장음표시 사용
381쪽
Nam si nultas natura motus competit, neq; vis- cetis motus. Atedii erit
lentus ollus erit pro 'clo: si vero nenter est, nihil omnino mouebituri prius enim est definitum necessario haec eue nire 9 ins per nec quicquam quies
cere potest. nam vi 2 motus natura alim eo erit,alius est υiolentiu sic et quies. At si motus quispiam est secundum natura, non violenta latio β-lum,nec quies erit.ctuare si terra nunc vi quisit,
violeta quoque latione ob conuersione ad medium ipsum accest. Omnes enim hac causam dicunt eae Disce, quae in humid: runtur, Er circa aere ac L
dunt. In his maiora Dyer grauiorai ad ipsum
conuersionis medii pergi t. Iccirco ct terra omnes,
qui caelum ortum a serunt esse, ad ipsum accessisse
mea se aiunt. 2uia vero manet, causam quaerunt,
o dicunt partim hoc modo, latitudine inquam ac magnitudine causam ipsius esse.partim ut l Em- peducles censit,coeni couersiones a celeriore,quam est terra motio, lationem ipsiusprohibere: Ot sit in aqua,quae in cyathis est: Haec enim cum c athus orbe fertur, Ursispe cyathus adeo vertitur, ut suprafundi , infra labrasiant, uofertur tamen deo sim,apta deorsum=rri propter eande causam s-ne. At si neque conuersio, neque latitudo prohibeat, quorsum inde quasi aere cedente ac abeunte fere tur' Ad mediis erim vi lata est,υ0. etiam in i omne lationem vero ipsius esse quanda fecundu Naturam nec se est. Haec igitur est ne ea. rua sui
serum itur m ea, qua itur deorsum,an alia quaedam:
aliquam enim e se necesse est ' Luodsi non magis
est ea qua spera loca petuitur,quam ea, qua itur deorsum aer vero si perior latione ea non Prohibet, qua per itur 6usim, neque is sane, qui βιb terra, eade prohibere.qua itur deorsum, potest. Ea e enim causas estim eorunde esse necesse est. Praeterea Agud etia ad Empedocle qui liniam dixerit:
quando enim elementa discordiae expertia erant, quaeuam caus terrae quietis erat: non enim tunc,
conmersione causam e se dicet. sAbsurdusetia mintelligere; prius quide terrae partes ob conire son7 ad me in esse latas. nuc aute quat ob causam uni-iters quae pondus habent, ad ipsim feruntur: non enim couersis nobis propinqua est. Praeterea, quam
ob causam ignis etia 2 ιmfrtur Z I lii enim ob musione. Lusu si hic aptus est aliquem ad locum ferri, patet puta dum
esse terram etiam identidem aptam esse definitum quendampetere locum. t Athisee causis cessaribus Confutatio. teris suae naturae relicta aliquo itura. Quo igitur tendet n5 deor
sum, curia ex eoru placito terra contra natu
ram in mediu tendat. At multo minus sinu:& tam ε necesse est terram omni vi cessio te aliqud subire motu sibi proprisii. & proprii sedem habere, qua petat. Certu cu nullus sit locus, que adire queat praeter infimum, planei equitur non recte ab
causam quietis terrae. P terea iiDd etiam.
Empedocle priuatim marruitur infectatur, quod cum Empedocles.
olini Podum quatuor mundi elemeta, ut ipse praedicabat, per lite segregata ac distincta esiet, quiescebat terra αtaincia eius quietis causa non poterat tune adccli conuersionem referri: eum non dii celestia corpora in ea formam & specie, Quamnite habe .coaluillent. s Absurdum. Et ii, inquit. in inlidi ortu te rapropter c li eonversionc in mediii detrusam fuisse concedere
rebus omnibus in o dine copositis ac digellis reprehendedi profeci , erunt. qui nunc alia rationem no esserunt . cur pondera deorsum vergit, maximὰ cum coeli couersio nequaquam huc pertingae. Praeterea cum ig- Naturalis
nis non ob coeli reuo- motus ignis.
382쪽
O M APS de contendat, habeatque propria sedem, in qua quiescat, alienu a ratione est terret propriulocum, pr.Priam', & naturalem quiete de
uersion . Siquis illoruphilosophorum verba& exempla consideret , facile intelliget cosgrauium & leuri corrorum motus non culi conuersione , sed ipsis eorum naturisveritate coactos dii in-xisse.Siquidem eorum sententia in locum infimu grauia demigrarunt, in supremum leuia. Quae motuum distinctio non aliunde, quam a natiuis eorum assectionibus prosecta est, cum ante eiusmodi secretione cetii motus non esset. v Sunt autem qui ma- Aliorumpia mpo. Aliis visum fuit ritum. quae circa ipsam sunt, similitudinem,nec magis ad v nam, quam ad aliam partem inclinet. Quare cit omnis motus ad definitu locum esse debeat, hac naturae perplcxitate immobilem haerere. Causa
tisfacit, quia pari ratione si ignis in medio consil
383쪽
Textit'. ' At vero neque conuersione aue leue st dem constitueretur. moue nitum.sed eorum, qua prius eramgrauia lauta , alia rar ipsum medium veniunt: alia super citera
Pocatur ob motum. Erat ergo er autequam conneso ret,aliuagraue, or aliud leve. 6lua quiadem quo nam erat distin Di, ct quomodo, aut quom
sum apta erantferri' amsi in initum est, s rus locus Uer L esse non potest.graue aute atque liue hisi uni desinita. Plarum igitur circa has
Text. y . causis versantur. R Sum autem qui manere ipsam obsimilitudinem dicuns: ut ex veteribus Anaxia mandor dicebat.Id enim inquiunt, quoa est in m dis cogocatum, aeque ad extrema si habet, non ad supera magis, quam ad instra, aut versus lat rastrri oportere, simul ad contraria moueri no 'i pose quare necessario illa d mianere dicunt. Hoc autem eleganter quidem, non vere tamen est di- Elum. Hac enim tentia omne, quod in medio ponetur, maneat in ipsi necesse est: quare ignis qui- escenta enim quod a ictum est, proprium terrae non est; At vero neque necessarium est: non enim silum in medio manere videtur sed ad medisi etiam Tς x ' strei. auo enim quavis i iussar fertur, eo totam etiam sirri nec se est quo vera rnursicudum naturam ibi secundu naturam etia manet. Non ergo similiter quia si habet ad extrema deo m nec. boc enim est uniuersis commune : irri autem ad me- Te t. y . dium, proprium Usius est terra. y Absurdum est
etiam hoc quidem quaerere, cur nam terra manet
in medio Pud autem non quaerere ur ignis in extremo qui scit. Namsior i ti locus extremus natura competit , patet O terra locum aliquem natura competere necessarium esse. Luod si hic locus natura terrae non competit,sed ob similitudinis ne
cessitatem in ipse mane: φ ut ea sintentia a serit,
quae de capitu affertur,cum vehemeter quide an liter aute intenditur ut mi exHrte dicit enim .i ta non rup afre ct ite ea, qua de sitiete vehementer,efraentei distur, cum aeque ab his, quae eduntur atque bibsitur distat. quiescat enim necesse est quaredum est ipsis de ignis ultimis in locis quiere. Miratri inde non pollet. x At ver Secudo idein pugnat, quia terra non soluin quiescit in medio , ted ad inedia etiam fertur, si no t. ita . saltem eius partes: idem vero iudiciu etide motu parta una, iatorius. umquodque Vistimatioὶ
autem ibi naturaliter δε- , iliquiescit, quo secundunaturam fertur. Qua esiit, mὸ re nou videtur ici tura vi fer-
ob illa perplex ratum tur. in medio mundi qui
Rursus eandem rationem coarguit, quod non essetat a Lx quatam causam, crer caetera etiam elementa in
suis locis quiescant, ut ignis ad Lunae colica-ua : cum de reliquis , idein suo modo die ε- dum videa: ur. Cert Ecum ignis quiescat, id est nee sursum, nec deorsum feratur, quia ei
locus extreinus dei c-tur , non est cur non asseramus terra quiescere in medio, quia Laee illi isedes a natura
de ilina a est. Quod ii terra ob similitudini
dumtaxat neccilitate in medio mancr,qua: - 'rendum luperest, curi suis in suprema sublunaris mundi regione consiliat. E Vt ea sente ria a serit. Praediciam ratione similem esse ait ei, qua
sophi ita uti soletit, du Sephistarumat ut si capillus, tui co- argum. similium partia est, ita extendatur, , t ubique sintilis sit exiesio, eum minimῆ confractu iri: item si illi, qui aeque esurit, ac sitit,cibus & potus aequali distantia ponatur,eum neque cibum neque potum sumpturum: Propterea ruod ex tanta aequalitate & similitudine perplexi rus oriatur: nec maior tatioicut hoc potius qua illud eueniax, A . i. .
Ad primum horum respondet D. Thomas huiusmodi capillum dissicile P sensio.
Con. Com. lib. de Coelo. Z ae commi
384쪽
comminuedum. Item polle cona inui in medio ad quod coacu rit oc unitur vis, quς ex utraque parte insertur. AliJ alit runt comminuendumquA parte forte sortuna acci
deii Alij nullo modo frangendum. ii omnia Prorsus aequalia poli Deum in rui iur. Alii eo deter- busti enitii minandam eam starnatura a inonem, quod ad augmtata occur Orem natu percirere. neat in eiusmodi eue tis causarum secunda rum ambiguitati Occurrere,easque tui co curitas mc cia ad c r- cum actum promouere , quam opinionem
corum statuimus. Ad secundum respondet D. Thomas rotu potius ab illo capi edum quam cibum quia sitis
suapte natura . chementius viget, caetersi si omnia sint paria ca-
acci aerit. Dicendia tamen si sermo sit de agere,quod libere ope cratur,posse illum arbitratu tuo quod tibia rit eligere. Nec enim..14 libeta electionem . opus est. vi e duobus bonis , quae, se osserunt, alterum excellat
CAPITIS XI P. Explanattio. NO aute ' o. Propriam expli- eat sententia ei rex ca, quae superius dissutauit. Ac primum docet terram, siue in. medio
mundi, siue extra me .dium constituta sit, haud quaquam csrcu 'lariter moueri polle. Primum,
385쪽
d rabile autem es O de quiete quidem M aut praeualeat: sed
o quae erode. ione vero non quarere,quam cause et altera m usum, aberu de s P eo, quod delectu me in inihil impediat, i tui . h si nequc 'figit, iunii rotest. Si vera est,quod Z:Atur per accidens tame hoc ve- autem quaestio fit derum est iacusarium esse tu omneaumed:o manere minon magis huc competu. Lam 'sive cumini tres vltimet so propre hanc sinunciam no et manebit , mourA- lutiones superioras dubii. Qua de te lege si est: similite,' enim ad extremum quodvispuncto- brutas electio coperat. ru inion rumpsi habebit. quam n a medio ipsi mouebitur, 'Mim iis est tutem. quisundam
extremum ipsis Uidem . um Nun tot f au nimi: satisfacere, quod rem puncto raretur: hoc enim silum ex ratione
quae desimilitudine sit, euenire nec se est: separs
ad extremi partem eiusdem nimirum rationis , veluti quarta pars ad quartam continetis Usius partem e nullum enim corpus est punctum. Ut autem ex magno minorem in lacum mutaripotest con densitur; sic ct in magnum ex minore ,si rari t. Luare. 2 terra hoc a medio morecitar μ' ' pcr tur, cum extra natura- ipsius similitudinis rationem,si non natura hic lo- lia loea sunt. cus competeres terrae. Quae igitur de ura, de loco, neque vorum.
de quiete' de motu is exii Zimantur re re esse
eius auctores, dia eam incalcant, perquirere solummodo videatur quamobrem corpora quiescant: non autem
cur motu subeant.alia in superum. alia in inferum locum si eis iis,
dem rationem , quoacausam per se, ac Pro. r a x . r . G. . ' priam non asserat, cur terra quiescat. siquidem idem. Oniae det .igni pronuntiabunt, ii in medio mundi ponatur , videli et ab eis i libuitem petiistete : quia similiter ad quodlibet coeli punctum indiscriti sinatim se habebit. Qui tamen te ipsa mouebitur non totais ad unani Aliquam coeli putem sed ad diuersas particulatim diutius: ita tamen ut per rarefactionem liquantulum extendatur ad ma
motu an maneat. P am, ut dixi . G, qui
tam ipsim tinam stetari m inruiunt esse, min me is nositam volui mouer tue circa polum dici ut . se antem hoc impossibile,patet hἰuc prin
cipio lumpto. Si st, turisiue in medio sit, siue extra medium, necessarium eji ipsim hoc motu vi strii. on
Piimum , quia cum Error Ari ron undi coelo & 'rna- relis de sem-tus perpetuus sit stic tiro nitato enim Aristo olis, & si mundi.
falso,credidit oporteret motum illum terrς sempitemu esse, quod camen repugnar, quia nihil violentam pcrpetuum esse potest. Ateius nodi motum violentum esse inde constat , quia si esse naturalis , conueniret etiam partibus, cum idem & totius, MParcium motus sit : α tamen coni at partes deorsum vergere. Secundo, idem
probat, quia quidquid fertur in orbem, excepta suprema iplia ra plures motus . Zet i subiu
386쪽
IN IL LIB. ARISTO T. DE COELO.
temper in iisdem terrς locis, iisdemque punctis hori rotis easdem stet sineri res nobis oriri. nec in eisdem occidere. sicuti planetis accidit, quod tame est contra experientiam de totius. Namquς ideest motus partiu tem secundum naturam ad medium mundi,& totius esementa. Quare, ut terret gleba poliqua medium , quoad eius fieri potuit, sortita est, quiesci trita & tota terra in medio consistes, quietem habeat opo tu tum. ter. Deinde dubitationem interserit utrum rauia serantur in me-ctu,quia Universi medium est absolute. an quia terrae medium Restansio. Respodetque ut agnis Terra per te ad extrema, liue is εἰ idem ad concauum ecelei iis medium. globi sertur,ita de terram per se tendere ad medium Vniuersi absolute: ad medium autem terrae per accides: quia contingit & terret& mudi idem esse medium. Vnde si per hypothesim
387쪽
Non enim ipsius terrae etenim unaquaquepartium hane lationem haberes: nunc autem ad medium
pothesim terra loeum alium occuparet,vide-
- - - - . . - . - licet eum, in quo est
uniuersa recla eruntur. 2 circa cum violem sit, praeters naturam imp sibile estperpetuam ipsam esse: ordo autem mundi perpetuus est. Praeterea cuncla, qua conuersione strantur, post relin ut videntur pluribusique Iationibus u praeter primam bara . moueri Ergo ct terra siue circa medium, siue in medisser cesticam uisus lationi , moue- grauia ad medium in-
ri necesse est. 2uod sisit, invitones femi fixarum ' f
ignis. vel Luna : cert Etunc medium terret diuersum seret a medio mundi. de grauia corpora ferri diceretur ad mediu mundi tantum. Ferri autem. Moueri
starum regresonesii necesse est. Hoc autem sieri non videtur eaedem essem in locis ipsius pre
ori turi atque occidunsessae. h Praeterea latis partium Usius tollim eundum naturam,ad 'si est medium uniuersi: ob hoc enim in ipsi centro nunc iacet. Dubitauerit autem quis iam,cu idem sit m dium virorum i ad virum ea , qua toridus habent.parte, ' terrae sicundum naturam struntur. virum quia est mediam uniuersi an quias terrae' Ad medium igitur υniuersi strantur necesse est. Etenim leuia, atque ignis ad contrarium ponderibus ter pergetia locum,ad inimum eius loci, qui continet, medium ipsum, struntur. Accidit autem idem terrae medium esse,ac Vmuersi. Ferstur enim pondera, ad medium rerrae, peraccidens, ea ratione qua terra medium Dum habu in ipsi medio Vnimos. ς Ferri autem grauia, ct ad ipsi medium terrae, hoc indicium est pondera enim quae terr m 'esse in med oad hanc si runtur non aeque distantia, sed ausimiles msidi,& in eo Quiesce- angulos'runtur quare ad unum medium uniuersi . terras strantur. 4 Pater igitur necessari. terram omnia corpora ora in medio, atque immι bilem e se , ct Ob eas, quas uia feruntur ad terrae
diximus causis: ct quia pondera , qua με simiariuntur, in idem rursu per rubricam fruntur, c si in infinitum vis illa prosectat. Neque igitur
terram moueri, neque extra medium collocamm
esse , per hac dilucidum fuit. ς Insi per causa quietis ex his, quae dicissent, pota. Nam si aptates ad medium undique natura reri cut videtur,
videlicet quod pode quae in terra seruntur, non lineis parallelis, siue pari ab se interuallo distatibus,dc quet
mouentur. sed ad similes , ac pares angulos respectu superliciei, vel lines contingentis superficie terrae, idque ex quacumque parte rodus ad terram feratur : adeo ut si nullum occurrat impedimentum, podera ex diueriis partibus mota sibi in centro occursura sint, ut ex I'. tertii Euclidis colligitur. 4 Par t rtitur. Concla dit propolitum , nepe dicium.
est, x nihil mouetur in loco, ad que suapte natura icndit. Sed &aliam subucit ration C. qua demo irat terram nullo pacto cieri, nemto quod graula,quae vi iurium iaciuntur, ad perpendiculum rursus in eundem locum re eidunt. Nequis veto dicat accidere hoe propter tarditatem motus terr. E , qui vix sensu dignoscatur. Occurrit idem euenturum, tam cisi. dum pondus ad locum tedit, intercedat longisssimi teporis mora, quae loci distantia percipi faciat. In ρ' ratis. Causam explanat cur terra in medio quiescat nimiru quia terra
388쪽
pori unus tantum perte motus insit , ut in primo libro asterium fuit:quod ii terrae pars non nisi violenter a medio auferri potest.
multo minus tota unquam auferetur, cum
nulla sit tanta vis, quq id praeitare queat. Testo sunt. Astron
eis circa ortus, Occa sus. di istantiam,& magnitudinem sidersi obieruata sunt. Haec autem seorsim in quaestionibus de figura &
quiete terrae a nobis explicantur. Figuram autem ro
Terram esse tundam. Postquam stagio sum. luit quid de terrς quiete semire oporteret, nuc quid de eius de fi M
389쪽
Ur ignis ad extremum e medie simili modo feri,
non potest, et tu a pars. illius de medio feratur, vi non iliatri una est enim unius latio, ct implicis simplex, V non contraria. At ea,qua e medio per gitur, contraria est ei, qua ad medium itur si igitur feri non potest, ut viti pars ipsius e medio sti ratur, patet magis ieri non posse,ut ex eodem tota stratur: quo enim par apta est moueri, eodem
totum aptam est ferri. Mare impossibile est sim moueri nisi a superiori biis viribus in ip so medio ipsam manere necesse est. Testes uni hisce Sr ea,
qua a Vathematicis circa A rologiam dicu, mri Eueniunt enim ea, quae apparent, ni figurae mutantur, quibus est ordo stellarum de itus propterea quod in medio terra es collocata. De loco igitur or quiete motu die terrc tuomodo se habent, tot a nobis sunt ditia. g Figi ram autem rotu m
i am habere necesse est: et aquaei enim partium pondus ad ipsum medium habet: or mitior si a maiori pellatur , egredi non potest , sed premitur
potius, ac alia al3 cedit, donec ad medium ipsum perueniat. h Intelligere autem oporteret id, quod
dicitur perinde fieri, atque si terra flaret eo modo,
quo naturalium etiam quidam ipsam inquiunt ortam esse. Verum illi quidem violentiam, Iat nis ad in ira terrae criniam esse dicunt. Fraestat autem veritarem ponere, atque hoc ideo accidere dicere, quia naturam habet id, uodpondus habet, ad ipsum medium ferri. Cum igitur potentia congeries
esset,ea qua segregabantur undi militer ad j- Text. ias. Am medium sirebantur. Sive igitur similiter ab extrenses partes diuise ad medium sunt congregat aestue alio modo si haberes, idem facientsane. Pinter igitur id, quod piatque ab extremis similiter ad mediumst, tur simili necessario omni ex parre feri mobile. Si enim omni ex parie aeque fat additio , aequia extremum a medio asare necessis se, sempor terra in globo-
refert, eth partes ipsius no vndiq. similiter ad me- te plura feruntur pon-'din imum concurriat. Maioremm semper minora, .dera terra Velius allam
quae ante est, impellat necesse est, vir que momentum ad medium et que habentibus 2 ramo re minus pondus ad hoc impeliete. Id enim, quod qui,sirin dubitaberit, eae dem haset flauonon
sphaerrum descendam umst ait,ut ea ad Volesistatem sese rotundent; d
decernit, a irmatque terra rotudam esse de globosam Primu quia tu libet eius pars suopte pondere in mediunnitur Se suis nutibus conglobaturiae inaior pars minorem trudit, quousque perueniatur ad me diu. Sicque necesse est terrς partibus copresti undi , versiis centru , terra in spha ricam figura coponi. h D redigere autem. Ita opo. tet, inquit, de figura tetrς sentire, ac si terra denuo coaluisset confluctibus undique in mediu partibus, ut
quida Physiologi P0- Falsa queri
luci ut: etli ita eo a Ve- dam P μο- 1itate aberrarint, quod rum terra non suopte ingenio, sed vi extrinsectis illata propter ecli conuersionem descendisse credideret: cum tame propria , ac nativa Inclinatione mediu mu-di capellat, eiusq; pa tes circa ipsum conglobentur. Nihil autem ad Iationε refert. In eorum scirientia,qui terra iegregatis e congerie, in
mentis genita faciunt nihil rcferre ait si non aequaliter ad medium undique, sed ab una parte Plura podet a d ieeta tuerit: quia quidquid eiusmodi accidat
partem impellcnt,d nec ad aequilibetia cir
390쪽
Tota terra Uectat mu- ἀι medium. Ponora ad
ι68 IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.
pollit. proxime accedat quia eadem est de terra: tocius . & cius partium inclinatio: tora vero terra mundi
medium a seciat, UP- luc ut rysius mediuVmuerit mediuiu ut. . ιue Iuur acta est. Dicciet qui, iuperiore rata canem vim haberes, posita icrις generatione. Id exclu ut ales siue tetra genita sit, siue non . Oportere eius medium esse medium, niversi cuid ex propria de naturali eius inclinatione nascacur,& ob hane causam figuram rotunda habere: aliter eius centium non responderet centro mundi. Et quia omnia r uia. Alia ratione comprobat terrae rotunditatem.Na omnia pondera undecunque versus terra serantur,ver-