장음표시 사용
371쪽
scus. Verum haec quantum sutilitatis & erroris habeant,iam alibi hoc in libro ex ptosesso ostendisnus.
Desiderum tam orum, quam errantium magnitudine , eorumdemque ad terram proponione.
E stellarum tam fixarum,qu m errantium magni- tudine discrepantes fuere sententiae Philosopho- rum,ut testatur Plutarchus libro secundo, de Placi- tis c. m.Theodoretus in libro de Materia & mun-- . do, Ralij. Stoici Lunam terra maiorem esse arbitrati sunt;Parmedines aequalem Soli; Anaximader decies & no. uies terra ampliorem. Heraclitus Solem ipsum amplitudine humani pedis, Anaximander aequalem terrae, circulum Verb , quo deserti voluit,septiesci vicies terra maiorem putauit. Empedocles terrae prorsus aequalem, Anaxa oras multis Peloponnesis maiorem, Epicurus autem tantulum , quantulus apparet, aut paule, maiorer minorem-ve,aut aliquid aliud. D a stellis etiam firmamenti quorundam opinio fuit eas eius. dem esse omnes magnitudinis; in aequales autem ob distantiae inaequalitatem apparere, quod quaedam in infima parte crassitudinis sphaerae, quaedam in suprema, reliquae in media com
Vε Ru M haec errata petitiores Altronomi tum rationibus, tum artificiosa suae artis notatione correxere. Itaque docent minimam stellarum fixarum,quae visu notari possint, esse maiorem tota terra: diuiduntque stellas in sex ordines magnitudine distina hos; quorum primus complectitur stellas I s. maximas ae splendidissimas, quae primae magnitudiniis appellantur. Secundus minus lucidas qs. quas vocant f cundae magnitudinis, atque ita usque ad sextum ordinem progrediendo. Tertius Lo3. Quartus q.Quintus 217. Sextus q9. His ad- .
372쪽
IN 'II. LIB. ARISTO T. DE COELO.
FoQuo excessu quae uis stella terram supereti ab ea si peretur.
Quaevis stella magnitudinis primae continet magnitudinem terrae.
eui, stella maεnitudinis secundae continet moitudinem terrae.
Qua uis istella magnitudinis tertiae continet magnitudinem terrae.
Quae uis stella magnitudinis quartae continet masnitudinem terra
Qua uis stella magnitudinis quintae coiitinet magnitudinem terrae.
Quaevis stella magnitudinis sextae continet magnitudinem terrae. t 8 p., vel 18 r.
373쪽
Saturnus continet terrae magnitudinem.
Iuppiter continet terrae magnitudinem.
Mars continet terrae magnitudinem.
Sol continet terrae magnitudinem.
Terracontinet Veneris magnitudinem. 73 ιν Terra continet Mercuri j magnitudinem. 219 sα Terra continet Luna magnitudinem.
cedit Ac primu in i occapite vetem sententias de terret si tu,quiete, dc figura comemorat. Prima opinio suit eorum , qui mundii inlinitum constituerunt, hi enim terram in me dio mundi collocaru ut Anaximader, An xagoras, Democritus,
Empedocles,dc Plato: no ut alis inlinitς in
Text. i. I at' autem de terra dicere, ubi nam ia- . virum ex iis tria quiescunt, an ex iis,quae mouentur, de Usius qu que tiara. De Lm itaque ipsius non eanaem omnes opinionem haberet ; sed plurimi quidem in me ito iacere dicunt, qui totum corium finitam inquiunt esse. h h vero qui Italiae partem habitant, Pythagoricii, et ocantur,contrarium asserunt. nam in medio quidem iinem e se aiunt terram autem tuam ese ellarum, circa metu, atque hoc paeto noctem ath c lis asteriores. qui me- diem es Pere., gliam autem huic contrariam ter- dium terrae dare neu-ram conficiunt, quam terram a uer m vocant, liquam potuere , cum πρΠ ad ea quae videntur, rationes cati si hi aesten nimm mcdiu non sit. res sed au quasdam si as rationes opinio ea, seeuda opiti io Lit Pyquae videntur , trahentes atque ornare conantes. thagoreora, qui camTς ς 7 Compluribus etiam alii, non ex his, quae apparent; italiae parte, quae ma-
cx rationi ου potius smentitat Orim , Ibetim Pna Graecia dicta in reddere terrae medιum non oportere Oideri potest. Praestabilis rem enim corpus locum occuparepraestabili imum oportere putant: Atque ignem quide raestabiliorem terra. nem autem mediis ipsis pr/stabilissimum esse. Quare ex his ratiocinantes non ip m in medio haerae iacere Ad potius ignem putant. Fraeterea Pythagorici si' quia maxime con eruari oportet id. quod est maxime praecipulim et uiues, medium vero est tale ideo eu igne qui locum hoc occupat, custodiam Iouis appellant.
gna Graecia dicta est. praeceptis & inititutis luis erudierunt. Hi in medio mundi ignen collocabat: terra vero aiebat in ore stellae moueri in gyrii circa In diu mundi: similiterq; aliam terram ponebat huic oppositam , quae etiam circa hac in orbem vertaretur. Quod autem ignis medium uniuersi obtineat coinprobare nitebatur. Primum quia praestat ori corpori nobilior locus debetur, ignis aut e prae ilantior est, quam terra: dc centru cusit mediu alio quouis loco nobilius e G tur. Secudo ide ex eo con: irmabant,qura res pretioset cuiusmodi est ignis, tutius in medio seruatur, qua alibi.
374쪽
iliciter. Diluit superiores rationes duplex medium distinguens, unum magnitudinis,
diu magnitudinis dieitur, quod paribus ab extremo lineis distat,
quale est centrum circuli. Mi tum naturae vocatur Id, in quovis
coservatrix totius cc tinetur , ut cor In ani
mali. His postis respondet non semper medium magnitudinis esse nobilius. licet medium naturae semper nobilitate exceliat. Itaque esto ignis
bilissimum seret, non ei pro dignitate locus
potius rationem determinati N. definiti obtinet, quam determinatis : atque ita potius terrae , quae Omnium eorporum despicatissima est. debetur,quam igni,qui inter elementa maxime actuosus ac pei sectus habetur. Porro in uni uello medius a natu-xς, quod respodet cordi in animali, est eo rus coeleste, quoA caetera cotinet ac seruat. Quare iuxta coelii potius elementum ignis constitui debet. ψ similiter, de qui/
proponit sentetias demota & quiete terrae. In primis enim nonnulli, qui eam in medio mundi non constituunt, ut Pythagorei, dicunt ipsam irrequieta
375쪽
Text. . ς Luasi medi simpliciter dicereiura medium magnitudinis, rei medium esset , atque naturae. Enim vero ut in animali s non idem est anim-lis , atque corporis medium sc est magis er circa siim coelum totum exit limandum. Igitur propter hanc causam non oportet ipsos circa umuersum turbari,neque custodiam ad centrum adducere: dillud quaerere,medium ipsium quale quid est, sin vi is aptum esse illud enim medium principium est ac Pretiositim. 4 fedium vero locissimile est magis extremo. quam principio: medium enim terminatur,
terminus autem est ipsi is : pretiosius autem est id, quod continet 2 sinis , quam id,quod 'itur.
Hoc enim materies e Ligud substantia con tutio-Tς x 71 nu.De loco igitur terrae hanc habent quidam opianionem. 4 Similiter Er de quiete motu-ve: non enim eodem modo omnes existimant, se qui in medio ipsam non esse putant, circa medium moueri dicunt atque non lὴm hanc,sed etiam adversm terram,utprius est diectum. Quibusdam etiam cst plura talia corpora circa medium Arri posse et id tur, nobis immanifes obterra obiecilionem. stu circa ct Lunae defeetiones plures, quam Solis eridicunt. num quodque enim eorsran, quae feruntur cui terminus est no- obiicere sisi Luna inquiunt, non plum terram. Gri visus , non Dium hemi starium di te nihil prohibcre 'tant ue in duas paries ae- ea accidere, quae videntur , militer non habitan- quales, ita ut perpetuo tibus nobis in centro , siciu si in medio etiam esset nobis apparerent sex terra. A il enim neque Bunc ostendit , per dimia diam diamet, tim distantibus nobis. st am litarent. Res odebant
autem in centano ipsam iacentem volui, 2 circa ip- tamen terram non es- sum polum per universm extensism moueri di- se centrum, quia cen-
enim rotunda esse videtur,quibusdam vero lata, ut circulus, qui in terrarn a superficie videtur, cir-
licet ita visui appareat. vi & multa alia. Coarguitur haec Prthagoreolum responsio. quia & si posset accidere ea deceptio ii terra parum distaret a medio non tamen si ab eo logo spatio des luctant. Adde quod alia sunt phaenomena, quae aperte indicat terra semper esse in medio, de quibus nos seorsim in qu fh. t Luidam autem. Proponit sententiam existimantium esse quidem aetram mmedio mundi collocatam,sed volui iii e dem circa axem uniueisi t soniti modo de figura. Prosert antiquoru placita de figura terrae. Quida eam τὸ j a seis globosam esse abbitrati sunt: alij lata potius quas tympanu. Idque eo argume- tentia dis si to probabat,quia cum Sol oritur & Occidit. sccatur a terra secundit rectam li- rura id ina. neat quod non accidiret si terra esset globosa: nec enim duo corpora sphaerica . sese intersecant aliter quam circulari sectione, cin Solis ec ypsi x dere est. quieta vertigine circa medium asitari. Neque hac solum, quam nos incolimus , sed aliam quoque illi c6
limus quam appellat, similiter moueri autumant. Atque eorum quidam multa alia cortora terris circa medium serri putant , quae nobis terrae interpositu oblitescat. Vnde & hanc causam asserui cur plures sint eclipses Lunae quam Solis, videlicet quia saepius terrenae moles obiiciuntur inter Solem & Lunam, quam Luna inter Solem de nostrum aspectum.
reum. Erat hoc contra Pythagoreos argumentum. Si terra non
esset in medio mundi horizon ses finitor, Coa.Com. lib. de Coelo.
376쪽
ιue IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.
h N5 animaduertλtes. Docet eos,qui propositu argumentu asseriit, non cosideratequamsi inter Solem de terram spatiu exicdaTur, qua iit ipsius Solis mas litudo, ilicet paruvius quida circulus nobis piocul ipectatibus portiones eir videaturὶ Naq; portio
ob a vi- rsi propicr spati inter-deantur. capedine & si re vetasiobocae figurae sint,
planae ac latae appa Ct. ADB in uter. illam addunt ratronem, qui tetram latam elle inquiuntarii mirum quia
raca togιt ιn tum propria est: cum Iuncto. tan*at in puncto su perficiem : lata vero, qura se tota lagit, maxime est idonea adquiete. Sed huius ecia rationis vanitas ex iis,
quae progressit dicentur , perspicua euadet. Omnes igitur. Accedit ad refellendos eos, qui licet terram quiescere vere iudicat ut,
in eius tamen quietis causa allignanda decepti sunt. Ac primum obtusi ingenii este inquit no admirari qua
ratione fiat . ut cum terra: por. iones om- 'nes deorsum ferantur.
μεγεθος, ῶς αν τοῖς φουν μενοις πικροις κυ-
377쪽
t panum,cui hoc indicium ficiat. Etenim cum subtrabat, quae occidit at ue oritur Sol, perrectam lineam, sici noper curuam celari videtur:ν pe cum oporteret, si esset terra rotunda, diuisionem feri curuam, i, non animaduertentes distantiam Solis ad te ram ct circumferentia magnitudinem, quo modo in hisce circulis,qui parui eminus videntur, linea recta appares. Propter hanc igitur apparentiam non oportes ipsis terre molem credere rotundam non esse. i Addunt insiper, atque inquiunt figuram hanc necessario ipsem propter quietem habere. Etenim modi,qui de motione, utere- Fnt di-τς 77 - , complures pant. M Omnes igitur de hoc dubiat se necessarium est: Srsitan enim menti, est
cantis ratisne non admirari,cur nam fama qua- .dam pars terra se Amata demittatur,fertur, quis
escere i non solet,maiorque Ner celerius ri turrvniues autem terra si qui fiam i m Abii
mem, eleuaiamque demittat stro non potest: nunc vero tantum pondus quiescit. Ust vero si quis iam etiam partes ipsius cum feruntur , antequam cadant, auferat terram, deorsim ne fe-Tς x-73, rentur, si nihil obstiterit. Luare dubitare quia dem , omnibus Ob Fhil phiam euenit: operam autem eos non dedi se, visolutiones non magis ab-Frda, quam dubitatio, videantur, mirum cuia piam e videbiturii Quidam enim ob hoc infinitam instram terrae parum inquiunt esse , in infinitum ipsam radicatam esse dicentes: ut G phanti Colophonius dixit, ne mole Zias habeant cause quaritantes. Quocirca ct Empedocles laincrepavit, infinita est profunditas terra copios fque es ther, qua permulta iam ora, lingua uediela =ustra si ut esus hominum eorum, qui per parum ipsius I inersi vii runt. ' Luidam Νι-
per aquam iacere dicunt. Hanc enim sententiam vetam mam accepimis , quam Thaletem ALD-sium dixisse ferunt: terram , inquam, ideo qr i-escere . per Ade atque lignum , aut quippiam tale Tς x 7' natat. Etenim nihil lorum sit per aerom manc
est aptum , sed Luper aquam : quasi non eadem
sit de terra ratio atque aqua, qt M terram vehit. Nequeuior est quina terra. sicuti de aer leuior quam a tua.Tertio quia ide est motus, I indeq; quies totius 3c partiti. Proinde' si tota tetra innataret aquis ide accideret terrae Dortionibus quod tame experie lae palam repugnat. Liquet igitur tζt superiores Plutosophos no exquisite fui ne re perscrutatos, sed ratione, que eis
nino inserior deor sum ferri ς esset, donec aliquid occurrat quod
morionem inhibeat: de tamen tota terra
moles,cum nihil infra sit , quod ei resistat. non deorsum cadat sed quiescat. Quidam eiram. Xenm Xenophamripti es Colophonius, ut proposita disticultate cxpediret de dubitationibus modum imponeret , causam quietis terrae esse dixit infinitam eius profunditatem , quos nimarum in parte inferiori radices haberet in immesum spatium dii Asas. Qiram sententiam derint Empedocles in suo pO male lusce versibus. uda eauia immAu, qtsi sine si profunda
Tiaris . hae temere ιμ- cur mania vulgo
Verba viris , quibus haud natura est co
ro diei tui sui se Tli te, Miles Milesitis, pu-.tarum terram ab aqua sustineri, non aliter, quam ligia si aut aliud quid ei, modi actu .em natans. νe: um haec opinio triplic. ter confutatur Primum quia ut terra ii eleuetui de
Quare oportebit dari aliquid , quod ipi tanaquam sustineat item quia naturae de croto grauiora subsidet le
378쪽
εn e in latitudinem contulere.
316 IN M. LII. ARISTOT DE COELO.
379쪽
Neque enim aqua sublimis manere est apta, sese per aliquid Ner est.Praeterea,maeo leuior est,
Dam aquaφc cr aqua leuior, quam terra. Quare
quonam modo id, quod est leuiuι, insta id, quod grauis est naturae, iacere putant ' Praeterea si tota est apta siler aqua manere,patet 2 quami Pamtem ipsius identidem aptam esse: nunc autem hoc feri non videtur, d quatius pars in undum, ct celerius maior Irrtur. At enim viqire ad quendam reminum quaerere videntur sed non quousque du
bitationis inquisitis feri potest. Est enim nobis haec
omnibuι con 2etudo non ad rem ipsam quaestionem facere, se ad eum, qui contraria aicit. Etenim in
sit e usique quirit,ultra quod ipsi contra si sim
dicere nequit .Quapropter bene quaesiturum,aptumidendum i esse ad interendas generi accommodatas insciationes oportet. M autem talis qui uniuersu diserentias est contemplatus. Anaximenes autem, Ana vagoras ct Democritiu latitudine causam manendi ipsam inquiunt esse: non enim diuiderem operire aere dicunt instrum qiuod quidem latitudinem habentia corpora facere videtur. Haec enim ist a ventis eum discultate moueri posuuta propter adhaesionem. Hoc idem igitur latitudine terram inquiunt ad aerem facere unc autem non
habentem locum ad quem migrabit sub latentem, simul insta quiescere, perinde atque aqua in hisce vasis,qua surripiunt aquam. Posse vero aerisodus magnum si comprehendatur in me, compluribus signis ostendunt. ' Primsi igitur si non lata figura sit terrae, propter hoc non quiescat. Ruietis tamen
non latitudo i est causa ex hisce, qua dicunt,
magnitudo magis na propter angustias a retra situm non habente, manes ob multitudinem. Aerautem est copiosius ex eo,quia a magnitudine comprehcnditur magui terrae. Quare hoc φθῖm est,et siror sida quidem est terra, tanta aute mole entia enim illorum manebit. P Omnino autem ad eos,quidi ut ita de motu, non de partibus Ut eomentio, sed de aliquo toto ac uniuersi. Aprincipio enim est determinatu num sit quisfia motus natura corporibus copetens, an nullus sit: virum naturalis quiadem nullus sit pros , violentus autemsit. Atque
ese de his i sis prius sint desinim, qua pro facultate
praesimi potuim hiso veras utamur niu Frrare. Nam
'Primum igitur. Superiorem sententiam re
sellit. Primu, quia supponit terra esse figurae
quia si ab aere subiecto terra sustenta quiescit, eius rei non rani videtur esse ς ausa latitudo,qua magnitudo, quia niani tu terra hinc
nec ei ulla parte exitu relinquit. Quod etiam accideret si nihilominus terra non lata. sed globosa esset.
r omnino autem . cte. Dii putat cotta eadem assertionem ales eius auctores, cum nullum omnino motum terra habere inquiunt, non
de motu terrae simpliaciter . sed de omnium
posuisse quaestionem, videlique addubitasse
virum omnia corpora moueantur, an quiescant: & virum natura,
an per vim quiescant. vel moue1tur: siquideterra particula quaedaest eo tius nasidi. Quare sicut de terra, ita & de aliis dubitatio esse potest. supponenda tantis esse ait huius controueis. x explicatione, quae de hac re initio i lib. disputata stit, utrum videlicet corporibus naturalis aliquam otio conueniat. an non : aliaque ad eundem locu pertinentia. Tu ita argumentatur:
est naturalis terrae, sed violenta sequitur motum ad medium non
c5uenire ei secundum naturam . sed per vim ob coeli c5 uectionem: qui terram violenter quieseere in medio volunt, hae causam asi Υy 3 runt: Confutatio proxima ben
Luistem is medio mili inaturale esse
380쪽
vergat, queadmodum aquam dc aerem propter rerum generari Ones per vim in unum congregari. & ad medium ferri inquiut. At quod terra coria suam naturam in medium tendat, & in eo etiam vi quiescat absurdum
s a conuersione ante uertit eius motum,ne
que ea labi permittit. quemadmodum & invasis aqua plenis acci. dere videmus, quς si in
orbem celerrime torqueatur, aqua emuere non sinunt Hanc & superiorem sentent amex eo improbat, quia si causa quietis terrae