장음표시 사용
401쪽
hac in inria me affectam Hispana voluit, veteres inimicitias tuo damno perse- qititur. Ereui spectabianus raptam ilZim ab harisis face , smminere capitibus no-srM , togam imponere , legem ferre , ct ego qua nupsi Regibuι , qua Ruci peperi , coram Urbis retrimento ct lutulenta femina gemiseetam Z L auertat Deus , cuius maxime nutu sceptrum tractor nam adhxc in HeArico sita Angliam mo-dcror, in Isabella filia compos stim Germania, nec me ita mei oderint tiberi,ut vilissima seminasubiectam velini oe furaturem. re s tibi servitatis animus σmancipij est ; ad nexum , ad ignominiam propera λ mihi saturum est , uti in extremam Angliam fugere , vel hic ad et mmum spiritum depugnare , domc contumeliam grai em depulero. Nec me vel Hytoves vel Angli desererent , Heam hecrdives smina , latente viro,stturpitudinis labem sustinente. His accenta verbis indignatio Comitis, & deliberat ra iiii cr cola iuges bellum; cui Guido Lusiniani Comes adiunctus est , pluresque nobiles , ac missi ad Hcnricum Legati, qui excitarent in opem matris filium , Rege inque ad recipiendas prouincias inflammarent. Ista dum clanculum promouentur, Ludo ilicus cum aulico comitatu agebat Pictauis,adducto Alfonso, qui Procerum client clam admitterer; cum rcnuntiatur Comit cm Marchiae legcru militem, &inultis sociis bellum apparare. Inermis propemodum S: imparatus ad vim repellendam , periculum industria atque ingenio declinauit. Ad Marchiae Comitem vitro se contulit , honorifice inuisurus in speciem , metu dil- simulato, bcueuolentiam prae tulit, tantumque perficit, qua pollicitis, qua in superbam filuinam blandimentis, ut e Pictonibus saliuis etialerit, magnis itineribus se Parisios statim recipiens. Hinc periculi memor,& statii Pictones ait criurus, cum valido exercitu versus Ligerim properat. Hugo foederatis adiunctis, ut Regem procul distineret, Vastiniam iii-uaserat ,& munitas arces Goto fredo Lusiniano tuendas tradiderat. Prinuis Regis impctus in eum inuectus, captaeque arce', praesertim Nouentum , quo se Goto Dcdus incluserat , non incruenti dimicatione. Tunc Rex transito Ligeri irrumpit in Pictones , inuiturus hostcm an hospitem notio
Regis celeritas Isabellam in furorem egit: illa in Ioannis schola erudita flagitiis, perditissimos adornat homines, qui venenum Resi obiicerent; iique deprehensi sunt, dum puluerem vencnarum cibis inspcrgerent, &confessi crinacia , in patibulum acti. Quin rumore sparso scario s a vesana femina immissos , qui incautum Regem perimerent, ad custodiam eius designati sunt armati milites, quem mulio maxime non aspectabiles Angeli tuc bantur. Ille nihilo siccisis progreditur inter pericula , & Fontenaeo copias admouet. In hanc urbem Comes dum Angli expectamur , & infringatur impetus Regius , strenuissimos miserat , duce filio fortissimo iuue e. At Ludovicus obsidionis liniae impatiens , impressioneni in urbem imperat ; prima Franci repulsi , & Alsonuis saxo laesus ; altera Rege ipse pugnante, urbs capta & direpta , in aestu victoriae milites caesi, Si templis exceptis aedificia diruta. Intcrea Henricus ab Anglia exercitum transportauerat Comiti adiunctus , postquam matrem consalti rauit, & inget tibus promissis erexit, Taleburgum se contulit , munitissimam urbem, unde
402쪽
unde bellum , prout ferret commodum administraret. Talcburg tim ad Ca- L . o o reiitonum amnem positum cst; nunc mutato ut crodibile situ, si tunc trans V i e v , amnena fuerit, quod euincit Historia , quod cis fluuium modia ius pictius. SLu eius. Ad oppidum amnis ponte iungebatur , quo uno ad urbem patebat aditus, caetera fluuius aquis torrentibus & profundis, praealtis ripis & munitis arte defendo bat , munimenta Anglo praetexentc I PQu i imminebat Tilii Ioui , arx , qua tecti milites atque inoffensi hostcm propellerent. Hoc se- ρmino nuinimcnto tiim naturae tum artis exclusus Rex , ab animo oc hortitudine aditum conficit. Extemplo pontem oppugnari iubet, prinatimque agmen immittit; stibito impetu vallum in fronte pontis erectum euertitur,& in ipsum pontem iniinditur : vcrum postquam miles in arcto conclusus
est , patuit lite telis & sagittis, quas ab arce& fluuii ripis hostes effundebant ; tunc repressus impctus , plures caesi, plurimi saucii , quique supcrerant perturbatissimc reccillarunt. Ludovicus verbo parcens, inos Calligaturus exemplo , non ignarus periculi , hastile vibrans, sociis octo Equitibus, quos ad latera inter praeestandum semper admittcbat ; primus omnium in pontem irrumpit, & statim munimentum in medio ponte obiectum expugnat ; tum ultra progressus sub densissimo telorum hostilium imbre decur so ponte ad arcem euadit. Enimuero in magno salutis discrimine; quippe spiis hostes, non missilibus modo , sed hastis, contis, clauis & gladiis,
propius inuecti, eo audacius, quod unus propemodum in plures pugnaret, cum omni parte tundunt & verberaiar. Ille tot inter ictus intrepidus , qua clypeo impetum retundebat, qua gladio promptissimum quemque feriebat, nam hallam iam hostes infregerant, immotusque periculo unus densissimam aciem propiti sabat. Etenim numero tandcm obruitur , iamque socij equites deficiebant, cum Franci milites Regis discrimine in surorem acti, desperanter in amnem proruunt; & natatu in oppositam euadentes ripam , per aquas, per icta , per munitiones, per hostes , ad Regem penetrant ; animisque aucti t. im forti spectaculo , trepidationem liosti, mox effusim fugam iniiciunt. Henricus a fugientibu S raptus pervcnit Santonas i Anno ri x. eoque ardore insequuti sunt Franci, ut plerique promiscue urbem ingressi, errorem non caucrint, donec ab hoste lain securo prae iij capri sunt. Sciolimc pugnam a Parilio Anglo scriptore aliter narrari; sed ideo non est quod Ioinuillio fidem derogemus , Rcgis coaetaneo , cui pro nobili S antiqua prosapia veritas maxime in amore fuit. Ludovicus post victoriam xitu e .
Santonas aduolat, paraturus Oppugnationem. Vcium Anglus iam collegerat vasa ; nam nocte quae pugnam excepit, Henricus simulans se in Fran- .cos palantes victoria prorumpere , urbe eduxit suos, viaque opposita magna celeritate Blauiam aufugit, & Burde galam inde conscensis nauibi 's,de- Bia1 e. scrto vitrico ; abi: ctaque spe quam in Aia glia ccporat cluendae patcrnae infamiae. Regem urbes caeterae ad Duranium admistrum ; Piocercs omnes appellauerunt es ementiam Regis ; ac Marchiae Comes ad eandem confugit
nulla amplius spe belli instaurandi. Dictae victo lcses, & castris ereptis pluribus ablata occa sio rebellandi ; praeterea Alsonio citcntelam piaestitit xv xoris superbia mirum in modum deprelsa ι furore S. lcseribus frust catam. L D d d talitatis.
403쪽
Izmatis, vindicta, quam non patrauerat, in se recepta. Anglo flagitanti concellae induciae. Regi ad bellum nouum facilitas permilla ; quod tamen auctoritate potius quam armis gestuni est. Nam quod pro vitrico Angitis praestiterat, modo idem Francus pro Berengario praestat, de ipso socero. Ille nempe a Raimundo Tolosano bello vexatus, Jc forme a ditione depulsius , generi opem supplex implorabat. Porro tria ius motus causa altius retexenda est , quoniam ad Resis dignitatem confert. Fridericus Imperator AEnobarbi ex Piciarico fisione pos, auo similis in Pontificibus in pugnandis , ab iisdem Ecclesia atque Imperio erat tirierdidius. istius cum retinc rei pollicssionem , Gregorius IX. Pontifex Ludovicum Regcm vocaverat in sublidium ; quod ut impetraret commodius, Roberto Rcgis fratri Imperium obtulerat, Friderico impio rapicndum. Id tametsi Rex generoso animo rccitiasset; haud iustu in esse astita ans , Principem Christianum nulla belli causa throno deiicere; &Roberto fore splendidius, quod frater Regi Franciae e flet, quam dignitarem nemo eriperet, quam si diceretur Imperator, quod a mortalium pen-dcret arbitrio: tamen Fridericus exinde Regi semper insensus, quod improborum est eos odit se, unde poena timetur scelerum in molcitiam quantum licuerat non desinebat face itere. Nam colloqui cum eo Valcoloris expetiuerat, ea mente, ut incautum interciperet, nisi Rex magno comitatu
facultatem secteris excussiiset; & bellum palam non ausus in lirre, Tolosiis triam incitabat,stbministrata pecunia,ut quoquo modo Regem perturbare r. Ideo dum ille bello AngIico distinetur, eundem Tolosanum impulerar, ut Berengario Phocensis Prouinciae Comiti, vexato a subditis arma inferret ; ita persequutus geminum odium , de in Rescin , amicto socero , Min ipsim socerum , quem clientem Imperis , addictum tam cia Pontifici, multo peius quam Regem oderat. Bercngar. o cum Phocensibus subditis diu bellum erat, Massiliensibus praescrtim iug m detrectanti biis ; S: anno praeterito Tolosanus Berengarium iuia erat; nam cognati erant ; & Dominorum interest, in obsequio esse qui subiiciuntur; nunc mutata mente Friderici impulsu, opem praebet Phocensibus, cognatum impetit, & annitentibus Massiliensibus, eiecto Comiti subrogatur. Rex tempestiue Angli co bello confecto, Berengario velitiuus in Hibsidium, copias instruit, &versus Prouincian ducit. Tolosianus perterritus victoris aduentu, derelictis Phocensibus & nouo dominatu, Tolosem secedit. Ita Resi obtemperant Omnia ; restituitur in ditionem Berengarius ; datur Fuxiensi Comiti, ut in posterum vni Regi clientelam iuret, quod a Tolosano defectilet omnium primus ; ipsi Tolosano ob filia n factum ignoscitur. Hactenus auctoritas rem confecit; mox pugnatum solerti prudcntia. Etenim Berengarius restitutus imperio, chin blassiliensibus earum se traderet; nec odio quo cum subditi prosequchantur vllum finem speraret, maluit ab eis secedere,quam alere tumultus fomitem ; ita ad Amedaeum Sabaudiae Comitem diuertit, cuius sororcm in coniugium duxerat, abductaque filia Beatrice , tranquillum exilium praetulit turbulento imperio. Ex iis quas susceperat filias Beatrix quarto &vltimo genita destinabatur haeres opulcnta; nam pater sororibus
404쪽
roribus pecuniam in dotem largitus, huic charissimae Phocensem Pio- uinciam designabat. Tolosanus huius praedae appctens , patri profugo re- . iconciliatus, filiam in coniugem impetrauerat ; una mora dispensationis a Pontifice obtinendat ob amilitatem. Regi ea res nuntiata , & persi echa quantum sibi obcllit, mentem mollit obturbandi coniugis. Nam Tolosanus Ob haeresim suspectus admodum , si tanta ditione vires intenderet, augeret Gr nocendi facultas,prompta semper & paratissima voluntate; si vero liberos susciperet , turbarentair pacta cum Alson , & Ioannae nil ptae eriperetur haereditas. Ideo Rex eum l)ontifico egit, ne cognationis vinculum solueretur; ac vitia fonte riuum occluderet, a B crengario Beatricem fratri
Carolo impetrat; nuptia ire conficit, Phocensibus in dotem promissis; quos Sc obtinuit, Berengario paulo post vitam amittente. Carolo in pati intonium Andegaui & Coenomani conccsii: isque est a quo Regni Neapolis oligo profluxit; Ludovici laude amplissima, qui fratrum commoda sua ratus, inaccellus inuidiae, infirmitate aliena non fulcicbatur ; in se nactus inde rcgiae dignitati sufiiceret. Pacciti regno partani fuaciendis legibus Rex constituebat, inducebit- XXIII. que quantum poterat probitatem morum, expulsis histi ionibus & Comoe dis, luxu reprcsib , di poenis in publica vitia promulgatis. Sed idem gna- sanctiis s.
Ius, vicam praeccptorum sterilem elle , exemplo doceri efficacissime , vitam
suam instituit spcculum morum atque sanctitatis; ut qtiando ipse omnibus ad ipectaculum propolitus foret, omnes in se inspicerent vitae normam &morum regulam. Verum Rex sanctissimus sibi adeo in hac asperitate in-dhil sit, vi assiduis amictationibus corporis , quod ieiuniis & verberationibus infringebat ,& attentis meditationibus, quibus animum intendi bat cura indefessi, in gr uissimum morbum inciderit, & deploratus a Medicis, ingenti omnium luctu & dolore, ad lethi fauces admotus sit. Iam conclamatus , admirabilitate magna rei; ocatur ad vitam, receptaque cum sens bus voce , iubet illicd Crucem ad se deserri, & audiente Parisiensi Epis
copo vovet in loca semita expeditionem. Diu sanctii in bellum voluebat ani-n o , & stimulante fortitudinem pietate , ardebat sibi & religioni incumbere. Desideritim inccnderat Innocentius I V.in Concilio Lugdunensi primo, quo Fradericus diris a filatus est , & Christiani Principes, Liidovicus --m potissimum incitati ad Palaestinam liberandana. Et vero acerbissimae cala initates illam obruebant. Sullanus Saracenorum Princeps sede impcri, in AEgypto fixa, uberrima illa prouincia, late in Arabia, Palaestina, de Syria dominabatur. Nupcr Barbacanus CorOsiniorum in Perside tyrannus a Tartarorum Chamo dc pulsus, a Saphadino Sullano AEgyptio Palaestinam& Syliam perdomandas obtinuerat : nam ab Gualtcrio Brienncia si &Proc cribus Cyptiis, tum Ierosolyma, rum castra plurima tenebantur:) &stre tute bello functus , expugna iterat Ierosolymam , capto Gualterio ; Palaestinam totam subegerat, Cypriosque muniri S locis exegerat. Digna om- Buenne. Dinb Ludovico prouincia. Conuocatis Procerum Comitiis, propositoque
consilio, plurimos sanctae militiae socios habuit: Praesules haud paucos; ubertum Rheniensem , Philippum Bituricensem, Robertum Brito ua-D d d 1 celὶsem ,
405쪽
L , o centcm, Garnerium Laudunensem, de Guillelmuni Aurelianensem ; in Pro-i e , cerib is, fratres Robertum, Alphon sum & Camlum ; Guillelmum Flandit aes Comitem, Arcembaldum Borbonium ; Hiigoties sanisti Pauli & Marciliae' Comites; alioscitie nobiliores Equites. Scoti etiam plerique adiutum. Quin& Margarita Reὀis uxor , fratrumque coniuges, seu affectu ductae, seu religione, ablegatis Aulae deliciis, se aerumnosae viae dederunt 1bcias. Omnibus stimina diligentia comparatis , Lugduni Pontificem Innocentium Rex salutauerat, S impertitus benedictione Massiliam aduenerat, inde sbluturus. Hic postremum vale coicia dissimae matri Blancae dixit; quae complexa charissimum supra quam dici potest filium, auelli ab eo solo animi deliquio potuit , quasi anima in aniantiissimum natum transeunte , & vitam abdicante, quae absente filio mors futura esset. Illi procuratio regni a Rege tradita , S institutio liberorum ; ut ipsa praesente, non videretur ab sccssisse Rex integer. Soluentem Aquis mortuis, vigesimo quinto Augusti, qui dies
Anno 1 αεῖ - natalis fuit in coelum eunti ; nauigatio prospera in Cyprum detulit, In- . Cyp - sularii ad expeditiones sacras opportunam, tum instaurandis viribus, tum commeatu uberrimo deportando. Henricus e Guidone Lusiniano primo Rege ortus , patre Amalarico, icnebat insulam, ac Ludovici sumptibus ingentem copiam cibariorum parauerat, vini praecipue & frumenti, quorum in agris aceruatim cumuli spectabantur. ExcUtus Rex Francus summa laetitia, morasqile diutius traxit, fratrem Also usum operiens; quem Ray- mundi soceri obitus in Francia distinuerat, dum Occitaniae res componeret. Mora ea Cypriis peperit commodum , Francis damnum. Nam hi pestilentia amicti, sexta parte imminuti sunt; illi cum partibus laborarent, distraherentur inter Praesules Latinum&Graecum, & ciuilis discordia immineret, grassans incendium Rex oppressit, pacemque inter Praesules conciliauit, Latino in officium reuocato. Per id etiam tempus oratores Chami Tartari Resem conuenerunt, beneuolentiae testandae gratia, & iungendi cum eo foederis , ad Sullanum AEgyptium profligandum; quippe Tartarus nuper Christi cultum imbuerat, Saracenorum hostem se proselliis; munera hinc inde donata,nullo legationis effectu: siue Chamo distracto ad alia, siue calamitate nostra mutato. Interea mors Saphadini AEgypt ij, belli propolitum immutauit; etenim cum in Palaestinam arma collimarent, ad Ierosis lymam recipiendam ; cuius coronam Alisia Regis Cyprij mater acceperat, iamque ante in Syriam cum exercitu venerat , Sullani interi tu vi fa est AEgyptus bello commodior, speratisque successibus. In ea , morte Principis, incerta omnia & titubantia ; Sullani filium longe abelle; dum Satrapae inter se dissentiunt, occupari posse discordes , & truncum inermem detracto capite, vinci haud aegre. Sanc ab AEgypto ut Palaestinis mala profluxissent, sic posse dimanare solatium; in radice arboris ramos & folia simul tolli. Quare Damiata munitissima & opulentissima AEgypti ciuitas in primum impetum designata .Quo constituto Ludovicus Henrico Comite mille octingentis nauibus E Cypro soluit, peruigilio Pentecostes, tranquillo mari serenoque coelo. Sed illico procella coorta dissipauit clatiam ac disiecit; ut
ad Limessi caput, qui in eadem Insula pagus est, Rex lustratis nauigiis
406쪽
eompererit disiecta plurima,duobus Equitum millibus desideratis: nihilo- L v o o minus renuit cursum institutum, & in via receptis Principe Peloponnesi v 1 c v s& Biirgundiae Duce, qui hyemem traduxerant in Syria, Damiatam naui- SAN crvs. gatio ite fausta inuectus est. Est Damiata , quae an Pelusium veterum non satis liquet, in secundo XXIV. Nili ostio posita, aliquot a Mediterraneo millia tibiis , ingens ciuitas, opu- Rex eapietenta diuitiis, & commoditate situs praeualida; longitudine quam latitudine amplior, Nili aquis tota propemodum communitur ; nam qui longitudo porrigitur amnis praeterfluit ; latera quibus in latum patet, idem amnis alluit in follas admissius , circumseptus gemina lotica moenium ἱ caetera urbis pars triplici murorum ambitu cingitur sed in agri planitie munitissimo; ad voluptatem totus circum ager in hortos diuisus, Nili beneficio spissis arboribus opacatur. Fluvii alucum qui decurrit ingens turris
ex cocho latere defendebat ε, e qua prodibant catenae ferreae ad urbis muros in opposita parte annexae , unde nauigia portu arcerentur & coercerentur. Nunc Saraceni Chiistianorum explorata classe,magno numero equites pedites'; portum obvallant, egregieque dispositi impenetrabilem aciem stantes obiiciunt. Ad illorum conspectum Francorum ardor intepuit, pluribusque videbatur praestolandum,disiectae naues donec adueniant, iunctisque viribus irruant plures. At secus Regi visum est, moram omnem generositate animi abrumpente ; nihil ipsis cunctatione periculosuu , nutam esse locum in quo sistant , nullum figendis anchoris portum; si procella rursus exurgat, si nasus agiret, quod asylum , quem receptum in proximo fore , in quem confugiant phac prolatione erectum iri hostium animos, suorum instactum; sibi constitAm ad Damiatam exscendere , per i am quam spectabant hostium aciem, Zerque portum
tam accurat. occlusumised ros urbis captamque urbem euadere. Simul cxlcensionem indicit in diem posterum. Sole illucescente ad tubarum sonitum expeditur classis; verum clan Ob malaciam se loco naues moueIe non possent, in lembos S: minora nauigia Rex caeterique inscendunt ; tum ad
littus inuecti propius , cum necdum ad Qtum applicarentur, Rex imposcunctationis primus omnium in undas prosilit , quibus humerorum tenus immersus est, & scuto dependente ceruicibus , minaxque gladio refulget te , pergit ad hostem intrepidus. Protinus Henricus Cypri Rex, aliique Proceres & Tribuni exemplo Regis aquis infunduntur : unoque impetu ad littus proruunt. Rex exceptis hostium iaculis , Francis imperat lanceas solo infigerent, quas valli instar aduolanti hosti praetenderent : nam sex equitum millia proruebant, qui hoc hastilium claustro repressi , mox pauore quodam conterriti , vertunt terga rapiuntque in fugam peditem,portu invadentibus libero. Sullanus nuper electus tunc aberat,agebatque animam morbo an veneno. Portum tenciatibus urbs expugnanda supererat, illibatis munitionibus ; cum nouus timor propugnantium infregit animos.
Dum illi inclusi in cenibus de repellendo hoste deliberant, ecce lamenta bili spectaculo deterrentur. Mulieres e sitis progrestae domibus ad Curiam
aduolant, de infuitem quaeque laeua praesercntes, dextra pugionem, minantur patribus necem liberorum, nisi urbe extemplo excedant, & salutein
D d d 3 omnium Diuiligod by Corale
407쪽
L o cunctantibus imminere famem , seruitutem , ignominiam, , vim phdoris , cademque infantium , masse se uno ictu foetus Perimere , quam A vorare belluarum instar, vel permittere furori hostium , nam ad se quod spectas,' μηλ ' defithram ferrum , qώο ρereatit. Haec ore iactabant , sin ut pugiones tenellorum faucibus adniouc bant. Hoc spectaculo emolliti patres, cum nihil de Principe renuntiaretur, se uxoriim insaniae dedunt, & pretiosissiniis rebus sccuni deportatis, nocte concubia cum libcris &coniugibus in proxii nos montes diffugiunt, immissis in aedes ignibus, ut praedam de tecta hosti praeripcrent ; an ic stati ignauiam , qui patriam quam tueri nollent incenderent. Fulgore ignium Francos excitante , primum fraudis aut stratagematis inuasit suspicio ; dein elara die millus est Comes Artesiae quirciu explorarct. Ille cum milite postquam ad murum illaesus eualit,portam perfregit, ingressusque spectauit 1blitudinem urbis atque incendium ; renuntiauit victoriam ; tunc ignes restincti, direptumque praedae quod superfluit flammis. Rex noua in urbem pompa inuectus cst ; instituta Cliro stiana supplicatione; qua Cruce praelata incedebat ipse humilir habitu, aperto capite, nudisque pedibus , religioni non victoriae litans; oblitus que se Regem, ut Christianum meminitIet. Capta nullo sanguine munitissima ciuitate, consultatum est quid agendum foret. Placuit operiri, dum Alphonius Pictaviensis conuocatos e Francia Nobiles castris ad iugeret,quisbluille iam Massilia dicebatur ; vi totis viribus hostem impeterciat, vin-Dη t tum ' cereiitque facilius. Praeterea Nilus ad statutum tempus aquas effuderat,
, , '' & AEgyptum suam tam propugnans quam ditans agris quos inundabat, prohibcbat hostem. Sed diutius quam par erat Christianis orium placuit;&perniciosum consilium fuit, quo instauratae Saracenorum re S, datumque spatium resurgendi, qui primo illo terrore opprimi poterant: tu iac- qtie indulta Fraticis vitiorum commoditas , in mala bonis haud raro traductis. Nam Proceres in voluptates statim immergi; luxu, conuiuiis, scoriatationibus bona absum cre atque prodigere ; Tribuni & milites in libidinem Omnem sese effundere ; corrumpere virgines quas deinde prostituant ; aefuit Ib nullum Barbaris vitium quod Christiani non obeant; qirasi aedes &recta hospiti turpitudinem inspirarent. piissimus Rex postquam edictis,
propositis poenis , cura, de exemplo, aestum libidinis coercere non potuit, iubet militem inauspicata urbe abscedere, & in castris sub tentorio degere; simul ipse quod imperat pr. estat. Verum nec ea industria refractus impetus aut reframatus: imo occasio nouo flagitio praebita : cum enim milites, consumptis stipendiis , annona quam dissipauerant laborarent ; diripiebant ii mercatotes , qui in castra frumentinia & alimenta iniichcrent; ita augebatur penuria , & fames ingruebat, mercatorum absentia ; iamque fili stra latrocinia erant, cum nihil rapientibus praeberetur,adeo in bello nihil pace ac tranquillitate molestius.
XXV. Iis incommodis laborantcs Alphonsiis erexit, qui sub Octobris finem
rudistitia ρ i. aduenicia S,aduexit milites & commeatum. Statutum illico ut ad expugnan-ma a/ MAEF dam AEgyptiam Babylonem , quae Cairus est, duceretur exercitus. Inter su-fη- pNV periores moras Saraceni, dum Sullani filius expectatur, quum in Oricia
408쪽
te in dimiserat Pater , Secedilaum bellatorem sortissimum regno praefecerant: ille arcessitis ab Syria & Arabia copiis, ad alteriam Nili ramum ins)derat, hosteiri transitu prohibiturus. Ludovicus incomperto vado , transitione frustra rentata, instituit in amne medio molem erigere, qua in alteram ripam deducta , sicco per undas exercitum Uansportarer. Seceditatis comperto consilio , omnem contra conatum intendere ne perficeretur ; operas telis & sagittis conficere,machinis prouoluere saxa ingentia, Gratcbi que ignes iaculari, quibus obrueretur se lum, inccnderentur ligna & arbores ,re ingratus labor disturbaretur. Sic abrupta moles, 5 transi-rus spes, cum Beduinus t ij Arabes inter Saracenos Haeretici, tum ipsis tum Christianis infensi, ut lucri fert opportunitas Regi pecuniam pacto
vadum amnis monitiat. EO Francorum primi postquam in oppositam ripam proruperunt, obuios fundunt, tantoqlle impetu persequuntur , ut per urbem Malibram simul cum fugientibus rapti , interuallo longo decurrerint. Agmen ducebat Robertus Artesiae Comes Regis frater; fortissimo animo , sed audace & viribus praefidente. Hic dum regreditur ovans victoria , iter inconsulto per Mailbram instituit. At Massorenses recepto ex trepidatione animo, nouum pugirandi genus v surpabant ; nam apertis portis , adituque permissio , vicos & compita impedimentis obstruxerant;
tum e senestris, proiecturis aedium, planisque tectorum atriis , vim tantam saxorum , telorum , imbrium , ta abiumque proiiciunt, ut subiectos Fran-Cos mactauerint; nempe trecentos Equites,totidemque Templarios, ipsumque Artesium Regis fratrem; & Rodulphum Coucyum , toto orbe gestis Sc fortitudine celeberrimum iusta temeritatis poena , quae abusa magnitudine animi, se in caeca pericula induit; sat partum gloriae rara , si pcreat.
Intcrea Saracenorum exercitus in transinittentes Francos euocatus, solutis
ingresIbs vadum ordinibus, plutes trucidabat; donec Franci stiperato amne conscripseriint agminis formam; tunc dimicatum acerrime, dc praebitus
fortitudini locus. Spectati in paucis Carolus Dux Andegavorum , I iubertus Belli iocensis Franeiae Comestabilis , Malue sinus , & Ioinuillius; sed spectabilis maxime virtus Regis, cui prae c. aeteris labor pugnae & victoriae laus adscripta. Praefulgebat galea aurca , coruscante dextia acinace,& supra totum agmen supereminens humeris, tum claua tum ferro hostes obtruncabat. Dixit Ius robur inditum coelitus; committcbat se in spississimam aciem , qub vincebant hostes aduolabat, nutantes Francos ope in staurabat; occurrebat in diuersissimis locis, & ubique praesens confidentiam suis , terrorem hostibus inserebar. Semel illum sex e Saracenis incluserant , iamque freno abducebant equum , clim is ense fulmineo viam
aperuit , nis depulsis , illis trucidatis. Tot facinoribus inuenta victoria;& postquam Secedinus imperator hostium caesus est , ipsi fugati sunt, occupata castra , & rapta spolia ; quodque Francis gratissimum fuit, ingentes illae machinae, de pyrobolariae fabricae victoribus cellerunt. Ea iactura Saracenos plurimum afficiebat ; ipsaque nocte irruerunt in castra, ut reciperent machinas, sed repulsi fortitor noui ignominia primam cumularunt. Nec ideo animum aut spem abiecerunt; sed duce in demortui locum suffectos
409쪽
cto, ad nomina praelium instruunt vires. Ille ut arte iam inflammatos ae cenderet, detractum Robello Artesio sagum militare, nam victores ras pii erant spoliaὶ sicut erat auro & margaritis illii sum , ita concione osten- 'ς ΤΥΤ' , assirmatque ereptum Regi interempto, Trepidare Lim Christianos ,δε- ιυra Regis senique in uere , tothm illorum robar in Rege positum , vere ipsum caput fuisse,pra' recise, corpus reluiuum , vita or anima destitutum, in cadakter overet. -- re irruant fortes, ea ira s lyolia sua recipiant , ct necem sociorum vicis Attir in peremptoribus. Rex de consilio per speculatores admonitus, aciem viatii cr-sam in octo agmina distribuit, praeter turmam quam ipse duceret. Sic pcrea pugnatum fortuna varia. Primo agmine Caiolus frater Saracenorum impetum tulit, ac vacillabat sub onero, nisi Rcsis ope recrcatis incumbens viribus , tandem pervicit scr. Pati exitu Guido Crimclinus & Baldui-Iuis frater, qui secundum agmon ducctaint; Guido Castillioni iis , qui tertium ;Malue sinus& Flandrensis Comes , qui quinium & sextum , Sata- cenos perstingunt, & in fugam pcllunt. In quarto,septimo & octatio aduero sana sortem Franci experti sunt. Siquidem Sonnatus Templariorum Magister, qui quartum agmcn ex Equitibus suis conflauerat, altero oculo in transitu amnis orbatus, nunc vitam amittit, suis internecione deletis. Iosseranὸ de Nec selicior Iollerandus Ranconius , clii septinuim agmen commissi,ni,
'ςφη- ob partam gloriam bellἱque peritiam ; qui trice sies septies victor initis praeliis ; nunc deserente fortuna victus est , caesusque prandinantibus ictibus. Alphon sum Pictaviensem , quem postrema acies sequebatur, calamitas afflixit prope par ; nam inretfectis in agmine suo fortissimis, abducebatur ab hostibus , cum forte laniorum & mercatoriim turba occurrente ereptus est ratis hostibus scpositos in pugnam milites, victisqtie ficilius quod se victoriae securos crederent. Nihilominus victoria penes Re gem fuit ; post acerrimam trium horarum dimicationem , terga vortiint hostes , peric quente victore , & insentem stragem inferente. Eratque de bellatum hac palma, si Franci institi sient, perculsis AEgyptiis tum elade tum me tu , & passuris iugum quod imponcretur. Sed quoties malum id deplorabunt Annales, & victorein Annibalem in Francis exscriben P. XXVI. Omnia hactenus magna sortitudine & felicitate pari processerant, nunc
Catina eaιε- temeritas & imprudentia calamitatem arc flent ac infortunium. Ea primit cis Fr ex superbia orta & arrogantia; cum duces geminatam victoriam ' ' ' adscribunt , Deique atque humanarum rerum immemores , se inuictos
praedicant, hostem spernum, dc pietatis obliti, in dclicias & voluptates turpes reuoluuntur. Animaduertit luc ira piissim iis Princeps , admonebatque identidem sibi vi cauerent. s id agimus, commilitones charissimi pleturpaminvictoriam factis; eone visimus , ut tu Deum auctorem τι toria delinquamus ὶ ea gratiarum actio , id beneficii monumentum , ut malafra ct instiri.ti rependamus Nimirum hae nostris armis, noraris tiribos paria victoria Z viri Deo aucto-- ct promotore quassaen ' Practabat vinci, pro ligari, ct cadi in acie , quam criminibus victores pollui ; intemerati s integri coderemus , nunc scelerum noxarώmqae plenishpersumus, Deo infensi, diκinaque Iustitia scopus atque mae te
410쪽
νla. Haec uniuersis singulis Ludovicus, sed voluptas altius in animos pcnetrauerat', quam ut auelli verbis & monitis possct. Mox iii pzibia nigli- h igentiam peperit ; quasi media in Francia tranquilli agerent. Late agros insternebat it cadauera , m cum tumulare vel urere oportuisset, labori ut parceretur , in proximum Nilum coniceta sunt; quo uno facto gcmina pestis Nun entia, enata est. Cadauera secundo amne in pontem deuecta,pri md quae drati lintribus adhaeserunt ; tum nouis accedentibus emerserunt ex aquis, mox nouuin pontem ad ligneum erexerunt; dein putrescentia aestu se sis , aerem proximum tetris vaporibus corruperunt. Rex deprehensa re serius, per MOHi. conductas operas expedivit amnem pontes aque, cadaueribus euolutis , dein profluentem cicchis, quae Saracenorum forent, quae Christianorum sepulchro conditis. Verum in iis tractandis & permovendis , tantus erupit foetor, tanta contagio , ut nullus euaserit contrectantium , quin tu e vitam amiserit; & praeter operas haud pauci accellerant, ut affines amicosve dignoscerent, &Christiano officio fungercntur. Dein pernicies altera ex iisdem cadaueribus Francos inuasit. Cum enim quadragesii male ieiunium esset, piscibusque milites vescerentur , ex alimento pestis incubuit, quippe pisces diu cfica e cadaueribus rapta, & vorati ipsi intemperantius toxicum immedicabile fuere vorantibus , crura ad tibiam exaresccbant, cutis nigrescentibus maculis veneni indicibus pungebatur; os ulcere foetido putrescebat; adnascebatur caro oingiuis quae cibum arceret; postremaque calamitas , fluens naribus sanguis proximam mortem significabat. Accedebat fames tantis incommodis hoste inualescente , & commeatus intercipiente, ut exercitui praeter virus & pestilentiam alimentum non elset. Eas ob res Ludovicus cum Melex ala de pace agi patiebatur ; is Sullani demortui filius, redux e Perside, ut gratum habuit compellari se de pace , ita in spem debellandi actus, abruptae paci bellum ante tulit. Rex ne haeteret in Libitinae sacrario, versus Damia tam reces Ilim indicit ; & aegrotos nauigiis imponens , adiumsto praesidio, qui secundo amne
deferrentur , ipse ponte ultra amnem reduxit exercitum. Et in eo pecca- Rex in ratestum praefectorum socordia, seu praecipiti metu; cum praefestinantes negle- seu pug AEt dierint pontem abrumpere, uva Rege imperatum erat; patuitque porsequentibus via quae recedentibus. Ergo Saraceni in postremum agmen inue-Ai, clamore incondito magnoque impetu, morbis & fame inualidos adurgent. Gualterus Castillionius Eques sortissimus postremam aciem , Rex primam ducebat , qui tumultu percepto pugnantium , quanquam ar*er valetudine &absumptus curis, e prima in postremam aciem reuolans, Inam insusque pugnantibus, dextra & voce firmaturus suos; Eia , inquit, Franci; et i Christiani ; manimis milites; ecce me charissimus vobis paratum commori ἱEram incolumis prima in acie , salutem abieci, τι quemlibet vestram morti eripiam ; certum est vos meo corpore tegere , prastabo saluos, aut vitam impendam : quanquam θω salutis est atque et ilioria ; or idem Deus est per quem
ter vicimus , hostes iidem quos vicimus ; Dei ope tuti ruamus in praelium , is obtendet scutum impenetrabile , ct inexhaustas vires dextris filiciet. Simul irruebat in Barbaros,obuiosq; mactabat.Vciunt obrutus rurba periiss t, iam T . I. E c e circa