장음표시 사용
291쪽
liores. Quin ut eo etiam maiorem authoritatem sortiatur legatio raro,& cum dignitate dimittatur ;potiusque senibus quam iuue nibus, indigenis quam externis semper mandetur: qui enim iuue
nem quam legatum senem magis mihi laudauerit ; hic spem quam rem laudare videbitur potids voluisse ; quanquam interim virtutis
quam aetatis cursum videre etiam quandoque sit celeriorem. Noa enim barba & pallium, sed eximia natura,externum,solum,ac c0a' tinuum studium, in numerum reserunt te sapientum. Ueruntamea
cum veteri illo prouerbio, non nisi a seris veniat prudentia addi iconsultissimum quidem fuerit , non nisi in magnis magnorum uti consilio, & praesertim senum, qui illud dicere non iniuria posse ideantur: Audite iuuenes senem, quem iuuenem senes audierunt: iuuenes enim nondum senes, at hi fuerunt pueri & adolescentes. Iam vero nobiles quam plebeios,indigenitales quam e ternos,id neos quam ineptos, rectisis propterea miseris;ne principes,quibu cum sutura tibi est res, ludificari se abs te quodammodo suspicem tur. Ita enim pro se quisque magnus, magni vel secus fieri se ab altero putat, prout cima alijs rebus, tum maxime legationibus o seruatur. Unde Gallorum regum ingens quondam fertur suilleo dium, quod primogenitos ecclesiae, & omnium regum antiqui sumos se professi, his,similibus lue legationibus, quae minorum gea'
tium fuerant, nunc hos, nunc illos, &vel dicis causa tantum svlutahant. Quis enim non aegerrime tulerit, in tanto nobilium virorum regni unius mimero, in tanta copia lectissimorum senatorum, ad se mitti nunc obscuros, nunc alienigenas, nunc inepto tEquidem nullum maius inertiae gentis fuerit argumentum, quaru
hominum turbam, in hunc legationum orbem produci nihili, Spraestantiores quas contemni, a quibus & mandata rectias expinnuntur, & petita obtinentur, & gentes nationesquhilhistrantunDici enim vix potest, quae, & quanta etiam dum tacet,loquatur il te, ad quem nescio quis regum, durum legationis imponendaenus nactus, haec verba principio epistolae exarauerat: Silis,lici ingredere, si ingressus es,curre,s curris aduola. Et Poenos si illeces' lidissimus persuadenda a legationis dignitate Romanis pace, hης aliquando facere verba minime dubitauit: Uestrum,inquit,ut au'dio patres, nonnihil etiam ob hoc, quia parum dignitatis tu lega clione orat negauerunt pacem, Annibal peto pacem. Ex quo ipsis in telligi potest,quanto con sillo,ratione,delectu&discrimine pria cipibus sit opus ad exteros legationibus dimittendis. Neq; epity
292쪽
DE LEGATO ET LEGATIONE. 293 mihi probatur, prGabiturque unquam Pauli IIII. Ponti Max. &
eius similium consuetudo, qui cum nescio quem amicorum veterum,in Cardinalium collegium cooptare apud se secreto statuisset, accivit illum Roma eapoli primum, deinde ut sacros susciperet ordines serio imperauit: mox longius progressus,missurum se & in Galliam legatum,est pollicitus. At ille,cum se imparem utrique, ut fit, rei respondisset, Apage cum hac excusatione,inquit: ecquis duobus,nobis exceptis,nihili esse sciuerit te,nisi ipse fatearei Sed multo quidem habent se ista secus: nam cum ad rem ventum est, non ut vestium, aut equorum, ingenij atque animi ornamenta mutuo
semper accipias; &quid in diligentia ac studio vel inde a teneris annis positum sit, semperq; fuerit, tecum ipse serio licet pecognoscas. Talis autem magna ex parte Opinione hominum princeps
pro se quis'; suit, qualis eius nomine legatus publicum illud apud
exteros munus recte vel 'cus obivit. Nam ut sere vel a minimis legatorum exordiar viiijs,quot,& quanti legati ver a facturi,in primo illo aditu allocutioneque regis obmutuerunt ei Quae res in postremo, ut dixi, errorum numerari licet possit aut debeat, i men non a nemine pro maximo saepe est aestimata. Multi enim aut contemni per id se duxerunt; aut non omnium rectissime sibi conscios,id diuinitus poenae sortitos dixerunt;aut vero nescio,quid aliud sinistri de ijs suspicari minime dubitarunt: errorem enim comittit unus, varie hunc varij interpretantur infiniti. Ac vidi ego summum quendam, summisque de rebus missum virum in collegium Cardinalium post cooptatum, cum clarissimum regem ex longinqua profectione redeuntem alloqui debuisset, nulla cie causa obmutuisse, & nec unum tantum verbum proferre potuisse. Et vidi Cardinalem alterum, qui ut semel&iterum interpellatus suisset, animose recolligentem se, & usque ad finem summa cum libertate vocis & orationis perorantem. Quod nescio unde euenerit. Sed ut mihi quidem videtur, duplex eius rei est remedium. Primum, ut id nobis etiam amicissimis euenire posse in animum nostrum inducamus, ac proinde contra eius rei aut exitus periculum, nos sortiter muniamus. Alterum, ne ad ipsa verba, eorumque contextum prorsus nos. alligemus 'ut si meminerimus, memoriae sic.ea mandemus, ut nequaquam hallucinemur. Sed omnium remediorum fuerit illud maximum, ne princepS in legatione utatur tyrone, sed homine iam maturo,& diu multumque exercitator inglorie
enim discit, qui faciundis erroribus vult videri didicisse. Saepe is pius accidit, ut eiusmodi legati, muti repente facti, aut domum vi
293쪽
edormiant crapulam remittantur, aut non omniu optimam,quod
dixi, habere putentur conscientiam ; unde postea multarum rerum in aula instimulentur, & aliquando captiui teneantur. Sigismundus I. Poloniae Rex Turcicum legatum, tanta illa Regis & senatu , qui vere a senibus est dictus, maiestate in stuporem quendam ad' ductum, & nec unum verbum proserentem in hospitium remisit,& ut postridie ad se reuerteretur postulauit. Maximilianus Caesar, a exposita legatione modicis temporis spatijs Stephanu Bathoreu, post Regem Polonis creatu, captiuu secit, quod pacificationis io' co,cuius tractadae causa ille sorte a Principe Transylvaniae venerat, res ad arma interim recidisset. Quod quidem sui te muli Gaspari B
vesciiij arte, magni illius & ingeniosi in Transylvaniae Satrapae dicebat Bathoreus euenisse. Multi enim creantur legati, ligati ut vi deantur. Nam clim nihil magis variam & multiplicem quam legatio in se recipiat interpretationem, considerandum est,quo m do,& animo illa nobis demandetur. Harum rerum artificio Catharina Medicia Regina Franciae,praecipitem in aula dedit non neminem : ac inprimis memorabile illud est, quod Bellegardio Ma salio, & Pibrachio, regij Sacratioris consilij consiliarioxa authore
dicitur euenisse. Occupare illa filios omnes, totumque eorum dincupiebat semper dominatum. Quare,si qui forte reperiebantur, qui primum gratiae apud eos locum assecuti dicerentur,lios euestigio curabat alio ablegari: & aut ductandorum exercituum, aut legationum munera ijs mandabat. Erant autem in alijs Henrico Regi,cum ex Polonia reuertisset Bellegardus & Pibrachius charissimi,
hic quidem pacis, belli ille artibus satis insignis. Quem cum Li-uronium oppugnatum misisset,subtraxit ei ante bello gerendo necessaria ; ut hominem nihili, & bello administrando minus aptum, quod & effecit, vulgo ostendisset. Mox ad Pibrachium conuersa,& hunc in legatione ad Regni Poloniae ordines voluit mittit sed ita ut in finibus Germaniae & Lotaringiae excuteretur, irritaq; pro sus omnis illa fieret ipsius prosectio, qua & Polonicas res, ex intriacatis intricatissimas secit, & tum publica, tum & priuata nonnullorum negotia impedivit. Sic nimirum ludunt rebus, vel in rebus
ij, qui plus aliquid alijs habent in aula potestatis. uam recte illi
viderint, ego, &principum artes, & inferiorum partes,cum ea qus eruditionis & prudentiae sit differentia , tacitus mecum ipse recognoui. Pulchrum quidem est,sequi & assequi munera ; sed tutissimum caruisse. Ac quemadmodum pro argillae gleba nihil prorsus datur, vas vero ex ea consectum suo pretio aestimatur ue sic sine usu
294쪽
di tractatione rerum habet se doctrina, parum aut nihil valitura rasini enim libris cooperti,& docti inepti,quid a se distabunt Θ Quocirca, si qui sorte legati minus intelligentes & experientes fuerint
rerum, & aut in itinere tardaverint, aut alias quasque occupationes ineptas habuerint,ineptiue ipsi sint,non omnino videantur tuto in legatione dimittendi: praestat enim domi retinere inertem, quam ipsius indignitatis habere non neminem foris spectatorem. Parvo enim momento huc atque illuc impelluntur, sententiam facile mutant, nec interrogati cum dignitate eam explicant,
nec imperare sibi familiaeque suae sciunt, & debita facile contrahunt , quae denique multis mensibus sufficere potuissent, paucis abliguriunt. Iam quas nec ipsi quidem habent, in alijs virtutes desiderant: aliorum studia & mores carpunt: in alienam vitam inquirunt, & assimulatae cuiusdam probitatis specie, non tam esse boni,
quam videri volunt ό & nec tamen vel aliquando sibi, vel alijs, hoc nomine satisfaciunt. Ut enim muli ex equo & asina conflati ; sic nunc boni nunc peruersi neutrum dicuntur. Qui si sapiunt sapere autem alieno, quam suo damno potius debent munera publica & legationes per se ipsi refugiant: quid sibi desit videant, suos
quam alienos naeuos potius introspiciant: & si cum persectis semper vivere volunt, quaerant sibi urbem sponte sua, Non vinclo,nec legibus aequam, ut ait Poeta. Nam aliud est in Licso Platonis, Scaliud in sece Romuli vivere :& aliud in ore,aliud in pectore gerere bonitatem. Principes etiam ipsi, non tam ambientibus, quam rerfugientibus munera publica dc legationes mandent:quatenus progredi vel regredi in ijs debeant,praescribant: simias,quo altius ascederint,pudenda magis ostentare sua moneant: nihil gratiar & fauori, omnia virtuti & industriae. tribuant: dandis legato ipandatis, quoad eius seri paucioribus potest, se concredant,& humani ingenij morem esse perpetuo licitari, & iniqua interdum petere, ut aequa obtineantur,recordentur. Multas denique tendi insidias multis, sed inprimis publica negotia tractantibus atque legatis. Unde videmus quosdam & maxime barbaros principes, cum externi legati in eorum sententiam non statim descendere voluissent, mandatis eorum scriptis ostensis, facere imperata coegisse, & vel hoc ipso nomine, legatorum quas vocant instructionibus disquirendis, quam curiosisiimisuerint, non obscure ostendisse. Fecit id huius
nominis alter, & tertius Turcarum dominus BaiaZetes Venetis:
secit & olim Galeacius Dux Mediolani Florentinis: secerunt alij alijs: quam recte non disputo, sed tantum ipsum factum profero in
295쪽
apertum. Valdὸ quippὸ sunt solliciti principes sciendis penitivi
omnibus mandatis legatorum. Itaque & Maximilianus Caesar, ad mirabili princeps ingenio, secretam instructionem, quam Regni Poloniae proceres, ad Stephanum Regem, legatis in Transylvani am dederant suis, magno studio quantitam habuit, & nobis Ratis ponae ostendit. Quo magis legationem expedit esse secretissimam,& habere mandata, quae contineant obscuritatis modico, & quam minimum amphibologiarum: ut enim mystice vel amphibologic loqui, videatur nescio cuius sapientiae ; tamen regius quidam camdor praestat artificijs omnibus simulandi & dissimulandi, ut ille nescio quis, qui nesciret simulare, nescire eum & regnare, dixerit Imperator. Sed multum simulare & dissimulare disserunt,ac primum quidem malitiae, posterius suerit necessitatis. Unum vero maximὸ indubitatum illud est, eum qui ambularet simpliciter,ambulare &confidenter. Est quidem aliquid esse tectum, sed multo plus recictum suis in consilijs, cum male sibi conscij oculos deijciant,&btera vulneribus aperiant, recta vero conscientia muri instar habeatur. Interest autem & legati, & principis, ea quae semel data fuerint mandata, habere perpetua rata ; ne si sorte immutata sueriat, in ea pericula legatus incurrat, quae ante monuimus, siue id legati culpa, siue principis acciderit voluntate. Ac nec quidem est regi um , Vna manu ostentare panem, & altera ingerere velle scorpio. nem. Et plerumque usu venit, ut qui verborum aucupijs, aut lite rarum tendiculis alios circumueniunt, posteaquam adapertum venitur bellum, cadant eorundem armis, & publico risu exagiteatur. Non vult Deus, eos qui impie & fallaciter agunt, diu successibus augeri.Nec vero & ego soleo insultare cuiusquam vulneribus, nec praeceps esse aestimandis aliarum gentium nationumque m0ribus, quos scio varie varios interpretari, & nihil non esse plenum in utramque partem exemplorum ue sed ut tamen ad supremum illud ossensum numen, reuocentur omnia, quis non legit, quae sue' rit Graecorum aut Graeca cum Latinis fides, & quae nunc sit etiam
Moscouitarum. De quibus nihilominus Φpius triumphauit, soli nemo barbarorum. Et non temere id quidem. Nam ubi plurima caliditatis, ibi minimum sarph est felicitatis. Quo loco multa equide possem afferre,quq de huius gentis versutia etiam citra ullam suspicionem falsi producerentur. Sed unum illud sufficiat,quando Ioannis Magni Moscouis Ducis legati, in tractatione ad Zapolsciucum rege Stephano pacis, legatos regios, quibusdam arcibus quas in Livonia semel concesserant, ante ipsum edendum iusiurandum;
296쪽
DE LEGATO ET LEGATIONE. 29 supposito salso diplomate, fraudare visi sunt voluisse: sunt enim
multastaudationu genera memorabilia, at in publica tractatione inter reges pacis, memorabilissima. Versim alteri loco & tempori haec reseruetur potius narratio. Unum autem illud haereat memoria, quae iustitiae contraria, ea nec sutura quidem felicia: & Anglos tractanda pace imprudentiores, Gallis armis superiores se profiteri , quod olim idem de Crucigeris & maioribus nostris vulgo sermonibus usurpabatur. Sed non semper ut apparet facilia nodosa,&clara turbida expedit reddidisse: recto enim proposito fine, ut consilium desuerit, numen pro se cuique bono aderit diuinitatis. Qua re quod Apollo Pythius monui quod ii ego paulo ante obserua- dum censui,legatus cognoscat semet ipsum;& tam petenda,quam
assumenda: legatione , quid iuris iustitiamec fuerit, &iquid tam per se praestare possit, quam aliunde subsidij expectare debeat, ipse
secum mature recognoscat.Vastie cogitationes sunt nostrae,& quominus aliquis sapit, eo opinione sapientiar ditare se magis cosueuit. Cui morbo occurrendu sane est tum scientesitum vero etia studio. sh: multos enim vinu in prεlia inermes, & ineptos ambitio in lega, tiones protrusit insipientes. At vero cum ad tractandas venitur res, tuis te pedibus oportet sustineas;& quod ante no didicisti sorte priuatus, fgre discas factus lNatus. Ut enim consiliu tibi aliqui dederini,hic rursus consultoremipus,quod & quale consilium fuerit amplectendum: non minus enim errat,qui nullo consilio facit aliquid male,quam qui peruersis utitur consultore. Quem ad cognoscendii, non semihors spatio,sed multo quod cu eo comedas indigebis sale,& in consessu regu,non una aut altera occasione & causa verbis ut sit secludis: auget enim Enimum publicum & frequens theatrii, &ardor ille dicedi,teste ipso M. Tullio,angusto debilitatur loco. Qui deniq; non moudat risum, interruptis vocibus, & veluti cum quadam titubatione & uaesitantia habita oratio. Qualem cum nescio quis in purpuratorum apud Turcas consessu sorte habuisset, & in . terpretari alter verba ipsius debuisset, cursim omnia ea, quae legatus dixerat exposuit, & quodammodo legato ipso orationem visus est habuisse pulchriorem. Tum vero purpuratorum quendam ridere, & Deos hominesque coepisse testari ; nunquam se qui magis legato abuteretur vidisse tempore, & qui adeo seruo uteretur ipso se prudentiore. Et nisi me animus fallit haud ita iniuria: Semper enim non quam multa, sed quam multum quis dixerit spectatur: nec quam nobili, sed quam idoneo legatio demandetur. Humili tas enim generis,neq; offensio adimit scientia popularis. Sed nimia Pp rum, cum
297쪽
rit eruditio, nae haud legatus & legatio facile exolescit. Habet γnim non obscurum obscuritas generis deipIcatuin, cum, nam
te dixi, N principes ipsit despicatui se haberi putant, Cum aut obscuri, aut externi, aut patre notato, vel notati ipsi ad eos legatisU- mittuntur. Etenim,si diuinus ille & morum magisterio patre filios, ad Rempub. non censuit admittendos; qui publicas legationes obierint ij, qui alicuius criminis notati ipsi sunt vel fuerunt, nisi sorte flexu aetatis commissum aliquid fit quod firmuta stirpe virtutis, egregiae compensatum videatur ξ Tum quideatantum abesset, ut recordari ea debeant , ut quasi qu d m am testimonia virtutis sint refulgentis.Raro enim sunt visi,qui in res ingenii edituri fruges, vitioru prius semina non aliqua iecerint, quod nihil minus quam vituperio eis vertebatur. Melior qui in culpata est virtus, quam torpore quodam langueS continuo insto centia.Quid quod nec squum alias fuerit,exprobrare ea vitia mose tali,que credibile est in obliuione venisse Deo ipsi immortali. Laarus vel media hyemeviret,& virtutis ingenijq;fama etiasi vel aliquq habueris ne uos nuquam arescit. Sed age progrediamur,&cenii bmu quidem esto, nec obscuros,neq; sceleribuS infames, neq; ab ia famibus legatos venire oportere.Verum adhuc illud certius,dimit tendis illis pare imo maiorem semper habendam esse ratione inlitis quam generis,probitatis quam nobilitatis; & si adeo prohctici tur plures,animi & consilij spectetur potissimum in ijs magnitu o Paruo naq; est usui,nauis nasci & appellari filios,si demum illos ossines videas remiges non naucleros: dc sicuti surdo soni , coec0ρον. spicilli, aratrum nauiganti, clauus nauticus ambulanti; sic nobilitas quae virtute caret,ihrasoni fuerit non nemini.No etenim icta dicas tua, quoru ipse ostendere non possis te alti ore. Hinc pomi S inter collegas legationis unius,morum & ammoru nascitur dii lamilitudo; clim hi maiorum imaginibus tument alios prael: Pspernantur, &rursus illi contemnunt contemnentem. Quae 0M nia apud exteros praesertim de cito notantur, & subito vulgant. ,& rebus eorum principis dignitatique aduertantur : quid lin ςnim legati intriuerint,id exedendum est eos mittenti. Dixit mira γliquando Cromerus, vir non quidem genere , sed doctrina &ζ Mditione clarissimus, cum apud Ferdinandum, Romanorum, rigi gariae, Bollemiaeque Regem, cum perillustri quodam procere hgis mundi Augusti Pesoniae regis suisset legatus, sic antea re inscamno, quod cretebat duos, collegam sedisse, VI U
298쪽
DE LEGATO ET . LEGATIONE. - a Glaire videretur. Tum Ferdinandum dixisset sedeat inquitute tu , cum & n legatione uterque contineatur: quod non eu nisset, si inter se legati ipsi differentiam non quaererent,& quadam veluti riualitate animo opinioneque non variarent:persuasio enimae seipso magna, alterius contemnendi fax est certa. Quo etiam rettringendum semper quam augendum dicerem numerum legatorum,& vix ipsum ternarium excedendum, ipsis mittendis. Fit enim,ut cum plures pluribus stipati comitibus ventusibellandi causa venisse pauci ractandorum negotiorum ergo legationis comitatu
icantur excessisse: non tam enim numerus aut comitatus ,quam
ipsum pondus & concordia mutua legatorum isectatur: quae si omnino desideretur desideratur autem in pluribus saepissime γltatim omnes laborant infamia Ieuitatis. Factiones enim inter se excitant & alunt, & varijs ac multiplicibus nunc harum nunc illarum rerum narrationibus principi causam & occasionem pratent de eorum fide, aut saltem prudentia dubitandi. Non temere ieiu tur veteres, aut inter discessuros legatos concordiam faciebant, aut vero ultro ipsi per se legati peregre profecturi inimicitias d ponebant. Pulchru est Graecorum illud: Relinquamus his in motibus inquit inimicitias inter nos veteres ; resumemus si placue- ό legatione reuertemur. Qui enim amicitia cum aliis alicui sit fida, si nulla cum collega fuerit e aut quis bonum testimoniaum ei dederit, cui itineris comes negauerit Θ Et tamen hoc vitio cum inter alios, tum inter christianorum principum legatos,maxime laboratur, quibus Christus Opta Max. sui amoris fimbolum concordiam dedit, & non adumbrata,sed expressia vestigia reliquit lenitatis. Quod non aliunde prouenit, quam ab animi quodam tumore & impotentia, ta quod nonnulli partim debitorum quae soluenda essient, nisi legatio obstaret grma; partim compendii licuius, & 't semper quod praetendant habeant causa,ambiunt temere legationes;& eorum sibi comparant ad eam rem patrocinia a quibus principii dignitatis ergo deberent potius remoueri. Quo magis ipsi principes viderint , quibus faciem suam ad exteros permmiserint deportanda:& si non praestiteri cociliare inter se & domi retinere prosecturos,quam demtim audire digladiaria semitas fatuos vel ambitiosos.Sumptibus quide legati prouidedi sunt necessarijs, ne in medio veluti quodam reru cursu gradum sistanto cum vel a portu parsi absuerint,contrarijs ventissubito trahantur. Difficile dictu est, quatus hostis paupertas sit fueritq; semper vi tutis,& quam Reipub. insigni detrimeto nauis Nindustrijs viris, eius B-Pp a cultates
299쪽
cultates denegatur. Eorum autem loco augentur ij,qui poterat haud scio an debebant,facultatibus caruisse:tantum enim abest, iis sint usui,aut decori alicui,ut quasi qusda etiam instrumenta id dinu videantur,quibus apud exteros abutentes,&no mi iaci ventosi, passim proculdubio irridetur.Quod ne fiat, senes matu, ros, ut ante etia monui, in legationibus mittere praestiterit, in qui
bus multa semper dies lenivit,aetas mitigauit; & quos experiundo cotempsisse,satietate abiecisse,qu da etiam prster opinionem si quando deprehendas ; sed ita, ut & hi nullum usquam relinquam vestigium auaritiae, & cupiditatis suae: senectus enim affert recus' morositatem, & habendi sitim. Quae cum omnibus fuerit turpi , tum legato turpistima: munera enim legati accipere p0ssvnxl. Qui quaestus gratia legationes obeunt,liis principes nihil dedeo se Sunt enim quaedam gratuitae, & quaestus gratia aliae susceptae οὐ tiones.Hae nullum, illε habent duplex beneficium:vnu a lege, rerum ab homine. Unu ergo illud tam laedum auaritiae Vitium,q. longissime absit a legato eiusque animo, qui maior iere ii imperatore ipso. Etenim hic multa ossicia,quorum ipse impermi est opera aliorum administrat vicaria: legatum vero propri paliena, ra non fucata ornamenta commendant. Unde etiam 'latorum nescio quis ille, unius sui legati ore quam maxima νῆφmilitum cohorte, arces cepisse se plures gloriabatur. Quo legati ipsius functio, & amatur vehementius, & coliturnum
instar impensius, & illustris ac magnifica semper habetur.
enim eo sit charior, qui arma verbis dirimit, gentes dc nation hostes consociat, aduersarios .voce opprimit, sectos put V otio atque quiete laetari facit, cum omnium non dicam,
sed plane etiam admiratione d quis illo sanctior, qui Cnnixi postolorum, &ipsius deniq; an unciantis refert personam inpiinetis ξ & non tam armis aut satellitibus septus, quam iure gentix Vallatus, quo, & quando,& quomodo vult semper peruaaix qHenim legato habeatur illustriosiqui tot honorificetissimis eg)nibus cu dignitate obitis,tot regijs visis, tot colloquijs S r 'p' 'Onibus regii auditis,quam ullis lauri solsis cito arescentibus rς
gloriatur P Quo nomine,cum multi nostra aetate alij, tum Bissi'
Cardinalis Moronus, nescio quid plusculum laudis sibi Zmydeste licet cupiebat: nam Pardi instar, qui ut tertio affuit. ςycapere , sic& ille negotia conficere consueuisse vulgo dice )cum reuera prudenti legato, nihil sit maius, nec magis noςςum, neque adeo commendabile hominum memoriae sempiῖς
300쪽
Ae memoria inprimis fuerit dignissimum, quod de Ludovico nescio quo Galliarum rege vulgo circumsertur, qui cum per leg tum suum hominem industrium,Caroli Burgundis Ducis animum, a se nonnihil abalienatum, & spe cuiusdam ab eo desectionis subiectorum belli cupidum sorte cognouisset, certa quadam uti arte, ει per eundem illum legatum de omnibus pacate cum eo voluit transegisse: pra stat enim legatione,quam armis omnia terminari. Hoc facto ad suos conuertus, nunc hos capitali affecit supplicio, nunc illos in exilium egit, nunc alios graui aere mulctauit ;Quod non secisset, si & prudentem legatum, & minime praecipitem ad vindictam animum non habuisset: non enim nisi lento &bene firmato pede rebellionem aggrediare castigadam: & tantum quidem in mittendis ad exteros nuncijspositum est discriminis; ut pax & bellum, felicitas & infelicitas,contemptus & maiestas principis inde haud dubie proficisci videatur. Sed meminerimus non omnes peraeque esse qui videri cupiunt, & alios opinione vulgi, alios incorrupte iudicantium iudicio censeri sapientes, aliam denique verbosam, aliam rerum omnium dominam esse sapientiam. Quam ut hic perfecte non discamus, proxime quidem ad eius persectionem accedere conniti debemus, & opinionem semel de nobis excitatam virtute &constantia tueamur: neque perperam Semalitiose facta, latere diu posse,aut ex latebra impunitatem sperare nos debere arbitremur. Pulchre enim alicubi Sophocles: Nihil occulto quando cuncta tuem, Et cuncta audiens, omnia reuelabit dies.
Quo etia magis turpia qusq; dc ignominiosa mandata studiosissia
sunt vitanda, & tam occulta omnia,quam quae in aliorum vergunt exitium, nobis non inuitis, nec inuidentibus cuiuis potisis quam nobis mandentur. Habent enim nescio quam speciem proditionis quςcunq; aguntur simulate non enim illi solam,qui scelere & maleficio pascuntur Od qui adeo etiam in aliorum necem c silium praestant, habenitar interfectores. Unde ut varia legationum de mandatorum sunt genera ; sic maxime desideranda sunt magis pacata & tranquilla, ne aut malitiosi, aut ingrati, aut etiam leues& temerarij habeamur. Quis enim legatorum futurus est gratus, quem mandata fecerint odiosum Θ & quem paulo curiosus in Repub. versantem, non reddiderint tandem suspectum, praesertim tot sectis tam inter sedissectis, & non tantum animis, verum etiam castris regibus inter se dissidentibus, quorum aliqui ideo se, legatosque suos, maiorem authoritatem habere putant, quod superia Pp 3 oreS non