. At Carolus Princeps , Albi ponte iuncto , iam liberis Danorum recessit Abroditis, ut par pari reserret, in Livones & Smel dingos Danorum s cios exercitum ducit, agr lique late populatis, si sorte Danu in pos sit ellccre , impune grassatus, & ipse diues praeda viam remensius est. Et haec atrocioris belli praeludia. Quippe Imperator sociorum cladem aegerrim E passius, indicto delectu, quantocyus expeditionem me-
207쪽
ditabatur in Danum, cum Aqui rani agens, nuntium accipit , ducen rarum nauium classe appulsum in Frisiam Godestidiim , Frisios tribus' praeliis profligas te. Et quidem Danus ingenti animo prudentique comstio, tam occulte quam gnaviter classem instruxerat , facilique tra stu & inopinato Frisios opprimens ; primum insulas nullo negotio
uaserat, deinde exercitu in continentem educto , Frisios generosegnantes tribus praeliis fregerat, adegeratque in tributum , arsenti cen tum libris iam persolutis. ino facinore audacia praeter mocrum aucta, prosectus in Daniam , nouo cum exercitu expectabatur in dies: insolens. que successu, Saxoniam totamque Germaniam hauriebat animo, praedicabitque ostentatione vanissima, se Aquisgranum Imperatoris sedem': inventurum, & ab ipso gloriae domicilio Carolum victum ad vincula de
ignominiam detracturum. Excitus hoc nuntio Carolus , strenuitate ἔν prima aduocata , missis celeriter qui copias sparsas contraherent, con-. ...ti nubtransmii Rheno, ad Lippiam amnem euocatum militem oppe
ritur suorum moras incusans , per quos ad hostem pugnae impatiens auolare non posset. Quibus conuenientibiis , festinanter ad Visiurgim mouit, qua Alarae fluenta excipit ; dumque illic ambigit utram in par-.tem conuerteret se, Frisiam, Dani mire; audit liberos esse Frisios, classe in Daniam reuocata ; simulque Godefridum Regem recatum ab satellitum viro, seu priuata iniuria, seu impulsu regi, iuuenis , cui Gode- .
fridus pater nouercam induxerat. Ita minae vento disiectae,& osten-
rata superbia, foris terribilis, domi occubuit : sane credebatur Danus futurus obici gloriae Caroli, siue ob magnitudinem animi ι seu fato 'quodam , ut senescentium pertaesa felicitas iuuenes ambiat. Cum Rege. . S: bellum occubuit; Hemingo fratris filio eius successore paccm praeoptante, 'r quae sancita utrinque & magna celebritate iurata.Et ij Dani sunt,qui statim Normannorum appellatione in Europam totam effundentur, prae- fisertim in Franciam calamitosissimam furoris sui materiam : iidEmqu postmodum cicurati regna condent itura longe ad posteros. Carolus exercitum tripartitb diuisum , in Litiones, Hunnos , & Britones mi- hst ε, locis diuersas gentes , sed aequatas victoriis : ipse inuisurus claΩsem , quam instructissimam ad tutelam orae apparabat , Bononiam. ivenit, collapsamque Pharum restaurauit ; deinde Gandauum ad Scaia, dim , nauium armamentarium I vir id aetatis nullis aerumnis parcens quae prodessent. LDum haec geruntur a Patre, ab liberis in prouinciis haud quaquam
cessatum. Etenim Ludovicum Aquitaniae Regem , tum Vasconum tur- κbae, tum Saracenicae expeditiones procinctum habuerunt. Et ouidem Vascones ob Lui tardum nouum Ducem in locum Burgundionis demortui illis impositum,tumiiltuati sunt ; ea audacia & furore , ut ex cohorte regia alios ferro contrucidarint, alios immanius igne combusserint. Quod ob scelus conuentu ab Rege Tolosae habito, citati ad iu-dicium rei, cum Primum Vadimonium non obirent, deinde confidem 'tia
208쪽
hia an illecti stande se sistentes, debita poena affecti, ferro percussi suiu, C. , o aliquot etiam flammis arserunt. Recruduit aliquanto post maiori acer- i v , bitate defectio, quae medicamentis iam insanabilis , Chirurgi ferrum
ignemque poscebat. Qirare Ludovicus in eos ductis armatis , cum tradere auctores criminis recusarent, regionem totam populatus , coegit sapere calamitate ; spoliatis cilli' inque deprecantibus concclla venia. Sed expeditio Hispanica , ut aerumnarum stracior fuit , ita & gloriae. Tota Catalaunia quae Tarraconensis Hispaniae magnam partem im- niam. plet, tunc Mauricae ditionis, ante i Carolo auxiliante Mauris subacta, Franco beneficiaria erat, ut vocant, & vectigalis. Carolo postea granissimis bellis, Saxonico praesertim, longe a Pyrenaeis auulse, Mauri Principes tam vectigal quam hominium detrectabant. Tandem Ludovicus attributari in Aquitaniae regnum prouinciam redditurus iniugum debitum, prompto exercitu in Catalauniam penetrat ; ed maxime quod immim in Septimaniam armati , caesis liminum custodibu late praedas egerant, de piratica classe Mediterraneum mare insestaniates, diuexabant Franciam atque Italiam. Erat Addo Maurus Barcinonis Comes, quae totius regionis primaria urbs, emporiumque ditissimum, ad mare positum. Is comperto Ludovici aduentu, ut commodius urbem commeatu instrueret , ipsi occurrit, verbisque subdolis, spe urbis dedendae, eo tempus protraxit, dum in urbem importatis quaenestaria forent, ipse praetextu disponendi Franco introitus se in eam recipiens, portas occlusit, min sque in fidei sponsionem iactauit. Ludovicus Me spe deiectus , ad onsidionem amplissimae urbis imparatus, & Autumno iam affecto, recondita inopportunius tempus vindicta , Tolosam recessit. Conuerso tamen ad dextram itinere , Ilerdae L improuisus adueniens, urbem cepit, vastauit, & diruit e, post Oseam Huhs Laccedens, quae Celtiberorum est in Aragonia, ciuibus metu intra munimenta se continentibus, agros late vastauit, direptis villis, suburbiisque incensis, in fraudis Punicae iustum stipendium. Quin & auctorem fraudis par fraus inuoluit; nam anno proximo , cum ad res Saxonum euocatus esset Ludovicus, Addo a quodam ut rebatur fido Narbonem adductus, tortalle ad consilia occupandae urbis agitanda , eodem indicante captus , & primo ad Regem, tum ad Imperatorem, doli tunc materia qui artisex ante, perductus est. Sed mox debellata Saxonia, decernitur oppugnatio Barcinonensis, clam iam Barcinonenses
Hamurem Addoni affinem in Captiui locum suffecissent. Ad perficiendam oppugnationem Ludovicus ingentes copias in tres partes diuidit; cum prima ipse substitie in Ruscinonensi Comitatu ; quae prouinciola sub Roussillon.
Pyrenaeorum radicibus , Hispaniam inter δc Septimaniam media ; ad auxilia & commeatus, tum ad recellum ubi opus foret, obtinenda ne cessario erat; parti alteri cui praeerat Rostagnus Comes , obsidio urbis commissa est ; tertiam quasi excubitoriam, ex equitibus & velitum expeditissimis , ut late incursaret, commeatus iuuaret, proculque --
209쪽
xilia ab obsessis amoueret, ceu curseriam aciem pertiagari iussit. Barcis non clises o sidione pespecta , confestim Cordubam Maurorum Regum
flagitatum opem miserunt; nec cellauit ab mittendis auxiliis Arennus Princeps; legitque exercitum , cui liberandae urbis munus impositum. Iamque accellerant Caesaraugustam copiae, cum fama audientes Francorum promptissimos viariim interceptile compendia, paratos ad praelium , quod alterius praeludium foret; dimissis hoste & ciue , in Astures conuersi ad agendas praedas , secum abstulerunt spem & nactum obsidionis soluendae. Quocirca uterque exercitus ad urbem admotus , intentissima cura ad oblidionem veruis, intercluse aditu exituque , extremam famem importarunt in urbem. Iamque Obsessi , absumptis omnibus csculentis , detractis pellibus inania corpora sustentabant ; plerisque se e murorum pinnis deiicientibus , subitumque fatum laetati vitae ante serentibus ; alabatque spes unica pertinaciam , fore ut hyeme modo ineunte, saeuitia frigoris hostes abscederent. Verum Sc hanc spem
Francorum constantia statim abscidit. Nam deuecta affatim e proximis siluis materia , casias exstruere , sollas purgare , vallum instaurare , in imbrium vim communire sese, tam gnaviter coeperunt , ut Mauri spe etiam ad extremum consumpta, Hamure Principe tradito , urbem dedi-dclint. Et tradita est in Ludovici Regis potestatem , quem eam in rem euocauerant Praest hi in castra , ut venantium instar a sera capti can umque ecrmissa mollibus voluptatem perciperet. Porro distulit pius Rex in urbem ingredi, donee fanum Mahumetica impietate purgatum diui-Iaos cultus admitteret; quasi Deo victori primos honores haberi cuperet; tum praeuiis sacerdotibus i ple cum exercitu subsequens, inter hymnos psalmosque canentium, in templum sanistae Crucis perrexit, acturus gratias auctori omnium. Postea Bera urbis Comite constituto , & relicto ad praesidium milite , ad hyberna Aquitaniam petiit Iamque Caro-ltis frater Lugdunum peruenerat, a patre Imperatore ad suppetias ferendas misIiis, optimo Principe colligante liberos praeter naturam charitatis vinculo ; sed accepto nuntio urbis expugnatae , ad Patrem rediit. A flecto vere Ludovicus Franciae limites ad Iberi ostium propagaturus , proculque Mauricam gentem quantum daretur armis amoturus, reuocato exercitu in Hispaniam penetrat; & capro Barcinone itinere, Tarraconem proscctus , antiquam urbem, olimque Hispaniae Tamraconensis primariam , vi capit; aliaque in Catalaunia tum castella tum municipia serro ac flammis vastat S deler. In lata illa prouincia expugnanda urbs admodum una supererat, Tortosa , veteribus Dertosa ,
ad amnem Ibcrum , haud procul ostio quo mari influit. Ad hanc situ validam , Mauricaeqtie potcntiae propugnaculum , Occupandam , Ludovicus incumbens, copias bifariam partitur; scicctissimos milites Ducetque sortissimos Hi scii bardo tradit, quos late ad vastata dos Maurorum agros improuild agmine duceret, dum ipse tenderet recta Tor
210쪽
tosam. Et ultra spe ira Regis Franci promoti, ardentibus animis obiectas metas transilientibus ; nam aduersis Ibero sex diebus continuis progressi , occulti tamen & fallentes , vel noctis tenebris , vel siluarum
lustris atque anfractibus ; die septimo Cinga & Ibero natatu tIansmis- s nga. sis , inopinati & quasi e coelo prolapsi, terrore omnia complentes, di- Ebre. reptione, caede , incendio , impune grassati sunt. Porro tam pronus aditus reditum habuit, ut fit plerumque, impeditiorem. Saraceni primo
metu utcunque abiecto, ubi se collegerunt , reputantes quantum Franci nec is magno numero progressi forent 1, grauium spoliis & incautorum victoria intcrcepturi reditum , magna multitudine Ibanae vallis ostia insident. Erat lim inter altos montcs , & succinctos praeruptis
rupibus, non depressa modo , sed propemodum insessa ; ad ei, arcto limite, & obnoxio eminentibus rupibus, ut qui in eam se immisissesit armati , e stiperiore loco , euolutis duntaxat saxis, nullo negotio obteriatque obrui possent; eratqtie redeuntibus Francis via proxima & compendiosa, longiore altera , quae per aperta cam eorum spatia vagabatur. Et Franci haud dubie ruebant in certum exitium, nisi mens melior non prouidentia sua ab occupata valle auertillet ; nam insidiarum ignari, ad patentem illam viam Deo agente conuersi; iter persequuntur, non ideo liberi omni discrimine : quippe Mauri disiecti spe proxima, & in nouam effusi , rati Francos metu abstinuisse a valle , iamque perterritos in apertis campis vinci polle, relictis faucibus magno impctu vestigia euntium terunt , eosque asi equuti aggrediuntur intrepide : at Franci repente conuersi , circumacto in hostem agmine , relictisque a tergo spoliis , irruentem primo haud fugientium instar exceperunt, dein loci, mouerunt, postremo in fugam egerunt magna internecione. Perpetrata victoria, ad praedam reuersi, post vicesimum diem incolumes ad Ludovicum perueniunt ; & is depopulatus agrum hostilem , urbe intacta domum se recepit. Mox anno proximo , cum obire eandem Tortosae oppugnationem haud post et, nauibus fabricandis inuigilans, quas ex mandato Imperatoris ad defendenda in Nonnannicas cla lics littora, in Garumnae Rhodanique ostiis obiici oportebat; tradit exercitum Vigoberto Ligato, quem eam in rem mi strat Pater. Is porro Aquitanorum flore stipatus , Barcinone re deliberata, statuit iuxta quod prius
Ludovicus tentaverat, copiarum partem ultra amnem transmittere ; qui improuisum hostem aggressi haud aegre disiicerent , alteIique parti expedirent transitu in fluuis. Inde occ.irritur uni incommodo, quod amnis eliquatis nivibus tumens natatum haud facilem praebiturus foret ; fabre factis cymbis, quarum compages in quatuor partes solueretur, ut earum
singulae binis equis mulisve vehi commode possent, atque ipsae ubi usus foret, in commissit ras ligneis clauis perapte inseri , stupa de pice ad
obturamentum paratis. Bademaro & Berae prouincia tradita. Ii magna cautione, absque tecto & soco , siluarum latebris, auiisque semitis incedentes , quarto die ad fluenta amnis, ubi iam pacatior aquas Tom. L Cc deuolue